منچستریونایتد در ساعات پایانی نقل و انتقالات تابستانی 2023 موفق شد تا سفیان آمرابط، هافبک مراکشی فیورنتینا را با انتقالی قرضی به همراه بند خرید به خدمت بگیرد. آمرابط 26 ساله با درخشش در جام جهانی، تبدیل به یکی از ارکان اصلی مراکش شد تا یک کشور آفریقایی برای اولین بار در جمع 4 تیم برتر جهان قرار بگیرد. امانوئل مکرون در مصاحبه‌ای پیش از جدال کشورش مقابل مراکش در نیمه نهایی جام جهانی ادعا کرده بود که سفیان آمرابط بهترین هافبک جام جهانی 2022 بود و لایق تعریف بسیار بیشتر است. به همین بهانه نگاهی داریم به کمک این بازیکن به منچستریونایتد و اریک تن‌هاخ:
هافبک Deeplying Playmaker چه نوع هافبکی‌ست؟
سفیان آمرابط یک هافبک Deeplying Playmaker بود. اریک تن‌هاخ اصرار بسیار زیادی بر استفاده از این سبک هافبک دارد. وقتی که به آژاکس سال 2018/19 نگاه می‌اندازیم به حضور بازیکنانی همچون فرنکی دی‌یونگ و لاسه شونه پی می‌بریم. فرنکی دی‌یونگ یک هافبک هولدر (نگه‌دارنده) بود که با حرکت پابه‌توپ خود، تیم را از زیر پرس سنگین حریف خارج می‌کند. لاسه شونه نیز همچون سفیان آمرابط عمل می‌کرد. در تاریخ فوتبال یکی از بهترین هافبک‌ها در سبک Deeplying Playmaker، بی‌شک ژابی آلونسو است و بازی‌های او برای این سبک هافبک‌ها یک کلاس آموزشی است. اما سوال اصلی اینجا مطرح می‌شود که این هافبک‌ها در زمین چگونه عمل می‌کنند؟
وقتی به یک هافبک هولدر نگاه می‌کنیم از خواصی در بازی‌های دفاعی بهره‌مند است و در ادامه نیز وظیفه "نگه‌دارنده" را دارد. هافبک Deeplying Playmaker اما باز هم خواص نگه‌دارنده را دارد با این تفاوت که در امور تهاجمی به تیم خود کمک می‌کند. مهم‌ترین تخصص این هافبک داشتن دید باز برای ارسال پاس است. پاسی که تیم را از زیر پرس خارج می‌کند یا باعث خلق موقعیت می‌شود. اغلب پاس‌های این هافبک باید از طول زیادی برخوردار باشد تا بتواند به خوبی عقب زمین را به بخش تهاجمی تیم وصل کند و این کار با پاس‌های مورب (ضربدری یا جهت مخالف) و از بین بازیکنان حریف انجام می‌شود. این‌ها نکاتی‌ست که در فضاهای بسیار تنگ، از بازی جورجینیو که هم‌اکنون در تیم آرسنال توپ می‌زند، دیده می‌شود.
نکته دیگر DLP به مسائل دفاعی برمی‌گردد. این بازیکنان خیلی با حریف درگیر نمی‌شوند و بسیار معدود است که برای آن‌ها محرومیتی با کارت زرد یا قرمز در نظر گرفته شود. این محرومیت‌ها بیشتر برای هافبک‌های تخریب‌گری مثل کاسمیرو یا Anchor Man جون فابینیو است. سفیان آمرابط اما در دسته‌ای استثنا قرار میگیرد. این هافبک مراکشی اغلب، در درگیری‌های عقب زمین نیز بسیار به تیم خود کمک می‌کند. این هافبک دونده با قرار گرفتن در مرکز زمین سعی در حفظ مالکیت برای تیم خود دارد. دقیقاً همچون وظیفه فرد در منچستریونایتد و زیرنظر اوله گونار سولسشر که با دوندگی فراوان خود، خط هافبک حریف را تحت فشار قرار می‌داد و مالکیت را برای منچستریونایتد بدست می‌آورد.
