نیویورک یا نیویورک سیتی (به انگلیسی: New York, New York City (NYC))، پرجمعیت‌ترین شهر ایالت نیویورک و ایالات متحده آمریکا است که از ۵ ناحیه شامل برانکس، بروکلین، منهتن، کویینز و استتن آیلند تشکیل شده‌است. این شهر یکی از قطب‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جهان است. عده‌ای به‌دلیل اهمیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منحصربه‌فرد نیویورک، این شهر را «پایتخت جهان» نامیده‌اند.] بر مبنای آخرین داده‌های دقیق جغرافیایی بیشترین درازای شهر نیویورک ۵۸ کیلومتر و بیشترین درازای کلانشهر نیویورک ۲۱۱ کیلومتر بوده‌است که آن را به بزرگ‌ترین کلانشهر تاریخ جهان تبدیل کرده‌است. البته با منطقه کلانشهری که شامل نیوجرسی و کنتیکت نیز شود؛ ۳۱۱ کیلومتر درازا دارد. نیویورک تا سال ۱۶۶۴ نیو آمستردام نام داشت. ابرشهر نیویورک با مساحت ۸٫۶۸۳ کیلومتر مربع، وسیع‌ترین شهر ایالات متحده آمریکا و وسیع‌ترین منطقهٔ شهری در جهان است. در میان شهرهای بزرگ جهان، تولید ناخالص داخلی نیویورک در زمرهٔ بیشترین‌ها قرار دارد که از نظر ارزش اسمی، می‌توان به تنهایی آن را با کشور بزرگی مثل روسیه مقایسه کرد
موقعیت در ایالت نیویورک
نمایش نقشه نیویورک
نمایش نقشه ایالات متحده آمریکا
نمایش نقشه آمریکای شمالی
نمایش همه
مختصات: ۴۰°۴۳′ شمالی ۷۴°۰۰′ غربی
کشور
ایالات متحده آمریکا
ایالت
نیویورک
شهرستان
برانکس
بروکلین
منهتن
کویینز
استیتن آیلند
نیو آمستردام
۱۶۲۴
مدیریت
• نوع
شورای شهر
• هیئت حاکمه
شورای شهر نیویورک
• شهردار
اریک آدامز
مساحت
• شهر
۴۶۸٫۹ مایل مربع (۱۲۱۴٫۴ کیلومتر مربع)
• خشکی
۳۰۴٫۸ مایل مربع (۷۸۹٫۴ کیلومتر مربع)
• آب
۱۶۵٫۶ مایل مربع (۴۲۸٫۸ کیلومتر مربع)
• شهری
۳۳۵۲٫۶ مایل مربع (۸۶۸۳٫۲ کیلومتر مربع)
• کلانشهری
۶۷۲۰ مایل مربع (۱۷۴۰۵ کیلومتر مربع)
بلندی
۳۳ پا (۱۰ متر)
جمعیت (۲۰۱۰)
• شهر
۸٬۳۳۶٬۶۹۷
• تراکم
۲۷۵۳۲/مایل مربع (۱۰۶۳۰/کیلومتر مربع)
• شهری
۳۹٬۲۳۶٬۱۱۲
• کلانشهری
۱۸۸۹۷۱۰۹
• تراکم کلانشهری
۲۸۰۰/مایل مربع (۱۱۰۰/کیلومتر مربع)
• MSA (۲۰۱۸)
۱۹٬۹۷۹٬۴۷(اول)
• CSA (۲۰۱۸)
۲۲٬۶۷۹٬۹۴۸'"`UNIQ--ref-۰۰۰۰۰۰۱۰-QINU`"' (اول)
نام اهلیت(ها)
نیویورکی
منطقه زمانی
یوتی‌سی -۵ (EST)
• تابستانی (DST)
یوتی‌سی -۴ (EDT)
پیش‌شماره(های) تلفن
۲۱۲، ۷۱۸، ۹۱۷، ۶۴۶، ۳۴۷، ۹۲۹
کد FIPS
۳۶–۵۱۰۰۰
وبگاه
www.nyc.gov
شهر نیویورک با داشتن ۲۷۴ آسمان‌خراش با ارتفاع بیش از ۱۵۰ متر، پس از هنگ کنگ بیشترین تعداد آسمان‌خراش را در میان شهرهای دنیا داراست. مطابق آمار سال ۲۰۰۷ نیویورک با احتساب حومهٔ جمعیتی قریب به ۲۰ میلیون نفر دارد. قطار شهری نیویورک که در سال ۱۹۰۴ افتتاح شد، بیشترین ایستگاه‌های متروی جهان را داراست. بازار بورس نیویورک، بزرگ‌ترین بازار بورس جهان در معاملات دلاری است که در خیابان وال استریت قرار دارد.
