هر زمانی که کارشناسان، تحلیل گران و صاحب نظران رشته فوتبال بخواهند به ریشه های عمیق تاکتیک در فوتبال پی ببرند قطعا تمامی آن ها به یک نام مشترک خواهند رسید و به آن اشاره خواهند داشت و آن نام هلند خواهد بود. سر آغاز تاکتیک های پیشرفته فوتبال و به عبارتی پدید آورندگان فوتبال امروزی بی شک هلند و مربیان هلندی می باشند که در زمینه های مختلف ورزش فوتبال را تحت تاثیر اقدامات مثبت و جالب توجه خود قرار دارند و یک برنامه و نسخه کلی برای فوتبال در بخش های زیادی از جهان تجویز کردند که یکی از آن نسخه های اثر بخش (توتال فوتبال) نام دارد یک سبک به خصوص و جالب توجه که از دل آن تاکتیک های مختلفی به پا خواست که در ادامه با این سبک ارزشمند که جهشی عظیم در فوتبال به وجود آورده است آشنا خواهیم شد.
جک رینولدز در اواسط قرن بیستم میلادی طرحی نو را در باشگاه آژاکس پیاده سازی کرد و این ایده و سبک نو بر اساس معیار هایی خاص شکل گرفته بود که به مرور زمان و به تدریج پیشرفت کرد و این سبک در ادامه به وسیله رینوس میشل به بلوغ و تکامل اولیه دست یافت آن هم در بستر ایجاد شده در همان باشگاه آژاکس .
توتال فوتبال به صورت کلی بیانگر شیوه ای است که در آن ساختار و فرم اولیه نخستین اصل در فوتبال و پیش برد تاکتیک تیم به حساب می آید و افراد در درجه دوم اهمیت به حساب می آیند و اگر در زمان بازی یک بازیکن از پست خود خارج گردد به راحتی توسط بازیکن دیگر آن نقش می تواند ایفا شود بدون آنکه ساختار تیم دچار مشکل شود. در این سبک هیچ بازیکنی برای کل زمان بازی در نقش از پیش طراحی شده توسط سرمربی ثابت باقی نمی ماند و آن بازیکن می تواند پست خود را با بازیکنی دیگر تعویض نماید و به عنوان مثال بال های کناری چپ و راست در طول نود دقیقه به دفعات جای خود را عوض می کنند و تیم حریف را دچار سردرگمی و بی نظمی می نمایند که این موضوع بسیار می تواند اثر بخش باشد.
دفاع، هافبک و فوروارد هیچ گاه ثابت نخواهند ماند و موتور محرک تیم همان هماهنگی و حفظ نظم و انسجام تیمی است و نه چیزی دیگر.
رینوس میشل با بهره گیری از این سیستم به خصوص توانست در دهه هفتاد میلادی هم باشگاه آژاکس و هم تیم ملی هلند را به قدرت هایی بزرگ در سطح اروپا و جهان تبدیل کند و ستاره های فراوانی به وسیله فضای ایجاد شده در این سیستم به فوتبال جهان معرفی شدند که یکی از آنان یوهان کرایف افسانه ای می باشد. کرایف هم در دوران بازیگری تبدیل به یکی از برندهای سبک توتال فوتبال شده بود و هم در ادامه و در دوران مربیگری توانست با ایجاد تغییراتی مثبت بار دیگر نام توتال فوتبال را بر سر زبان ها بیندازد آن هم نه در هلند بلکه کیلومترها دورتر و در کشور اسپانیا و شهر بارسلونا.
کرایوف در مدت هشت سال حضور خود در راس کادر فنی بارسلونا از سال 1988 تا 1996 میلادی با استفاده از همین سبک فوق العاده توانست از بارسلونا تیمی ویرانگر بسازد و همچنین بنیان گذار فلسفه خاص بارسلونا نام بگیرد و این سال های تحت رهبری وی تبدیل به نقطه عطفی در تاریخ این باشگاه و البته فوتبال جهان گشت. کرایف در رابطه با این سبک عقیده دارد：" امروزه پس از سال ها سپری شدن از فینال جام جهانی 1974 حتی پس از شکست تیم هلند،
این تیم به دلیل توتال فوتبال کماکان مورد ستایش همگان قرار می گیرد و واژه توتال به این معناست که مدافعان در کارهای هجومی شرکت می کردند و مهاجمان در کارهای دفاعی. بارسلونا با همین سیستم به موفقیت می رسد و در زمان فرانک ریکارد یک جهش در این تیم به وجود آمد و در زمان پپ گواردیولا فراتر ار آن عمل شد"
بدون تردید در عصر فعلی بارسلونا را می توان میراث دار توتال فوتبال هلندی نامید و در اوج گیری کاتالان ها رگه هایی از نبوغ و نظم هلندی به خوبی قابل مشاهده است. همان طور که در بالا اشاره شد نخستین اصل در اجرای صحیح توتال فوتبال ساختار می باشد و قطعا این ساختار و نظم گروهی می بایست استارت اولیه اش در فضای آکادمی خورده باشد چه آکادمی باشگاه آژاکس و چه لاماسیای بارسلونا و از همانجا اصول اولیه این سبک آموزش داده می شود تا در ادامه اجرای توتال فوتبال به آسانی صورت پذیرد مانند شیوه تیکی تاکا که بی شک فرزند شایسته سبک توتال فوتبال می باشد و بازی با سه مهاجم و مسایلی دیگر که همگی از الزامات این سبک می باشند.
مساله مهم در رابطه با سبک هیجان انگیز بارسلونا این است که پس از دوره ای رکود، بذر اولیه توسط فن خال کاشته شد و در ادامه ریکارد به احیای آن پرداخت و گواردیولا از این بذر به خوبی توانست برداشت نماید و البته ریشه آن را برای سال های آینده محکم نگه داشت تا کماکان قابل ثمردهی باشد. فوتبال زیبایی که در حال حاضر بارسلونا به نمایش می گذارد به دلیل تاکتیک های مدرنی است که جزیی از بدنه توتال فوتبال می باشند و این تاکتیک ها می بایست به خوبی و به نحوی مطلوب در زمین پیاده شوند به عنوان مثال مالکیت توپ در بازی و به گردش در آوردن توپ در فضاهای مختلفی از زمین و همچنین جا به جایی ها و سرعت بخشیدن به بازی که تنها با برخورداری از قدرت فیزیکی و ذهنی بالای بازیکن ها این امر امکان پذیر خواهد بود. البته یکی از نقد هایی که به توتال فوتبال و سبک های وابسته به آن وارد است لزوم داشتن بازیکنان با کیفیت است تا در قالب ساختار ترسیم شده بتوانند فعالیت نمایند. مثلا در سبکی مانند کاتاناچیو که بیشتر به فوتبال تدافعی و ضد حمله و فرصت طلبی اشاره دارد می توان با بازیکنان متوسط هم به موفقیت های چشم گیر هرچند کوتاه مدت دست یافت اما این موضوع برای توتال فوتبال دقیقا در نقطه مقابل قرار دارد هر چند فوتبالی که بر گرفته از توتال فوتبال باشد به مراتب برای هواداران و دنبال کنندگان فوتبالی جذاب تر و هیجان انگیز تر خواهد بود.