رسانه The Mastermind ملاک‌هایی را برای سنجش هافبک DLP در نظر گرفته است و که به شرح ذیل است:
1-قدرت توزیع و پخش توپ که با نکاتی همچون پاس پروگرسیو (پاس هایی که تیم را 10 یارد به دروازه حریف نزدیک می‌کند یا هرگونه پاس در محوطه جریمه حریف)، پاس‌های فراوان که باید اغلب آن صحیح باشد و کنترل صحیح توپ به همراه خونسردی در تصمیم‌گیری‌های درست، از مهم‌ترین فاکتورهای اصل اول DLP است.
2-قدرت تهاجمی که ممکن است اغلب درگیری در کارهای تهاجمی این هافبک‌ها به یک سوم دفاعی تیم خود و میانه زمین برمی‌گردد ولی این تصمیم‌گیری‌های هافبک DLP است که پایه‌گذار حمله تیم می‌شود. xG و xA، آگاهی محیطی نسبت به هم‌تیمی، شوت و میزان صحیح بودن آن، از اصلی‌ترین فاکتورهای اصل دوم می‌باشد.
3-ضریب هوشی تدافعی نیز اصل سوم است. نکاتی همچون پیروزی‌های تن‌به‌تن، میزان پرسینگ و آگاهی محیطی نسبت به رقیب، این اصل را به وجود می‌آورد.
4-وقتی که تیم در بخش تهاجمی نیاز به کمک دارد، این هافبک‌ها باید نقش Anchor را بازی کنند. این هافبک ها در زبان فارسی لنگر گفته می‌شوند، باید در هنگام هجومی شدن تیم خط هافبک تیم را یک تنه مدیریت و حمایت کند. چرا که در سیستم 3 هافبکه، دو هافبک به خط حمله ملحق می‌شوند. حمل توپ و لمس در یک سوم تهاجمی نیز نکات مهم این بخش هستند. چرا که جایگیری صحیح است که لمس زیاد را برای بازیکن بدست می‌آورد.
5-دفاع! درگیری‌های دفاعی این هافبک بیشتر به بلاک پاس‌ها و ضربات مربوط می‌شود.
6-کنترل ناهنجاری و خروج از سیستم نیز اصل ششم است. این بدین معنا است که گاهی اوقات این هافبک‌ها باید از وظیفه خود خارج شوند تا بتوانند در نواحی متفاوت به تیم خود کمک کنند و این باعث ناهنجاری‌هایی همچون خطای منجر به پنالتی، گل به خودی یا کارت قرمز می‌شود. هر چند ممکن 180 درجه این مسئله متفاوت رقم بخورد و این بازیکنان در گل سهمی داشته باشند یا در دریافت یک ضربه پنالتی نیز موثر ظاهر شوند.
در نهایت نیز این رسانه از بازیکنانی همچون مانوئل لوکاتلی، یوشوا کیمیش، رودری، دکلان رایس، سرخیو بوسکتس، کوین کمپل، مارسلو بروزوویچ، تونی کروس، استانیسلاو لوبوتکا، جورجینیو و خوان جردن به عنوان مهم‌ترین هافبک‌های DLP سال 2023 نام برد.
