طرفداری | مایک منیانِ نوجوان خطاب به یکی از بزرگترین مهاجمان تاریخ فوتبال فریاد زد: «تو یک مهاجم آشغالی». زلاتان ابراهیموویچ بدون یک کلمه صحبت به همتیمیاش خیره شد و به او گفت: «همه چیز مرتبه. از شخصیتت خوشم آمد».
با گذشت یک دهه از آن اتفاق، حالا «مجیک مایک» دروازهبانی شناخته شده است که هنوز هم حاضر نیست قدمی روبهعقب بردارد و در حال تجربه کردن اولین تورنمنت بزرگش بهعنوان دروازهبان اول تیم ملی فرانسه است. منیان با ثبت 4 کلینشیت در 5 بازی یورو 2024، بهترین آمار تورنمنت را دارد و فقط 1 گل خورده است. همان یک گل را روبرت لواندوفسکی از روی نقطه پنالتی زد و البته که اول منیان پنالتی کاپیتان لهستان را گرفت اما بهخاطر این که پایش از خط دروازه جدا شده بود، داور دستور به تکرار ضربه پنالتی داد.
فلسفه زندگی منیان 29 ساله در این پنج کلمه خلاصه میشود: ایمان، نظم، سختکوشی، صبوری و تواضع که همه اینها به دستکشها و استوکهایش انتقال مییابد. منیان خیلی سریع یا آسان به این جایگاه نرسید. او اولین بار در سال 2019 به تیم ملی فرانسه دعوت شد و سه سال صبر کرد تا اولین بازی ملیاش را انجام دهد. حالا نوبتِ درخشیدن او فرا رسیده است.
خود منیان وقتی دروازهبان تیم زیر 19 سال پاری سن ژرمن بود، در مصاحبهای گفته بود:
در کودکی از فوتبال تنفر داشتم و وقتی در تلویزیون پخش میشد، گریه میکردم.
منیان وقتی متوجه استعدادش شد که بهطور اتفاقی به یک توپ پنبهای رسید. آن توپ یک اسباببازی بازاریابی مکدونالد بود که مسابقات یورو 2000، جایی که دیدیه دشان سرمربیاش به زمین میرفت را تبلیغ میکرد. طبیعی بود که آن توپ به پاهای این پسر بچه بچسبد و البته اعضای خانوادهاش را بابت جمع کردن تکههای شکستهشده وسایل خانه ناراحت کند. چند هفته بعد هنگام فوت کردن شمعهای تولد جشن تولد پنج سالگی، مایک کوچولو آرزو کرد که یک فوتبالیست حرفهای شود.
منیان در کایِن، شهری در گویان فرانسه متولد شد و مادر مجرد اهل هائیتیاش او را به ویلیه لوبل، حومه شمالی پاریس آورد تا آنجا زندگی کنند. منیان مدرسه را دوست نداشت و بسیاری از آکادمیها او را بهخاطر نمرات ضعیف مدرسهاش رد میکردند. در سال 2009، آکادمی پاری سن ژرمن تصمیم گرفت به منیان که تقریبا تسلیم شده بود، فرصتی بدهد. خودش میگفت که دیگر خسته شده زیرا زندگی روزمرهاش دچار یکنواختی بیدار شدن از خواب، رفتن به کلاس درس و تمرین بود اما او فقط میخواست فوتبال بازی کند.
مسیر دروازهبانی او به طور اتفاقی در اولین تیم دوران کودکیاش، ویلیه لوبل شروع شد. رومن دامیانو، مربی او از همان اول تشخیص داده بود استعدادی که با او کار میکند، پتانسیل تبدیل شدن به دروازهبان شماره 1 فرانسه را دارد: «با سبک زندگی سالم، او حداقل تا 40 سالگی میتواند درون دروازه فرانسه بایستد».
اما دوران فوتبال او یک رشد با شیب خطی نبود؛ با وجود طی کردن ردههای سنی پاری سن ژرمن، او هرگز برای تیم اصلی پیاسجی بازی نکرد و همیشه بهعنوان ذخیرهای بلا استفاده روی نیمکت مینشست. منیان در سال 2015 به لیل پیوست و دو سال طول کشید تا سرمربی بعدی تیم یعنی مارسلو بیلسا، ونسان انیامای باتجربه را کنار بگذارد و به منیان فرصت دهد. او در آخرین سال حضورش در لیل قهرمان لیگ 1 شد؛ آن هم با شکست دادن باشگاه سابقش پاری سن ژرمن در کورس قهرمانی. در مه 2021، میلان که بهدنبال جانشین جانلوئیجی دوناروما بود، برای خرید منیان اقدام کرد. در ایتالیا این حیرت وجود داشت که چرا میلان مبلغ درخواستی دوناروما برای تمدید قرارداد را نمیپردازد و ایدهای هم نداشتند که اصلا منیان چه کسی است.
سنگربان بلندقامت فرانسوی خیلی سریع تردیدها را از میان برد. در اولین فصل حضور، منیان به میلان کمک کرد تا پس از 11 سال فاتح سری آ شود. در فصل گذشته فرم منیان کمی افت داشت که شاید مربوط به مشکلات تیمش در خط هافبک و مصدومیتها در خط دفاع و البته غفلتهای خودش بود. منیان با آسیبدیدگی انگشت برای یورو آماده شد و البته بهنظر میرسد که چندان این مشکل اذیتش نکرده است.
