مطلب ارسالی کاربران
چرا فوتبال؟ (۴)
قسمت چهارم - فوتبال برای همه
یکی از ویژگی هایی که فوتبال را از سایر ورزشها متمایز می کند، قدرت تغییر پذیری آن است؛ به طوری که با تغییراتی در ساختار، محیط، بازیکنان و قوانین، ورزشها و بازیهای متفاوتی را می توان از دل فوتبال استخراج کرد؛ تا همه بتوانند از هیجان بازی فوتبال با سلیقه های متفاوت لذت ببرند. یکی از این بازیها فوتسال است. فوتبال داخل سالن یا فوتبال پنج نفره در دهه چهل میلادی در قاره آمریکای جنوبی و کشور اروگوئه شکل گرفت و به سرعت محبوب شد. برزیلی ها اولین کشوری بودند که از این ورزش استقبال کردند؛ په له معروفترین بازیکنی بود که دوران حرفه ای خود را از فوتسال شروع کرد. سه دهه بعد مسابقات بین المللی برای فوتسال در نظر گرفته شد. در اصل فوتسال برای تمرینات بازیکنان در فصول سرد و بارندگی طراحی شده بود؛ اما امروزه یکی از ورزشهای پرطرفدار گروهی محسوب میشود. فوتبال ساحلی هم تاریخچه ای طولانی دارد. در کشورهای گرمسیری همانند آمریکای جنوبی، بازی فوتبال محلی در سواحل و در زمین پوشیده از ماسه برگزار میشد. برزیلی ها در این بازی هم پیش قدم شدند و در اواخر قرن بیستم مسابقات بین المللی فوتبال ساحلی را راه اندازی کردند. زیکو و روماریو این ورزش را بیش از پیش به جهانیان معرفی کردند تا اینکه به جرأت می توان گفت این بازی به محبوبترین بازی ساحلی در جهان تبدیل شده است. اما یکی از جذابترین نوع فوتبال در جهان، فوتبال خیابانی است. فوتبال خیابانی یک بازی غیر رسمی است که بیشتر در خیابانها، کوچه ها و محلات برگزار میشود و بیشتر جنبه سرگرمی دارد؛ اما گاهی مسابقات رسمی نیز همانند جام جهانی بی خانمان ها و آوارگان برگزار میشود. فوتبال خیابانی ممکن است شکلی مشابه فوتبال داشته باشد، همچون بازی گل کوچک که در میان نوجوانان محبوبیت بسیاری دارد؛ همچنین ممکن است به عنوان نوعی بازی بر پایه گل باشد، مثل دریبل تو گل، شوت یه ضرب، تک ضرب یا هر نوع بازی دیگری که بر اساس گل های به ثمر رسیده و بدون محدودیت برای سرگرمی انجام شود. حالا برویم سراغ فوتبال دستی. وسیله ای شبیه فوتبال رومیزی اولین بار در اواخر قرن نوزدهم ساخته شد؛ اما در دهه سی میلادی فوتبال دستی به شکل امروزی اختراع شد. به هر حال انگلیسی ها خود را مخترع این بازی می دانند و هدف از اختراع آن را سرگرمی برای بچه ها و همچنین بازی فوتبال برای مجروحین و معلولانی می دانند که دیگر نمی توانند فوتبال بازی کنند. پس از نیم قرن از اختراع بازی، مسابقات بین المللی در رشته فوتبال دستی برگزار شد. حالا فوتبال دستی پس از تنیس روی میز دومین ورزش رومیزی محبوب در جهان می باشد. اما یکی از جذابترین نوع بازی که از فوتبال گرفته شده، فوتبال نمایشی است. فوتبال نمایشی ترکیبی بسیار زیبا از هنر و ورزش است و همان انجام حرکات نمایشی با توپ می باشد؛ اما اگر فکر می کنید روپایی ساده و یا ثبت رکورد بین المللی است، سخت در اشتباه هستید؛ چون فوتبال نمایشی مسابقات جهانی دارد ولی انتخاب برنده بازی بیشتر بستگی به سلیقه داوران بازی دارد. فوتبال آزاد همان طور که از اسمش پیداست صرفا به هنرنمایی با توپ و ترفندهای مختلف با هر بخش از بدن می پردازد و در آمریکای شمالی از محبوبیت بالایی برخوردار است. اما بازی که همه فوتبالی ها را درگیر خود کرده، فوتبال کامپیوتری است. در دهه هشتاد شرکت چند ملیتی آتاری و شرکت ژاپنی نینتندو که در ایران به اشتباه میکرو نامیده میشود، بازی فوتبال را وارد دنیای دیجیتال کردند. یک دهه بعد شرک ژاپنی سگا هم به این مجموعه اضافه شد و هیجان بازی فوتبال را وارد بازیهای کامپیوتری کرد. مجموعه بازیهای فوتبال فیفا از سال ۱۹۹۳ محصول آمریکا و فوتبال تکامل حرفه ای یا پی ای اس از سال ۲۰۰۱ محصول ژاپن دو چهره محبوب بازیهای رایانه ای هستند که حتی در سطح بین المللی و جام جهانی برگزار می شوند. اما فوتبال هفت نفره و فوتبال پنج نفره مسابقاتی هستند که در پارالمپیک برگزار می شوند و به همین دلیل به فوتبال پارالمپیک مشهور هستند. فوتبال هفت نفره در دهه هشتاد میلادی در اسکاتلند برای مبتلایان به فلج مغزی و ناراحتی های عصبی طراحی و در سال ۱۹۸۴ وارد مسابقات پارالمپیک شد؛ اما فوتبال پنج نفره یا فوتبال نابینایان در دهه نود میلادی در اسپانیا برای افراد نابینا و کم بینا طراحی و از سال ۲۰۰۴ وارد مسابقات پارالمپیک شد. فوتبال با ویلچر برقی و فوتبال معلولین قطع عضو نیز وجود دارند که البته در سطح پارالمپیک برگزار نمی شوند. به این مجموعه اضافه کنید سپک تاکرا که ترکیبی است جذاب از فوتبال نمایشی با والیبال. یا گلبال که به نوعی فوتبال نشسته مخصوص نابینایان می باشد. و بسیاری از بازیهای دیگری که همه و همه به تنوع، جذابیت و هواداری در فوتبال افزوده است.
البته سوای این بازیهای رسمی، فوتبال برای ما به شکلهای دیگری نیز انجام میشد. خود من در دوره کودکی با اسباب بازی هایم فوتبال بازی می کردم. بزرگتر که شدم. وارد مدرسه شدم. درون جلد پلاستیکی کتاب، کاغذ مچاله شده ای می گذاشتم و زمین فوتبال را در جلد کتاب طراحی می کردم تا بتوانم با دوستانم با انگشتان دست فوتبال بازی کنم. چقدر جذاب بود. یادش بخیر.