نگاه فنی به سفیان آمرابط
در گام اول پست سفیان آمرابط است که باید به آن پرداخته شود. این بازیکن در سه پست برای فیورنتینا در فصل گذشته بازی کرده است. 53 درصد از دیدارها را این هافبک مراکشی در سیستم 3-3-4 به عنوان هافبک 8 (هافبک وسط) به میدان رفته است و 43 درصد نیز در سیستم 1-3-2-4 در پست هافبک 6 (هافبک دفاعی) حاضر شده است. 1 درصد نیز به حضور به عنوان هافبک وسط در سیستم 1-2-4-3 برمی‌گردد. نکته جالب توجه اما به حضور این بازیکن در 1 درصد از مسابقات به عنوان مهاجم نوک برمی‌گردد که بیشتر به مواقع ضروری تیم برمی‌گردد ولی این بازیکن 54 درصد هافبک وسط و 44 درصد هافبک دفاعی بوده است. 1 درصد باقی‌مانده نیز به برخی پست‌های دیگر برمی‌گردد(مدافع وسط و هافبک تهاجمی) و Opta Analyst، پست‌هایی را بررسی کرده است که تنها 1 درصد یا بیشتر، این بازیکن در آن به میدان رفته است.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید درباره سفیان آمرابط بررسی کرد به مناطقی برمی‌گردد که این بازیکن در آن فعالیت می‌کند. هافبک مراکشی سابق فیورنتینا، با درصد‌های کمی در اغلب مناطق زمین دیده می‌شود ولی وقتی آخرین محدوده زمین خود و اولین محدوده زمین حریف را در میانه زمین نگاه می‌کنیم، به اختلاف فاحشی در درصد حضور این هافبک نسبت به بقیه مناطق پی می‌بریم. به ترتیب یعنی مناطق 8 و 11 زمین فوتبال. هر چند این هافبک در جلوی محوطه خودی که آن را منطقه 5 می‌نامند و همچنین پشت محوطه جریمه حریف که به منطقه 14 مشهور است، با درصد کمتری نسبت به دو منطقه دیگر حضور به عمل می‌رساند. شماره‌هایی که پایین درصد ملاحظه می‌کنید نیز به میزان لمسی‌ست که این هافبک در ازای هر 90 دقیقه در محدوده موردنظر داشته است. بقیه مناطق لمس توپ سفیان آمرابط نیز در تاچ مپ (نقشه لمس) Opta Analyst قابل ملاحظه است.
از طرفی وقتی ما به نقاطی که این هافبک مراکشی در جام جهانی 2022 موفق به بازپس‌گیری توپ شده است، دقت کنیم، می‌بینیم که این بازیکن بیشتر درگیری‌های خود را در منطقه 6 زمین که به بخش سمت راست جلوی محوطه جریمه خودی گفته می‌شود انجام می‌دهد. هر چند این بازیکن با حضور در زمین حریف نیز گاهی سعی بر پرس از جلو و کمک برای بازپس‌گیری دارد تا فارغ از جلوگیری از ضدحمله، تیمش را منطقه‌ای مناسب برای حمله قرار دهد و تیم حریف را به شوک فرو ببرد.
بحث دیگری که برای این بازیکن مطرح است به Progressive Carrying Distance برمی‌گردد. این اصطلاح به حمل توپی گفته می‌شود که در زمین حریف شکل میگیرد و تیم را 5 متر یا بیشتر به جلو می‌برد. این بازیکن در فصل 2022/23 سری آ موفق شده است، 182 بار این کار را انجام دهد. نکته جالب نقشه زیر از Opta Analyst، به ما نشان می‌دهد که هافبک مراکشی هرگز حرکت خود را در یک سوم تهاجمی تیم آغاز نکرده است و تعداد کمی از آن نیز از محوطه جریمه خودی شروع شده است. می‌توان متوجه شد که ستاره مراکشی اغلب علاقه دارد که حرکت خود با توپ را از میانه زمین (منطقه 8) آغاز کند و به یک سوم تهاجمی تیم ببرد. در این منطقه او حرکتی را شکل نمی‌دهد و بیشتر به پاس و فضاسازی روی می‌آورد.
ستاره مراکشی 2005 دقیقه در فصلی که گذشت به بازی پرداخت و پاس‌های او 23707 متر را طی کرده است. علاقه بسیار زیاد آمرابط به پاس بلند می‌تواند خبر بسیار خوبی برای منچستریونایتد باشد. این بازیکن در فصل گذشته سری آ 168 بار اقدام به پاس بلند (پاس‌هایی که بیش از 32 متر مسافت را طی کرده‌اند) کرده است که تنها 34 بار ناموفق بوده است و نتوانسته است توپ را به مقصد برساند. یعنی تنها 20 درصد ناموفق در پاس بلند. نکته حائز اهمیت در پاس مپ آمرابط، تغییر زیاد فضای منطقه بازی است. این بازیکن بارها فضای بازی را با پاس‌های بلند خود از سمت چپ به راست یا بالعکس برده است.
