در واپسین روزهای سال 2023 فیلمی اکران شد که نسبت به سایر فیلمهای همزمان یک غنیمت به شمار میرفت صحبت ما از فیلم wonka است؛ فیلمی با بازی تیموتی شالامت و اقتباسی از داستانهای رولد دال. با نقد و بررسی این فیلم همراه ما باشید.
همچنین برای دوستانی که آشنایی با این شخصیت و کتابهای رولد دال ندارد، مطلب زیر پیشنهاد میشود:
«چارلی و کارخانه شکلات سازی»؛ دنیای عجیب رولد دال
ویلی وونکا از کجا آمده؟
ویلی وونکا یکی از شخصیتهای آثار رولد دال است که در دو کتاب «چارلی و کارخانه شکلات سازی» و کتاب «چارلی و آسانسور جادویی» حضور داشته است. با وجود اینکه او جزو شخصیتهای اصلی است اما در هر دو کتاب چندان به گذشته و شخصیت او پرداخته نمیشوند. در سال 2005 تیم برتون اقتباسی جذاب با هنرنمایی جانی دپ ارائه داد که هم پیشینهای برای این شخصیت در نظر گرفت (مشکلات ویلی با پدر دندانپزشک خود) و همچنین آنقدر آقای دپ در نقش ویلی وونکا جذاب حاضر شد که تعداد زیادی از تماشاگران را به این شخصیت علاقهمند کرد. این علاقه آنقدر زیاد بود که برادران وارنر تصمیم گرفت از روی این شخصیت یک فیلم مستقل بسازد. نکتهی نگران کننده در هنگام ساخت فیلم همین مقایسه احتمالی این فیلم با شخصیت بازی شده توسط جانی دپ بود و منتقدان میگفتند قطعا بازیگر فیلم وونکا زیر سایه جانی دپ قرار خواهد گرفت.
فیلم خوب بود یا بد؟
هر اثر هنری را با دو جنبه میشود بررسی کرد: محتوای اثر و سبک ارائه اثر؛ در بخش سبک ارائه باید ابتدا به عوامل نگاه کرد. کارگردان فیلم آقای پال کینگ است که تنها اثر مهم او لایواکشن جذاب و موفق پدینگتون میباشد. با وجود اینکه این کارگردان تا کنون تنها یک اثر مهم در کارنامه خود دارد؛ اما همین یک اثر آنقدر موفق بوده که از سایتهای نقد فیلم نمره 99 از صد را گرفته است و همچنین به دلیل موفقیت در گیشه این اثر تا کنون سه دنباله داشته است. نکته منفی برای فیلم وونکا مقایسه خواسته یا ناخواسته با اثر 2005 از تیم برتون است آنهم در حالی که تیم برتون در تمامی آثار خود از لحن تاریک گوتیک مانند استفاده کرده و پال کینگ کارگردانی است که به شدت آثارش شیرین و رنگارنگ هستند. تفاوت دو فیلم دقیقا در همین جمله است اگر با دیدن فیلم چارلی و ... سال 2005 به این داستان علاقهمند شدید پس قطعا با دیدن وونکا چندان احساس راحتی نخواهید کرد و حس خواهید کرد این اثر بیش از انداره شاد است. از نظر محتوا، فیلم وونکا تنها یک چیز دارد تیموتی شالامت؛ انتخاب او برای این شخصیت قطعا بهترین انتخاب بازیگر سال است. تیموتی به خوبی توانسته خود را ثابت کند و جا پای بازیگر بزرگی همچون جانی دپ قرار بدهد. شالامت هرگز زیر سایه دپ قرار نگرفته و با بازی درجه یک خود توانسته بار تمام مشکلات فیلم را بر دوش بکشد همچنین از لحاظ محتوایی فیلم شباهت زیادی به آثاری همچون دیو و دلبر (زندانی شدن افراد در مهمانسرا همچون طلسم شدن کارکنان به دست دیو)، جانوران شگفت انگیز (کیف جادویی وونکا همانند کیف نیوت در جانوران شگفت انگیز)، آقای فاکس شگفت انگیز (قرار گیری نقش اصلی داستان در مقابل سه کارخانهدار که نقش منفی دارند) و تعدادی آثار دیگر.
