پوتین لهستان را مسئول جنگ جهانی دوم می‌داند و می‌گوید اشغال شوروی جان‌ها را نجات داد.
ولادیمیر پوتین با گفتن اینکه لهستان مسئول ایجاد جنگ جهانی دوم بوده و اینکه اشغال شوروی به نجات جان انسان ها کمک کرده است، به اختلاف دیپلماتیک با لهستان دامن زده است. دولت لهستان در پاسخ او را به احیای «تبلیغات استالینیستی» متهم کرد.
پوتین در یک گردهمایی کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق در سن پترزبورگ، قطعنامه پارلمان اروپا را محکوم کرد که پیمان ریبنتروپ-مولوتوف 1939 - یک معاهده عدم تجاوز بین آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی - را مسئول وقوع جنگ دانست.
پارلمان اروپا به روز جهانی قهرمانان مبارزه با توتالیتاریسم در 25 می رای داد، روزی که ویتولد پیلکی، افسر زیرزمینی لهستانی که هم در برابر اشغال آلمان و هم در برابر رژیم کمونیستی پس از جنگ مقاومت کرد، اعدام شد.
پوتین خاطرنشان کرد که کشورهای دیگری مانند بریتانیا، فرانسه و لهستان قبلاً با آلمان در تلاش برای راضی کردن هیتلر قراردادهایی امضا کرده بودند.
پوتین به نقل از آسوشیتدپرس گفت: «اتحاد جماهیر شوروی آخرین [کشوری] بود که پیمان عدم تجاوز را با هیتلر امضا کرد. اما اکنون برخی در تلاشند تا "سرزنش آغاز جنگ جهانی دوم را از نازی ها به کمونیست ها منتقل کنند".
رئیس جمهور روسیه استدلال کرد که در واقع توافقنامه مونیخ در سال 1938 بود که "مسیر هیتلر را به سمت شرق باز کرد و دلیل شروع جنگ جهانی دوم شد". وی همچنین به مذاکرات لهستان با رایش سوم اشاره کرد و گفت: رهبرانی که این مذاکرات را انجام دادند «ملت لهستان را در معرض ماشین جنگی آلمان قرار دادند».
پوتین سپس استدلال کرد که زمانی که اتحاد جماهیر شوروی نیمه شرقی لهستان را دو هفته پس از تهاجم آلمان در سپتامبر 1939 اشغال کرد، این امر «جان تعداد زیادی از مردم محلی، به ویژه یهودیان را نجات داد، زیرا بعداً جمعیت توسط نازی‌ها نابود خواهند شد. ". او همچنین مدعی شد که این اشغال ضروری است زیرا "دولت لهستان کنترل کشور را از دست داده بود".
لهستان، رومانی و کشورهای بالتیک به طور مشترک هشتادمین سالگرد پیمان مولوتوف-ریبنتروپ را با فراخوانی برای گرامیداشت «قربانیان توتالیتاریسم» و «مبارزه با دستکاری واقعیت‌های تاریخی در تلاش برای پاکسازی این ایدئولوژی‌ها از گناه» جشن گرفتند.
اظهارات پوتین واکنش خشمگینانه مقامات لهستانی را در پی داشت. وزارت امور خارجه «نگرانی و ناباوری» خود را نسبت به «تصویر نادرستی از وقایع» که وی ارائه کرده بود، که بازتاب «تبلیغات دوران توتالیتاریسم استالینیستی» و تضعیف تلاش‌ها برای «جستجوی حقیقت و آشتی در روابط لهستان و روسیه» است، ابراز کرد.
مؤسسه خاطره ملی (IPN)، یک نهاد دولتی مسئول تحقیق در مورد جنایات نازی‌ها و کمونیست‌ها علیه ملت لهستان، همچنین بیانیه‌ای طولانی صادر کرد و تلاش‌های پوتین برای تضعیف حقایق اساسی درباره نقش اتحاد جماهیر شوروی در کشتار جهان را به چالش کشید.
IPN خاطرنشان کرد که هیتلر و استالین دائماً به دنبال براندازی نظم اروپایی ایجاد شده توسط معاهده ورسای بودند و جنگ جهانی دوم خود با تجاوز آلمان و اتحاد جماهیر شوروی به لهستان در سپتامبر 1939، تحت یک پروتکل محرمانه آغاز شد. پیمان ریبنتروپ-مولوتوف
IPN اشاره کرد که مقامات شوروی در لهستان اشغالی "دستگیری، تبعید و کشتار" دسته جمعی را انجام دادند که قربانیان نه تنها لهستانی ها بلکه گروه های دیگر از جمله یهودیان بودند. به گفته IPN، قتل عام کاتین در سال 1940، که در آن 22000 افسر نظامی و روشنفکر لهستانی به طور خلاصه اعدام شدند، یک نمونه بود.
