آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که دندان عقل چیست و چرا این دندان‌ها این‌قدر دردسرساز هستند؟ دندان عقل، که به عنوان آسیای سوم شناخته می‌شود، آخرین دندانی است که با کندترین سرعت در دهان رشد می‌کند. این دندان در دهه‌ی نوجوانی و اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شود و به دلیل کمبود فضا در فک، باعث مشکلاتی مانند درد و بی‌نظمی دندان‌ها می‌گردد. معمولا دندان عقل را نباید بی‌دلیل کشید، مگر زمانی که موجب ناراحتی یا بروز مشکل شود. در ادامه این مطلب شما را با بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل و نکات مربوط به آن آشنا می‌کنیم.
دندان عقل چیست؟
دندان عقل (wisdom tooth) که به عنوان آسیای سوم نیز شناخته می‌شود، آخرین دندان در هر ربع فک انسان است. هر فردی دو دندان عقل در فک بالا و دو دندان عقل در فک پایین دارد ولی برخی هم ممکن است دندان عقل‌های کمتری داشته باشند. دندان‌های عقل معمولاً در سنین بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی شروع به رویش می‌کنند. البته این سن می‌تواند در برخی افراد متفاوت باشد، و گاهی اوقات حتی در سنین بالاتر نیز شاهد رویش این دندان‌ها هستیم. دندان عقل برخلاف نامش، هیچ ارتباطی با افزایش هوش ندارد، بلکه نام آن بیشتر به زمان رویشش در دوره جوانی و اوایل بزرگسالی اشاره دارد.
در برخی افراد خوش‌شانس، دندان عقل بدون بروز علائم یا مشکلات رایج رشد می‌کند. این مسئله ممکن است باعث ایجاد این سوال شود که آیا واقعاً کشیدن دندان عقل ضروری است یا خیر؟ همچنین، با توجه به اینکه جراحی دندان عقل به یکی از روش‌های رایج و استاندارد در دندان پزشکی تبدیل شده، بسیاری از افراد می‌پرسند که زمان دقیق کشیدن دندان عقل چیست؟ در ادامه درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد.
انواع دندان عقل
دندان‌های عقل، از سالم و روییده گرفته تا آن‌هایی که نهفته یا نیمه‌نهفته هستند، هر کدام نیازهای درمانی و مراقبتی خاصی را به همراه دارند. اگر شما هم با رشد دندان عقل خود یا دردهای ناشی از آن مواجه هستید، شناخت نوع دندان عقل می‌تواند به شما کمک کند تا از مشکلات و عوارض احتمالی جلوگیری کنید. در ادامه به بررسی انواع دندان عقل می‌پردازیم.
-
دندان عقل روییده:
دندان عقل در صورتی که فضای کافی در فک داشته باشد، به‌صورت طبیعی رشد کرده و معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند. البته در مورد کشیدن این دندان اختلاف‌نظر وجود دارد؛ برخی دندان پزشکان آن را زائد دانسته و حتی در صورت سالم بودن نیز توصیه به کشیدن آن می‌کنند. اما عده‌ای دیگر معتقدند اگر دندان عقل بدون آسیب یا فشار به سایر دندان‌ها رشد کند، نیازی به خارج کردن آن نیست. هر فرد ممکن است یک یا همه دندان‌های عقل خود را به این شکل روییده داشته باشد. البته این اتفاق نادر است و بسیاری از افراد در نهایت با مشکلاتی مانند درد، آبسه یا عفونت در دندان عقل مواجه می‌شوند.
-
دندان عقل نهفته:
دندان نهفته (impacted) دندانی است که به دلیل عدم وجود فضای کافی در فک، نمی‌تواند در ردیف سایر دندان‌ها قرار گیرد. این دندان ممکن است در بافت نرم یا سخت فک گیر کند و عوارضی مانند التهاب بافت‌های نرم، پوسیدگی دندان‌های مجاور و احتمال آسیب به دندان‌های دیگر را به همراه داشته باشد.
در این قسمت به این سؤال پاسخ داده‌‌ایم که دندان عقل چیست و چه تفاوتی بین دندان عقل روییده و نهفته وجود دارد، به‌ویژه زمانی که دندان نهفته باعث بروز عوارضی چون درد و تورم می‌شود. این آگاهی به شما کمک می‌کند در صورت مشاهده علائم نگران‌کننده، به‌سرعت اقدام کنید و به دندان پزشک مراجعه نمایید. با تشخیص به‌موقع، می‌توانید از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید و به سلامت دهان و دندان خود اهمیت بیشتری بدهید.
