حسام صلحی
اختصاصی طرفداری (تحلیل یکی از نویسندگان) - می دانیم که انتخاب بهترین بازیکن جهان توسط فیفا به چه شیوه ای انتخاب می شود. آرای مربیان، کاپیتان ها و رسانه ها در هر سال، مشخص می کند که کدام بازیکن باید در جهان بهترین شود.
در سال های گذشته، ستاره های بزرگی از دنیای فوتبال دوران بازیگری خود را بدون دریافت جایزه فردی به پایان رسانده اند. ستاره هایی که شاید دست کم یک بار شایسته دریافت توپ طلا و یا مرد سال فوتبال اروپا بودند. دیوید بکام، آلکس دل پیرو، رایان گیگز، استیون جرارد، ژاوی هرناندز و بسیاری از ستاره های درخشان دیگر که از نظر فنی و محبوبیت، شایسته بهترین ها بودند.
در این مقاله قصد داریم، بررسی انجام دهیم که چرا در برخی از سال ها انتخاب بهترین های جهان با انتقادات زیادی رو به رو بوده است. پیشنهادی را ارائه خواهیم داد که دیگر، کسانی که در انتخاب برترین بازیکن و مربی جهان رای های خود را اعلام می کنند، درخشش ستاره ها در ماه های ابتدایی و میانی هر سال را فراموش نکنند.
همه می دانیم که وقتی رای گیری در این مقطع از سال انجام می شود، به عنوان مثال در همین سال ۲۰۱۲ درخشش ستاره ای همچون دروگبا در لیگ قهرمانان اروپا، به طور کامل به دست فراموشی سپرده می شود.
در سال ۲۰۰۷ که کاکا برزیلی و عضو تیم فوتبال آث میلان برترین بازیکن جهان شد، بدون تردید رقیبی نداشت و شایسته جایزه مرد سال ۲۰۰۷ بود. همین شرایط در سال ۲۰۰۸ برای کریستیانو رونالدو و در سال های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ برای مسی وجود داشت و آنها واقعا شایسته بهترین ها بودند.
دلیل این بهترین بودن ها، یکطرفه بودن است. به عنوان مثال در تمامی این سال ها این بازیکنان همراه با تیم باشگاهی خود، فاتح لیگ قهرمانان اروپا بودند و تاثیر فراوانی در این قهرمانی ها داشتند.
در سال ۲۰۰۸ که کریستیانو رونالدو بهترین بازیکن جهان شد، همراه با منچستریونایتد فاتح اروپا شد و لیگ برتر انگلستان را مال خود کرد. در همان سال بازی های یورو ۲۰۰۸ هم که تاثیر زیادی در انتخاب بهترین های هر سال دارد، برگزار شد. قهرمانی اسپانیا با درخشش امثال فرناندو تورس، ژاوی و ایکر کاسیاس.
اما آنها تنها در ۶ بازی فوق العاده عمل کردند و قهرمانی یورو را جشن گرفتند. در جامی که رونالدو البته کم فروغ بود و تنها یک گل به ثمر رساند.
دلیل انتخاب رونالدو به عنوان برترین بازیکن جهان چه بود؟ او بهترین بازیکن لیگ جزیره، بهترین گلزن لیگ جزیره، بهترین بازیکن لیگ قهرمانان اروپا، بهترین گلزن لیگ قهرمانان اروپا و به طور کلی عامل اصلی سومین قهرمانی شیاطین سرخ در اروپا بود. پس بدون تردید شایسته بود.
در سال ۲۰۰۹ هم مسی همراه با تیم باشگاهی خود سالی درخشان را پشت سر گذاشت و تمامی جایزه های شخصی و تیمی را درو کرد. قهرمانی در ۶ جام، آقای گلی در اسپانیا و اروپا، مسی را شایسته بهترین ها کرده بود. سال ۲۰۱۱ هم مسی به همین شکل دست نیافتنی بود.
اما نکته تاریک مربوط به سال ۲۰۱۰ است. سالی که جام جهانی برگزار شد. به یاد جام جهانی ۲۰۰۶ که بعد از آن و با قهرمانی ایتالیا، فابیو کاناوارو، مرد سال فوتبال جهان شد و همه از این انتخاب استقبال کردند. چرا که درخشش در یک تورنومنت مهم ملی، مد نظر بود.
