موهایی که باعث شد به او لقب جوجه تیغی بدهند، اولین گل تاریخ تیم ملی فوتبال ایران در ادوار جام جهانی، بازی در تاج، این‌ها همه مشخصه مردی بود که هفت سال پیش چشم از جهان فرو بست.
گل به خودی عزیز بوحدوز - بازیکن تیم ملی مراکش - در آخرین دقیقه بازی و فریادهای عادل فردوسی‌پور که: طارمی زد یا خودشون زدن؟ خودشون زدن؛ گل روزبه چشمی و رامین رضاییان در آخرین دقایق بازی با ولز در دوحه قطر، حتی گل رضا قوچان نژاد برابر بوسنی و هرزگوین، همه آنها برای منفجر کردن یک ایران کافی بودند، اما شاید جنس گل ایرج دانایی فرد به اسکاتلند با همه این گل‌ها تفاوت داشته باشد.
ایرج دانایی فرد در سال ۱۳۴۷ و در شرایطی که پدرش علی دانایی فرد سرمربی تیم فوتبال تاج بود به این تیم پیوست. البته که با حضور بازیکنان مانند مهدی حاج محمد و اکبر افتخاری در تاج به او بازی چندانی نمی‌رسید. دو سال بعد او برای گذراندن خدمت سربازی رسماً کارمند نیروی هوایی شد و به همین دلیل و برای اینکه او نمی‌توانست برای باشگاه غیرنظامی بازی کند به عضویت باشگاه عقاب درآمد و بعد از اینکه عقاب منحل شد به تیم پاس پیوست. بازی‌های درخشان او در باشگاه پاس باعث شد تا حشمت مهاجرانی برای اولین بار برای بازی‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین او را به تیم ملی فوتبال ایران دعوت کند و ایرج دانایی فرد اولین بازی ملی خود را در برابر عربستان سعودی انجام دهد. بازی ای که در آن سرانجام ایران با سه گل پیروز می‌شود.
......
تیم ملی ایران با کسب ۱۴ امتیاز از ۸ بازی در دور مقدماتی برای اولین بار به جام جهانی صعود می‌کند و با تیم‌های پرو، هلند و اسکاتلند هم‌گروه شده است. اوفارل به دلایل مالی ایران را ترک کرد و حشمت مهاجرانی، سرمربی تیم جوانان هدایت تیم ملی را برعهده گرفت. تمرکز نداشتن بازیکنان تیم ملی ایران سبب شد که ایران در دور گروهی ۴ پنالتی به رقبایش بدهد. ایرج دانایی فرد نیز با توجه به حضور بازیکنی مانند عادل‌خانی در جناح چپ تیم ملی فرصت بازی زیادی پیدا نمی‌کند. اولین بازی تاریخ ایران در جام جهانی تقابل با هلند است. ایران در بازی اول با سه گل مغلوب هلند می‌شود تا ایران در اولین بازی خود در تاریخ جام جهانی گلی نزده باشد.
 |
محمد صادقی بازیکنان آن مقطع تیم ملی درباره موضوع می‌گویددر بازی اول جلوی هلند حشمت به ایرج دانایی‌فر بازی نداد و گفت قدش کوتاه است. مربی که به فکر قد باشد نمی‌داند چه کسی آماده است. نایب آقا بلندتر بود و بازی کرد! او را در اولین بازی خیلی الکی بازی دادند. نفهیدیم چرا او در زمین بود؟ به حشمت که می‌گویم، خودش هم می گوید نمی‌دانم. نایب آقا دفاع بود اما او را به عنوان هافبک دفاعی گذاشتند. نایب‌آقا با کازرانی و عبداللهی قاطی می‌کردند."
 |
اما مصدومیت عادل‌خانی باعث شد تا علی دانایی‌فر در بازی مقابل اسکاتلند به صورت فیکس به میدان برود. ایران در بازی با اسکاتلند نیز از رقیب خود یک گل عقب می‌افتد. دقیقاً یک ساعت از زمان بازی گذشته و اسکاتلند با یک گل از ایران پیش است که ناگهان ایرج دانایی فرد گمیل، ستاره تیم ملی اسکاتلند و باشگاه ناتینگهام فارست را دریبل کرده و توپ را به گوشه دروازه اسکاتلند می‌فرستد و نام خود را در تاریخ ایران ثبت می‌کند تا ایران اولین امتیاز تاریخ خود را در جام جهانی دشت کند، ایران در بازی بعد برابر پرو با ۴ گل مغلوب می‌شود، بازی که در آن حسن روشن روی ارسال دانایی فرد روی دروازه پرو گل می‌زند تا یک امتیاز برابر اسکاتلند تنها امتیاز تیم ملی در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین باشد. درخشش در جام جهانی باعث می‌شود تا دانایی فرد به همراه اسکندریان برای شرکت در بازی خداحافظی پله دعوت می‌شود. کاسموس نیویورک که از ستاره‌هایی مانند پله، کرایوف، بکن بائر و کارلوس آلبرتو در ترکیب خود بهره می‌برد برابر تیم منتخب جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین متوقف می‌شود. ایرج در آن بازی نظر مدیران «تولسا اوکلاهاما» که آن بازی را از نزدیک می‌دیدند جلب کرده و به این باشگاه می‌پیوندد.
آخرین بازی ایرج دانایی فرد برای ایران در جام ملت‌های ۱۹۸۰ رقم خورد. تیم ملی ایران در آخرین بازی ملی دانایی فرد و در شرایطی که بازیکنانش به علت حمله رژیم صدام حسین به مرزهای ایران شرایط روحی خوبی ندارند موفق می‌شود تا با تک گل ایرج برابر کره شمالی پیروز شود... پایانی که درست به اندازه مرگ او در سال ۱۳۹۷ هجری شمسی دردناک است.
