طرفداری | چند روز پس از این که رسانه‌ها و خبرنگاران معتبری چون RMC و فابریتزیو رومانو خبر از توافق المپیک مارسی با روبرتو د زربی، سرمربی پیشین برایتون دادند، حالا این باشگاه فرانسوی رسما قراردادی سه ساله با این سرمربی ایتالیایی امضا کرده و د زربی دوران شغلی‌اش را در شهر بندری جنوب فرانسه ادامه خواهد داد.
د زربی که پیش‌تر مورد تحسین سرمربیان بزرگی چون یورگن کلوپ و پپ گواردیولا قرار گرفته، پس از جدایی‌اش از برایتون با باشگاه‌های منچستریونایتد، چلسی و بایرن مونیخ به توافق نرسید تا در یک انتخاب غیرمنتظره، مارسی را برای ادامه دوران حرفه‌ای‌اش برگرداند. د زربی برای بازگرداندن مارسی، یکی از پرطرفدارترین تیم‌های فرانسه به روزهای خوب، مطمئنا چالش‌های دشواری پیش رو دارد.
دوست‌داران فوتبال، تا حدی با سبک بازی روبرتو دزربی آشنایی دارند؛ تیم تحت این سرمربی خوش‌فکر ایتالیایی، با ارائه‌ی بازیِ مالکیت‌محور و تهاجمی، تهدیدی برای خط دفاعی هر تیم بزرگ و کوچک محسوب می‌شود. این موضوع باعث استقبال و حمایت ویژه هواداران مارسی - که دوست‌دار بازی تهاجمی و زیبا هستند - از او خواهد شد و نظر می‌رسد که هم‌مانند بیلسا و سمپائولی، طی فصل نخست خود انتقادات زیادی را - حتی در صورت ناکامی در کسب نتیجه‌ی مطلوب - از سمت هواداران دریافت نکند.
هرچند، این سرمربی قبلاً و هنگام تقابل مارسی و برایتون در لیگ اروپا نیز جایی برای خود در قلب هواداران آبی‌پوشان ولودروم باز کرده بود؛ این سرمربی که گزینه‌ی اصلی مدیران المپیک مارسی در سال 2022 بود، در این مورد گفته بود:
بله. این امکان وجود داشت که به اینجا [به مارسی] بیایم و برای من این گزینه‌ای رؤیایی بود؛ اما با باشگاه به توافق نرسیدیم. از این بابت متأسف شدم، زیرا ورزشگاه و این هواداران انگیزه‌ی بزرگی برای من بودند؛ باشگاه از نظر شور و شوق هواداران و ورزشگاه من را به یاد ناپولی و زمانی که به عنوان یک بازیکن در آنجا توپ می‌زدم، می‌اندازد.
برایتونِ تحت هدایت دزربی، یکی از بهترین خط حمله‌ها و آمار مالکیت توپ را داشته است؛ بازی‌سازیِ برایتون یکی از نکات قابل توجه در تاکتیک‌های خاص دزربی که با استراتژی‌های ویژه‌ی خود اثری پاک‌نشدنی روی فوتبال جهان باقی گذاشته، به شمار می‌رود. در ادامه‌ی مطلب، سبک بازی و فلسفه‌ی این سرمربی را بررسی می‌کنیم.
بیلدآپ تیم د زربی
مسلماً بزرگ‌ترین قدرت تاکتیکی برایتونِ دزربی، ساخت بازی به شمار می‌رود؛ در بازی‌سازی از عقب زمین، چینش بازیکنان برایتون 2-2-2-4-1 است:
ساختار دفاعی تیم را در این حالت، هفت بازیکن تشکیل می‌دهند؛ دروازه‌بان، دفاع چهار نفره و محور دوگانه با آرایش 4-2-1.
وینگرها در عرض و ناحیه‌ای جلوتر قرار دارند و دو بازیکن «شماره ده» خود را میان خط هافبک و خط دفاعی تیم حریف قرار می‌دهند.
بسیاری از تیم‌ها با آرایش 2-4-4-1 دفاع می‌کنند و در این صورت، دو بازیکن «شماره 10» مدافع میانی حریف را وادار به تصمیم‌گیری می‌کنند؛ اگر آنها به جلو فشار می‌آوردند، فضای پشت آنها خالی شده و به وینگرهای برایتون فرصت تک‌به‌تک مقابل فولبک‌های حریف را می‌داد.
