والتر زنگا 65 ساله شد. او یکی از بهترین دروازهبانهایی است که ایتالیا داشت اما اینکه چطور او را به یاد میآوریم؟ با یکمهار معرکه؟ جامهای او با اینتر یا آن اشتباه لعنتی و همچنین سبک زندگی او؟
کاریزما و دلربایی توامان جی جی بوفون را نداشت. خبری از پدرانگی و قدرت رهبری پاپا دینو زوف در او نبود. حتی نامش هم مثل جانلوکا پالیوکا یک اسم تمام عیار ایتالیایی نبود.
نخستین نمایش جهانی زنگا، برابر آلمان در یورو 88 طعنهآمیز بود. اصولا والتر یک نام آلمانی است و کارش را با اشتباهی برابر آلمانیهای آغاز کرد. زنگا، زنجیر طلا میانداخت و با موهای مشکی لخت روی صورت بیشتر شبیه یک خواننده خوشگذران بود. با مدلی بلوند در حال خواندن یک تک آهنگ پاپ ایتالیایی در دیسکوهای دهه 80...
هیچکدام از اینها درست نیست. آن دختر بلوند کنار زنگا، نه یک مدل که روبرت تیرمالی مجری تلویزیونی بود و آن آهنگ، یک آلبوم با هشت قطعه شنیدنی. اما اینکه زنگا اهل خوشگذرانی بود؟ او در خانه خود در میلان هیچ میهمانی را از دست نمیداد. حتی زمانی گاتزتا دلو اسپرت زنگا را "سلطان افراط و تفریط" نامیده بود زیرا به سادگی جذب هر چیزی میشد. و این تازه آغاز ماجراهای والتر زنگاست...
والتر کجاست؟
در همان اولین بازی در یک تورنمنت رسمی تابستانی والتر زنگا اشتباهی کرد که منجر به ضربه آزاد غیرمستقیم برای ژرمنهای میزبان شد. مطابق قانون آن زمان، دروازهبان مجاز بود پس از مهار توپ فقط چهار قدم با آن بردارد اما داور دستانش را بالا برده بود و عدد پنج را نشان میداد. کسی چه میداند؟ دوربینهای تلویزیونی در آن لحظه بازیکنان ذخیره را نشان میداد و بنابراین اشتباه زنگا برای چشمان تیزبین ما معتادان به vzr و تکنولوژی و ... نشدنی است.
هر چه بود پیر لیتبارسکی توپ کاشته شده برای ضربه آزاد دو ضرب را لمس کرد و اندی بره مه که به تازگی قرار بود همبازی زنگا در اینتر شود با شوتی سرکش آن را وارد دروازه کرد. این اولین و البته نه آخرین بدشانسی زنگا در یک بازی مهم بود...
این، دقیقا همان مصیبت بزرگ دروازهبان هاست؛ حتی اگر در هر بازی بهترین باشید، شما را با تک اشتباهتان به یاد میآورند... غم انگیز و بی رحمانه است. خصوصا دربارهی کسی چون زنگا که از بهترینهای عصر خود بود. از 1989 تا 1991 سه سال پیاپی برترین دروازهبان جهان انتخاب شد و جامهای بزرگی را برای اینتر به ارمغان آورد.
زنگا، اهل میلان بود و هیچگاه به عشق دوطرفه او و طرفداران نراتزوری خدشه ای وارد نشد.
در تیم ملی نیز اگر شیطنتهایش نبود، دوران او میتوانست زودتر از 26 سالگی و مقدماتی یورو 88 آغاز شود. پس از بازنشستگی دینو زوف بزرگ، انزو بیرزوت برای جام جهانی 1986 زنگا را به عنوان دروازهبان اول ایتالیا برگزیده بود اما یک سال پیش از آغاز تورنمنت و برای بازی دوستانه با ایرلند جنوبی، زنگا غیبش زد! هیچ کس حتی سرمربی تیم ملی نمیدانست او کجاست تا آنکه پس از دو روز سر و کله دروازهبان ایتالیا پیدا شد. به گزارش پاپارتزیها در مطبوعات ایتالیایی، زنگا از دست دخترانی که بعد از تمرین او را تا درب خانه رها نمیکردند، مخفیانه به خانه دوستش گریخته بود و دو روز را در آنجا سپری کرده بود!
دست از سرم بردارید!
با وجود دیر آغاز شدن دوران دروازهبانی زنگا در تیم ملی، جام جهانی 1990، اوج دوران حرفهای بود. یک سال قبل با اینترمیلان سری آ را برده بود و آماده بود تا در خانه سنگربان شماره یک آتزوری باشد. جیانی برِرا ژورنالیست مشهور ایتالیایی به زنگا لقب دلتاپلانو یا کایت را داده بود زیر او در شیرجه هایش به گوشههای دروازه شبیه کایت سواران از سویی به سوی دیگر پرواز میکرد.
