میزبانی جام جهانی ۱۹۶۶ به انگلستان یعنی کشوری که قوانین فوتبال را مدون کرد اعطا شد. در این سال تیم ملی انگلستان بهترین تیم تاریخ خود را در اختیار داشت. بازیکنانی نظیر بابی چارلتون، رادران مور، آلن بال و …که هر کدام خود به تنهایی یک تیم بودند. در این جام جهانی برزیل، فرانسه و آرژانتین به همراه انگلستانِ میزبان از مدعیان فتح جام بودند.
در مرحله گروهی تیم ملی انگلستان با تیم‌های مکزیک، اروگوئه و فرانسه همگروه بود. گروهی که دشوار به نظر می‌رسید چراکه تیم فرانسه از مدعیان فتح جام به شمار می‌آمد و اوروگوئه نیز سابقه‌ی ۲ بار قهرمانی جهان را در کارنامه داشت.
تیم ملی انگلستان نخستین بازی خود را در حضور ۸۷۱۴۸ تماشاگر استادیوم ومبلی با تساوی بدون گل مقابل اوروگوئه به پایان برد تا شروعی نسبتا ناامیدکننده داشته باشد.
میزبان در گام دوم با گلهای بابی چالتون و هانت در دقایق ۳۷ و ۷۵ مکزیک را از پیشرو برداشت، تا در پایان روز دوم بازی‌ها با تیم ملی اوروگوئه در امتیاز چهار برابر باشند.
بازی پایانی مرحله‌ی گروهی بین تیم میزبان و فرانسه در حضور ۹۸۰۰۰ تماشاگر برگزار شد که انگلیسی‌ها با دو گل هانت حریف را شکست دادند و صدر نشین گروه A مسابقات شدند.
در مرحله‌ی یک چهارم نهایی تیم ملی انگلستان در یک بازی جنجالی که با درگیری لفظی مربی تیم ملی انگلستان با بازیکنان آرژانتین همراه بود. با تک گل جف هرست نماینده آمریکای لاتین را از گردونه مسابقات کنار زد.
وقتی که ۴ تیم برتر مسابقات مشخص شدند انگلیسی‌ها باید به مصاف پرتغالی می‌رفتند که اوزه بیوی نامدار را در اختیار داشت و توانسته بودند با گلهای او طوفان زرد آسیا را کنار بزنند.
فینال جام جهانی ۱۹۶۶ در شرایطی برگزار شد که از آن به دلیل زده شدن یک گل مشکوک توسط جف هرست به عنوان جنجالی‌ترین فینال جام جهانی یاد می‌شود.
این مسابقه در حضور ۹۸۰۰۰ تماشاگر استادیوم ومبلی برگزار شد. ۱۲ دقیقه پس از نواخته شدن سوت داور هالر در دقیقه ۱۲ دروازه میزبان را گشود و ورزشگاه را وادار به سکوت کرد. اما در دقیقه‌ی ۱۸ جف هرست کار را به تساوی کشاند. بازی در نیمه دوم متعادل پیش می‌رفت که گل پیترز در دقیقه ۷۸ تیم میزبان را از آلمان‌ها پیش انداخت تا ویمبلی غرق در شادی شود. اما گل دقیقه ۹۰ مارک وبر بازیکن آلمان آب سردی بر پیکره ۹۸۰۰۰ تماشاگر ومبلی بود.
به هر حال بازی در پایان ۹۰ دقیقه تلاش با تساوی این دو تیم خاتمه یافت تا کار به وقت اضافه کشیده شود. در دقیقه ۱۰۱ مسابقه ضربه‌ی جف هرست به زیر تیرک افقی دروازه آلمان اصابت کرد و صحنه ای مشکوک به وقوع پیوست. داوری پس از کمی مکث اعلام گل کرد. این گل هنوز هم پس از سالها با انتقاد فوتبالدوستان آلمانی مواجه می‌شود. در ادامه تیم ملی آلمان که به شدت از نظر روحی افت کرده بود گل چهارم را نیز دریافت کرد تا انگلستان میزبان قهرمان جام جهانی شود.
شاید یکی از اولین خاطرات از فوتبال سیاسی در ذهن اهالی فوتبال ماجرای دو تیم انگلیس و آرژانتین باشد. انگلستان در جزایر فالکلند جنایت کرده بود و دو کشور آرژانتین و انگلیس در جام جهانی ۱۹۸۶ مقابل یکدیگر طوری صف‌آرایی کرده بودند که گویا قرار است ماکت کوچکی از آن جنگ را به نمایش بگذارند. مارادونا با دست خود گل زد و البته بعد از آن از دست خود به دست خدا یاد کرد. آرژانتین در آن بازی طوری مقابل انگلیس بازی کرد که مشخصاً خود را نماینده مردم کشور آرژانتین می دانست و آمده بود تا پیروزی چپ‌های فالکلند بر لیبرال های انگلیس و تاج را جشن بگیرد.
در جنجالی ترین اتفاق در آن بازی انگلیسی ها شعار می دادند ما یک جام جهانی و دو جنگ جهانی را بردیم!
