اختصاصی طرفداری - همواره فصل نقل و انتقالات در ایران داغ است و عموما تیم ها تغییرات فراوانی را تجربه می کنند!
جدا از این بحث که تغییرات زیاد و وسیع تیم ها را از اهداف خود دور می کند، در این مطلب نحوه یارگیری و اصول انتخاب بازیکن را زیر ذره بین می بریم.
بخش اعظمی از جا به جایی ها در فوتبالمان، حاصل "بازارگرمی" و "چشم و هم چشمی" تیم ها و مربیان است! بازیکنی که بیشتر در «دید» قرار گیرد، مشتریان زیادتری خواهد داشت و این روند سال هاست در فصل نقل و انتقالات حرف اول را می زند. برای رسیدن به خرید های علمی و معقولانه و متناسب با نیاز تیم ها، اصول انتخاب بازیکن را بررسی می کنیم.
به طور کلی برای گزینش بازیکن، مربیان با سه روش کلی مواجه هستند.
1- انتخاب بر مبنای خصوصیات انفرادی بازیکن
در این روش از گزینش مربی صرفا بر اساس ویژگی و توانایی های بازیکنان آنها را گزینش می کند. این روش از جذب بازیکن به دو دسته مختلف تقسیم می شود:
الف) بر مبنای سلیقه: به طوریکه این انتخاب هیچ مبنای علمی ندارد و مربی صرفا بر اساس سلیقه، احساسات و تجربیاتی که از بازیکنان دارد اقدام به گزینش می کند.
ب) بر مبنای آنالیزها: در این روش پس از بررسی بازیکنان و آنالیز جامع روی آنها بازیکنان شاخص مشخص می شوند و سپس مربی بر اساس این معیارهای علمی بازیکنان مورد نظر خود را به خدمت می گیرد. برای این آنالیز، آیتم های مختلفی وجود دارد که ذکر آنها فراخور این مطلب نیست و از آن صرف نظر می کنیم.
2- انتخاب بر مبنای سیستم و تاکتیک تیم
در این روش مربی بر اساس ایده های تاکتیکی خود و سیستم مورد نظر و با بررسی بر روی فلسفه و سیستم کاری خود ابتدا نیازها و ضعف های تیم را شناسایی می کند و سپس بر اساس آن تیم خود را تشکیل می دهد. در این روش نیز دو دسته وجود دارد:
الف) ابتدا مولفه های فردی بازبینی می شود
ب) ابتدا مولفه های تاکتیکی و تیمی مورد بررسی قرار می گیرد
3- روش ترکیبی
این روش برآیندی از دو روش قبلی است و شامل دو دسته مختلف می شود:
الف) ابتدا سیستم معین می شود و سپس بر مبنای آن بازیکنان شاخص (به هر روشی) جذب می شوند.
ب) ابتدا بازیکنان شاخص (به هر روشی) جذب می شوند و در ادامه با توجه به موجودی و پتانسیل تیم، سیستم و استراتژی مشخص می شود.
با نگاهی گذرا مشخص است که روش سوم نسخه ی تکامل یافته دو روش قبل است و مسلما این روش مدرن تر و مثمر ثمرتر خواهد بود.
وضعیت در ایران
طی سالیان گذشته شاهد پیشرفت در خصوص علم آنالیز بوده ایم اما کماکان در سطح مطلوب و ایده آلی، اقدام به جذب بازیکن نمی کنیم. گزینش بازیکنان بیش از هر روشی برمبنای خصوصیات انفرادی و به واسطه سلیقه، صورت می پذیرد تا از این حیث اوضاع خوبی نداشته باشیم. مسلما نمی توان انتظار داشت به یکباره تیم هایمان تشکیلاتی تخصصی برای گزینش بازیکن داشته باشند و از روش ترکیبی یا بر مبنای نیاز تیم استفاده کنند، اما انتظار گزینش برحسب توانایی های انفرادی و بر اساس آنالیزها، انتظارِ به حقی از لیگی است که عنوان «حرفه ای» را یدک می کشد.
از سوی دیگر همواره شاهد بازارگرمی های متعددی از جوانبِ مختلف هستیم که در این قضیه تمامی عوامل موثر روی فوتبال دخیل هستند. از مدیران، مربیان و بازیکنان گرفته تا رسانه ها همگی در به وجود آمدن چنین شرایطی سهم دارند. مسلما اگر گزینش بازیکنان به طور علمی و حرفه ای صورت گیرد، آن گاه مسائل حاشیه ای همچون واسطه ها و ادعای کذب برخی از بازیکنان مبنی بر داشتن پیشنهادات مختلف از داخل و خارج، تأثیر منفی روی فصل نقل و انتقالات نخواهد گذاشت.