آیا کشیدن دندان عقل واقعاً ضروری است؟
باور به اینکه دندان عقل حتماً باید کشیده شود، نادرست است و تنها زمانی نیاز به کشیدن آن وجود دارد که این دندان مشکلاتی ایجاد کند. کشیدن دندان عقل زمانی ضروری می‌شود که این دندان نهفته باشد یا به طور کامل رشد نکرده و خطر پوسیدگی یا آسیب به دندان‌های مجاور را افزایش دهد. در این صورت، مراجعه به دندان پزشک برای ارزیابی و تصمیم‌گیری درباره وضعیت دندان اهمیت دارد.
در برخی موارد، کشیدن دندان عقل ضرورتی ندارد، به‌ویژه در شرایط زیر:
- دندان عقل سالم و به‌درستی رشد کرده باشد.
- دندان با دندان‌های مقابل خود هم‌راستا باشد و نگهداری از بهداشت آن به سادگی امکان‌پذیر باشد.
بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل چه زمانی است؟
بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل هنگامی است که حدود دوسوم ریشه آن تشکیل شده باشد؛ چرا که با افزایش سن، ریشه‌ها عمیق‌تر و محکم‌تر می‌شوند و جراحی آن سخت‌تر می‌شود. به همین دلیل، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند در سنین پایین‌تر اقدام کنند. در این شرایط، مراجعه به دندان پزشک برای ارزیابی وضعیت دندان و تعیین بهترین زمان کشیدن آن توصیه می‌شود.
در مطالبی که پیش‌تر اشاره شد، به بررسی مفهوم دندان عقل چیست و بررسی انواع آن پرداختیم. اکنون قصد داریم به بررسی زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل بپردازیم. لازم به ذکر است که کشیدن دندان عقل نه تنها به تسکین درد کمک می‌کند، بلکه برای جلوگیری از بروز عوارض زیر نیز ضروری است:
- آسیب به دندان‌های مجاور: رشد نامناسب دندان عقل ممکن است منجر به جابجایی دندان‌های دیگر و ایجاد تراکم بیش از حد شود. این شرایط می‌تواند ظاهر دندان‌ها را تغییر داده و علاوه بر اختلال در لبخند، بهداشت دهان و دندان را دشوار کند.
- آسیب به فک: اگر فضای کافی برای رشد دندان عقل وجود نداشته باشد، این دندان ممکن است به فک فشار آورده و عملکرد طبیعی دهان را مختل کند.
- ایجاد مشکلات سینوسی: دندان عقل نهفته، به دلیل نزدیکی به سینوس‌ها، ممکن است به فضای سینوسی فشار وارد کند و موجب درد در این ناحیه شود.
- التهاب لثه و عفونت: رشد زاویه‌دار یا افقی دندان عقل باعث می‌شود که لثه‌ها متورم و عفونی شوند. این مشکل می‌تواند التهاب، حساسیت و حتی پوسیدگی دندان‌ها را به همراه داشته باشد.
- عفونت‌های مکرر و کیست‌های دندانی: رشد ناقص دندان عقل می‌تواند به عفونت‌های مکرر و تشکیل کیست‌های دندانی منجر شود که به بافت‌های سالم اطراف و دندان‌های دیگر آسیب می‌رساند.
جمع‌بندی: دندان عقل و زمان مناسب برای کشیدن آن
دندان عقل یکی از مهم‌ترین اجزای دهان و دندان است که معمولاً در سنین 17 تا 25 سالگی ظاهر می‌شود. اگرچه ظهور دندان عقل طبیعی است، اما گاهی اوقات می‌تواند با مشکلاتی همراه باشد. برای جلوگیری از بروز این مشکلات، رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و درمان به موقع هرگونه مشکل ضروری است. در صورت لزوم، خارج کردن دندان عقل نیز می‌تواند گزینه مناسبی باشد. با آگاهی و مراقبت مناسب می‌توان از بروز مشکلات ناشی از دندان عقل جلوگیری کرد. خارج کردن دندان عقل معمولاً توسط دندانپزشک انجام می‌شود و ممکن است به صورت جراحی یا غیرجراحی صورت گیرد. در برخی موارد نیاز به بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی نیز وجود دارد.قیمت کشیدن دندان عقل از 2.000.000 تومان شروع می شود.
منبع : مرکز ایمپلنت و دندان مصنوعی عارف کلینیک