و اگر مدافعین میانی به سمت جلو حرکت نکنند، این موضوع موجب برتری عددی در خط میانی برایتون می‌شد که می‌توانست به بازی از طریق پرس کردن کمک کند.
بعضی از باشگاه‌ها، سعی داشتند تا با حذف کردن یکی از مهاجمان و اضافه کردنش به خط میانی و ایجاد آرایش 1-5-4-1، در مقابل دو هافبک «شماره 10» برایتون، برتری عددی ایجاد کنند:
بااین‌حال، این موضوع یک برتری عددی به برایتون در مقابل خط پرس حریف می‌داد و مرغ‌های دریایی از آن طریق بازی می‌کردند.
حذف بازیکنان بیشتر از فاز تهاجمی، باعث می‌شد که برایتون نتواند با بازی‌سازی از عقب به موقعیت دست یابد گل‌زنی کند؛ هرچند در این صورت، آنها به راحتی پرس حریف را می‌شکستند و از نواحی بالاتر زمین بازی‌سازی می‌کردند.
هنگامی که تیم دزربی خواهان بازی‌سازی از نواحی جلوتر زمین باشد، آرایش این تیم به 5-3-2-1 تغییر می‌کند:
هرچند در فصل 24-2023، دزربی برای بازی‌سازی از جلو از آرایش 1-5-1-3-1 استفاده کرد.
روبرتو دزربی تمایل دارد که هنگام بازی‌سازی از جلو، تنها یک بازیکن در عرض زمین حضور داشته باشد؛ دلیل این موضوع، اولویت‌دادن بازی در میانه‌ی زمین بوده و تیم او تنها به یک بازیکن جلوتر و در عرض نیاز دارد تا آخرین خط دفاعی تیم حریف را از یکدیگر جدا کند.
سایر بازیکنان نیز در خط هافبک، برتری عددی ایجاد می‌کنند؛ هدف دیگر از نگه داشتن اکثریت بازیکنان در مرکز زمین، کاهش طول بین پاس‌ها بوده که طبیعتاً زمان میان پاس‌ها را کاهش می‌دهد و به همین علت بازیکنان تیم حریف، زمان کمتری برای اعمال فشار و پرس خواهند داشت.
اصول و ابزار بازی تیم د زربی
دزربی در طول دوران سرمربی‌گری خود همیشه به دنبال ارائه‌ی بازی یک فوتبال تهاجمی - بدون توجه به حریف - بوده است. یکی از اصول کلیدی تیمِ دزربی در انجام این کار این بوده که در جایی که فضا وجود دارد بازی کند. بازیکنان برایتون در مقابل تیم‌هایی که پرسینگ شدیدی اعمال می‌کنند (high-pressing)، سرعتی بازی می‌کردند و در مقابل دفاع عقب‌نشین یا همان لَو بلاک (low block)، همراه با مالکیت توپ به آرامی صبر می‌کردند تا فرصتی مناسب ایجاد شود.
یکی دیگر از اصول اساسی سیستم دزربی در برایتون ایجاد برتری عددی بود. برایتونِ دزربی دائماً به دنبال ایجاد موقعیت های 3 در مقابل 2 و 2 در مقابل 1 بوده و از این طریق توپ را از خطوط حریف عبور می‌داد. استفاده از دروازه‌بان در بازی مالکانه نیز یک جنبه‌ی مهم است. استفاده از Third-Man (نفر سوم) نیز ابزاری حیاتی و کمک‌کننده به اجرای این اصل در تیم او بود:
یکی دیگر از ابزارهای مهم تیم دزربی برای پیش‌روی کردن همراه با توپ، دنبال کردن مسیر فشار بود:
که این به معنای دویدن به سمت فضای ایجاد شده در پشت بازیکن پرس‌کننده است. سومین اصل مهم در برنامه‌ی بازی تیم دزربی، کنترل سرعت بازی محسوب می‌شود. برایتون در تغییر سرعت با چند پاس سریع - برای شکستن خطوط پس از مدت طولانی در اختیار داشتن توپ - تبحر بالایی داشت. یکی از ابزارهایی که به کنترل سرعت بازی کمک می‌کند، حفظ توپ توسط مدافعین میانی بوده است:
که انجام این کار دو دلیل دارد:
1) دادن توانایی به مدافع میانی برای ارسال توپ به جهت دلخواه
2) فریب دادن پرس همراه با حفظ مالکیت توپ
دفاع تیم د زربی
برایتونِ دزربی برای تهاجمی بازی کردن - حتی بدون مالکیت توپ - ارزش زیادی قائل بود و این را در فشار از بالای آنها می‌توان مشاهده کرد؛ برایتون معمولاً از یارگیری Man-To-Man استفاده می‌کرد و به شدت حریف را تحت فشار قرار می‌داد:
آنها این کار را به خاطر این انجام می‌دادند که تیمی باشند که سرعت بازی را کنترل می‌کند؛ برای همین موضوع همیشه خواهان داشتن مالکیت توپ بودند.
