اختصاصی طرفداری | سطحی از خلوص در فوتبال بینالمللی موج میزند که یافتن آن در فوتبال باشگاهی دشوار است.
جایی که عِرق ملیگرایی بالا میرود و پیر و جوان در خانهها و محلات، اماکن عمومی بیواهمه از تیم میهن خود حمایت میکند. همبستگی ورای معمول است و حتی غیر فوتبالیها از فوتبال سخن میرانند.
این تابستانی است باطراوت از برندگان غیرقابلپیشبینی و جو هیجانانگیز در مسابقات قهرمانی اروپا در آلمان. فارغ از نقض قوانین سود و پایداری (PSR)، کسر امتیازات مرتبط، و شلیک و تکتیراندازی و کلکلهای بیپایان در رسانههای اجتماعی بین طرفداران رقیب.
این یک ماه فرصتی بود تا به آغوش گشاده فوتبال ملی بازگردیم و در احساسات خام و کمی تعصبات فوتبال بینالمللی غوطهور شویم، چیزی که هرگز با سوت تماموقت نبردهای پیدرپی پایان نمیگیرد.
اشک و غم، شادی و سرور، دویدنهای دور میدان، هجوم به زمین، ویرانی و آبادی، سقوط و صعود، بغلکردنهای محکم پر احساس در شکست و پیروزی، جشن و شادیهای بیپایان و غم و اندوه بیکران…همه لحظاتی است که فوتبال را میسازد، خاطرهها و یادها را…لحظاتی فراموش ناشدنی در انتهای نبردهای تا پای جان. مبارزاتی که مردمان آن سرزمین و طرفدارانشان فراموش نخواهند کرد؛ مهم نیست با باخت یا پیروزی همراه شده باشد. نفس مبارزه اهمیت دارد.
رزم و جنگی بیضرر، جایی که در دل آرزو میکنی؛ ایکاش همه جنگها با یک مسابقه فوتبال سر و تهش هم میآمد. ایکاش جنگهای واقعی به جنگهای فوتبالی بدل میشد، ایکاش فجایع با گلهای دقیقه ۹۰ و بمبارانها با ضربات پنالتی خاتمه مییافت!
مجموعه تصاویر از «اتلتیک» است. مجموعهای از خاتمه نبرد؛ اشک و درد شکست، شادی و قهقهههای پیروزی. هیچ فرم هنری قدرتی چون عکاسی در بیان حالت و احساس آدمی ندارد.
اگر کسی بتواند عواطف یا تخیل خود را از طریق چیزی با چنان قدرتی بیان کند که مخاطب آن را احساس کند، به آن هنر میگویند و عکاسی این کار را بدون کلام انجام میدهد.
حقیقتاً چه کسی میتواند تصاویر پل گسکوئین، بهترین بازیکن جام جهانی فوقالعاده 1990 را بعد از شکست انگلستان در مقابل آلمان در مرحله نیمهنهایی با ضربات پنالتی در دیداری حماسی، را دیده باشد و آن را فراموش کند؟
واقعاً همین دیروز بود در انتظار تماشای این بازیها بودیم، اما دیروز چون مه سر صبح ازمیانرفته است. برادر بزرگم که به سال روز درگذشتش چند روزی بیش نمانده همیشه در پایان تورنمنتها یا فصول فوتبالی میگفت؛
«امیر جان چند فصل دیگر پیش رو داریم؟ چند تورنمنت دیگر را با یکدیگر خواهیم دید؟»
نفس همگی شما گرم، حمید این شانس را نداشت، اما ما میتوانیم بگوییم؛ یک تورنمنت دیگر را با یکدیگر پشت سر گذاشتیم…و این تصاویر گواه خاطرات ماست.
امیرحسین صدر
۱۱ جولای ۲۰۲۱
مجموعهای از تصاویر «پایان و خاتمه کارزار» در یورو ۲۰۲۴
لهستان ۱-۲ هلند (مرحله گروهی)
درحالیکه هلند در تلاش برای شکستدادن لهستان در بازی افتتاحیه بود، رونالد کومان، وات وخهورست بلندبالا را بهعنوان بخشی از تعویض دوگانه در دقیقه ۸۱ به زمین فرستاد. در پایان بازی، یکی از آن بازیکنان تعویض شده، کودی خاکپو، دوباره وارد زمین شد تا به هم تیمی خود که دو دقیقه پس از ورود به زمین گل برتری را به ثمر رساند، تبریک بگوید.