در عوض بهترین دروازهبان سری آ، نمایشی در یورو ارائه داد که معمولا دنبالکنندگان فوتبال ایتالیا آن را دیدهاند؛ پخش توپ دقیق و شوتگیری مطمئن. در میان 24 دروازهبان اصلی یورو، منیان در رده دومِ نسبتِ موفقیت پارامتر Goals Prevented به xG دریافتی قرار دارد و بهعبارتی کیفیت شوتهای بالایی را مهار کرده است. یک نمونه مقابل هلند رقم خورد که او دو مرتبه ژرمی فریمپونگ را ناکام گذاشت و دیدیه دشان عملکرد منیان را «درخشان» توصیف کرد.
شاید جای تعجبی نباشد که منیان در کودکی باور داشت که میتواند مهاجم شود؛ او در مصاحبه سال 2019 با فرانس فوتبال گفته بود وقتی با دوستانش فوتبال بازی میکرده، پستش مهاجم نوک بوده و گراف زیر نشان میدهد که دلیل بازی با پای خوب او چیست.
منیان در ارسال پاسهای کوتاه و متوسط برای بازی با اعضای خط دفاعی، بسیار راحت است و اکثر پاسها و ضربات شروع مجددش کوتاهتر از 35 متر است. بنابراین منطقی است که فرانسه ترجیح میدهد بیلدآپ خود را از عقب زمین شروع کند و رویکرد ارسال توپ برای مهاجم نوک جهت پیروزی در دوئل مرکز زمین را به کار نمیگیرد. این یکی از دلایلی است که اولیویه ژیرو همچنان روی نیمکت حضور دارد.
علاوهبراینها منیان دید خوبی از بازی دارد و همیشه پیش از خطرها هشیار است. بارها دیدهایم که او از محوطه جریمه بیرون میآید تا فعالیتهای پاکسازی را انجام دهد. او در گفتوگو با مجله GQ ایتالیا گفت:
من دروازهبانی مدرن هستم اما برای اینکه دروازهبانی خوب باشید، باید بتوانید مهارتهای مدرن و سنتی را باهم ترکیب کنید. آیا خودم بهترین دروازهبان دنیا هستم؟ نمیگویم نه؛ اما دروازهبانان بزرگ زیادی هستند. من فقط روی عملکرد خودم متمرکز هستم. من پتانسیلم را میدانم و به خودم باور دارم. برای رسیدن به اینجا سخت تلاش کردهام. البته که حس نمیکنم دروازهبانی خارقالعاده هستم؛ من فقط سعی میکنم کارها را به سادهترین شکل ممکن انجام دهم.
در بازی با بلژیک، منیان سه مهار حیاتی داشت؛ این مهارها، فرانک ریوو، مربی دروازهبانان فرانسه را به وجد آورد و به سمت منیان فریاد زد: «تو استاد این بازی هستی؛ تو استادشی...»
هوگو لوریس، سنگربان پیشین تیم ملی فرانسه در گفتوگو باRMC گفته از ثبات و عملکرد منیان تعجب نکرده:
اصلا از بازی او در چنین سطحی متعجب نشدم. او نماد تیم امروز ماست؛ بسیار مستحکم مثل خط دفاع و هافبک و آرامش خاصی را به تیم منتقل میکند.
بریس سامبا، ذخیره منیان در تیم ملی فرانسه نیز به تمجید از او پرداخته:
مایک در حال گرفتن مزد سختکوشیاش است. همه جزئیات مهم است، بهخصوص در دروازهبانی.
کیلیان امباپه، کاپیتان فرانسه هم معتقد است منیان کیفیت خاصی دارد:
روی ضربات آزاد، او دقیقا به همه بازیکنان میگوید که کجا بایستند. او میخواهد همه چیز سر جایش باشد و جایی برای تردید باقی نمیگذارد.
منیان خودش میگوید انگیزهاش برای فوتبال، سربلندی خانوادهاش است:
اگر میخواهم موفق شوم، بیشتر به خاطر مادرم و خواهرانم است تا خودم. مادرم برای من خیلی سختیها کشید.
وقتی منیان با آن صدای گیرا و بم خود شروع به صحبت میکند، رختکن ساکت میشود و همه به او گوش میکنند. او بهعنوان یک رهبر ذاتی در تیم در نظر گرفته میشود و با توجه به آرامش و صلابتش به تیمش اعتمادبهنفس میبخشد. مارکوس تورام، مهاجم خروسها پیش از ضربات پنالتی بازی با پرتغال که به پیروزی 5-3 تیمش انجامید، به همتیمیهایش اینطور اطمینان داد: «بچهها، ما مایک را داریم». فرانسه برد و برای اولین بار در 26 سال گذشته، در ضربات پنالتی یک تورنمنت معتبر به پیروزی رسید؛ 26 سال پیش حتی منیان با توپ آشنا هم نشده بود.
گرچه منیان هیچیک از پنالتیها را نگرفت اما جهت اکثر ضربات را درست تشخیص داد و تشخیص صحیح جهت باعث شد ژوائو فلیکس زاویه بیشتری به شوتش بدهد. جانشینی هوگو لوریس، رکورددار بیشترین بازی تاریخ در تیم ملی فرانسه با 145 مسابقه، کار آسانی نیست. کیلیان امباپه میگوید بزرگترین اشتباه این است که کسی بخواهد دنبالهروی مسیر لوریس شود. مایکی مسیر خودش را میسازد و شروع خوبی هم در این مسیر داشته است. در اکثر دوران حرفهای منیان، او چندان دیده نشد اما حالا همه چشمها بهسوی او و آزمون بزرگ فرانسه مقابل اسپانیا در نیمهنهایی جام ملتهای اروپا است.
ترجمه یادداشت جیمز هورنکسل و شارلوت هارپر از وبسایت اتلتیک