1️⃣بابانوئل
بابانوئل یک شخصیت کارتونی و داستانی در فرهنگ عامیانه کشورهای غربی و مسیحی است. نام بابانوئل با جشن کریسمس آمیخته شدهاست. بابا نوئل عمدتاً یک پیرمرد چاق با ریش سفید بلند و لباس قرمز است. معمولاً او یک کیسه پر از هدیه به همراه دارد که در روز کریسمس یا شب قبل از آن برای بچهها میآورد. این باور وجود دارد که بابانوئل بچهها را به دستههای خوب و بد تقسیم میکند و برای کودکانی که رفتار مناسبی در طول سال داشته باشند هدایایی میآورد. همچنین داستانی وجود دارد مبنی بر اینکه این هدایا در کارگاه اسباببازیسازی بابانوئل در قطب شمال ساخته میشوند. در کشورهای انگلیسی زبان به این شخصیت «سانتاکلاوس» (انگلیسی: santa claus) یا «پدر کریسمس» (father christmas) که برگرفته از نام کشیش مسیحی نیکلاس قدیس میباشد، گفته میشود.
نامشناسی
پس از مهاجرت هلندیها به آمریکای شمالی نام سنت نیکلا به سانتا کلاوز "SANTA CLAUS" تغییر یافت. بابانوئل که در زبان فارسی به کار برده میشود، برگرفته از اصطلاح فرانسوی پاپانوئل یعنی Père Noël (پدر نوئل)است.
ریشه تاریخی
بابا نوئل اشاره به نام یکی از کشیشان مسیحی به نام سن نیکولاس دارد که در قرن چهارم میلادی میزیست و از اهالی یکی از شهرهای قدیمی بیزانس به نام مایرا در منطقه آناتولی در ترکیه فعلی بودهاست. نیکولا در خردسالی پدر و مادرش را از دست میدهد و ثروت زیادی برایش به ارث میماند.
وی به خاطر کمک و دادن هدیه به فقرا شهرت داشت. پیکر سنت نیکلا (نیکلاس) اکنون در کشور ترکیه در منطقه دمره (سواحل دریایی مدیترانه) مدفون است و به علت مومیایی شدن طبیعی (به علت سرما) هنوز قسمتهایی از آن سالم ماندهاست. دانشمندان در سال ۲۰۰۳ موفق به بازسازی صورت وی از روی استخوانها شدند و با کمال تعجب دریافتند که بابا نوئل واقعی رنگینپوست (پوستی به رنگ قهوهای روشن) بودهاست.
در سال ۱۸۲۲، در آمریکا و در نوشتههای دکتر مور، نویسنده داستان کودکان، بابانوئل به شکل امروزی متولد شد. افسانه بابا نوئل که ریشه در قرنها رسوم و باورها دارد به شکل یک مرد کوچک اندام چاق و خوشرو با ریش سفید، لباس قرمز و چکمههای مشکی درآمدهاست. وی سوار بر سورتمهای که گوزنها آن رامی کشند سراسر اروپا، آمریکا، کانادا را درمینوردد و هدایای کودکان را توزیع میکند.
تصویر امروزی که از نیکلاس مقدس میبینیم، به واسطه کارهای کوکا کولا رقم خوردهاست. این شرکت در سال ۱۹۲۰ میلادی، تبلیغات خود در کریسمس را آغاز نمود و از تصاویر مختلفی برای این کار استفاده کرد. اما هیچیک از آنها به اندازه عکس منتشر شده در سال ۱۹۳۱، مشهور نشدند. هنرمندی به نام هادان ساندبلوم، نقاشی نیکلاس مقدس را همراه با یک کت قرمز ترسیم نمود. تصاویر قبلی از این شخصیت افسانه ای، وی را چاق یا لاغر نشان میدادند و از رنگهای مختلفی مانند قهوه ای و سبز در آنها استفاده شده بود.
2️⃣مسیح کودک یک شخصیت سنتی در بسیاری از کشورهای آلمانی زبان است که در فصل کریسمس برای کودکان هدایایی می آورد. برخلاف کریسمس پدر، مسیح کودک اغلب به عنوان یک چهره نامرئی و فرشته ای به تصویر کشیده می شود و ریشه در سنت های مسیحی دارد.
بسیاری از پروتستانها که توسط مارتین لوتر در جریان اصلاحات پروتستانی در اروپای قرن 16 تا 17 تغییر مذهب دادند، این هدیهآور، مسیح کودک یا کریستکیندل را پذیرفتند و تاریخ اهدای هدایا از 6 دسامبر به شب کریسمس تغییر کرد. به این ترتیب، "کلیسای لوتری مسیح را به عنوان هدیه دهنده کودکان معرفی کرد، به این امید که توجه را به کودکی که کریسمس برای او نامگذاری شده بود جلب کند." تا به امروز، کریستکیندل "به عنوان هدیه دهنده اصلی در بسیاری از کشورهای کاتولیک در آمریکای لاتین باقی مانده است." کریستکایند یک کودک جن مانند است که معمولاً با موهای بور و بال های فرشته به تصویر کشیده می شود. مارتین لوتر قصد داشت آن اشاره ای به تجسم عیسی به عنوان یک نوزاد باشد. کودکان هرگز کریستکیند را شخصا نمی بینند و والدین به آنها می گویند که اگر کنجکاو باشند و سعی کنند آن را تشخیص دهند، نمی آید و هدایایی نمی آورد. هنگامی که والدین می گویند فکر می کنند کریستکیند هدایایی را آورده است، خانواده برای دریافت هدایا (Bescherung) وارد اتاق نشیمن، جایی که درخت کریسمس نصب شده است، می شوند. خروج مسیح کودک با نواختن زنگ کوچکی اعلام میشود که والدین وانمود میکنند آن را شنیدهاند یا بهطور مخفیانه توسط یکی از بزرگسالان خانواده انجام میشود.
3️⃣دد موروز شخصیتی افسانه ای شبیه به سنت نیکلاس، پدر کریسمس و بابانوئل است که ریشه در اساطیر اسلاو دارد. سنت دد موروز بیشتر در کشورهای اسلاوی شرقی رواج دارد و بخش مهمی از فرهنگ روسیه است. در آغاز دوران شوروی، مقامات کمونیستی دد موروز را ممنوع کردند. با این حال، ممنوعیت برداشته شد و او به بخش مهمی از فرهنگ شوروی تبدیل شد. ترجمه تحت اللفظی دد موروز پیرمرد فراست است، اما به طور سنتی پدر فراست ترجمه می شود. دد موروز یک کت خز بلند تا پاشنه به رنگ قرمز یا آبی، کلاه خز نیمه گرد و والنکی روی پاهایش پوشیده است. او ریش سفید بلندی دارد. او با یک چوب جادویی بلند راه می رود و اغلب سوار یک ترویکا می شود. او اغلب در حال آوردن هدایایی برای کودکان خوش اخلاق، اغلب آنها را شخصاً در روزهای دسامبر و مخفیانه در زیر درخت سال نو در طول شب در شب سال نو تحویل میدهد. محل سکونت دد موروز در روسیه، شهر ولیکی اوستیوگ، استان ولوگدا در نظر گرفته می شود. گفته می شود که محل اقامت بلاروسی دزید ماروز در Belavezhskaya Pushcha است.
4️⃣گنوم کریسمس: گنوم کریسمس که اغلب با فرهنگ عامه اسکاندیناوی و نوردیک مرتبط است، موجودی افسانه ای است. در برخی از سنت ها، آدمک ها یا الف ها، مانند "Tomte" در سوئد، تصور می شود که در انجام کارهای خانه کمک می کنند.