بسیاری بر این باور هستند که جذابیت جام جهانی آتی بدون حضور تیمهای ایتالیا و هلند می‌تواند کاهش یابد.
ایتالیا ۴ مرتبه قهرمان این جام شده و خیلی از افراد این کشور را با تیم فوتبال آن به مانند برزیل می شناسند.
ایتالیایی که پس از قهرمانی در سالهای دور ۱۹۳۴ و ۱۹۳۸ و شکست از برزیل کاپیتان پله در فینال مهم جام جهانی ۱۹۷۰ و بسنده کردن به نائب قهرمانی آن جام و مجددا شکست خوردن در رده‌بندی جام جهانی ۱۹۷۸ از برزیل که منجر به مقام چهارمی آنها در آن جام شد.
در سال ۱۹۸۲ به لطف درخشش خیره‌کننده پائولو روسی و زدن ۶ گل پیاپی در ۳ بازی مهم (برزیل، لهستان و آلمان غربی) توسط این بازیکن و نهایتا آقای گلی مسابقات، ایتالیا قهرمان این جام شد و برزیل دوست داشتنی مرحوم کاپیتان سوکراتس، زیکو و ادر را (که به گفته کارشناسان یادآور برزیل ۱۹۷۰ و حتی شاید بهتر از آن بود) را حذف کرد.
ایتالیا در جام جهانی ۱۹۸۶ به علت باخت در مرحله یک هشتم از فرانسه رویایی کاپیتان پلاتینی، از مسابقات حذف شد. با این وجود در این جام جهانی ایتالیا تنها تیمی بود که موفق شد در مقابل قهرمان آن سال یعنی آرژانتین افسانه‌ای کاپیتان مارادونا شکست نخورد و به تساوی یک بر یک برسد.
پس از کم فروغی در جام جهانی ۱۹۸۶ ایتالیا در دهه ۱۹۹۰ سه قهرمانی در جام جهانی را بدون شکست و تنها به خاطر ضربات پنالتی از دست داد.
جام جهانی ۱۹۹۰ کسب مقام سوم به علت شکست در ضربات پنالتی مقابل آرژانتین مارادونا و البته کسب آقای گلی مسابقات توسط سالواتوره اسکیلاچی.
جام جهانی ۱۹۹۴ نائب قهرمانی با درخشش روبرتو باجو با 5 گل زده در مراحل حذفی مسابقات به فینال رسید اما مقابل برزیل روماریو، به‌به‌تو و روبرتو کارلوس شکست در ضربات پنالتی را در فینال تجربه کرد و روبرتو باجو آخرین ضربه جام را به بالای دروازه زد.
نهایتا در جام جهانی ۱۹۹۸ شکست ایتالیا در مرحله یک چهارم نهایی از فرانسه زیدان و میزبان مسابقات در ضربات پنالتی که فرانسه در ادامه در آن جام قهرمان شد و در فینال با اقتدار برزیل را ۳ بر صفر شکست داد.
این سرنوشت اندوهگین ایتالیا در ۳ جام جهانی پی در پی دهه ۱۹۹۰ در ۲۰۰۲ با شکست با گل طلایی از کره جنوبی میزبان و با لطف داور در مرحله یک هشتم نهایی تکمیل شد. قبل از آن نیز در فینال جام ملتهای اروپا ۲۰۰۰ در ثانیه آخر وقت تلف شده ایتالیا گل تساوی را از فرانسه دریافت و با گل طلایی دریافتی در وقت اضافه قهرمانی را از دست داده بود تا کلکسیون بداقبالی این تیم و پائولو مالدینی پس از ۱۹۸۲ و به خصوص از دهه ۱۹۹۰ تکمیل شود.
با این وجود ایتالیا در جام جهانی ۲۰۰۶ با یک تیم هماهنگ و غیر قابل انتظار و با درخشش ستارگانی چون بوفون، کاناوارو و پیرلو برای چهارمین مرتبه قهرمان شد و جالب این که ناکام بزرگ ضربات پنالتی این مرتبه در فینال در ضربات پنالتی موفق به شکست فرانسه شد هر چند که ایتالیا در نیمه‌نهایی نیز آلمان میزبان را ۲ بر صفر شکست داده بود.
پس از سال ۲۰۰۶ افول ایتالیا در جام جهانی با ۲ مرتبه حذف در مرحله گروهی در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ شروع و با عدم صعود به این جام در ۲۰۱۸ دو چندان شد، البته رسوایی تیمهای مطرح این کشور و کم رونق شدن لیگ این کشور از مهمترین دلایل این پیشامد بود، هر چند که در جام ملتهای اروپا برگزار شده در این مدت ایتالیا بطور نسبی بهتر از جام جهانی این سال‌ها حاضر شده است.
حذف از جام ملتهای اروپا ۲۰۰۸ با شکست از اسپانیا رویایی آن هم در ضربات پنالتی در مرحله یک چهارم و شکست در فینال (مجددا توسط اسپانیا) ۲۰۱۲ و در ۲۰۱۶ پس از برتری ۲ بر صفر بر اسپانیا قهرمان اروپا در یک هشتم با ضربات پنالتی در یک چهارم از آلمان قهرمان جهان شکست خورد.