فیلم وونکا را ببینیم؟
برای پاسخ به این سوال باید از بحث قبل یک نتیجه گیری داشته باشیم اگر با سبک ارائه داستان مشکلی نداشته باشیم قطعا با محتوای آن مشکل داریم هر چند فیلم توانسته در مجموع به دلیل سادگی مناسب داستان، بازی خوب نقش اصلی و همچنین نشاندادن برخی المانهای جذاب همانند شکلاتهای جادویی وونکا اثری سرگرم کننده باشد؛ اما در مجموع نسبت به دو فیلم قبلی اثری ساده تر و بدون ارائه مفهموی پیچیده است. اگر بدون قضاوت دنبال اثری سرگرم کننده هستید این فیلم مناسب شماست.
نکات مثبت فیلم وونکا
اولین نکته مثبت فیلم وونکا بازی بینظیر تیموتی شالامت است که توانسته به خوبی از پس نقش خود بر بیاید و حتی با استعداد خود چیز جدیدی هم به شخصیت ویلی وونکا اضافه کند.
نکته مثبت دیگر استفاده از اِلمانهای رولد دال است. همانجور که در پست مربوط به معرفی کتاب گفتیم رولد دال آثار متنوع زیادی دارد با دیدن این فیلم احساس کردم که به عمد نویسنده و کارگردان حداقل از سه کتاب رولد دال شامل چارلی، آقای فاکس و ماتیلدا اِلمانهایی را اقتباس کرده است که هواداران رولد دال قطعا از آن لذت خواهند برد.
سومین بخش مثبت فیلم داستان بسیار ساده آن است که این اتفاق به بینندگان کودک کمک میکند تا از داستان آن بدون اذیت شدن لذت ببرند.
در فیلم نقش کشیش را یک بازیگر طنز پرداز بازی کرده که به دلیل اسپویل نشدن اون رو معرفی نمیکنم اما به نظرم یکی از جذابترین کمئوهای چند سال اخیر سینما و تلویزیون بوده و لحظات بامزهای را در فیلم ایجاد کرده است.
آخرین نکته مثبت فیلم استفاده از ویلن یا شرور در داستان برخلاف نسخه اصلی است؛ در حقیقت در منبع اقتباس ما با شخصیت منفی یا دشمن طرف نیستیم و تنها اشاره میشود گروهی از شکلات سازان از ویلی وونکا جاسوسی میکردند و در ادامه داستان به آنها پرداخته نمیشود؛ اما در این فیلم ما با گروهی از شروران و مافیا طرف هستیم که علیه شخصیت اصلی داستان قرار میگیرد و همین تقابل سبب اتفاقات بامزهای در فیلم میشود.
نکات منفی فیلم
اولین نکته منفی فیلم بازیگران مکمل بسیار بد آن است. قطعا اگر تیموتی شالامت و نقش پلیس شکمو را از فیلم حذف کنیم چیزی به اسم بازیگر در داستان باقی نمیماند و به نظر در حال تماشای یک تئاتر بد هستیم.
هر چند سادگی داستان برای افراد کم سن مناسب است به همان اندازه باعث ناامیدی تماشاگرانی شده که از روی نوستالژی فیلم تیم برتون به دیدن این فیلم رفتهاند.
نکته منفی دیگر به داستان کلی فیلم برمیگردد؛ وقتی خبر ساخت فیلم را شنیدم شخصا تصور میکردم با یک اثر بیوگرافی از ویلی وونکا طرف هستم اما متاسفانه این فیلم تنها به حوادث نه چندان مهم و کم اهمیت از زندگی وونکا پرداخته است. حداقل انتظار داشتیم که بخش کوچکی از داستان بر روی نحوهی آموزش دیدن وونکا از ساخت انواع شکلات پرداخته شود از دید شخصی به نظرم این داستان بیشتر به درد یک مینی سریال میخورد آنهم پس از ساخت یک فیلم سینمایی بیوگرافی از وونکا.
با تمام این حرفها فیلم وونکا محصول 2023 اثری سرگرم کننده است که تماشای حداقل یکباره آن چندان ضرری ندارد.