از این نظر، زنگا تفاوت بزرگی به دینو زوف داشت. دینو، سعی میکرد مطمئن و با خونسردی توپها را دفع کند. شبیه پدر یک خانواده که دل بچههایش را قرص میکند. اما زنگا شیفته حرکات و شیرجههای نمایشی بود. روی توپهای هوایی به جای رد کردن توپ، دوست داشت توپ را مهار کند و قلب طرفداران را به دهانشان بیاورد. خب هر خانوادهای یک دایی هیجان انگیز هم دارد...
اما در جام جهانی 1990 فقط این تفاوتها نبود که نام زوف و زنگا را کنار هم قرار میداد. رکورد 1143 دقیقه بسته نگه داشتن دروازه ایتالیا توسط دینوی بزرگ، اکنون توسط زنگا مورد تهدید قرار گرفته بود. 913 بسته نگه داشتن دروازه پس از شکست 1-0 برابر برزیل در سال 1989 و یک بازی تدارکاتی و قبل از بازی سرنوشتساز نیمهنهایی جام جهانی 1990 در ناپل برابر آرژانتین...
برترین واکنشهای زنگا در جام جهانی 1990
خنجر نگاهها
67 دقیقه از بازی گذشته بود. دفاع ایتالیا حرکات دیگو آرماندو مارادونا را یکی پس از دیگری خنثی کرده بود و توتو اسکیلاچی توانسته بود میزبان را به یک قدمی فینال در رم برساند. با وجود عقب نشینی ایتالیاییها در نیمه دوم، آرژانتین آنقدرها هم خطرناک نبود. تا آنکه یک حرکت بدون پیچیدگی خاص، با یک سانتر ساده از اولارتیکوئچئا و نشستن توپ روی سر کانیگیا (نسلی که حالا وارد چهارمین دهه زندگی شده، با معصومیت و حسرتی فراوان از شنیدن این نامها لذت میبرند که انگار همین دیروز بود...)
با توجه به حضور ریکاردو فری در کنار کانیگیا خروج زنگا از دروازه در آن موقعیت ضروری به نظر نمیرسید. او 7، 8 متر از دروازه فاصله داشت و و پس از خروج از بوسه توپ بر دروازه نگاه سنگین مالدینی، برگومی و بارهسی را همچون خنجری تیز حس میکند.
گل کانیگیا به زنگا، گزارش بری دیویس
تنها اشتباه زنگا در کل مسابقه، یا کل آن تورنمنت بازی را به پنالتی کشاند. 517 بسته نگاه داشتن دروازه در آن مسابقات هنوز هم یک رکورد برای زنگاست اما چیزی نیست که التیام بخش رنج از دست دادن فینال رم برای ایتالیاییها باشد. حتی اینکه مدونا، زنگا را جذابترین مردی که دیده هم نمیتوانست گلر ایتالیایی را آرام کند.
زنگا تا دو سال دیگر هم دروازهبان ایتالیا بود اما عدم راهیابی ایتالیا به یورو 92 او را از تورنمنت دیگر محروم ساخت.
اما عاشقانههای زنگا و اینتر ادامه داشت. اینترمیلان به لطف حضور او دو جام یوفا را برد و زنگا در چهار بازی، دو رقابت رفت و برگشت، فقط یک گل دریافت کرد.
برترین گلر تاریخ سن سیر؟
پس از دوران فوتبال، زنگا با یک دختر 20 ساله مدل لباس زیر زنانه ازدواج کرد یک زندگی عاشقانه در آمریکا، و بازی به عنوان بازیکن مربی در ام ال اس در باشگاه نیوانگلند روولوشن. دوران مربیگری او دورانی پر فراز و نشیب بود. رومانی، الشعب، سمپدوریا، وولوز و در نهایت امارات...
امروز، والتر زنگا 65 ساله میشود. وقتی سالها پس از بازنشستگی روزنامه لارپوبلیکا از زنگا از دوران حرفه ای و خوشگذرانی های زندگی اش پرسید، زنگا پاسخ داد:
خبرنگاران همیشه از بازیکنان روتین و کسل کننده شکایت دارند. و وقتی کسی از راه میرسد که میداند چطور میکروفون را در دست بگیرد او را به عیاشی متهم میکنند. هر چه انجام دادم، تجربههای شیرینی برای من بوده و از هیچ کدام آنها پشیمان نیستم.