در مجموع پس از جام جهانی ۲۰۰۶ بهترین تیمهای اروپایی اسپانیا و آلمان بودند که هر کدام یک جام جهانی را فتح کردند و اسپانیا ۲ جام ملتهای اروپا نیز کسب کرد پس از آن میتوان گفت که هلند و پرتغال موفق‌ترین بودند.
هلند نیز پس از درخشش و ۲ عنوان نایب قهرمانی جام جهانی در دهه ۱۹۷۰ (آن هم تنها با شکست در مقابل ۲ میزبان آن سال‌ها که لطف داور نیز در آن نقش داشت) و معرفی فوق ستاره‌ای به نام یوهان کرایف و پس از یک دهه افول مجددا با قهرمانی در جام ملتهای ۱۹۸۸ با فوق ستارگانی نظیر رود گولیت، مارکو وان باستن، فرانک ریکارد و تا حدی رونالد کومان بازگشت چشمگیری داشت. البته این تیم در دهه ۱۹۹۰ به مانند ایتالیا علیرغم قدرت و ستارگان فراوان چندان خوش اقبال نبود.
در جام جهانی ۱۹۹۰ فینال زودهنگامی را با آلمان رویایی آن سال‌ها که فوق ستارگانی نظیر لوتار ماتیوس، اندریاس برمه، یورگن کلینزمن و رودی فولر را به همراه داشت در مرحله یک هشتم نهایی برگزار کرد و به علت شیطنت فولر که موجب اخراج همزمان با ریکارد شد ۲ بر ۱ از آلمان قهرمان آن جام شکست خورد.
در جام جهانی ۱۹۹۴ نیز در مرحله یک چهارم نهایی در دقایق پایانی گل سوم را از برزیل رویایی و قهرمان آن سال دریافت تا ۳ بر ۲ بازنده و حذف شود.
در جام جهانی ۱۹۹۸ نیز مجددا از برزیل در ضربات پنالتی در نیمه نهایی شکست خورد و نهایتا با شکست در مقابل کرواسی به مقام چهارمی جهان بسنده کرد.
البته در این سال‌ها هلند نیز از قربانی‌های مهم ضیافت ضربات پنالتی بود و ۳ فینال جام ملتهای اروپا در سالهای ۱۹۹۲ و ۲۰۰۰ را نیز با شکست مقابل دانمارک و ایتالیا از دست داد و تنها به مقام سوم مشترک اروپا اکتفا کرد و در سال ۱۹۹۶ نیز در یک چهارم از فرانسه شکست خورد.
در جام ملتهای اروپا ۲۰۰۴ با شکست در نیمه نهایی مقابل میزبان مسابقات پرتغال مجددا به سومی مشترک رسید.
هلند در دو جام جهانی اخیر عملکرد فوق‌العاده‌ای داشت: نایب قهرمانی در ۲۰۱۰ و سومی در ۲۰۱۴ (آن هم با شکست ۳ بر صفر برزیل میزبان). اما این تیم نیز در جام جهانی ۲۰۱۸ حضور ندارد.
در مجموع ایتالیا قهرمان جام جهانی ۲۰۰۶ و نایب قهرمان جام ملتهای اروپا ۲۰۱۲ و هلند نایب قهرمان و سوم جام‌های جهانی ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ موفق به حضور در جام جهانی آتی نشده‌اند. آیا این موضوع می‌تواند عملکرد کلی تیمهای اروپایی را کاهش دهد؟
با حضور تیمهای مطرحی چون ایتالیا و هلند در ۲ جام جهانی اخیر (۲۰۱۴ و ۲۰۱۰ ) از ۱۳ تیم اروپایی حاضر در مرحله نهایی تنها ۶ تیم (یعنی ۴۶ درصد تیمهای اروپایی) موفق به صعود از مرحله گروهی در هر دو جام اخیر شدند. نکته جالب از ۱۰ موردی که ۲ تیم اروپایی در یک گروه قرار داشتند، تنها در یک مورد (یعنی ۱۰ درصد موارد) صعود هر دو تیم اروپایی به مرحله یک هشتم نهایی حاصل شده است.
در ۲ جام گذشته قهرمانی هر ۲ جام به اروپا رسیده و با توجه به قهرمانی ایتالیا در جام جهانی ۲۰۰۶ تیم های اروپایی برای نخستین مرتبه به ۳ بار قهرمانی پیاپی دست یافتند. ذکر این نکته ضروری است که پیش از آن تنها در دهه ۱۹۳۰ تیمهای اروپایی تنها ۲ مرتبه پشت سر هم قهرمان این جام شدند و پس از آن تیمهای آمریکای جنوبی برزیل، آرژانتین و اروگوئه اجازه تکرار قهرمانی را به آنها ندادند.
با این وجود در حال حاضر هدف ما بررسی عملکرد تیمهای اروپایی در مرحله گروهی یا اول می‌باشد که ملاحظه می‌شود در دوران پسا ایتالیا (پس از قهرمانی ایتالیا در جام ۲۰۰۶) و رکود فوتبال این کشور، احتمال موفقیت هر یک از تیمهای اروپایی (از جمله پرتغال و اسپانیا) در صعود به مرحله دوم براساس روند تاریخی تنها ۴۶ درصد و احتمال صعود هر دو آنها با هم تنها ۱۰ درصد می‌باشد.
محمد راستی