مقایسه فنی-آماری آمرابط با تمام هافبک‌های 7 لیگ معتبر دنیا
با توجه به نکاتی که بررسی کردیم، سوال اصلی طور دیگری پرسیده می‌شود. سفیان آمرابط نسبت دیگر هافبک‌های دنیا در فاکتورهای DLP چگونه عمل می‌کند؟ با توجه به داده‌های منبع آماری Fbref و همچنین نکاتی که Mastermind درباره یک هافبک DLP ارائه کرد، ویژگی‌های که این سبک هافبک باید داشته باشد را مشخص کنید که به شرخ ذیل است:
وقتی به پاس‌های معمولی و پروگرسیو و میزان صحیح بودن آن‌ها نگاهی می‌اندازیم مشاهده می‌کنیم که سفیان آمرابط از 90 درصد همتاهای خود در این زمینه‌ها بهتر عمل کرده است. اگر پاس‌های پروگرسیو این بازیکن را ریزتر کنیم و به آن بپردازیم، متوجه می‌شویم که این بازیکن از سه چهارم هافبک‌های دنیا در ارسال پاس به محوطه جریمه حریف بهتر عمل کرده است و در ارسال ها به همین منطقه نیز تنها 5 درصد ستارگان خط میانی از او عملکرد مفیدتری داشتند. برتری این بازیکن در پاس‌های ارسال شده به یک سوم تهاجمی تیم نیز به ۹۲ درصد رسیده است. وقتی به حمل توپ و دریبلینگ این بازیکن نگاه می‌کنیم، باز هم کفه ترازو را به سمت ستاره مراکشی سنگینی می‌کند. این بازیکن نسبت به بیش از 80 درصد بازیکنان حاضر در کمربند میانی، در حمل توپ بهتر بوده است. اصطلاح Take-On، به پیروزی در تقابل تن به تن به هنگام مالکیت توپ گفته می‌شود. این بازیکن در این موارد بسیار فوق العاده عمل کرده است و در DLP از بهترین‌ها می‌باشد.
در مقایسه این بازیکن با یوشوا کیمیش، رودری هرناندز و دکلان رایس نیز متوجه می‌شویم که این بازیکن در ارسال پاس‌های رو به جلو از حدود 80 درصد بازیکنان میانه زمین بهتر عمل کرده است. این مقایسه آماری استخراج شده از Data.mb مطلب مهمی را به ما می‌رساند. او نسبت به سه بازیکن دیگر، در تعداد پاس‌های روبهجلو بهتر عمل کرده است. وقتی به درصد صحیح پاس‌های روبهجلو نگاه می‌کنیم این بازیکن نه تنها از سه بازیکن، بلکه از 98 درصد همتاهای خود بهتر عمل کرده است. این نشان از ظرافت و وسواسی‌ست که هافبک مراکشی در ارسال پاس‌های روبهجلو به خرج می‌دهد و کم بودن میزان پاس‌های کلیدی نیز به همین مسئله برمی‌گردد. چرا که این بازیکن از ریسک بالایی در پاس‌های خود برخوردار نیست. همچنین ضعف این بازیکن به دوئل‌ها برمی‌گردد و این بازیکن در امور دفاعی آنطور که باید به منچستریونایتد کمک نمی‌کند. 11 کارت زرد و 2 پنالتی، حاصل این ضعف سفیان آمرابط می‌باشد. در امور دفاعی نیز در میان مقایسه انجام شده، تنها رودری از او بدتر بوده است و این بازیکن از نیمی از هافبک‌های لیگ‌های معتبر دنیا بهتر بوده است.
