|
منظومه شمسی چیست؟
منظومه شمسی تشکیل شده است از خورشید ۸ سیاره ۱۶۹ قمر سیاره های کوتوله، تعداد بی شماری سیارک کمربند های پر ستاره های دنباله دار شهاب وارها و غبار سیارات منظومه شمسی به چهار سیاره داخلی جامد و سنگی شامل عطارد (تیر) زهره ناهید) زمین و مریخ (بهرام) دو سیاره بزرگ گازی شامل مشتری برجیس) زحل (کیوان و دو سیاره یخی اورانوس و نپتون تقسیم
می شود. بر اساس تعریف جدیدی که در سال ۲۰۰۶ از سوی انجمن جهانی ستاره شناسی انتشار یافت و به تدریج مورد قبول بیشتر ستاره شناسان واقع شده است. منظومه شمسی از ۸ سیاره تشکیل یافته و نیتون آخرین سیاره منظومه شمسی محسوب میشود. در سالهای بعد اجرامی نظیر پلوتون که مشاهبتهای زیادی با سیارات منظومه شمسی دارند سیاره های کوتوله نامیده شدند. این گونه اجرام به تعادل هیدرواستاتیکی رسیده و شکل کروی یافته اند اما نتوانسته اند اطراف مدار انتقالی خود را از اجرام دیگر پاکسازی کنند. در حال حاضر رده سیاره های کوتوله به ترتیب فاصله از خورشید، عبارت اند از سرس پلوتون ها تومیا ماکی ماکی و اریس با توجه به پیش بینی های ستاره شناسان انتظار می رود تعداد سیاره های کوتوله به تدریج افزایش یابد.
در تمام پهنه منظومه شمسی به لحاظ حرارت و تشعشع خورشید تنها نواحی میان مدار زهره و مریخ مستعد پیدایش و تداوم حیات است. در تصاویر این دو صفحه اندازه خورشید و سیارات به تناسب تعیین شده اند. اما فاصله آنها از هم طبق مقیاس نیست.
|
سیاره عطارد (تیر) Mercury
سیاره عطارد نزدیک‌ترین سیاره به خورشید است و به خاطر این نزدیکی، دماهای بسیار بالایی را تجربه می‌کند. این سیاره بسیار کوچک و سنگی است و جو بسیار ضعیفی دارد. به همین دلیل، دما در روزها می‌تواند به شدت بالا برود و در شب‌ها به شدت کاهش یابد. عطارد همچنین دارای سطحی پر از حفره‌ها و کوه‌هاست که به خاطر برخورد شهاب‌سنگ‌ها به وجود آمده‌اند.
|
زهره (ناهید) Venus
سیاره زهره، دومین سیاره نزدیک به خورشید است و به خاطر شباهت‌هایش با زمین، گاهی به عنوان "خواهر زمین" شناخته میشود. زهره دارای جو بسیار غلیظی است که عمدتاً از دی‌اکسید کربن تشکیل شده و دماهای بسیار بالایی را ایجاد می‌کند، به طوری که سطح آن می‌تواند به حدود ۴۶۰ درجه سانتی‌گراد برسد!
این سیاره همچنین به خاطر ابرهای ضخیم و اسیدی‌اش، نور خورشید را به خوبی منعکس می‌کند و به همین دلیل یکی از درخشان‌ترین اجرام آسمانی در آسمان شب است. زهره به خاطر چرخش بسیار کندش، روزهای طولانی‌تری نسبت به سال‌هایش دارد.
|
سیاره زمین Earth
سیاره زمین، سومین سیاره نزدیک به خورشید و تنها سیاره‌ای است که به طور قطعی می‌دانیم حیات در آن وجود دارد. زمین دارای جو غنی از اکسیژن و نیتروژن است که به حیات کمک می‌کند و دماهای مناسب برای زندگی را فراهم می‌آورد.
این سیاره دارای آب‌های وسیع، قاره‌ها و اکوسیستم‌های متنوعی است که شامل جنگل‌ها، کوه‌ها، دشت‌ها و اقیانوس‌ها میشود. زمین همچنین دارای یک قمر به نام "ماه" است که تأثیر زیادی بر جزر و مد و شرایط جوی دارد.
تنوع زیستی زمین بسیار بالا است و موجودات زنده از میکروارگانیسم‌ها تا حیوانات بزرگ و گیاهان مختلف در آن زندگی می‌کنند.
|
سیاره مشتری (برجیس) Jupiter
سیاره مشتری، بزرگ‌ترین سیاره در منظومه شمسی است و به عنوان یک سیاره گازی شناخته میشود. این سیاره به خاطر اندازه‌اش، حدود ۱۱ برابر قطر زمین و بیش از ۳۰۰ برابر جرم آن، بسیار چشمگیر است. مشتری دارای جو غنی از هیدروژن و هلیوم است و به همین دلیل، رنگ‌های زیبایی از جمله نوارهای رنگی و طوفان‌های بزرگ را به نمایش می‌گذارد.
