ساسانیان یکی از بهترین و تاثیرگذارترین دوره های ایران باستان بود که سیستم اداری پیشرفته‌ای نسبت به زمان خودش داشت
ارتش و سیستم فنی مهندسی ساسانیان،سیستم پیچده و موثری بود
ارتش ساسانیان ساختاری منظم و سازمان‌یافته داشت که به چهار شاخه اصلی تقسیم میشد:
سواره‌نظام سنگین (کاتافراکتوس):
سواره‌های ساسانیان که به عنوان “کاتافراکت” شناخته می‌شدند، اسب‌ها و سربازانی بودند که به خوبی زره‌پوش شده و مسلح به نیزه بودند. این نیروها یکی از اصلی‌ترین عوامل پیروزی‌های ساسانی در جنگ‌ها بودند و نقش مهمی در شکستن خطوط دشمن داشتند
پیاده‌نظام:
پیاده‌نظام ساسانی که به عنوان “دیاهوس” شناخته می‌شدند، عمدتاً از سربازان محلی و روستایی جذب میشدن ولی توی جنگ های دور و طولانی نمی‌تونستن شرکت کنن چون زمین و مزرعه‌هاشون به رسیدگی احتیاج داشت.این نیروها عموماً به کمان، سپر و شمشیرهای کوتاه مسلح بودن و در دفاع از قلعه‌ها و شهرها کاربرد داشتن.
نیروی دریایی:
نیروی دریایی ساسانی کمتر از سواره‌نظام و پیاده‌نظام مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما در دفاع از سواحل و تأمین امنیت حمل و نقل دریایی نقش داشت و بیشتر برای بازرگانی استفاده میشد.
توپخانه و مهندسین نظامی:
این شاخه شامل نیروهایی بود که متخصص در استفاده از منجنیق‌ها و دیگر تجهیزات محاصره‌ای بودن.همچنین مهندس‌های نظامی وظیفه ساخت و نگهداری قلعه‌ها و پل‌ها و جاهای دیدنی را بر عهده داشتن.
تاکتیک‌ها و استراتژی‌ها
ارتش ساسانیان تاکتیک‌های پیشرفته‌ای در جنگ به کار می‌برد که شامل:
استفاده از سواره‌نظام سنگین:
برای حملات سریع و مؤثر به کماندار های دشمن(یکی از روش های حمله سواره نظام ها پیکانی و نیزه‌ای بود که کماندار های دشمن رو به سریع تمرین نحو ممکن شکست میداد.
آتش بسیج:
استفاده از کماندارای ماهر برای ناتوان کردن سواره‌های دشمن قبل از حمله اصلی
استفاده از جنگ‌های محاصره‌ای:
مهندسین ساسانی در ساخت برج‌ها، دیوارها و ادوات محاصره‌ای بسیار ماهر بودند و این تسلط آنها بر محاصره‌ها به آنها امکان داد تا در جنگ‌های مهمی مثل روم و اعراب رو به راحتی شکست بدن
نقش و اهمیت ارتش ساسانیان
ارتش ساسانیان نقش کلیدی در حفظ و گسترش امپراتوری ساسانی ایفا کرد. این ارتش توانست در مقابل حملات مداوم اقوام مهاجم مثل اعراب،خیون‌ها، هپتالی‌ها و البته رومی‌ها مقاوم بایستد و همچنین مرزهای امپراتوری را به میزان قابل توجهی گسترش بدن. علاوه بر این، با تقویت نظم و ساختار نظامی، این امکان را فراهم آورد تا امپراتوری ساسانی از نظر داخلی نیز استحکام و امنیت بیشتری داشته باشه از نمونه شاه هایی که میتونم مثال بزنم خسرو انوشیروان دادگر و بهرام گور هستن
تربیت فیل ها
هندو ها کاتاژ ها و ساسانیان تنها قوم هایی بودن که فیل سوار میشدن
دوره ساسانی، تربیت فیل‌ها فرآیندی بسیار دقیق و پیچیده بود که نیاز به دانش و مهارت‌های خاصی داشت. فیل‌ها از سنین نوجوانی تحت آموزش قرار می‌گرفتن و توسط مربیان مجرب که از هند و سرزمین کارتاژ ها به ایران میومدن تعلیم می‌دیدن. این آموزش شامل عادت دادن فیل‌ها به صدای جنگ، حرکات و فرمان‌های مختلف بود تا آنها در میدان نبرد واکنش‌های مناسب نشان بدن. همچنین، مراقبت‌های ویژه‌ای برای تغذیه و سلامت فیل‌ها صورت می‌گرفت تا آنها همیشه در بهترین وضعیت جسمانی قرار داشته باشن و تلف نشن. تربیت فیل‌ها یکی از مولفه‌های کلیدی در قدرت و کارآیی ارتش ساسانی به شمار می‌رفت اما جدا از همه‌ی اینا از فیل ها برای ترسوندن ارتش دشمن هم استفاده میشد.
