فروشندگان قهار فوتبال انگلیس/ درآمد فوق‌العاده چلسی و منچستر سیتی
درآمد چلسی از فروش بازیکنان در یک دهه گذشته ۱۰ رقمی شده.
به گزارش فوتبال ۳۶۰، رعایت قوانین جوانمردانه مالی و تراز کردن دخل و خرج فوتبالی به یکی از دغدغه‌های اساسی باشگاه‌های شاغل در فوتبال اروپا تبدیل شده. دوستداران فوتبال از توانایی چلسی برای خریدهای بزرگ و پی‌درپی تعجب می‌کنند؛ در حالی که فروش ستاره‌ها و محصولات جوان آکادمی این امکان را به تیم لندنی داده یکسره با جیب پر در بازار نقل و انتقالات فوتبال اروپا حاضر باشد. قانون جوانمردانه مالی یوفا در حال حاضر از باشگاه‌ها می‌خواهد میزان هزینه‌های فوتبالی برای خرید یا پرداخت دستمزد بازیکنان و کادر فنی با مقدار درآمد فوتبالی حاصل از فروش بازیکنان، حق پخش و درآمدهای روز مسابقه برابر باشد. این نسبت یک به یک به تدریج تغییر خواهد کرد؛ به گونه‌ای که میزان مخارج از دخل باشگاه‌ها کمتر باشد. اتحادیه فوتبال اروپا می‌گوید مالکان میلیاردر تنها می‌توانند به توسعه زیرساخت‌ها، هزینه‌های جانبی و بازسازی ورزشگاه‌ها کمک کنند.
قراردادهای جعلی حمایت مالی که به شکل غیر مستقیم به سرمایه‌های کلان مالکان باشگاه‌ها تکیه دارد، همواره جنجال‌ساز بوده و چند ۱۰ فقره تخلف مالی منچستر سیتی که با اعتراض و شکایت رسمی سازمان لیگ برتر مواجه شد، آخرین نمونه از دور زدن قانون نبوده. حامی مالی جدید لباس نیوکاسل شرکتی است متعلق به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان که پیشنهاد پرداخت آن با ۲۵۷ درصد افزایش نسبت به اسپانسر قبلی همراه شده! درآمد نیوکاسل از حمایت مالی لباس اصلی از ۷ میلیون پوند در قرارداد قبلی به سالانه ۲۵ میلیون پوند از فصل جدید می‌رسد. در باشگاه‌هایی که از پشتیبانی مالکان متمول برخوردارند، همیشه شائبه‌هایی در مورد تخلفات این‌چنینی وجود دارد اما از مدیریت عالی در بازار نقل و انتقالات و فروش بازیکنان متعدد به قیمت مناسب، به هیچ وجه نمی‌توان گذشت. کسب درآمد کلان از طریق راهی کردن استعدادهای پرخرج با باشگاه‌های دیگر که در مورد چلسی به بیش از یک میلیارد پوند در یک دهه اخیر رسیده، بهترین اهرم برای افزایش توانایی باشگاه‌ها در امضای قرارداد با بازیکنان جدید متعدد و عرض اندام در بازار خرید به حساب می‌آید.
رکوردشکنی تاریخی چلسی
درآمدهای حاصل از فروش بازیکنان چلسی در روزهای اخیر در تاریخ لیگ برتر بی‌سابقه بوده؛ ۶ بازیکن پرهزینه بار خود را به مقصدهای گوناگون (از رقیب سنتی در شمال شهر گرفته تا این سوی مدیترانه در لیگ برتر عربستان) بسته‌اند و از طریق فروش این بازیکنان در عرض تنها ۱۰ روز، ۱۹۳ میلیون پوند به حساب باشگاه واریز شده.