مرکز اصلی سازمان ملل متحد در کلانشهر نیویورک و همچنین مجسمه آزادی، مهم‌ترین نماد ایالات متحده آمریکا در نیویورک واقع شده‌است.
نیویورک یکی از شهرهای مهاجرپذیر ایالات متحده آمریکا است. در سال ۲۰۱۸ لاتینوها ۲۴٪ از جمعیت منطقهٔ کلانشهری نیویورک را تشکیل می‌دادند. به ترتیب ۲۷ و ۲۱ درصد از جمعیت لاتین این منطقه از تبار پورتوریکویی و دومینیکنی هستند.
تاریخچه نیویورک
ویرایش
مقالهٔ اصلی: تاریخ شهر نیویورک
آغاز جنگ جهانی دوم مقدمات رشد همه‌جانبه نیویورک را فراهم کرد، در پی ممنوعیت آفرینش‌های هنری در کشورهای دیکتاتوری اروپایی به خصوص کشورهای تحت اشغال شوروی، هنرمندان به سمت غرب گریختند، این مهاجرت اجباری موقعیت مناسبی را برای انتقال مرکز هنری از پاریس و وین به شهر نیویورک فراهم کرد، موقعیتی که تسلط قاطع ایالات متحده را تا اواخر دهه ۱۹۷۰ بر جریانات عمده هنری حفظ کرد، مهاجرت بهترین نوابغ موسیقی اتریش و فرانسه به آمریکا به خصوص نیویورک باعث تسلط کامل ایالات متحده آمریکا بر فعالیت‌های هنری و موسیقی شد، جنگ دوم بین‌الملل و خرابی‌های گسترده در سراسر اروپا منجر به جذب سرمایه‌های جدید و سرگردان و نیروی کار فراوان به این شهر شد عاملی که به توسعه اقتصادی و رونق صنایع و کارخانجات نیویورک انجامید، در سال ۱۹۵۲ و با احداث مقر دائمی سازمان ملل متحد در نیویورک این شهر عملاً به مهم‌ترین شهر در عرصه دیپلماسی بین‌المللی تبدیل شد.
در سال‌های بعد نیز این شهر شاهد اتفاقاتی تاریخ ساز بود، نیویورک و برج‌های تجارت جهانی مهم‌ترین اهداف حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱ بودند، واقعه‌ای که در سال‌های بعد نیز تأثیرهای خود را بر مناسبات جهانی نشان داد
اقتصاد
قلب تجاری ایالات متحده آمریکا در شهر نیویورک واقع است. مرکز تجارت جهانی در ناحیه منهتن قرار داشت. همچنین فرودگاه بین‌المللی جان اف کندی، یکی از سه فرودگاه بین‌المللی شهر نیویورک است. درحالی‌که روزنامه اقتصادی وال استریت ژورنال در این شهر چاپ می‌شود، نبض تجارت سهام کشور در خیابان وال استریت و در بازار بورس نیویورک و بورس الکترونیکی نزدک تپش می‌کند.
در سال ۲۰۱۷، تولید ناخالص داخلی شهر نیویورک به تنهایی برابر با ۱٫۷۳ تریلیون دلار بوده‌است که در صورت قرارگیری این شهر در فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی، رتبهٔ دوازدهم و بالاتر از کشورهایی نظیر اسپانیا و روسیه خواهد داشت.
ورزش
شهر نیویورک دارای تیم‌های ورزشی‌ای است که در هر چهار لیگ اصلی آمریکای شمالی حضور دارند. مرکز تمامی این تیم‌ها شهر نیویورک است.
نیویورک یکی از مناطق معدودی در ایالات متحده آمریکا است که همچنان بازی بیسبال، بازی اول شهروندانش محسوب می‌شود و پس از بیسبال، بازی‌های فوتبال آمریکایی، بسکتبال و هاکی طرفداران بی‌شماری دارند. تاکنون تیم‌های بیسبال نیویورک توانسته‌اند با ثبت رکوردی بی‌همتا چهارده بار مسابقات قهرمانی جهان (ورلد سریز) را برگزار کنند. نیویورک یکی از چهار کلانشهر ایالات متحده آمریکا است که در لیگ برتر بیسبال آمریکا، دارای دو نماینده‌است.