بنا به گفته‌ی چندتا منابع یکی از روش های حمله شاپور یکم به والرین ترسوندن سرباز ها بود که هنوز هم مشخص نشده شاپور یکم چطوری ۳ تا از امپراتور های روم رو شکست داد
سیستم فنی مهندسی ساسانیان:
آب رسانی:
ساسانیان به مدیریت منابع آب اهمیت زیادی می‌دادن. اونها به ساخت سدها، کانال‌ها و قنات‌ها (سازمان‌های زیرزمینی برای هدایت آب) معروف بودن. سیستم قنات‌ها به عنوان یک نوآوری بزرگ، منبع مهمی برای تأمین آب کشاورزی و شهری بود.
معماری و ساخت و ساز:
معماری ساسانی شامل ساخت بناهای عظیم و با شکوه بود. برج‌ها، آتشکده‌ها و کاخ‌ها از جمله سازه‌های مهم آن دوره به شمار می‌رود. معماری ساسانی با کیفیات و جزئیات بسیار بالا، به عنوان یک هنر ارزشمند شناخته میشد.
فناوری نظامی:
ساسانیان در زمینه تجهیزات نظامی و فنون جنگی نیز پیشرفت‌هایی داشتند. ساخت دژها و قلعه‌های محکم برای دفاع در برابر حملات خارجی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود.
فناوری‌های دیگر:
در حوزه نجوم، ریاضیات و پزشکی، ساسانیان به ترجمه و توسعه علم‌های یونانی و هندی پرداخته و مراکز علمی و آموزشی مثل دانشگاه جندی‌شاپور را تأسیس کردن.
بازرگانی
بازرگانی ساسانیان یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی و ثبات سیاسی در امپراتوری ساسانی بود. این امپراتوری که از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بر بخش‌های وسیعی از خاورمیانه و آسیای مرکزی حکمروایی می‌کرد، توانست یکی از مراکز مهم تجاری جهان باستان مخصوصا با هند را ایجاد کنن.
راه‌های بازرگانی:
ساسانیان دارای شبکه گسترده‌ای از راه‌های بازرگانی بودن که نقاط مختلف امپراتوری را به یکدیگر متصل می‌کردن. این راه‌ها شامل جاده ابریشم بود که خاور دور را به امپراتوری روم و سایر مناطق وصل می‌کرد. مسیرهای بازرگانی زمینی و دریایی اهمیت زیادی در تبادل کالاها داشتن.
کالاهای تجاری:
کالاهای متنوعی در زمان ساسانیان معامله میشد. از جمله این کالاها می‌توان به ابریشم، ادویه‌ها، سنگ‌های قیمتی، پارچه‌های نفیس و محصولات کشاورزی اشاره کرد. امپراتوری ساسانی به عنوان پل ارتباطی بین شرق و غرب، نقش مهمی در انتقال این کالاها ایفا می‌کرد و باعث رونق تجاری شد و بخاطر هر کالا مالیات زیادی از بقیه کشور ها می‌گرفتن
مراکز تجاری:
شهرهایی مانند تیسفون، پایتخت ساسانیان، بندرهای خلیج فارس، و شهرهای دیگر مانند ری و نیشابور، به عنوان مراکز مهم تجاری شناخته می‌شدند. این مراکز علاوه بر نقش اقتصادی، به عنوان محل‌های تبادل فرهنگی و علمی نیز حائز اهمیت بودن.
روابط بین‌المللی:
ساسانیان روابط تجاری خود را با قدرت‌های بزرگ آن زمان، از جمله روم، هند و چین و روم توسعه دادن. این روابط تجاری منجر به تبادل کالا و افزایش تعاملات فرهنگی و علمی میان این تمدن‌ها شد. سفارت‌ها و پیمان‌های تجاری نیز در این دوره بسیار رایج بودند.
نقش دولت در بازرگانی:
دولت ساسانی نقش فعالی در تنظیم امور بازرگانی داشت. تأسیس نظام‌های مالی و بانکی، تنظیم تعرفه‌های گمرکی و حمایت از کاروان‌های تجاری از جمله اقداماتی بودند که دولت برای تسهیل و توسعه بازرگانی انجام میداد.
شاه های ساسانی شاه های قدرتمند و با تفکری بودن مثل شاپور یکم و شاپور دوم که تونستن اعراب و روم رو شکست بدن یا بهرام گور م خسرو انوشیروان که شاه های عادلی بودن که رضایت مردم رو 100% افزایش دادن
ولی در اواخر سلسله ساسانی خسرو پرویز و یزگرد سوم باعث عصبانیت مردم و همسایه های اون زمان شدن و اعراب وحشی رو وحشی تر کردن
بعد از حمله‌ی خلفای راشدین اتفاق های خیلی خوبی رخ نداد
اعراب 50,000 دختر و زن ایرانی و پارسی رو به بردگی و کنیزی برای خودشون گرفتن
اسم ها دین رسوم زبان فرهنگ و ... ایرانی رو از ما گرفتن و رسوم و فرهنگ خودشون رو به مردم اجبار کردن
سر 500,000 ایرانی رو زدن
تمام خزانه های ساسانی رو غارت کردن
بخاطر حمله‌ی اعراب به ایران ساسانیان بعنوان یکی از تاثیرگذارترین پادشاهی‌های تاریخ ایران ثبت شد