یکی از معروف‌ترین ویژگی‌های مشتری، "نقطه بزرگ سرخ" است که یک طوفان عظیم و پایدار است که بیش از ۳۰۰ سال است که وجود دارد. همچنین، مشتری دارای بیش از ۷۰ قمر است که بزرگ‌ترین آنها "گالیله" نام دارد و خود به اندازه یک سیاره کوچک است. مشتری همچنین دارای حلقه‌های ضعیفی است که به سختی قابل مشاهده‌اند.
|
سیاره زحل (کیوان) Saturn
سیاره زحل، ششمین سیاره نزدیک به خورشید و معروف‌ترین سیاره به خاطر حلقه‌های زیبایش است. این سیاره گازی است و عمدتاً از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. زحل به خاطر اندازه‌اش، دومین سیاره بزرگ در منظومه شمسی بعد از مشتری است.
حلقه‌های زحل از ذرات یخ و سنگ تشکیل شده‌اند و به شکل نازک و وسیع دور این سیاره می‌چرخند. این حلقه‌ها به قدری بزرگ و زیبا هستند که با تلسکوپ‌های کوچک هم قابل مشاهده‌اند. زحل همچنین دارای بیش از ۸۰ قمر است که بزرگ‌ترین آنها "تیتان" نام دارد و به خاطر جو غنی‌اش و وجود دریاچه‌های متان، بسیار جالب توجه است.
زحل به خاطر رنگ زرد و طلایی‌اش و همچنین الگوهای جوی خاصش، یکی از زیباترین سیارات در منظومه شمسی به شمار می‌آید.
|
سیاره اورانوس Uranus
سیاره اورانوس، هفتمین سیاره نزدیک به خورشید و یکی از سیارات غول‌پیکر در منظومه شمسی است. این سیاره به خاطر رنگ آبی‌اش که ناشی از وجود متان در جو آن است، شناخته میشود. اورانوس به طور خاص به خاطر چرخش غیرعادی‌اش معروف است؛ این سیاره به پهلو می‌چرخد، به طوری که محور چرخش آن تقریباً ۹۸ درجه نسبت به مدارش متمایل است.
اورانوس دارای جو غنی از هیدروژن، هلیوم و متان است و دماهای بسیار پایینی را تجربه می‌کند. این سیاره همچنین دارای حلقه‌های نازکی است که به سختی قابل مشاهده‌اند و بیش از ۲۷ قمر دارد که بزرگ‌ترین آنها "تیتانیا" نام دارد. به دلیل فاصله‌اش از خورشید، اورانوس یکی از سردترین سیارات در منظومه شمسی است.
|
سیاره نپتون Neptune
سیاره نپتون، هشتمین و دورترین سیاره از خورشید در منظومه شمسی است. این سیاره به خاطر رنگ آبی عمیقش شناخته میشود که ناشی از وجود متان در جو آن است. نپتون یکی از سیارات غول‌پیکر است و جو آن عمدتاً از هیدروژن، هلیوم و متان تشکیل شده است.
نپتون دارای بادهای بسیار قوی و طوفان‌های عظیم است که سرعت آنها می‌تواند به بیش از ۲۱۰۰ کیلومتر در ساعت برسد. یکی از ویژگی‌های جالب نپتون، "نقطه تاریک بزرگ" است که مشابه "نقطه بزرگ سرخ" مشتری، یک طوفان بزرگ و پایدار است.
این سیاره همچنین دارای حلقه‌های نازکی است و بیش از ۱۴ قمر دارد که بزرگ‌ترین آنها "تریتون" نام دارد. تریتون به خاطر جو نازک و فعالیت‌های جوی‌اش، یکی از جالب‌ترین قمرها در منظومه شمسی به شمار می‌آید.
در پایان، آشنایی با سیاره‌های منظومه شمسی نه تنها ما را به دنیای شگفت‌انگیز فضا نزدیک‌تر می‌کند، بلکه به ما یادآوری می‌کند که ما بخشی از یک کل بزرگ‌تر هستیم. هر سیاره داستانی برای گفتن دارد و با مطالعه آنها، می‌توانیم به درک بهتری از جایگاه خود در جهان برسیم. امیدوارم این سفر فضایی برای شما الهام‌بخش و جذاب بوده باشد.
