اختصاصی طرفداری- در تابستان 2017 پپ گواردیولا به سومین سرمربی میلیاردی تاریخ فوتبال بدل شد. به عبارت دیگر این سرمربی اسپانیایی در طول دوران مربیگری خود در باشگاه های بارسلونا، بایرن مونیخ و منچسترسیتی برای بهبود و تقویت کادر تیم های خود تا کنون بیش از یک میلیارد یورو هزینه کرده است. کارلو آنچلوتی سرمربی بایرن مونیخ با 1.13 میلیارد یورو و ژوزه مورینیو سرمربی منچستریونایتد با 1.43 میلیارد یورو دو عضو دیگر انجمن سرمربیان میلیاردی محسوب می شوند.
باشگاه منچسترسیتی نیز در این تابستان در بین تیم های اروپایی بیشترین سرمایه گذاری را در بازار نقل و انتقالات به خود اختصاص داد و به همین دلیل پپ گواردیولا توانسته است خود را به عنوان سومین سرمربی میلیاردی فوتبال اروپا معرفی نماید. این باشگاه انگلیسی در تابستان 2017 به کمک پول تزریقی از دوبی خط دفاعی خود را به طور کامل با جذب بازیکنان کمتر شناخته شده ای نظیر بنجامین مندی از موناکو و کایل واکر از تاتنهام تغییر داد و حتی توانست باشگاه پاری سن ژرمن را در زمینه میزان هزینه انجام شده در بازار نقل و انتقالات تابستان 2017 پشت سر گذارد. باشگاهی که با کمک سرمایه های قطری و با جذب 222 میلیون یورویی نیمار در این تابستان رکورد نقل و انتقالات تاریخ فوتبال را جابه جا کرده است. در حقیقت منچسترسیتی در این تابستان 244 میلیون یورو و پاری سن ژرمن 238 میلیون یورو برای جذب بازیکنان مورد نیاز خود هزینه کرده اند.
دو باشگاه منچسترسیتی و پاری سن ژرمن که از حمایت های مالی شیوخ متمول عرب برخوردار هستند در تابستان 2017 بیشترین سرمایه گذاری را در بازار نقل و انتقالات انجام داده اند و بعد از آنها باشگاه چلسی که مالکیت آن به یک الیگارش روس به نام رومن آبراموویچ تعلق دارد، در مکان بعدی قرار می گیرد. در رده چهارم باشگاه های پر خرج فوتبال اروپا در تابستان 2017 باشگاه میلان ایستاده است که مالکیت آن به تازگی بر عهده یک تاجر چینی و یک صندوق سرمایه گذاری از نیویورک قرار گرفته است. رده پنجم متعلق به بارسلونا است که با پول دریافتی از فروش نیمار در بازار نقل و انتقالات تابستان جاری فعالیت زیاد و نه چندان موفقی داشت و در رده ششم منچستریونایتد قرار گرفته که سهام آن به خانواده متمول آمریکایی گلیزر تعلق دارد.
اگر به میزان هزینه های دریافتی و پرداختی هر باشگاهی در بازار نقل و انتقالات نگریسته شود، می توان به فاصله ای شگرف بین برخی تیم های متمول و نام دار با سایر تیم ها پی برد. نمودار زیر به خوبی میزان هزینه های انجام گرفته از سوی باشگاه های مختلف برای جذب بازیکنان مورد نیاز را در پنج سال اخیر (2013 تا 2017) نمایش می دهد که در آن هزینه های دریافتی تیم ها از فروش بازیکنان از هزینه هایی که آنها برای خرید بازیکنان و فعالیت در بازار نقل و انتقالات سرمایه گذاری کرده اند کسر شده است.
با نگاهی به نمودار فوق به طور واضحی می توان متوجه اختلاف فاحش تیم های لیگ برتری با سایر تیم های حاضر در چهار لیگ معتبر اروپا در زمینه میزان هزینه های صورت گرفته برای جذب بازیکنان شد. در حالی که در سایر لیگ ها تیم های زیادی در پنج سال اخیر وجود داشته اند که از ترازی مثبت بین خرید و فروش بازیکنان برخوردار بوده اند، در لیگ برتر انگلیس تنها یک تیم از چنین مشخصه ای برخوردار است. حتی تیمی کمتر شناخته شده به نام کریستال پالاس در فوتبال جزیره در پنج سال اخیر هزینه بیشتری نسبت به بایرن مونیخ برای جذب بازیکنان جدید پرداخت کرده است (در نمودار فوق هر نقطه سیاه نشانگر یک تیم است).