انتقال میسون مانت به منچستر یونایتد رسمی شد؛ در حالی که طی ۲ هفته گذشته و پیش از آنکه مائوریسیو پوچتینو، سرمربی تازه‌وارد آرژانتینی نخستین جلسه تمرینی خود را برگزار کند، کالیدو کولیبالی، متئو کواچیچ، ادوارد مندی، کای هاورتز و روبن لوفتوس‌چیک هم استمفورد بریج را ترک کرده بودند. مذاکرات فشرده با باشگاه‌های لیگ سعودی و فروش ۳ بازیکن عمده به ۳ تیم بزرگ لیگ برتر به چلسی کمک کرد بخش عمده‌ای از خرج خالص ۴۴۰ میلیون پوندی سال گذشته (حاصل تفریق درآمد فروش بازیکنان از مجموع خریدها) را جبران کند. درآمدهای چلسی در پنجره تابستانی نقل و انتقالات امسال مسلماً بیش از این‌ها خواهد بود. باشگاه به محض فراهم شدن خریدار مناسب، مشکلی برای فروش روملو لوکاکو، پیر امریک اوبامیانگ، کریستین پولیسیچ، کالوم هادسون اودوی، مارک کوکوریا، اتان آمپادو و یان ماتسن نخواهد داشت و چلسی می‌تواند به مرز درآمد فوق‌العاده ۳۰۰ میلیون پوندی در عرض یک پنجره برسد. در حالی که منچستر یونایتد تنها ۱۲۰ میلیون پوند برای هزینه در فصل نقل و انتقالات در اختیار دارد، مالکان چلسی با وجود هزینه‌های کلان سال گذشته همچنان توانایی امضا کردن چک‌های سنگین خواهند داشت.
یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون پوند
بررسی وضعیت چلسی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که آمار امسال در غرب لندن اتفاق بی‌سابقه‌ای نبوده. درآمدهای چلسی از فصل ۱۴-۲۰۱۳ به بعد، یعنی در یک دهه گذشته مجموعاً به یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون پوند می‌رسد و شیرها در ۴ مورد از ۷ فصل گذشته درآمد حاصل از فروش بازیکنان خود را ۳ رقمی کرده‌اند. تاتنهام در ۱۰ فصل گذشته و آرسنال و لیورپول در ۷ فصل گذشته هرگز قادر به عبور از مرز صد میلیون پوند نبوده‌اند. بخش عمده‌ای از این آمار البته به انبار شدن ستاره‌های متعدد در ترکیب چلسی برمی‌گردد و خرج خالص نیم میلیارد پوندی در یک دهه گذشته ساده‌ترین شاهد این ادعاست اما مهارت چلسی در فروش بازیکنان به قیمت مناسب در فوتبال انگلیس ضرب‌المثل است. تابستان ۲۰۲۱ فروش تامی آبراهام، کورت زوما، فیاکو توموری و مارک گوئهی آبی‌ها را از مرز صد میلیون پوند گذراند و بندهای اضافی قرارداد ادن آزار در تابستان ۲۰۱۹ چلسی را به گران‌قیمت‌ترین فروش تاریخ خود رساند.
درآمد ۱۶۰ میلیون پوندی چلسی در فصل ۱۸-۲۰۱۷ که با فروش دیگو کاستا، نمانیا ماتیچ، ناتان آکه و خوان کوادرادو به دست آمد در نوع خود بی‌نظیر است. آکادمی کارآمد چلسی و پرورش استعدادهای فوتبالی در زمینه کسب درآمد، عامل تأثیرگذاری به شمار می‌رود. لوفتوس‌چیک و مانت چهارمین و پنجمین محصول آکادمی باشگاه بودند که با قیمت دورقمی چلسی را ترک می‌کنند. با احتساب آبراهام، توموری و گوئهی، درآمد حاصل از فروش استعدادهای دست‌پرورده طی چند سال اخیر به ۱۵۰ میلیون پوند می‌رسد. فروش بازیکنان بهترین روش کسب درآمد در چلسی است. شیرها در بین ۶ تیم برتر لیگ انگلیس کمترین درآمد روز بازی را به خود اختصاص داده‌اند اما همه‌چیز در بازار نقل و انتقالات جبران می‌شود.
