طرفداری | پیروزی ۱-۰ استقلال مقابل مس کرمان در مرحله یکشانزدهم نهایی جام حذفی، نکته پنهانی داشت و آن هم درخشش یک ستاره در قلب خط دفاعی آبیپوشان پایتخت بود؛ ستارهای به نام رافائل سیلوا!
در فصل جدید، فوتبال ایران شاهد تحولاتی شگرف در سبک بازی برخی تیمها و بازیکنان بوده است؛ از اوج گرفتن مجدد وحید امیری و تبدیل فرشاد فرجی به مدرنترین مدافع پرسپولیس گرفته تا ظهور امیرحسین حسینزاده در قامت یک ستاره و رو شدن استعدادهایی نظیر محمدمهدی زارع، مهدی هاشمنژاد و رضا غندیپور، همه و همه به افزایش سطح کیفیت لیگ برتر کمک کردهاند. اما یکی از جالبترین و مهمترین این تحولات، تغییراتی است که در نحوه بازی رافائل سیلوا، مدافع برزیلی استقلال، ایجاد شده است.
رافائل سیلوا تا هفتههای پیش، بیشتر با نکات منفی بازی خود که مورد توجهترین آنها، سرعت پایین و واکنشهای کند به حساب میآمدند، به یاد آورده میشد اما حالا در پازل تاکتیکی پیتسو موسیمانه، به یک بازیکن کلیدی و تأثیرگذار تبدیل شده است. در این بین، نکتهای که کمتر به آن توجه میشود، تأثیرات درونی و پنهانی این دگردیسی در سبک بازی سیلوا است.
رافائل سیلوا؛ از یک مدافع ساده به یک بازیساز مدرن
در فوتبال و تاکتیکهایی که تاریخ مصرف آن سالهاست در جهان به سر آمده، نقش مدافعان مرکزی تنها محدود به انجام وظایف دفاعی مانند قطع توپ، تکل و جلوگیری از موقعیتهای گل بود. اما در دنیای مدرن فوتبال اما نقش این بازیکنان دچار تحول بزرگی شده است. رافائل سیلوا که پیش از این بیشتر بهعنوان یک مدافع محکم شناخته میشد، در بازیهای اخیر استقلال تغییراتی اساسی در نحوه بازی خود ایجاد کرده است.
سیلوا در حال حاضر نهتنها در دفاع کماشتباه و موثر است، بلکه در هنگام حمله نیز به یکی از عناصر مهم تیم تبدیل شده است. این تحول در نوع بازی او از زمانی آغاز شد که او بهطور مداوم از عمق دفاع به جلو پیش میرود و با پاسهای دقیق و سریع، در سازماندهی حملات تیم نقش پررنگتری ایفا میکند. این تغییرات بهویژه در سیستم دفاعی جدید استقلال که زیرنظر پیتسو موسیمانه شکل گرفته، تأثیرگذار بوده و کمک کرده تا همزمان با نفوذ بیشتر سیلوا به جلو، تیم از حالت تدافعی به هجومیتر تبدیل شود.
تأثیر سهراب بختیاریزاده در تحول رافائل سیلوا
بر کسی پوشیده نیست که در دهههای گذشته، بازیکنانی مانند یحیی گلمحمدی و سهراب بختیاریزاده، فراتر از زمان خود، حداقل در سطح فوتبال ایران، در خط دفاعی تیمهای خود، نقش بازیسازی را بهخوبی ایفا میکردند. آنها توانسته بودند از آخرین نقطه زمین خودی، توپ را به سرعت انتقال دهند و موقعیتهای حمله را مهندسی کنند. این ویژگیها نهتنها به تقویت ساختار دفاعی تیمها کمک میکرد، بلکه باعث میشد تا دفاعیها نیز در روند بازی تیمی بیشتر نقش داشته باشند. دو مدافعی که با اتکا به همین هوش بالای خود، خط دفاعی تیم ملی در جام جهانی ۲۰۰۶ را نیز تشکیل دادند.
در حال حاضر، به نظر میرسد سهراب بختیاریزاده بهعنوان یکی از اعضای کادرفنی استقلال، نقشی کلیدی در تغییر سبک بازی سیلوا ایفا کرده است. بدون شک، سیلوا در روند تحول بازی خود، تحت تأثیر توصیههای تکنیکی و تاکتیکی بختیاریزاده قرار داشته است. او اکنون با دید بازتر و تفکر تهاجمیتر بازی میکند و این امر به معنای تغییرات قابل توجهی در رویکرد دفاعی تیم است. حرکتهای هجومیتر و مشارکت بیشتر در ساخت حملات تیمی، نمادی از این تحول است. در کنار این موارد، باید به این نکته اشاره کرد که رافائل سیلوا در حال حاضر و پس از رامین رضاییان، با به ثمر رساندن ۳ گل، دومین گلزن برتر آبیها در مجموع رقابتهای این فصل به حساب میآید.
سیلوای مدل موسیمانه؛ از دفاع به حمله
فوتبال از لحاظ تاکتیکی در تعریف کلی خود، به چهار لحظه اصلی خلاصه میشود؛ انتقال از دفاع به حمله، انتقال از حمله به دفاع، بازی بدون توپ و ضربات ایستگاهی. یکی از نکات بارز در تغییرات بازی سیلوا، حضور موثر او در هر چهار لحظه بازی استقلال است. نحوه حرکت سیلوا به سمت جلو و بالا رفتن دقت پاسها که بهموقع و با دید باز صورت میگیرد، کمک میکند تا خط دفاع استقلال تبدیل به یک خط میانهساز و بازیساز شود. هنگامی که سیلوا توپ را در اختیار دارد، در بسیاری از مواقع از آن برای ارسال پاسهای دقیق به مهاجمان و هافبکها استفاده میکند. این امر بهویژه زمانی مشهود است که تیم نیاز به یک پاس سریع و هوشمند برای شکستن خط دفاعی حریف داشته باشد.
پایهگذاری گلهای اخیر استقلال نیز در مواردی بهوسیله همین پاسهای ساده و بدون پیچیدگی از سوی سیلوا صورت گرفته است که به عنوان مثال، میتوان به گل گوستاوو بلانکو به مس کرمان اشاره کرد؛ جایی که مدافع برزیلی، گائل کاکوتا را صاحب توپ کرد تا او مهاجم آرژانتینی را در موقعیت گلزنی قرار دهد.. این پاسها بهخوبی قادر به شکستن خطوط دفاعی حریف بوده و نشان میدهند که فوتبال مدرن به سادگی و دقت بیشتر در تصمیمگیریهای سریع نیاز دارد. این نوع پاسها، که اغلب از طریق راهگشاییهای سیلوا ایجاد میشوند، باعث میشود تا استقلال به تیمی تبدیل شود که توانایی ایجاد حملات سریع و موثر را دارد.
در مجموع، تحول رافائل سیلوا در استقلال نهتنها بهعنوان یک مدافع، بلکه بهعنوان یک عنصر کلیدی در انتقال از دفاع به حمله، اهمیت بسیاری دارد. او امروز به نوعی تبدیل به الگویی مدرن برای مدافعان فوتبال ایران شده است؛ مدافعانی که در روند بازی تیمی و حمله نقش اساسی ایفا میکنند. این تحول در سبک بازی سیلوا، نتیجه تعاملات درست و آموزههای حرفهای از یک کادرفنی آشنا به علم روز دنیا نشأت گرفته است که توانستهاند بهطور مؤثری در دگردیسی نقش یک بازیکن تاثیرگذار باشند.