قرار گرفتن بسیاری از بازیکنان در مرکز زمین باعث ایجاد برتری عددی در خط میانی می‌شود و شرایط خوبی را در انتقال‌ها در خط دفاعی ایجاد می‌کند. داشتن تعداد زیادی از بازیکنان نزدیک به توپ، به این معنی بوده که پس از از دست دادن مالکیت توپ، تعدادی از بازیکنان می‌توانند برای بازپس‌گیری دوباره توپ تلاش کنند. این دلیل دیگری برای تمایل دزربی در داشتن تعداد زیادی از بازیکنان در خط میانی است.
نقاط ضعف تیم د زربی
یکی از تنها نقاط ضعف ترکیب تاکتیکی برایتونِ دزربی این بود که آنها گاهی اوقات در ضد حملات بسیار آسیب‌پذیر بودند. دزربی تمایل دارد که بازیکنان زیادی را در پست‌های مرکزی و تهاجمی در زمان بازی‌سازی از جلو (high build-up) داشته باشد؛ زیرا این به برایتون در کانتر پرس (ضد پرس) کمک می‌کند. از سوی دیگر، اگر آنها در مرحله‌ی ضد پرس، دوباره مالکیت توپ را به دست نیاورند، اغلب فرصت‌هایی را برای ضدحملات خطرناک به حریف می‌دهند.
برایتونِ 24-2023، با توجه به فروش مهره‌های کلیدی‌ای مانند مویسس کایسدو و الکسیس مک‌آلیستر، تیمی کم‌فروغ‌تر از برایتونِ 23-2022 بود؛ هرچند با فروش رابرت سانچز و جذب بارت فربروخن، میزان مالکیت توپ این تیم افزایش اندکی داشت.
بااین‌حال، همین موضوع نشان‌دهنده‌ی آن است که دزربی برای موفق شدن و کسب نتیجه‌ی مطلوب، وابسته به بازیکنان خاص و مد نظر خودش است.
پابلو لونگوریا، رئیس اسپانیایی باشگاه المپیک مارسی، خواهان این بوده که این پروژه‌ی سه ساله، به بهترین شکل ممکن نتیجه بگیرد؛ به همین علت، همراه با به‌خدمت‌گیری دروسی، جیووانی روسی، یکی از همکاران او در ساسولو نیز به عنوان مدیر ورزشی و دست راست دزربی وارد این باشگاه فرانسوی خواهد شد روسی که در جذب لورنزو پلگرینی، ژرمی بوگا، مانوئل لوکاتلی، مریح دمیرال و متئو پولیتانو نقش مهمی را ایفا کرده بود، در کنار مهدی بن‌عطیه و پابلو لونگوریا امور نقل‌وانتقالاتی المپین‌ها را مدیریت خواهند کرد.
با توجه به ورود سرمربی‌ای جدید با تفکرات تاکتیکی متفاوت، باز هم شاهد خانه‌تکانی اساسی در بندر مارسی خواهیم بود تا بودجه‌ی لازم برای جذب بازیکن‌های قادر به بازی مطابقِ سبک بازی سرمربی جدید یعنی دزربی تأمین شود. شهرت و سبک بازی خاصِ دزربی می‌تواند به وسوسه کردن بازیکنان برای پیوستن به مارسی - که در فصل آینده در هیچ یک از رقابت‌های اروپایی حضور ندارد - کمک بزرگی کند.
یادداشت ارسالی از سوشیانت نجات‌پور، نویسنده افتخاری طرفداری