منچستر سیتی تنها رقیب چلسی
از بین ۶ تیم بزرگ لیگ برتر انگلیس، تنها منچستر سیتی است که می‌تواند در زمینه کسب درآمد از طریق فروش بازیکنان با چلسی رقابت کند. فروش رحیم استرلینگ، گابریل ژسوس، الکساندر زینچنکو و فران تورس طی ۲ پنجره تابستانی نقل و انتقالات گذشته، درآمد منچستر سیتی در این زمینه را به ۱۴۰ میلیون پوند رسانده. جیمز ترافورد که حتی یک بار هم درون دروازه تیم اصلی نایستاده با قراردادی در حدود ۱۹ میلیون پوند به برنلی خواهد رفت و منچسترسیتی در تابستان گذشته از فروش یارانی کم نام و نشان همچون بازونو، لاویا، ادوزی و لاریوس ۴۰ میلیون پوند به دست آورد. فروش بازیکنان در ازای قیمت مناسب ساده به نظر می‌رسد اما دیگر باشگاه‌های بزرگ انگلیسی به ندرت در این عرصه که جولانگاه دائمی چلسی است، موفق بوده‌اند. منچستر یونایتد به خریدهای سنگین مشهور است اما شیاطین سرخ در ۳ سال گذشته تنها ۶۰ میلیون پوند از فروش ستاره‌های خود به دست آورده‌اند؛ موضوعی که دست اریک تن هاخ را در پنجره نقل و انتقالاتی فعلی تا حدودی بسته نگه داشته.
فروش دنیل جیمز جوان به لیدز یونایتد در تابستان ۲۰۲۱ یا انتقال کریس اسمالینگ به رم در سال قبل از آن مهم‌ترین فعالیت‌های یونایتد در زمینه فروش بازیکنان بوده؛ در حالی که پل پوگبا، خرید گران قیمت و پرهزینه شیاطین سرخ به رایگان اولدترافورد را ترک کرد و داوید دخیا می‌تواند به نمونه بعدی تبدیل شود.
در مورد اسپرز اوضاع تفاوت چندانی ندارد. فروش استیون برخواین به آژاکس با قیمت ۲۵ میلیون پوند گران‌ترین فروش تاتنهام بعد از قرارداد ۴۵ میلیون پوندی کایل واکر با منچستر سیتی در تابستان ۲۰۱۷ بوده. در واقع در ۲ سال گذشته باشگاه برایتون ۳برابر تاتنهام از فروش بازیکنان درآمد کسب کرده.
دست بسته منچستر یونایتد
خرج خالص منچستر یونایتد در ۳ سال گذشته مطابق آمار «تر انسفر مارکت» به ۴۷۲ میلیون پوند رسیده. چلسی به مراتب بازیکنان بیشتری خریده اما خرج خالص این تیم در این مدت از ۴۱۱ میلیون پوند فراتر نمی‌رود. اگر به یک دهه گذشته برگردیم اوضاع وخیم تر می‌شود؛ یک میلیارد و ۶۰ میلیون پوند خرج خالص منچستر یونایتد در مقابل آمار ۵۱۸ میلیون پوندی چلسی. چلسی در این یک دهه از طریق فروش بازیکنان ۷۰۰ میلیون پوند درآمد به دست آورده که مستقیماً در محاسبات مربوط به قانون جوانمردانه مالی یوفا لحاظ می‌شود. کایرن مگوایر، کارشناس اقتصادی فوتبال می‌گوید منچستریونایتد در این مدت تنها ۱۳۲ میلیون پوند از این طریق به دست آورده و این یعنی کمتر از یک پنجم چلسی، تازه پیش از محاسبه درآمدهای فصل جاری!
