هر جای دنیا که انگلیسی ها زودتر به آن پا گذاشتند، فوتبال نیز زودتر متولد شد. ملوان های انگلیسی حین تجارت در بنادر ایتالیا، نه تنها پارچه بلکه فوتبال را نیز به این سرزمین صادر کردند. ادامه داستان فوتبال ایتالیا...
پس از افتتاح کانال سوئز در سال ۱۸۹۶، کشور ایتالیا تبدیل به یک مسیر برای عبور کشتی های انگلیسی عازم هندوستان شد و در اواخر قرن نوزدهم، داد و ستدهای تجاری بین انگلستان و ایتالیا نیز افزایش یافت. ملوان های انگلیسی به طور مداوم با کشتی ها به بنادر ایتالیایی همچون لیوورنو، جنوا، ناپل و پالرمو سفر می کردند. یکی از سرگرمی های آنها حین فراغت، بازی با توپ بود که حتی در برخی موارد، در عرشه کشتی نیز مشغول بازی می شدند.
تا پیش از سال های ۱۸۸۰ و ۱۸۹۰، هیچ باشگاه فوتبالی در ایتالیا وجود نداشت به جز باشگاهی که توسط ادواردو بوسیو کارگر یک کارخانه نساجی در تورین تأسیس شده بود. در بدو پیدایش فوتبال در ایتالیا، حتی بر سر نام این رشته ورزشی نیز اختلاف نظر وجود داشت و ایتالیایی ها می خواستند که به جای یک نام بیگانه و بر آمده از زبان انگلیسی، یک واژه جایگزین ایتالیایی را برای «Football» انتخاب و به قول خودمان، ایتالیایی را پاس بدارند. در سال ۱۹۰۹، نام «Calcio» را برای این رشته ورزشی برگزیدند، همچون آلمانی ها که «Fussball» را وارد دایره لغات زبان خود کردند. اما تناقض در جایی بود که در انتخاب نام رسمی فدراسیون فوتبال ایتالیا، همچنان از واژه «Football» استفاده می شد و نه «Calcio».
کالچو یا فوتبال؟
البته ایتالیایی ها در همان زمان مدعی شدند که فوتبال را خودشان سال ها پیش تر ابداع کرده و باید کالچو را یک پدیده تمام ایتالیایی دانست. حتی در زمان رژیم فاشیستی بنیتو موسولینی، احساسات ملی گرایانه ایتالیایی ها فزونی یافت و به جای آن چه که امروز در فوتبال مدرن می شناسیم، اصطلاح دیگری تحت عنوان «Calcio Fiorentino» استفاده می شد. این اصطلاح برگرفته از یک بازی سنتی بود که در فلورانس برگزار می گردید ولی برخی از روزنامه نگارهای وقت می گفتند که کالچو همان فوتبال نیست و نباید این دو بازی متفاوت را یکسان معرفی کرد زیرا سنت کالچو را خدشه دار می کند. برخی دیگر از روزنامه نگارها به ویژه ملی گرایان افراطی طور دیگری می اندیشیده و کالچو را معادل ایتالیایی واژه فوتبال می نامیدند. آنها با این حربه می خواستند به دنیا نشان دهند که فوتبال متعلق به تاریخ ایتالیا بوده و ابداع ایتالیایی ها است و نه انگلیسی ها.
کالچو یا فوتبال؟
در نهایت، کالچو به عنوان واژه جایگزین فوتبال معرفی شد و جا افتاد هر چند که در واقعیت، کالچو (Calcio) یک بازی سنتی متفاوت و مربوط به قرون چهاردهم و پانزدهم بود که غالباً توسط اقشار مرفه و دانشجویان در میدان عمومی فلورنتین انجام می شد. همچنین Calcio Fiorentino نیز یک بازی باستانی مربوط به دوران حاکمیت کلیسا بود که طرفداران زیادی به ویژه در فلورانس جمع کرده و با چیزی که امروز به عنوان فوتبال مدرن می شناسیم، تفاوت های عدیده ای داشت.
ایتالیایی ها از قدیم عاشق بازی های با توپ بودند و حتی یک بازی خشن با توپ در قالب دو تیم ۲۷ نفره با سیستم ۹-۹-۹، سه دروازه بان و شش داور برگزار می کردند! خشونت وحشتناک بازی Calcio Fiorentino باعث ممنوعیت آن در سال های بعد شد هر چند که هنوز هم یک نسخه ای از همان بازی در فلورانس برگزار می گردد.
کالچو یا فوتبال؟
در دهه ۱۹۳۰، تطابق بیشتری بین کالچو و فوتبال مدرن صورت گرفت. زمان بازی ها به ۵۰ دقیقه رسید و کاپیتان های دو تیم موظف به برقراری آرامش در بین بازیکن های خودی شدند. جایزه تیم پیروز، یک گاو ماده با نژاد اصیل بود!
