چطور یک الگوی فرهنگی/ضد فرهنگی شکل می‌گیرد؟
يک گروه از دانشمندان پنج میمون را در قفسی گذاشتند و در وسط قفس یک نردبان که بالای آن مقداری موز گذاشته شده بود قرار دادند. هربار که میمونی از نردبان بالا رفت، دانشمندان میمون‌های دیگر را با دوش آب سرد خیس کردند.
پس از مدتی، هر میمون که از نردبان بالا رفت میمون‌های دیگر میمونی را که از نردبان بالا رفته بود را کتک زدند. پس از مدتی، هیچ میمونی دیگر جرات این‌که از نردبان بالا رود را نداشت، گرچه وسوسه او بسیار عمیق بود.
دانشمندان تصمیم می‌گیرد ند یکی از میمون‌ها را با میمون جدیدی عوض کنند. میمون تازه اولین کاری که می‌کند برای بدست آوردن موز از نردبان بالا می‌رود، ولی میمون‌ها دیگر او را محکم کتک می‌زنند.
پس از چندبار کتک خوردن، میمون تازه وارد فرا می‌گیرد که نبایستی از نردبانبالا برود، اما هرگز نمی‌داند چرا.
میمون دوم جایگزین می‌شود و همان وضع ادامه می‌یابد، میمون اول هم در کتک زدن میمون دوم همکاری می‌کند. میمون سوم جایگزین می‌شود و همان وضع کتک زدن ادامه می‌یابد. میمون چهارم جایگزین می‌شود و همچنان کتک زدن هر میمونی که از نردبان بالا می‌رود ادامه دارد.
میمون پنجم هم جایگزین می‌شود و کتک زدن و کتک خوردن همچنان ادامه می‌یابد. حالا آن‌چه مانده میمون‌های جدیدی هستند که حتا هیچ‌کدام‌شان دوش آب سرد را هرگز تجربه نکرده‌اند، ولی همچنان هر میمونی که از نردبان بالا می‌رود را کتک می‌زنند.
اگر ممکن بود از میمون‌ها پرسش شود چرا آنانی را که از نردبان بالا می‌روند را کتک می‌زنند، مطمئن باشید جواب می‌توانست این باشد…
*”من نمیدانم ! این روشی است که در اینجا مرسوم است“*
بُن‌مایه (منبع) آزمایش علمی انجام شده در این زمینه:
Stephenson, G. R. (1967). Cultural acquisition of a specific learned response among rhesus monkeys. In: Starek, D., Schneider, R., and Kuhn, H. J. (eds.), Progress in Primatology, Stuttgart: Fischer, pp. 279-288.
Mentioned in: Galef, B. G., Jr. (1976). Social Transmission of Acquired Behavior: A Discussion of Tradition and Social Learning in Vertebrates. In: Rosenblatt, J.S., Hinde, R.A., Shaw, E. and Beer, C. (eds.), Advances in the study of behavior, Vol. 6, New York: Academic Press, pp. 87-88