بیانیه IPN موافقت کرد که تصمیم فرانسه و بریتانیا برای راضی کردن هیتلر در مونیخ یک اشتباه بوده است. با این حال، مقایسه این توافق با پیمان ریبنتروپ-مولوتوف، که در آن هر دو امضاکننده توتالیتر، تمام سرزمین های بسیاری از کشورهای آزاد را بین خود تقسیم کردند، در برابر واقعیات مقاومت نمی کند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه در پاسخ گفت که در واقع این لهستان است که سال ها روابط با روسیه را "تضعیف" کرده است. لهستان "لفاظی تهاجمی" به نمایش گذاشته است، بر تحریم روسیه فشار آورده است و بناهای یادبود کسانی را که "علیه فاشیسم می جنگیدند" را تخریب می کند.
اظهارات اخیر او اشاره ای به سیاست دولت فعلی لهستان برای حذف بناهای تاریخی ارتش سرخ در دوران شوروی بود، که در زمان حکومت لهستان تحت حاکمیت کمونیستی ساخته شده بودند. این امر اعتراض مقامات روسیه را برانگیخته است.
سفیر روسیه در ورشو که همچنین از مقامات لهستانی به خاطر حذف بناهای تاریخی شوروی انتقاد می کند، می گوید: «تا زمانی که لهستان آزادسازی توسط ارتش سرخ در جنگ جهانی دوم را انکار کند، از سرگیری گفت وگو در مورد مسائل تاریخی امکان پذیر نیست. »
آخرین درگیری به دنبال تنش بر سر تصمیم لهستان برای دعوت نکردن از روسیه برای شرکت در مراسم بزرگداشت هشتادمین سالگرد آغاز جنگ جهانی دوم است. در حالی که رهبران جهان از جمله دونالد ترامپ و آنگلا مرکل دعوت شده بودند، ولادیمیر پوتین دعوت نشد.
وزارت خارجه روسیه از این تصمیم انتقاد کرد و گفت این اتحاد جماهیر شوروی بود که " لهستان را از دست متجاوزان نازی آزاد کرد". آندری دودا، رئیس‌جمهور لهستان در پاسخ گفت که لهستان می‌خواهد این رویداد را تنها با کشورهایی که برای صلح در جهانی مبتنی بر اصول رعایت قوانین بین‌المللی تلاش می‌کنند، گرامی بدارد.
دو سیاستمدار برجسته چپ، هر دو از اعضای سابق حزب کمونیست قبل از 1989، با بیان اینکه اتحاد جماهیر شوروی لهستان را در پایان جنگ جهانی دوم "آزاد کرد" درگیری ایجاد کردند.
روسیه تحت رهبری پوتین قویاً انکار کرد که اتحاد جماهیر شوروی متجاوزی بود که در کنار آلمان نازی مسئول آغاز جنگ جهانی دوم بود.
در سال 2015، سفیر روسیه در لهستان، سرگئی آندریف، ادعا کرد که "لهستان تا حدی مسئول" تهاجم آلمان نازی بود، زیرا "مکرراً مانع از تشکیل ائتلافی علیه هیتلر شده بود". او گفت که اشغال شرق لهستان توسط اتحاد جماهیر شوروی صرفاً اقدامی برای دفاع از خود بود.
سال بعد، دادگاه عالی روسیه حکمی را علیه وبلاگ نویسی که متنی را بازنشر داده بود تأیید کرد که در آن شوروی و نازی‌ها در «تهاجم مشترک به لهستان» «همکاری نزدیک» داشتند. او مسئول "انتشار اطلاعات نادرست" بود، دادگاه را به دلیل "بازسازی نازیسم" مجرم شناخت.
در سال 2018، آسوشیتدپرس به فشار روسیه برای حذف اشاره به اتحاد جماهیر شوروی و آلمان نازی به عنوان "متحدان سابق" که "لهستان" را با هم ساخته بودند، پذیرفت. آسوشیتدپرس این استدلال روسیه را پذیرفت که «این پیمان هرگز به‌عنوان یک اتحاد رسمی به رسمیت شناخته نشد».
آسوشیتدپرس درخواست روسیه برای تغییر مقاله ای را پذیرفته است که در آن از اتحاد جماهیر شوروی و آلمان نازی به عنوان "متحدان سابق" که "لهستان را با هم ساخته بودند" نام می برد. روسیه استدلال کرد که هرگز یک اتحاد رسمی بین آنها وجود نداشت.
زمانی که هیتلر به لهستان حمله کرد ارتش لهستان بسیار ضعیف بود و با اسب به پیکار دشمن می رفتند در حالی که نازی ها بهترین تانک ها و جنگنده ها را آن زمان داشتند و لهستانی ها از روس ها انتظار داشتند با کمک شان بیایند نه اینکه بر سر تقسیم لهستان با هیتلر معاهده منعقد سازند.