این تصویر کاملاً آن را که باید بازگو میکند:
پرتغال 0-0 فرانسه؛ ۴-۵ در ضربات پنالتی (یکچهارم نهایی)
هیچچیز بهاندازه پایان ضربات پنالتی احساسات را اینچنین عیان بیان نمیکند.
ژول کونده مانند پسرک ذوقزدهای به نظر میرسد که پدرش را با خرید اولین دوچرخه دیده است. اما دلتنگی ژائو فلیکس در پسزمینه به معنای بیرون رفتن و حذف پرتغال است، دست روی سر، گویای حال خراب او است:
هلند ۲-۱ ترکیه (یک چهارم نهایی)
در میان سرخوشی کشورش برای رسیدن به اولین نیمهنهایی قهرمانی اروپا از سال ۲۰۰۴، شاهد یک حرکت واقعاً ورزشکارانه از دنزل دومفریز هلندی هستیم. لحظهای که هاکان چالهان اوغلو، هم باشگاهی خود در اینترمیلان را در هقهق و زاری دلداری میدهد:
انگلیس ۲-۱ اسلواکی (مرحله یکهشتم نهایی)
بازیکنان و تیم برنده در اینجا ابی پوشان هستند یا سفیدپوش؟ خستگی مفرط پنج بازیکنی که از نظر فیزیکی و احساسی خالی هستند. انگلیس در دقیقه ۹۵ وقت اضافه با برگردان بلینگام بازی را بهوقت اضافه کشاند. لحظه پایان نبردی طاقتفرسا:
هلند ۲-۳ اتریش (مرحله گروهی)
داوید آلابا پس از مصدومیت شدید زانو در بازی برای رئال مادرید در ماه دسامبر، یورو را از دست داد، اما بهعنوان همراه و سخنگو و کاپیتان تیم اتریش به همراه تیم به آلمان سفر کرد.
اتریش پس از شکستدادن هلند جایگاه خود را بهعنوان برنده گروه D تضمین کرد در این تصویر رالف رانگنیک سرمربی تیم بهگونهای به آلابا چسبیده است که شما فکر میکنید آلابا مغز متفکر موفقیت اتریشیها بوده است:
و در عکس بعدی همه بازیکنان اتریش عکسی را با طرفداران خود در پسزمینه گرفتهاند؛ جشن و پایکوبی در برلین، منعکسکننده لحظه نادری از اعتقاد و امید واقعی در صحنه بینالمللی بود. این احساس فقط چند روز بیشتر دوام نیاورد:
اسکاتلند صفر- ۱ مجارستان (مرحله گروهی)
عمدتاً در پایان، مربیان در باخت یا پیروزی دستی با یکایک بازیکنان میدهند. در اینجا استیو کلارک، اسکات مک تومینای را پس از خروج همیشگی و سنتی اسکاتلند در دور اول مسابقات با گل دیرهنگام مقابل مجارستان در آغوش گرفته است. چهره برافروخته مک تومینای نشان کاملی از عدمپذیرش و قبول شکست دارد:
گرجستان ۲- صفر پرتغال (مرحله گروهی)
این دیدار برای پرتغال که قبلاً بهعنوان برنده گروه بهدور بعد راهیافته بود و هشت تغییر در ترکیب اصلی قبلی خود ایجاد کرده بود، معنایی نداشت، اما برای گرجستان همه چیز داشت؛ آنها بزرگترین برد تاریخ فوتبال بینالمللی خود را جشن گرفته بودند. دقت کنید سوت پایان به صدا درآمده است.
