امپراتوری بریتانیا در گذشته امپراتوری بسیار بزرگ، پهناور و قدرتمند بود و مستعمرات زیادی در سراسر دنیا داشت. از هند و استرالیا تا کانادا! به طوری که یک جمله معروف در مورد گستردگی این امپراتوری وجود داشت:
«در بریتانیا، خورشید هیچگاه غروب نمی کند!»
البته این مطلب در مورد چگونگی قدرتمند شدن بریتانیا نیست؛ بلکه مربوط به جنگ تریاک گسترش مواد مخدر در چین توسط بریتانیا است.
پیش زمینه
بخش بسیار زیادی از چای مورد نیاز بریتانیا، از چین تامین می شد.
اما یک مشکل بزرگ برای بریتانیا وجود داشت؛ چین علاقه ای به کالاهای امپراتوری بریتانیا نداشت و همین اتفاق باعث شد تا بریتانیا با کسری تجاری رو به رو شود و تجارتش دچار مشکل شود.
چین راضی بود تا با فروش چای از انگلیسی ها نقره دریافت کند. پس از مدتی بریتانیا با کاهش نقره رو به رو شد و بریتانیایی های ساکن هند صدور نقره به چین را متوقف کردند.
کمپانی هند شرقی جای نقره، تریاک را به چین صادر می کرد، چیزی که چینی ها به آن علاقه داشتند. بریتانیایی ها می دانستند که با اعتیاد مردم چین به تریاک، تقاضا و نیاز آنها به این کالا بیشتر می شود و این تجارت از بین نمی رود. البته چینی ها قبل از این ماجرا با تریاک آشنا بودند.
افزایش اعتیاد به تریاک در چین و کاهش ذخیره نقره، باعث شد تا واردات تریاک به چین ممنوع شود. کمپانی هند شرقی برای جلوگیری از واکنش تند چین، تریاک را به صورت قاچاق و با کمک شرکت های مستقل وارد چین می کرد.
در سال ۱۸۰۶ مصرف تریاک در چین بسیار افزایش یافت و معتادان چینی برای تریاک مقدار زیادی پول را به بریتانیا می دادند و بریتانیا درآمد بسیار زیادی از این را دریافت می کرد.
مقدار تریاک وارد شده به چین توسط کمپانی هند شرقی در فاصله سال‌های ۱۸۲۰ تا ۱۸۲۸ میلادی به میزان سه برابر افزایش یافت و در سال ۱۸۳۲ میلادی دو برابر افزایش یافته بود و به حدود ۱۵۰۰ تن در سال رسید. در نهایت دولت چین صندوق‌ها و انبارهای حاوی تریاک توقیف گردید. لین ز شو را مأمور ضبط و نابود کردن محموله‌های تریاک در بندر کانتون کرد که او این کار را انجام داد.
جنگ نخست تریاک
قوا
| ارتش بریتانیا: ۵٬۰۰۰ |
هشت پرچم: ۱۶٬۷۰۸ |
| ارتش هند: ۵٬۰۰۰ |
ارتش پرچم سبز: ۲۰۵٬۵۰۴ |
| پیاده نظام سبک سریلانکا: ۲٬۰۰۰ |
|
| سپاه تفنگداران دریایی سلطنتی: ۷٬۰۶۹ |
|
| ۱۴ اسلوپ |
|
| ۸ ناوچه |
|
| ۱۲ کشتی دیگر |
|
| ۳ کشتی خط |
|
در نهایت در ماه ژوئن ۱۸۴۰، نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا با لشکرکشی به دهانه رود کاتون، جنگ را آغاز کرد. با رسیدن ناوگان بریتانیایی به یانگ‌تسه، سقوط شانگهای و سپس رسیدن به نانجینگ، چین در سال ۱۸۴۲ تسلیم شد.
در نتیجه طی پیمان نانجینگ:
| هنگ کنگ به زیر نظر بریتانیا قرار گرفت |
| پنج بندر شانگهای، نینگبو، فوجو، شیامن و گوانگ‌ژو در دسترس تاجران بریتانیایی قرار گرفت |
| شهروندان بریتانیایی که در چین مرتکب جرم می شدند، در دادگاه های بریتانیایی محاکمه می شدند. |
| نرخ عوارض کالاهای وارداتی و صادراتی می‌بایست منصفانه باشد. |
تلفات
| بریتانیا |
چین |
| ۶۹ کشته درجنگ |
۳٬۱۰۰ کشته (تخمین زده شده) |
| ۴۵۱ مجروح |
۴٬۰۰۰ مجروح |
| ۲۸۴ نفر در فورموزا یا اعدام شدند یا در اسارت مردند. |
|
نبرد دوم تریاک
فرانسه و آمریکا در تلاش بودند تا همانند بریتانیا، به چین و اقتصادش نفوذ کنند؛ همچنین بریتانیا هم سعی داشت تا امتیاز های بیشتری از چین بدست بیاورد.
خواسته های بریتانیا شامل:
| ورود تمام شرکت های بازرگانی بریتانیایی به چین |
| قانونی کردن تجارت تریاک |
| معافیت واردات خارجی از عوارض حمل و نقل داخلی |
| سرکوب دزدان دریایی |
| اجازه اقامت یک سفیر از بریتانیا |
| اولویت نسخه انگلیسی همه معاهدات بر زبان چینی |
در اکتبر ۱۸۵۶ تفنگداران چینی یک کشتی باری به نام پیکان را به اتهام دزدی دریایی توقیف و خدمه آن را دستگیر کردند. به این دلیل که این این کشتی پرچم بریتانیا داشت و متعلق به آنها بود، مقامات بریتانیا از این ماجرا خشمگین و جنگ دوم را آغاز کردند. آمریکا و فرانسه هم بعد از مدتی وارد جنگ شدند.
در سال ۱۸۶۰ جنگ به پایان رسید و چین دوباره شکست خورد و مجبور شد قرارداد های جدیدی را امضا کند.
قوا
| بریتانیا: ۱۳٬۱۲۷ |
۷٬۴۰۰ (هشت پرچم و ارتش پرچم سبز) |
| فرانسه: ۷٬۰۰۰ |
|
تلفات و خسارات
| بریتانیا |
دودمان چینگ |
| ۱۳۴ کشته و ۶۴۲ مجرح |
۲٬۱۰۰ تا ۲٬۸۰۱ کشته و مجروح |
| ۳ ناوچه توپدار غرق شد |
۲٬۱۰۰ اسیر |
| ۳ ناوچه توپدار زمین گیر شد |
بیش از ۱۰ سنگر تسخیر شد |
| ۱ سکوی پرتاب منهدم شد |
۷۳۶ اسلحه و توپخانه به غنیمت گرفته شد |
| ۱ ناوچه توپدار آسیب دید |
بیش از ۹۹ تا ۱۰۹ جانک جنگی یا تخریب شد یا به غنیمت گرفته شد |
| امپراتوری دوم فرانسه |
|
| بیش از ۲۵ کشته و بیش از ۱۴۶ مجروح |
|
| ایالات متحده آمریکا |
|
| ۱۱ کشته و ۲۳ مجروح |
|
۲ اسلوپ آسیب دید
۱ سکوی پرتاب آسیب دید |
|
