به جرات می توان گفت فوتبال متفاوت ترین رشته ی ورزشی دنیاست. این رشته بر خلاف سایر رشته ها در بر دارنده ی ابعاد مختلفی است و فقط به بازی در درون زمین خلاصه نمی شود. مسائل سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی همه و همه در این ورزش دخیل هستند و همین امر جذابیت این رشته ی ورزشی را دو چندان کرده است. به دلیل برخی تصورات غلط تصمیم گرفتیم تا در این مطلب به بررسی مسائل اقتصادی باشگاه های فوتبال بپردازیم و جزئیات یکی از موارد گره خورده با فوتبال را تا حدودی روشن سازیم.
به طور کلی مسائل اقتصادی باشگاه های فوتبال را می توان به 4 دسته تقسیم کرد :
1- ارزش باشگاه
2- ارزش برند باشگاه
3- درآمد
4 - حامیان مالی
در ادامه به بررسی و توضیح هر کدام از این موارد می پردازیم
1- ارزش باشگاه
غالبا ارزش باشگاه با "ثروتمند بودن باشگاه" اشتباه گرفته می شود و حتی در بعضی خبرگزاری های معتبر هم مشاهده شده که برای این مورد، از لفظ ثروتمند بودن استفاده می شود و همین مسئله باعث به وجود آمدن ذهنیتی غلط شده است. ارزش یک باشگاه فوتبال مطلقا هیچ ارتباطی با ثروتمند بودن باشگاه ندارد و صرفا "قیمت" آن باشگاه را مشخص می کند. به طور واضح تر اگر شما یک سرمایه دار باشید و تصمیم بگیرید برای خود یک باشگاه فوتبال بخرید می بایست به اندازه ی ارزش باشگاه مورد نظر پول پرداخت کنید.
ارزش گذاری باشگاه های ورزشی توسط مجله ی معتبر فوربس آمریکا انجام می گیرد. این شرکت هر ساله در ماه آپریل لیست ارزشمند ترین باشگا های ورزشی را منتشر می کند. در تاریخ 17 آپریل 2013 آخرین لیست این شرکت منتشر شد و تیم فوتبال رئال مادرید توانست به سلطه ی منچستر یونایتد پایان دهد و خود را به عنوان ارزشمند ترین باشگاه دنیا معرفی کند. قبل آن تیم فوتبال منچستر یونایتد برای 9 سال پیاپی به عنوان ارزشمند ترین باشگاه دنیا انتخاب شده بود. در این لیست رئال مادرید با ارزش 3.4 میلیارد دلار، منچستر یونایتد با ارزش 3.1 میلیارد دلار و بارسلونا با ارزش 2.6 میلیارد دلار در رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند. به عبارت دیگر اگر شما بخواید هر یک از این باشگاها را خریداری کنید با مبالغ ذکر شده را به مالکان یا سهامداران باشگاه مورد نظر پرداخت کنید. لیست کامل ارزش تیم ها را می توانید از لینک زیر مشاهده کنید
http://en.wikipedia.org/wiki/Forbes%27_list_of_the_most_valuable_footbal...
بیشتر بدانید : منچستر یونایتد اولین تیم تاریخ است که ارزش آن از 3 میلیارد دلار فراتر رفت
2- ارزش برند باشگاه
امروزه برند یا نام تجاری به یکی از مهم ترین مسائل اقتصاد تبدیل شده است. باشگاه های فوتبال نیز از این مسئله مستثنی نیستند و بالا بودن ارزش برند آنها در جذب حامیان مالی بهتر اثر بسزایی دارد. به طور خلاصه ارزش برند یک باشگاه را میتوان معروف تر و شناخته تر بودن اسم و آرم باشگاه در بین مردم جهان دانست.
شرکت های مختلفی اقدام به ارزش گذاری برندهای ورزشی و غیر ورزشی می کنند ولی معتبر ترین شرکتی که در این زمینه فعالیت می کند شرکت Brand Finance است. این شرکت هر سال لیستی از ارزشمند ترین برندهای ورزشی را منتشر می کند. در 5 سال گذشته تیم فوتبال منچستر یونایتد 3 بار و تیم های رئال مادرید و بایرن مونیخ هر کدام 1 بار به عنوان ارزشمند ترین برند فوتبالی انتخاب شده اند.