آیا شرایط خط هافبک منچستریونایتد طوریست که هافبک DLP نیاز دارد؟
منچستریونایتد طی 4 بازی که از خود در فصل جدید لیگ برتر انگلیس ارائه داده است، ضعف بزرگی را به رقبا نشان داده است. مهم‌ترین ضعف آن‌ها به بازیسازی برمی‌گردد. یعنی یک بازیکنی وجود ندارد که بتواند خط دفاع منچستریونایتد و عقب زمین این تیم را به راس خط حمله که بازیکنانی همچون مارکوس رشفورد حضور دارد، برساند. وقتی که به دیدار برابر آرسنال نگاهی می‌اندازیم به این نکته پی می‌بریم که توپچی‌ها در دقایق ابتدایی پرس سنگینی را به منچستریونایتد وارد کردند. پس از اینکه منچستریونایتد به رقیب خود نشان داد که از آمادگی خوبی برای اجرا ضدپرس و خروج تیم از پرس شدید رقیب قرار دارد، آرسنال مالکیت را به منچستریونایتد داد و اقدام به Mid-Block کرد. این اصطلاح برای زمانی‌ست که تیم حریف به هر دلیلی مالکیت را در اختیار ندارد و با حضور متعدد در میانه زمین، تمام مسیرها را برای حریف می‌بندد تا در بازیسازی این تیم عاجز شود. اینجاست که نبود هافبکی همچون سفیان آمرابط احساس می‌شود و منچستریوناتید نمی‌تواند به خلق موقعیت درستی برسد.
اگر به مقایسه او و دو هافبک اصلی منچستریونایتد یعنی کارلوس کاسمیرو و برونو فرناندز بپردازیم باز هم به نکاتی پی می‌بریم که در مقایسه سفیان آمرابط و 3 هافبک مطرح DLP، دیده شد. این بازیکن در امور دفاعی کمی می‌تواند بار را از روی دوش برونو فرناندز بردارد و در جنگ میانه زمین به این هافبک پرتغالی کمک کند. ضعف بسیار زیاد منچستریونایتد در ارسال صحیح پاس روبهجلو به طور کامل در جایگاه فرناندز و کاسمیرو در این بخش دیده می‌شود. همچنین حضور بازیکنی که بتواند حمل توپ بالایی را به خط هافبک اضافه کند نیز از دیگر مواردی‌ست که به برونو فرناندز کمک می‌کند. چرا که کاسمیرو در این بخش تنها از یک پنجم رقبای خود بهتر بوده است.
نتیجه گیری
منچستریونایتد موفق شده است بازیکن بسیار ارزشمند و خوبی را به خط هافبک خود اضافه کند. حضور بازیکنی مثل آمرابط می‌تواند بخش خوبی از ضعف و نقص‌های این تیم را در کمربند میانی زمین پوشش دهد. هافبک DLP، می‌تواند در سیستم اریک تن‌هاخ بسیار موثر عمل کند و در گام اول، مالکیت بسیار زیادی را به شیاطین سرخ بدهد. همچنین حضور بازیکنانی همچون برونو فرناندز، میسون مونت، کریستین اریکسن، کاسمیرو، کوبی ماینو و اسکات مک‌تومینای، در کنار سفیان آمرابط، آزادی عمل بسیار زیادی را به منچستریونایتد می‌دهد و می‌تواند بسته به هر مسابقه این چینش سه نفره میانه زمین تغییر کند(حضور آمرابط به عنوان یار ثابت در خط هافبک بسیار محتمل است) و یا حتی بازیکنی همچون مونت و فرناندز به عنوان وینگر حاضر شوند. باید ببینیم که در ادامه فصل سفیان آمرابط با عملکرد خود می‌تواند این قرارداد قرضی را دائمی کند و از طرفی اریک تن‌هاخ با توجه به خط هافبک ذکر شده چگونه عمل خواهد کرد.
