| چینش‌ها(formations)، عضوی جدایی‌ناپذیر از خانواده فوتبال هستند که در تاریخ پرتلاطم و پرجنب‌وجوش این ورزش محبوب بارها و بارها دچار دگرگونی و تکامل شده‌اند و خواهند شد.اما هرکدام از این چینش‌ها با چه نوع سبک بازی هماهنگ هستند؟ و یا به چه نوع بازیکنان و تاکتیک‌هایی نیاز دارند؟ با نگارش این مطالب سعی را بر این گذاشتیم تا جایی که می‌توانیم و دانش داریم این چینش‌ها را با زبانی ساده و گویا برای شما شرح دهیم؛ درصورت همراهی شما خوشحال خواهیم شد! |
یکی از سیستم های پرطرفدار فوتبال که در تاریخ بارها دچار تغییر شده و توسط افراد متفاوتی به‌کار رفته، 4.3.3 است.این سیستم نخستین بار در جام جهانی 1958 در زمان وصلت عشق و امید برزیلی‌ها، توسط ویسنته فئولا، سرمربی برزیلی مورد استفاده قرارگرفت.
این سیستم، تا مدت های مدید در تیم ملی برزیل و لیگ باشگاهی این کشور به چشم می‌خورد؛ البته که هم‌اکنون نیز برزیلی‌ها دست بردار سیستم 4.3.3 نیستند و کماکان در باشگاه‌های برزیلی و بعضا در تیم ملی شاهد این سیستم هستیم.
سیستم 4.3.3 بعدها به باشگاه‌های هلندی و اسپانیایی نیز رسید و در اصل هلند سکوی پرشی برای این چینش بود.
بارسلونا یکی از باشگاه‌هایی است که در تاریخ خود همواره از سیستم 4.3.3 استفاده کرده است.
اما آیا سیستم 4.3.3 دارای زیرشاخه دیگری نیز هست؟ بله سیستم 4.3.3 شامل دو زیرمجموعه 4.3.3 نرمال و 4.2.1.3 است.
4.3.3 نرمال، همانگونه که از نامش پیداست دارای چهار مدافع(شامل دو دفاع وسط و دو دفاع کناری چپ و راست) سه هافبک وسط و سه مهاجم است.این سیستم خود نیز با دو نوع متفاوت دیده می‌شود.
4.3.3 نرمال false 9:
سیستم‌های false 9 یا بدون مهاجم نوک، از سالیان قبل از آنکه 4.3.3 وارد فوتبال شود، استفاده می‌شدند.میتوان از هوگو مایزل، بعنوان اولین سرمربی که از سیستم‌های بدون مهاجم نوک استفاده کرد نام برد؛ مایزل اولین بار این سیستم‌ها را در جام جهانی 1938 همراه با تیم ملی اتریش استفاده کرد.
تصویری از هوگو مایزل، مخترع احتمالی سیستم‌های false 9
فارغ از مبدأ سیستم‌های بدون مهاجم نوک، هیچکس نمی‌داند اولین نفری که این سیستم را وارد 4.3.3 کرد چه کسی بود؛ اما احتمالا یورگن کلوپ و لیورپول، سرشناس ترین سرمربی و تیمی بودند که 4.3.3 بدون نوک را مورد استفاده قرار دادند؛ این سیستم در لیورپول با حضور روبرتو فیرمینو، مهاجم سرشناس برزیلی بعنوان مهاجم سایه، دوره‌ای موفق را پشت سر گزاشت و در سال 2020، لیورپول با این چینش موفق به کسب قهرمانی لیگ برتر انگلیس شد.
اما اصلی ترین سوالی که ممکن است در ذهن شما باشد این است که این چینش به چه بازیکنانی نیاز دارد؟ یا نحوه دفاع و حمله در این سیستم چگونه است؟
در چینش 4.3.3 بدون مهاجم نوک، شما به طرز انکار ناپذیری به یک مهاجم سایه رونده نیاز دارید چون اصول این سیستم بر پایه جلو بردن توپ از طریق مهاجم سایه است؛ مهاجم سایه مورد استفاده در این سیستم باید تا میانه های زمین عقب بیاید و توپ را از هافبک های تیم دریافت کند و رو به جلو حرکت کند؛ حال مهاجم ذکر شده برای ایجاد موقعیت دو راه دارد؛ یا به عمق خط دفاعی رقیب نفوذ کند، یا توپ را به وینگرها برساند تا آنها ترتیبی برای موقعیت سازی بدهند.
احتمالا همه می‌دانید در سیستم 4.3.3 معمولا روندگی و حمل توپ از میانه به یک‌سوم دفاعی حریف، وظیفه وینگرهاست؛ اما با توجه به شرایطی که سیستم 4.3.3 بدون نوک دارد،وظیفه وینگر چیست؟
در این چینش از وینگر ها به نحوه‌های متفاوتی میتوان استفاده کرد؛ درصورتی که بخواهید به اصطلاح پشت محوطه جریمه رقیب خیمه بزنید، می‌توانید در دستور کار وینگرها بگنجانید، که همزمان با مهاجم سایه عقب بیایند و هر سه به اتفاق یکدیگر و با پاسکاری توپ را جلو ببرند تا شما علنا سه مهاجم سایه داشته باشید، با این تفاوت که دو تا از آنها در کنار بازی می‌کنند.
در شکلی دیگر، می‌توانید از وینگرها بخواهید توپ را در محوری نزدیک به قوس محوطه جریمه از مهاجم نوک بگیرند و در این حال، می‌توانند یا حرکت خود را رو به داخل ببُرّند(یا به اصطلاح cut inside کنند) یا اینکه به منطقه ارسال بروند و توپ را برای مهاجم سایه بفرستند(برای انجام این کار، وینگرها و مهاجم سایه نیاز به آگاهی محیطی و بازی‌خوانی قوی دارند).