رئال مادرید مبتکر خریدهای نجومی
رئال مادرید را در حقیقت می بایست به عنوان مبتکر هزینه های نجومی در بازار نقل و انتقالات معرفی نمود، چون در دهه شصت میلادی نیز این تیم با صرف هزینه های زیاد بهترین های فوتبال اروپا را جمع آوری نموده بود. برای نمونه در فینال فراموش نشدنی لیگ قهرمانان اروپا در فصل 1959/60 که مادریدی ها با نتیجه 7:3 موفق به شکست آینتراخت فرانکفورت شدند فرانتس پوشکاک مجار و آلفردو دی استفانوی آرژانتینی موفق به ثمر رساندن هر هفت گل رئال مادرید شدند. در سال های اولیه قرن بیست و یکم نیز فلورنتینو پرز چنین سنتی را در باشگاه رئال مادرید ادامه داد و با جذب رونالدوی برزیلی، زین الدین زیدان، لوئیز فیگو و دیوید بکام تیمی کهکشانی را در پایتخت اسپانیا تشکیل داد. البته رئال مادرید در سال های اخیر بعد از جذب پر هزینه گرت بیل در سال 2013 برای جذب ستاره های مورد نظر خود مبلغ هنگفتی را هزینه نکرده و حتی هافبکی توانمند نظیر تونی کروس را نیز باقیمت مناسب 30 میلیون یورو خریداری نموده است. در حقیقت مادریدی ها استراتژی خود را در این زمینه با اعتماد بیشتر به بازیکنان آکادمی خود تغییر داده اند که البته با کسب سه عنوان قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا در چهار سال اخیر، چنین تغییری بسیار مثبت ارزیابی می شود. با این وجود مادریدی ها در تاریخ فوتبال اروپا هزینه زیادی را در بازار نقل و انتقالات صرف کرده اند و مطابق شکل زیر علاوه بر کسب بیشترین عناوین قهرمانی، بیشترین امتیازات را در لیگ قهرمانان اروپا نیز از آن خود کرده اند.
نمودار امتیازی لیگ قهرمانان اروپا به همراه هزینه های صورت گرفته در بازار نقل و انتقالات از سال 2007 میلادی
نمودار بالا نشان می دهد که در دهه های اخیر هر باشگاهی که هزینه بیشتری پرداخت کرده، به موفقیت های بیشتری نیز در لیگ قهرمانان اروپا دست یافته است. اما دو باشگاه پاری سن ژرمن و منچسترسیتی در این زمینه استثناء به حساب می آیند. این دو باشگاه در سال های اخیر بیش از کل هزینه های تاریخ باشگاه های رئال مادرید، بارسلونا و بایرن مونیخ سرمایه گذاری کرده اند در حالی که حضور منچسترسیتی در مرحله نیمه نهایی رقابت های لیگ قهرمانان اروپای سال 2015، تنها موفقیت بزرگ این دو باشگاه در این رقابت ها محسوب می شود. با این وجود دو باشگاه منچسترسیتی و پاری سن ژرمن توانسته اند با سرمایه گذاری های بی شمار، خود را در جمع هشت تیم برتر قاره اروپا قرار دهند.
فاصله بین باشگاه های متمول و ضعیف در اروپا همواره در حال افزایش است و این باشگاه های متمول به امید دستیابی به موفقیت های بیشتر هر ساله مبالغ بیشتری را در بازار نقل و انتقالات هزینه می کنند. برای نمونه دو باشگاه منچسترسیتی و منچستریونایتد در چهار سال اخیر بیش از 1.2 میلیارد یورو در این بازار سرمایه گذاری داشته اند و در عوض باشگاهی همانند سویا در چهار سال اخیر 142 میلیون یورو از فعالیت در این بازار سود کرده است. اما موفق ترین باشگاه های اروپایی در این زمینه پورتو (332 میلیون یورو) و بنفیکا (215 میلیون یورو) هستند که در پنج لیگ معتبر اروپایی حضور ندارند.
قراردادهای نجومی حق پخش تلویزیونی رقابت های لیگ برتر جزیره در کنار درآمدهای ناشی از حضور در لیگ قهرمانان اروپا و وجود سرمایه گذاران عرب، روس و چینی یکی از دلایل اصلی وجود چنین عدم تعادلی در فوتبال باشگاهی اروپا است. در ابتدای سال 2015 میلادی مشخص شد که درآمدهای تیم های انگلیسی از پخش تلویزیونی رقابت ها در یک دوره سه ساله به 6.9 میلیارد یورو خواهد رسید که از رشد صد در صدی نسبت به دوره مشابه قبل برخوردار بوده و با هیچ لیگ اروپایی دیگری قابل مقایسه نیست. برای نمونه تیم آخر لیگ برتر جزیره در این دوره از درآمد تلویزیونی بسیار بیشتری نسبت به بایرن مونیخ برخوردار است.
همه این موارد سبب خواهند شد تا لیست گران ترین بازیکنان تاریخ فوتبال در دوره بعدی نقل و انتقالات در تابستان 2018 نیز دستخوش تغییرات زیادی شود. برای نمونه کیلیان ام باپه برای دور زدن قوانین مالی یوفا در تابستان 2017 به صورت قرضی از موناکو راهی پاری سن ژرمن شده تا در تابستان آتی به قیمت 180 میلیون یورو توسط پاریسی ها خریداری شود. به این ترتیب از هم اکنون می بایست این ستاره هجده ساله فرانسوی را دومین بازیکن گران فوتبال جهان دانست. بی تردید در تابستان آتی نیز مبالغ کلانی در فوتبال اروپا هزینه خواهد شد و باز هم دوستداران فوتبال تا آخرین روز مهلت نقل و انتقالات تابستانی غافلگیری ها و رکوردهای جدیدی را تجربه خواهند نمود.