باید Calcio و Calcio Fiorentino را به عنوان بخشی از تاریخ فوتبال ایتالیا فراموش کنیم زیرا اساساً این دو بازی، هیچ ربطی به فوتبال نداشتند و صرفاً خواسته حکومت فاشیستی وقت بود که آن دو بازی را با فوتبال، یکسان بداند. ادواردو بوسیو همان مردی بود که علاقه ویژه ای به فوتبال (Football یا Soccer) داشت و طی مسافرت های خویش به انگلستان، همواره به تماشای مسابقات فوتبال می رفت. او در سال ۱۸۹۱ تصمیم به تأسیس نخستین باشگاه فوتبال ایتالیا در شهر تورین گرفت و نام « International Football Club » را بر آن نهاد. مشکل بوسیو این بود که هیچ حریفی برای تیمش وجود نداشت! اساساً در آن زمان فدراسیون فوتبال، قوانین مدون، داور و زمین موجود نبودند.
کالچو یا فوتبال؟
هربرت کیپلین یکی از بازیکنان انگلیسی که برای مسابقه با تیم تازه تأسیس ایتالیایی به تورین سفر کرده بود، می گفت که نه تنها آن بازی داور نداشت، بلکه هر لحظه به اعضای این تیم ایتالیایی اضافه می شد! مردمی که برای تماشای آن مسابقه فوتبال به زمین چمن پارک آمده بودند، به قدری از این بازی خوششان آمد که لباس ورزشی پوشیده و وارد زمین شدند!
مقامات کنسولی بریتانیا در سال ۱۸۹۳ باشگاه کریکت و فوتبال جنوا را تأسیس کردند ولی هیچ بازیکن ایتالیایی اجازه حضور در این تیم را نداشت. یک سال بعد، باشگاه دیگری در شهر تورین به نام « Football Club Torinese » تأسیس شد. این باشگاه های کوچک، معمولاً در شهر خود مسابقه می دادند و به ندرت به نقاط دیگر ایتالیا سفر می کردند. حتی در بعضی از مقاطع زمانی، کریکت در ایتالیا محبوب تر از فوتبال بود ولی به تدریج، فوتبال گوی سبقت را از همه رشته های ورزشی ربود و تبدیل به محبوب ترین ورزش در سرزمین چکمه شد.
کالچو یا فوتبال؟
در سال ۱۸۷۹، جیمز ریچاردسون اسپنسلی یک پزشک انگلیسی برای مراقبت از ملوان های این کشور به ایتالیا رفت. او علاقه زیادی به فوتبال داشت و یک سال بعد، نخستین مسابقه فوتبال در ایتالیا را بین تیم های جنوا و تورینزه ترتیب داد. حالا دیگر قوانین باشگاه جنوا هم تغییر کرده و چند بازیکن ایتالیایی اجازه حضور در این تیم را پیدا کردند. این مسابقه در ۶ ژانویه ۱۸۹۸ برگزار و حدود ۳۰۰ بلیت نیز فروخته شد و عواید حاصل از آن، بیش از ۱۰۰ لیره بود. تیم تورینی در این بازی به پیروزی رسید. مدتی بعد، فدراسیون فوتبال ایتالیا تأسیس و نخستین مسابقات فوتبال در این کشور در ماه می ۱۹۸۹ برگزار شد. باشگاه جنوا علی رغم فشارهای زیاد حکومت فاشیستی برای ایجاد ماهیت کاملاً ایتالیایی، نام خود را حفظ کرده و در این مسابقات حضور یافت. جنوا قدیمی ترین باشگاه فوتبال ایتالیا محسوب می شود و نام اسپنسلی تا دهه ۱۹۷۰ نیز روی پلاک منزل وی در شهر جنوا وجود داشت و هواداران این تیم از وی به نیکی یاد می کردند. هنوز هم یکی از کلاب های هواداری باشگاه جنوا به نام اسپنسلی وجود دارد.
کالچو یا فوتبال؟
در ماه می ۱۸۹۸، یعنی سه ماه پس از تأسیس فدراسیون فوتبال ایتالیا، ۴ تیم به دور یکدیگر گرد آمدند تا نخستین مسابقات رسمی فوتبال را در این کشور با حضور ۳ تیم از تورین و تیم جنوا برگزار کنند. جنوا در آن جام ۴ جانبه به قهرمانی رسید تا نخستین تیم قهرمان در تاریخ فوتبال ایتالیا لقب بگیرد. تنها جمعیتی بیش از ۱۰۰ نفر مسابقه فینال را از نزدیک تماشا کرده و چون دروازه ها فاقد تور بود، دو داور وظیفه بررسی عبور توپ از خط دروازه را بر عهده داشتند. برگزاری این مسابقات با تظاهرات مخالفان و منتقدان حکومت در شهر میلان هم زمان گردید. حکومت با خشونت این تظاهرات را سرکوب کرد و مطابق تخمین ها، حدود ۴۰۰ نفر در میلان کشته شدند. تراژدی میلان باعث شد تا توجه چندانی به اولین دوره مسابقات فوتبال در ایتالیا نشود.
کالچو، داستان فوتبال ایتالیا ادامه دارد...