در نوعی دیگر وینگر میتواند با فریب خط دفاعی حریف، که حاصل از عقب تر آمدن مهاجم سایه می‌باشد، منفدی برای نفوذ به قلب خط دفاعی رقیب پیدا کند و با حضور در مکانی که وظیفه مهاجم نوک است، برای خود موقعیت گلزنی ایجاد کند.
شیوه‌های اصلی موقعیت‌سازی در سیستم 4.3.3 بدون مهاجم نوک
4.3.3 نرمال flat:
نوع دیگری از سیستم 4.3.3 نرمال، فلَت نام دارد؛ این سیستم شباهت بسیار زیادی به 4.3.3 بدون نوک دارد؛ با این تفاوت که در این سیستم مهاجم سایه ای وجود ندارد.موقعیت سازی در این سیستم عموما بر عهده وینگرهاست؛ وینگر عقب میاید و توپ را از خط هافبک می‌گیرد.پس از آن میتواند با حرکت در جناح چپ و راست یا cut inside کردن ایجاد موقعیت بکند.
شیوه‌های اصلی موقعیت‌سازی در سیستم 4.3.3 flat
4.2.1.3:
در این چینش شما به دلیل افزودن یک هافبک به فاز تهاجمی، نیاز به تقویت فاز تدافعی دارید؛ اما راهکار رفع این ضعف دفاعی چیست؟ استفاده از دابل پیوت در هافبک دفاعی؛ در این سیستم سرمربی برای ایجاد توازن میان فاز تهاجمی و تدافعی مجبور به استفاده از دو هافبک دفاعی می‌شود.تفاوت 4.2.1.3 با 4.3.3 نرمال، چینش و ظرفیت‌های میانه زمین است. در سیستم 4.2.1.3 یک هافبک رَوَنده در پست هافبک تهاجمی تقریبا جایگزین مهاجم سایه در همان سیستم 4.3.3 بدون نوک می‌شود؛ اما در این چینش کماکان یک مهاجم نوک داریم! استفاده از چهار بازیکن در ظرفیت تهاجمی باعث خالی شدن ظرفیت تدافعی می‌شود و تیم رقیب به راحتی میتواند با ضدحمله خطرهایی را روی دروازه ایجاد کند؛ اما عموما در سیستم 4.2.1.3 استفاده از دابل پیوت هافبک دفاعی باعث بسته شدن منافذ خط دفاعی می‌شود.در این چینش شما عملا ظرفیت‌های خط هافبک را نادیده گرفته اید و فقط در پی ایجاد توازن بین دفاع و حمله هستید؛ این خالی کردن خط هافبک عموما به این معناست که تیم رقیب مالکیت توپ را در اختیار می‌گیرد و شما تنها امید به ضدحمله‌هایی دارید که توسط وینگرها و هافبک هجومی شما طرح‌ریزی می‌شود.
هافبک هجومی عقب می‌آید و عملیات دفاع به حمله(که معمولا با سرعت بالایی انجام می‌شود)شروع خواهد شد.توپ از هافبک دفاعی به هافبک هجومی داده می‌شود(در برخی موارد ممکن است وینگر عقب بیاید و مستقیما توپ را از هافبک دفاعی پاس بگیرد)؛هافبک هجومی توپ را وارد یک‌سوم دفاعی حریف می‌کند و حال چند گزینه دارد؛او میتواند خود به عمق بزند و قدرت شوت زنی خود را محک بزند یا اینکه توپ را به مهاجم نوکی که نفوذ کرده بدهد تا از فضاهای ایجاد شده احتمالی در خط دفاعی رقیب بهره ببرد؛دیگر گزینه پیش‌ِروی هافبک هجومی پاس دادن به وینگرهاست؛ پس از آن وینگر باید حمله را طراحی کند که مانند سیستم های قبلی میتواند به شکل cut inside یا حرکت از جناحین باشد.
شیوه‌های اصلی موقعیت‌سازی در سیستم 4.2.1.3
جمع بندی:
سیستم 4.3.3 از سیستم‌های تهاجمی دنیای فوتبال بشمار می‌رود و تاریخ کهنه‌ای در ورزش غم‌وشادی دارد؛ این سیستم در سرتاسر دنیا گسترده شده و به هرگوشه‌ای از عالم که نگاه کنیم ردپایی از این چینش خواهیم‌دید.
در سیستم 4.3.3 شما عموما به هافبک‌های خلاق،شوت‌زن و پاسور نیاز دارید و اگر بخواهید از سیستم false 9 استفاده کنید به یک مهاجم سایه رَوَنده نیز، نیاز خواهید داشت.
در این چینش، معمولا وظیفه موقعیت سازی بر عهده وینگرهاست و شما به وینگر‌هایی نیاز دارید که ترجیحا خلاق، سرعتی،دریبل‌زن و پاسور باشند.
درنهایت 4.3.3 نیز جز آن دسته از چینش‌هایی است، که در طول زمان بارها و بارها دچار تغییر و تحول و تکامل شده است؛در دنیای فوتبال سرمربی‌های مشهوری از این چینش استفاده کرده‌اند، که از جمله آنها میتوان به لوئیز انریکه،پپ گواردیولا،اریک تن‌هاخ و... اشاره‌کرد.
در سرزمین فوتبال 4.3.3 جز چینش‌هایی است که به‌سادگی از یاد هواداران فوتبال نخواهد رفت. |
این داستان ادامه دارد...