دروازهبان دوم گرجستان لوکا گوگشاشویلی (شماره ۱۲) در طول مسابقات توپی را لمس نکرد، اما در اینجا او آمادگی بدنی خود را به رخ میکشد:
گورام کاشیا در مقابل طرفداران گرجستان، شاید اولین و آخرین جشن گرجی باشد، باید دلی از عزا در آورد:
کرواسی ١-١ ایتالیا (مرحله گروهی)
دلشکستگی بدون فیلتر. عیان و رو!
برای کرواتها سخت بود. تا دقیقه ٩٧ پایانی دیدار آخر گروه خود، ١-٠ از ایتالیا پیش بودند و مرحله یک شانزدهم نهایی در چندقدمی بود. ناگهان ماتیا زاکانی صعود ایتالیا را در ثانیههای تلفشده طولانی تضمین کرد. تمامی کرواسی سرش را به دیوار میکوبید.
سرنوشت کرواسی تا چند روز بعد به طور رسمی مشخص نمیشد، اما آنها میدانستند که دو امتیاز هرگز برای صعود بهعنوان یکی از چهار تیم برتر مقام سوم گروه برای بقا و زندهماندن کافی نخواهد بود
در اینجا یوسیپ استانیشیچ و لورو مایر در زمین نبرد غرق شدهاند؛
زلاتکو دالیچ سرمربی تیم گیج و منگ عبور میکند، دوماگوی ویدا، لوکا مودریچ را دلداری میدهد. در این شرایط مودریچ بیچاره باید منتظر دریافت جایزه بهترین بازیکن دیدار هم باشد… ناامیدی محض!
اسپانیا ۲-۱ آلمان (یک چهارم نهایی)
شکست کشور میزبان به سبکی دراماتیک همیشه از بهیادماندنیترین لحظات یک تورنمنت بینالمللی است.
اسپانیا در اواخر وقت اضافه دوم با ضربه سر میکل مرینو پیش افتاده بود، اما هنوز سه دقیقه وقت تلف شده باقیمانده بود. به نظر میرسید فیلمنامه برای تونی کروس نوشته شده است؛ ضربه آزاد در نواحی محوطه جریمه برای آلمان. فرصت خوبی است. کروس بهمحض پایان یورو، بازنشسته خواهد شد. شاید سانتر خوب او بازی را به پنالتی بکشاند. اما نه…در عوض، ضربه او بهآرامی در آغوش اونای سیمون جای میگیرد و جشن اسپانیاییها آغاز میشود:
آنتونیو رودیگر، جنگنده تنومند المانی تسلیناپذیر به شکست قوای المان میاندیشد؛
انتظار دیگری داشتیم، اما تونی کروس، مرد پیروز میدانهای سخت با سری خم و مغموم پرده دوران درخشان فوتبال خود را پایین کشید، بدون شک خداحافظی او تلخ بود، برای ما، برای فوتبال و برای «او»:
اتریش ۱-۲ ترکیه (مرحله یکهشتم نهایی)
ازآنجاییکه ترکیه در ثانیههای پایانی این دیدار در برابر کرنر اتریش دفاع میکرد، هر ۱۱ بازیکن ترکیه در تصویر دیده میشوند. فوقالعاده و حیرتانگیز است.
تقریباً تمامی آنها نقش زمین شدهاند. بهخاطر داشته باشید که داور هنوز سوت خود را در دهان دارد و تنها حدود یک ثانیه از پایان مسابقه میگذرد.
خستگی و شادی ترکها نشان از انرژی بیاندازهای است که این تیم برای شکستدادن تیم قوی اتریش رانگنیک به خرج داده است:
در عرض ۲۰ ثانیه بعد از سوت پایانی، مهمانی شروع شده است، همه به سمت جایی که هواداران ترکیه در آن مستقر هستند هجوم بردهاند، تصویر به بهترین شکل تمامی احساسات رد در خود جایداده است. حرف ندارد؛
با تماشای این تصاویر شعر ترانهای از رضا خان یزدانی از ذهنم میگذرد؛
«تو بستر دقیقهها بغضی شکست و آب شد،
تَر شد کویر گونهها وقتی دِلِت بیتاب شد
تو آخرین دقایق صبرم تو رو بهم داد،
وقتی بریده بودم، عشق اتفاق افتاد…»