کاندیدا های سال ۲۰۱۰ چه کسانی بودند؟
آندرس اینیستا، ژاوی هرناندز از کشور اسپانیا و لیونل مسی از کشور آرژانتین! همگی از بارسلونا.
بدون شک حضور اینیستا و ژاوی به دلیل درخشش در جام جهانی بود. وگرنه بارسا تنها صاحب یک جام شد و آن هم قهرمانی در اسپانیا بود. اما لیونل مسی که بازدن ۴۸ گل در طول یک فصل به رکورد رونالدو برزیلی در بارسلونا رسیده بود، جام جهانی را باز هم با ناکامی پشت سر گذاشت تا خود او از بردن جایزه برترین بازیکن سال ۲۰۱۰ تعجب کند. مسی هم همانند ما فکر می کرد همانند سال ۲۰۰۶ که کاناوارو به دلیل درخشش در جام جهانی، همانند سال ۲۰۰۲ که رونالدو به دلیل درخشش در جام جهانی و همانند سال ۱۹۹۸ که زین الدین زیدان، باز هم به دلیل قهرمان کردن فرانسه در جام جهانی همگی بهترین بازیکن سال جهان شده بودند، این بار ها نوبت به ژاوی و یا اینیستا رسیده است. شاید هم وسلی اسنایدر هلندی که نایب قهرمان جهان و فاتح ۳ جام با ارزش باشگاهی بود، باید در میان کاندیدا ها قرار می گرفت.
اما مشکل کجا بود که مسی بهترین شد؟ پس از اتمام بازی های جام جهانی و شروع بازی های مهم باشگاهی در فصل جدید (۲۰۱۱-۲۰۱۰)، همراه بود با درخشش لیونل مسی در تیم بارسلونا، ماشین گلزنی این تیم که در اکثر گل های آبی و اناری ها تاثیر گذار بود. در همین مقطع و همراه با درخشش ستاره آرژانتینی، رای گیری ها برای انتخاب برترین های سال ۲۰۱۰ شروع شد.
کاملا مشخص است که وقتی در سالی که جام جهانی برگزار شده است، مانند همیشه درخشش در این جام باید در انتخاب بهترین ها تاثیر زیادی بگذارد. اما انگار درخشش مسی در ماه های پایانی سال ۲۰۱۲ باعث شده بود، خیلی ها جام جهانی را فراموش کنند و بر خلاف ۳ دوره قبلی که بهترین های این جام برترین بازیکن جهان شدند، این بار مسی که هیچ عملکرد جذابی در این جام نداشت جایزه برترین بازیکن سال را مال خود کند. احتمالا به همین دلیل مسی گفت که من تصور نمی کردم که بهترین بازیکن جهان انتخاب شوم.
پس مشکل از نحوه رای گیری و زمان رای گیری بود. شاید اگر بهترین بازیکن جهان را بعد از بازی های جام جهانی، و حتی بعد از اتمام رقابت های لیگ قهرمانان اروپا انتخاب می کردند، مسی شانسی نداشت. چرا که در اروپا، اسنایدر حرف اول را می زد و در جام جهانی هم درخشش ژاوی و اینیستا، تمامی جهان فوتبال را تحت تاثیر قرار داده بود.
پیشنهاد ما به فیفا چیست؟
به نظر می رسد باید راه حلی پیدا شود که عملکرد بازیکنان در مقطع های مختلف هر سال مورد بررسی قرار گرفته شود. به عنوان مثال، با آغاز هر سال، نیم فصل دوم بازی های لیگ های معتبر اروپایی هم آغاز می شود.
می توان پس از اتمام بازی ها در لیگ ها و همچنین در قهرمانی اروپا، مرحله نخست رای گیری بهترین بازیکن جهان انجام شود. به این ترتیب که در سال ۲۰۱۰، تمام کسانی که می خواهند در رای گیری شرکت کنند، عملکرد خیره کننده وسلی اسنایدر را در ذهن دارند. واقعا شاید بهترین بازیکن جهان در آن مقطع از دید همه اسنایدر بود.