پدر رودی فولر بعد از باخت سنگین آلمان به انگلیس با شنیدن این شعارها از شدت ناراحتی سکته کرد.
در کنار همه اینها جام جهانی ۱۹۶۶ به عنوان هشتمین جام جهانی تاریخ، نکات جالبی را در دل خود دارد.
قصه میزبانی انگلیس
پس از کلی ادعا در فوتبال و سالها تضاد با فیفا برای شرکت در مسابقات جام جهانی، کسب نکردن موفقیت در دوره‌های قبلی سبب شد تا انگلیسی‌ها بخواهند از امتیاز خانگی استفاده کنند و برای اولین بار قهرمان جهان شوند. اتفاقی که در کنگره سال ۱۹۶۰ رخ داد و انگلیس با شکست رقبا توانست میزبانی این مسابقات را به دست بیاورد.
شرایط میزبانی
جزیره‌نشینان از همه لحاظ آماده میزبانی باز بزرگترین رویداد فوتبالی جهان بودند. ورزشگاه ومبلی که فقط برای فوتبال ساخته شده بود، حدود ۸۵ هزار ظرفیت داشت و یکی از بزرگترین ورزشگاه‌های دنیا لقب گرفت. البته در بازی افتتاحیه تیم ملی انگلیس، ۱۰۰ هزار نفر از دیدار اولیه این تیم دیدن کردند و به عنوان پرتماشاگترین بازی جام لقب گرفت که با تساوی بدون گل این تیم برابر اروگوئه همراه شد.
۷ ورزشگاه ومبلی در لندن، ویلا پارک در بیرمنگام، هالزبورو در شفیلد، آنفیلد در بندر لیورپول، ریورساید در میدلزبورو، راکر پارک در ساندرلند و اولدترافورد در منچستر میزبان این بازی‌ها بودند. همچنین قرار بود ورزشگاه وایت‌سیتی در شهر پلیموت هم یک یا دو بازی را میزبانی کند اما این شهر که خواهر خوانده لندن هم حساب می‌شد، به دلیل هوای شرجی در تابستان ۱۹۶۶ و همچنین قدمت زیاد ورزشگاه وایت‌سیتی از میزبانی عاجز ماند و بازی‌ها در همان ۷ ورزشگاه برگزار شد.
بقال قهرمان
پس از ناکامی تیم ملی انگلیس در جام جهانی قبل با والترباتوم، جیمی آدامسون مسئولیت فنی تیم ملی را قبول کرد اما با سنجش اوضاع، تنها یک سال بیشتر دوام نیاورد و از سمتش استعفا داد. فدراسیون فوتبال انگلیس کار را به الف رمزی، بقال فقیرنشین انگلیسی سپرد و این مرد پس از ۳ سال از یک انگلیس ویرانه، قهرمان جهان ساخت. تمام آرزوی در رمزی در جوانی داشتن یک بقالی بود که به آن رسید و البته در مواقع بیکاری با سایرین در کوچه و خیابان فوتبال بازی می‌کرد.
پس از حضور در سربازی، بازی‌اش مورد توجه قرار گرفت و به تیم ارتش‌ها رفت و در پست مهاجم درخشید. پس از مدتی از سوی باشگاه ساوتهمپتون مورد تمجید قرار گرفته شد و با حقوق چند برابری نسبت به در آمدش در بقالی، راهی این تیم شد. پستش در این تیم تغییر کرد و به عنوان یار ذخیره دفاع وسط ساوتهمپتون روی نیمکت این تیم نشست. زمانی که فرصت بازی به او داده شد، حسابی درخشید و جایگاهش را در ترکیب اصلی پیدا کرد. ۳ سال بعد راهی تاتنهام شد و به عنوان یکی از ستاره‌های ارزان تاتنهام لقب گرفت.
پس از دوران فوتبالش رو به مربیگری در دسته‌های پایین آورد و هدایت تیم دسته سومی ایپسویچ‌تاون را بر عهده گرفت. در فصل اول، از تیم قعرنشین، یک تیم میانه جدولی ساخت و به ترتیب به دسته دوم، اول و لیگ برتر رسید. در سال هفتم موفق شد که این تیم را قهرمان انگلستان کند و نامی برای خود دست و پا کند. او یکی از ستاره‌های تیم ملی در جام جهانی ۱۹۵۰ بود و پس از استعفای آدمسون کار به او سپرده شد. استفاده از بابی مورد در پست دفاع وسط، پیدا کردن ستاره‌های مختلفی از جمله گوردن بنکس و نابی استایلن از جمله کارهای ارزنده او بود. سرانجام هم توانست برای اولین بار و آخرین بار انگلیس را قهرمان جهان کند و به اصلاح انگلیسی‌ها " جام را به خانه بیاورد".