دو تیم بیسبال شهر نیویورک که در لیگ سراسری بیسبال آمریکا شرکت دارند، عبارتند از نیویورک یانکیز و نیویوک متس که در هر فصل لیگ، شش بار در مقابل یکدیگر بازی می‌کنند.
تیم بیسبال نیویورک یانکیز تاکنون ۲۶بار قهرمان لیگ برتر بیسبال شده‌است که آن را به پرآوازه‌ترین تیم در تاریخ بیسبال مبدل می‌کند. تیم بیسبال نیویورک متس نیز تاکنون ۲بار قهرمان لیگ برتر بیسبال شده‌است. نیویورک همچنین زمانی خانه تیم‌های سان‌فرانسیسکو جاینتز که سابقاً نیویورک جاینتز نامیده می‌شد و همچنین تیم لس‌آنجلس داجرز که سابقاً بروکلین داجرز نامیده می‌شدند، هست. هر دو تیم در سال ۱۹۵۸ میلادی به ایالت کالیفرنیا منتقل شدند.
همچنین دو تیم بیسبال از شهر نیویورک به نام‌های استیتن آیلند یانکیز و بروکلین سایکلونز در لیگ دسته یک بیسبال (minor league) حضور دارند. نیویورک به‌وسیله تیم‌های نیویورک جاینتز و نیویورک جتز در لیگ حرفه‌ای فوتبال آمریکایی نمایندگی می‌شود. ورزشگاه خانگی هر دو تیم، استادیوم جاینتز نام دارد که در نزدیکی نیوجرسی واقع شده‌است. تیم هاکی روی یخ نیویورک رنجرز، نماینده شهر نیویورک در لیگ ملی هاکی است. در فوتبال، نیویورک به‌وسیله تیم نیویورک رد بولز در لیگ حرفه‌ای فوتبال نمایندگی می‌شود. تیم فوتبال رد بول، بازی‌های خانگی خود را در استادیوم جاینتز برگزار می‌کند. در بسکتبال، تیم نیویورک نیکز نماینده شهر نیویورک در اتحادیه ملی بسکتبال است و در اتحادیه ملی بسکتبال زنان، تیم نیویورک لیبرتی است. راکر پارک در محله هارلم، زمین بسکتبالی است که بسیاری از بسکتبالیست‌های حرفه‌ای ان‌بی‌ای در آن در طول لیگ تابستانی ان‌بی‌ای بازی می‌کنند.
نیویورک به عنوان شهری جهانی، میزبان مسابقات مهم و پُرآوازه‌ای است. از آنجمله می‌توان به مسابقات تنیس آزاد آمریکا (US Open) اشاره کرد که یکی از چهار مسابقه اصلی قهرمانی تنیس (گرند اسلم) است، در منطقه کوینز برگزار می‌شود. مسابقات دو ماراتون نیویورک سیتی، بزرگ‌ترین مسابقه دو ماراتون در جهان است. مسابقات میلروز که مسابقات دو سرعت است، هر ساله در داخل مدیسون اسکویر گاردن اجرا می‌شود و بارها رکورد قهرمانی جهان در این مسابقات شکسته شده‌است. مسابقات بوکس نیز دارای طرفداران بسیاری زیادی است که هر ساله در مدیسون اسکویر گاردن انجام می‌شود.
بسیاری از ورزش‌ها توسط مهاجرین به نیویورک آورده شدند و رفته رفته و در طول زمان به قسمتی از فرهنگ جامعه نیویورک تبدیل شدند. به عنوان نمونه می‌توان به بازی استیک‌بال اشاره کرد که کپی خیابانی بازی بیسبال است. این بازی در دهه ۱۹۳۰ در مناطق کارگر نشین نیویورک و در میان جوامع ایتالیایی، ایرلندی و آلمانی مهاجر رواج یافت و تا امروز طرفداران بسیاری دارد. در سال‌های اخیر، بازی کریکت نیز در بسیاری از پارک‌های نیویورک توسط جامعه مهاجرین از جنوب آسیا بازی می‌شود. از القاب نیویورک می‌توان به «بزرگ‌ترین زمین بازی جهان» اشاره کرد که اشاره‌ای است به رواج فوق‌العاده ورزش‌های خیابانی که توسط همه سنین در این شهر انجام می‌شود.