مرحله دوم چه زمانی باشد؟ در سال هایی که بازی های مهم ملی همانند جام جهانی، یورو، کوپا آمریکا و... برگزار می شود، مرحله دوم پس از پایان این بازی ها انجام شود. اگر سال ۲۰۱۰ این اتفاق می افتاد، خیلی ها مسی را در بین ۵ انتخاب خود هم قرار نمی دادند و به دلیل تداوم درخشش اسنایدر و تاثیر ژاوی و اینیستا در جام جهانی، از بین این ۳ نفر بهترین ها را مشخص می کردند. تمام این ها حدس و مثال است. شاید در پایان مرحله دوم رای گیری سال ۲۰۱۰ حتی مسی، در بین ۳ کاندید هم نبود. دلیل آن هم اهمیت جام جهانی و لیگ قهرمانان اروپا در انتخاب بهترین ها است.
مرحله سوم را هم می توان همین مرحله ای در نظر گرفت که در هر سال به صورت معمول انجام می شود.
در سال ۲۰۱۲ هم ستاره های زیادی کاندید هستند. مثال ما دروگبا است. واقعا کسی است که درخشش دروگبا را در لیگ قهرمانان اروپا به یاد بیاورد؟ کسی به دروگبا حتی یک رای را هم اختصاص می دهد؟ بدون شک جواب منفی است. چون همه درخشش، مسی، رونالدو و اینیستا را می بینند.
اگر امسال را هم در سه مرحله فرض کنیم و فیفا به این صورت، بهترین های هر مرحله را مشخص می کرد. پس از اتمام لیگ های معتبر اروپایی در فصل گذشته، دروگبا، رونالدو و مسی شانس زیادی داشتد. دروگبا تیمش را یک تنه قهرمان اروپا کرد، رونالدو یک تنه رئال مادرید را به قهرمانی اسپانیا رساند و مسی هم احتمالا به دلیل آقای گلی تعدادی از رای ها را به خودش اختصاص می داد. در بخش مربیان هم دیگر کسی حضور بی شکست کونته همراه با یوونتوس را فراموش نمی کرد. حذف منچستریونایتد از اروپا و ناکامی بارسلونا در لالیگا را فراموش نمی کرد. شاید دیگر خبری از فرگوسن و پپ گواردیولا در جمع نامزد های نهایی نبود و جای خالی کونته احساس نمی شد.
در مرحله اول که خبری از اینیستا طبیعتا نبود. اما با پایان یافتن یورو ۲۰۱۲، مرحله دوم رای گیری آغاز می شد. اینیستا و رونالدو شانس های اصلی بودند. پیرلو، بوفون و کاسیاس هم احتمالا به دلیل تاثیر گذاری ها و بازی های دیدنی، وارد کورس بهترین ها می شدند.
در پایان دو مرحله ابتدایی، شاید رونالدو و اینیستا شانس اول بودند و امید به کسب عنوان برترین بازیکن سال را بیش از سایرین داشتند. مرحله سوم یعنی مقطع کنونی.
آقایی مسی در بارسلونا در مرحله سوم احتمالا او را با کمی اختلاف نسبت به آقای گل این روزهای لیگ قهرمانان اروپا یعنی کریستیانو رونالدو در رده اول قرار می داد.
اما حالا که تک مرحله ای و تنها در این مقطع بهترین ها انتخاب می شوند، احتمالا، تنها به رکورد های مسی توجه می شود و درخشش دروگبا در اروپا و بازی های یورو و تقریبا دو سوم، سال ۲۰۱۲ فراموش شده است. به سال های گذشته نگاهی انداختیم و تاثیر زیاد بازی ها و تورنومنت های مهم را بررسی کردیم، اما به نظر امسال هم همانند سال ۲۰۱۰، قرار نیست جایزه به کسی جز لیونل مسی آرژانتینی برسد.
یادداشت‌های اختصاصی سایت طرفداری، تنها برگرفته از نظرات تحلیل‌گران و نویسندگان سایت می باشند.