اولین ستاره آسیایی
پس از جنگ سه ساله کره، این کشور به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد و هر کدام حرف‌هایی در فوتبال داشتند. اختصاص یک سهمیه آسیا-آفریقا سبب شد تا کره‌شمالی به عنوان تنها نماینده آسیا راهی جام جهانی شود. درخشش این تیم مقابل استرالیا در دو بازی رفت و آمد سبب شد تا این تیم را کسی دست کم نگیرد.
کره‌شمالی پس از هم‌گروهی با شوروی، ایتالیا و شیلی، به عنوان تیم دوم از گروه خود صعود کند و حتی در مرحله حذفی برابر پرتغال درخشید و تا دقیقه ۲۴ با ۳ گل از پرتغال پیش بود اما درخشش اوزه‌بیو برتری را از این تیم گرفت و بازیکنان کره‌شمالی که همه جزو نیروی نظامی این کشور بودند، با باخت ۵ بر ۳ برابر پرتغال از جام هشتم کنار بروند.
الماس سیاه پرتغال
ستاره جام جهانی ۱۹۶۶ انگلیس، بی‌شک اوزه‌بیو پرتغالی بود. سیاه‌پوست بودن و تکنیکی بودن این بازیکن، او را به برزیلی‌ها مانند کرده بود و همین سبب شد تا مورد توجه قرار بگیرد. او با ۹ گل، آقای گل هشتمین دوره جام جهانی شد و ستاره دیدار تیمش برابر کره‌شمالی بود؛ دیداری که کره‌ای‌ها تا دقیقه ۲۴ با سه گل پیش بودند اما اوزه‌بیو کار را برای تیمش در آورد و در نهایت پرتغال موفق شد با کامبکی دیدنی، ۵ بر ۳ نماینده آسیا را شکست دهد. وی در آن زمان در تیم بنفیکا پرتغال بازی می‌کرد که توانست حتی رئال مادرید، قدرت اول باشگاهی اروپا در آن زمان را شکست دهد و قهرمان اروپا شود.
غرور سیاسی اروپایی‌ها
جام جهانی با ۱۶ تیم برگزار شد و تنها کره‌شمالی از قاره‌ای به جز اروپا و آمریکای شمالی در این مسابقات حضور داشت. آفریقایی‌ها از این عملکرد فیفا ناراحت بودند زیرا که بیش از ۱۰ تیم آفریقایی برای حضور در جام جهانی ثبت نام کرده بودند اما تمام سهمیه‌ای که به مجموع این قاره و قاره آسیا تعلق می‌گرفت، تنها یک سهمیه بود. دلیل آن همین بود که کشورهای اروپایی با خود کنار نمی‌آمدند که کشورهای آفریقایی و آسیایی که تا چندی پیش مستعمره آن‌ها بودند، در زمین مسابقات برابر آن‌ها بایستند. این نگاه نژادپرستانه اروپایی‌ها در آن زمان باعث ناراحتی آفریقایی‌ها شده بود و همین باعث شد با وجود ثبت نام در انتخابی، بسیاری از تیم‌های این قاره از شرکت در مسابقات آسیا سر باز بزنند.
اطلاعات کلی
۱۶ تیم شوروی، کره‌شمالی، ایتالیا، شیلی، آلمان غربی، آرژانتین، اسپانیا، سوییس، برزیل( قهرمان دوره قبل، مجارستان، پرتغال، برزیل، بلغارستان، انگلستان(میزبان)، فرانسه، اروگوئه و مکزیک در این مسابقات حضور داشتند.
انگلستان با برتری ۴ بر ۲ در وقت‌های اضافی برابر آلمان غربی قهرمان شد و پرتغال نیز به مقام سوم رسید.
نکات جالب و کمتر شنیده شده
- برزیل، قهرمان دوره قبل با وجود داشتن ستاره‌هایی چون گارینشا و پله در همان مرحله گروهی حذف شد.
- برتری یک بر صفر کره‌شمالی برابر ایتالیا از جمله شگفتی‌ها جام بود.
- تیم ملی انگلیس برای اولین بار از تیم پزشکی استفاده کرد که علاوه بر کارهای درمانی، تمرینات بدنسازی و برنامه تغذیه به بازیکنان انگلیس می‌داد.
- در دیدار آرژانتین و انگلیس، به دلیل اخراج بازیکن آرژانتین و امتناع او از خارج شدن از زمین بازی، این دیدار حدود ۱۰ دقیقه و متوقف شد.
- در دیدار آلمان غربی و اروگوئه، اوه زیلر، بازیکن تیم آلمان غربی برای دلداری تروشه، بازیکن تیم اروگوئه که اخراج شده بود، وی را در کنار زمین همراهی کرد و با او صحبت کرد اما ناگهان تروشه برای عصبانی کردن و او واکنش نشان دادن بازیکنان آلمان به صورت او سیلی زد! زیلر در واکنشی عجیب‌تر و زمانی که قصد تروشه را فهمید، با لبخندی پاسخ آن سیلی را داد. دقایقی بعد دیگر بازیکن اروگوئه نیز اخراج شد تا این بازی جزو خشن‌ترین بازی جام جهانی انگلیس لقب بگیرد.