5 تیم اول سال 2009 :
1- منچستر یونایتد (ارزش برند 576 میلیون دلار)
2- رئال مادرید (ارزش برند 493 میلیون دلار)
3- بارسلونا (ارزش برند 437 میلیون دلار)
4- بایرن مونیخ (ارزش برند 406 میلیون دلار)
5- آرسنال (ارزش برند 330 میلیون دلار)
5 تیم اول سال 2010 :
1- رئال مادرید (ارزش برند 597 میلیون دلار)
2- منچستر یونایتد (ارزش برند 576 میلیون دلار)
3- بارسلونا (ارزش برند 559 میلیون دلار)
4- بایرن مونیخ (ارزش برند 465 میلیون دلار)
5- آرسنال (ارزش برند 332 میلیون دلار)
5 تیم اول سال 2011 :
1- منچستر یونایتد (ارزش برند 412 میلیون دلار)
2- رئال مادرید (ارزش برند 401 میلیون دلار)
3- بارسلونا (ارزش برند 392 میلیون دلار)
4- بایرن مونیخ (ارزش برند 308 میلیون دلار)
5- چلسی (ارزش برند 196 میلیون دلار)
5 تیم اول سال 2012 :
1- منچستر یونایتد (ارزش برند 853 میلیون دلار)
2- بایرن مونیخ (ارزش برند 786 میلیون دلار)
3- رئال مادرید (ارزش برند 600 میلیون دلار)
4- بارسلونا (ارزش برند 580 میلیون دلار)
5- چلسی (ارزش برند 398 میلیون دلار)
اما در آخرین لیست منتشر شده در سال 2013، تیم فوتبال بایرن مونیخ با توجه به کسب 3 گانه توانست خود را به صدر لیست ارزشمند ترین برندها برساند
1- بایرن مونیخ (ارزش برند 860 میلیون دلار)
2- منچستر یونایتد (ارزش برند 837 میلیون دلار)
3- رئال مادرید (ارزش برند 621 میلیون دلار)
4- بارسلونا (ارزش برند 572 میلیون دلار)
5- چلسی (ارزش برند 418 میلیون دلار)
لیست کامل تیم ها در سال 2013 را می توانید از لینک زیر مشاهده کنید
http://brandirectory.com/league_tables-table-the-brand-finance---footbal...
اما بحث مربوط به برند فقط شامل ارزش برند نمی شود و موضوع دیگری به نام رتبه یا قدرت برند نیز مطرح است. علامت +AAA معرف قدرتمند ترین برند است. همان طور که در لیست مشاهده می کنید با اینکه ارزش برند بایرن مونیخ از منچستر یونایتد بیشتر است اما در زمینه ی قدرت برند این منچستر یونایتد است که با علامت +AAA بالاتر از بایرن مونیخ قرار می گیرد.
بیشتر بدانید : تنها 3 تیم منچستر یونایتد، رئال مادرید و بارسلونا دارای قدرت برند +AAA هستند.
3- درآمد
بر خلاف باشگاه های داخلی، باشگاه های خارجی از مدت ها پیش به درآمدزایی مشغول هستند و خرج مخارج خود را از درآمدهای کسب شده تامین می کنند نه از دولت و بیت المال! این درآمدها از محل فروش بلیت، فروش پیراهن و اقلام باشگاه، حق پخش تلویزیونی، جوایز یوفا، قرارد دادهای تجاری و... به دست می آیند و باشگاه ها با استفاده از آن امورات خود را می گذرانند. بخش عمده ای از این درآمدها در قالب دستمزدهای بازیکنان و کادر فنی، هزینه های نگهداری ورزشگاه و ... مصرف می شوند و در انتها اگر باشگاه در بحث درآمدزایی خوب عمل کرده باشد و هزینه های خود را کاهش داده باشد مبلغ قابل توجهی باقی می ماند که باشگاه ها آن را برای خرید بازیکن، افزایش امکانات باشگاه، بازسازی ورزشگاه و ... خرج میکنند و یا آن را پس انداز کرده یا به جیب مالکان واریز می کنند!
شرکت Deloitte به عنوان بزرگ ترین شرکت در زمینه ی خدمات مالی کار بررسی و محاسبه ی درآمد تیم های فوتبال را انجام می دهد. در آخرین لیست منتشر شده توسط این شرکت تیم فوتبال رئال مادرید با 512 میلیون یورو پردرآمدترین تیم فوتبال لقب گرفت. بعد از رئال، بارسلونا با 483 میلیون یورو و منچستر یونایتد با 395 میلیون یورو در رتبه های بعدی هستند. لیست کامل درآمد تیم ها را می توانید در لینک زیر مشاهده کنید
http://en.wikipedia.org/wiki/Deloitte_Football_Money_League
بیشتر بدانید : تیم فوتبال منچستر یونایتد از سال 1997 به مدت 7 سال پیاپی پردرآمدترین تیم فوتبال دنیا بود. بعد از آن تیم رئال مادرید از سال 2004 تا کنون و به مدت 8 سال پیاپی این عنوان را در اختیار دارد.
بیشتر بدانید : رئال مادرید اولین تیم تاریخ است که موفق به کسب درآمدی بیش از 500 میلیون یورو شده است
4- حامیان مالی
جذب اسپانسر اصلی ترین گزینه ی کسب درآمد برای باشگاه های فوتبال است. تمام باشگاه های ورزشی دنیا با شرکت های مختلفی قرارداد می بندند تا در قبال تبلیغ و درج نام آن ها روی پیراهن و ورزشگاه خود مبالغ هنگفتی را دریافت کنند. بعضی از باشگاه ها حتی طی قراردادهای بلند مدت نام ورزشگاه خود را به نام شرکت مورد نظر تغییر می دهند تا پول بیشتری نصیبشان شود. تا به این لحظه تیم فوتبال منچستر یونایتد با قرار داد سنگین 420 میلیون یورویی با شرکت آمریکایی جنرال موتورز (شورلت) بالاترین رکورد جذب حامی مالی را به خود اختصاص داده است. این قرارداد 7 ساله است و سالیانه 60 میلیون یورو نصیب منچستر می شود. تیم فوتبال بارسلونا با قرارداد 95 ميليون یورویی (3 ساله سالیانه 30 میلیون یورو) با شرکت هواپیمایی قطر و رئال مادرید با قرارداد 125 میلیون یورویی (5 ساله سالیانه 25 میلیون یورو) با شرکت هواپیمایی امارات بعد از منچستر یونایتد قرار دارند.
