نام برایان دی پالما از حیث تاثیری که در پایه گذاری سینمای نو داشته، در کنار بزرگانی همچون فرانسیس فورد کاپولا، استیون اسپلبرگ و جرج لوکاس قرار گرفته است. فیلمسازی متفاوت که خالق فیلم های بحث برانگیز زیادی بوده و موافقان و مخالفان خاص خودش را دارد. در این مطلب ابتدا نگاهی داریم به درونمایه و برخی موضوعات مهم مطرح شده در سینمای برایان دی پالما و سپس به سراغ معرفی ۸ فیلم برتر ایشان میرویم.
نکاتی در باب سینمای برایان دی پالما
صراحت در به تصویرکشیدن چالش ها، ناملایمات و تعارضات انسانی، مسلما یکی از مهم ترین شاخصه های سینمای برایان دی پالما است.
رک گویی ویژگی بارز دی پالما است و عواقبی مانند کمتر دیده شدن فیلم ها از جانب مخاطبین و انتقادات و هجمه های شدید مخالفین نمیتوانند او را از اینکار بازدارند.
از خشونت تا هرجا که لازم باشد برای جلو بردن فیلم استفاده میکند. برداشت افراد مختلف پس از تماشای صحنه های خشن، بی رحمانه و شرارت بار فیلم های دی پالما متفاوت است اما آن چه که عیان است این است که دی پالما برای پیاده کردن تفکر و فلسفه اش در سینما، ابایی از به تصویرکشیدن این صحنه ها ندارد.
برایان تلخی های روابط بشری را بی پرده به تصویر میکشد و همچنین علاقه زیادی به رقم زدن پایان بندی های غافلگیرکننده دارد و به همین خاطر برخی فیلم هایش با تلخی و ناراحتی فراوانی برای مخاطبان همراه بوده است.
در زمینه خلق فیلم های مافیایی که یکی از ژانرهای مورد علاقه اوست، چالش ها و فراز و نشیب های زندگی کاراکترهای اصلی در کانون توجهات دی پالما قرار دارد و همواره سعی کرده متفاوت با برخی کارگردانانی باشد که صرفا مقوله خودخواهی و منفعت طلبی سران مافیا را مورد توجه قرار میدهند.
برایان دی پالما جزو کارگردانانی است که در دورانی که بسیاری از کارگردانها از روند یکنواخت سینما خسته شده بودند، با محوریت قرار دادن مواردی همچون بی پرده گویی در باب روابط انسانی، ایجاد هیجان و دلهره برای مخاطبان و همچنین نگاه انتقادی به سیاست خارجه ایالات متحده آمریکا در باب جنگ ویتنام به یکی از فیلمسازانی تبدیل شد که سینمای نوی هالیوود را پایه گذاری کرد.
همین موضوع دغدغه مندی او در باب مسائل اجتماعی و سیاسی را ثابت میکند و رک گویی اش در بیان این مسائل حاکی از جسارت و مسئولیت پذیری اوست.
به لحاظ بی پروایی دی پالما را میتوان با دیگر کارگردان ایتالیایی تبار سینما، برناردو برنولوچی مقایسه کرد که همواره در آثارش فاشیسم را میکوبید و بی پرده بدون توجه به نظر مخالفین به بررسی مسائل جنسی میپرداخت.
شفافیت ویژگی بارز سینمای بزرگانی همچون برایان دی پالما و برناردو برتولوچی است.
اگرچه فیلم های دی پالما بارها در گیشه با شکست مواجه شده اند و مخالفان زیادی دارند، اما واقعیت این است که بسیاری از فیلم هایش ارزش دیدن دارند و در هر فیلمش نکته ای مهم وجود دارد.
در ادامه مطلب به معرفی ۸ فیلم برتر برایان دی پالما میپردازیم.
۸- فیلم سینمایی Mission Impossible
ماموریت غیر ممکن؛ فیلمی جاسوسی، با ایفای نقش بازیگرانی همچون تام کروز، جان ویت، ژان رنو و امانوئل بئار است.
خلاصه داستان فیلم:
اتان هانت ( تام کروز ) مامور شاخه غیر رسمی سازمان سیا میباشد که پس از اینکه عملیات تیمش در جلوگیری از انتشار اطلاعات کمیته المپیک با شکست مواجه میشود، به دنبال عامل نفوذی در تیمش میگردد که عملیات را لو داده است.
پس از مشهور شدن این فیلم، دنباله های دیگری نیز در سالهای بعد برایش ساخته شد.
۷- فیلم سینمایی Panthom Of The Paradise
شبح بهشت؛ فیلمی درام- موزیکال، با ایفای نقش بازیگرانی همچون پال ویلیامز، ویلیام فینلی و جسیکا هارپر است.
این فیلم از حیث موضوع، جزو فیلم های متفاوت برایان دی پالما است.
خلاصه داستان فیلم:
پس از اینکه هویت یک خواننده با استعداد دزدیده میشود و او دختر مورد علاقه اش را از دست رفته میبیند، در شرایطی که سلامت صورتش را از دست داده است برای انتقام از کسی که هویتش را دزدیده وارد عمل میشود و ...
این فیلم از بابت رنج هایی که کاراکتر اصلی فیلم متحمل میشود، فیلم ناراحت کننده ای است.
۶- فیلم سینمایی Carlito's Way
راه کارلیتو؛ فیلمی مافیایی، با ایفای نقش بازیگرانی همچون آل پاچینو، شان پن و آن میلر است.
خلاصه داستان فیلم:
یکی از سران باسابقه مافیا به نام کارلیتو ( آل پاچینو ) پس از آزادی از زندان به دیدن دوست دختر سابقش، گیل میرود تا او را ملاقات کند. پس از آن تصمیم میگیرد بخاطر دوست دخترش دیگر به سراغ کار خلاف نرود اما وکیلش دیوید ( شان پن ) به جهت دینی که کارلیتو به او دارد، کم کم او را به سمت کار خلاف سوق میدهد.
خیانت، مقوله مهمی است که در این فیلم به آن پرداخته شده است و حاکی از غیر قابل پیش بینی بودن افراد در کار مافیا است.
یکی از دیالوگ های خوب آل پاچینو در این فیلم و در جریان به قتل رسیدن یکی از دوستانش است که بدین شرح است:
"اون بهم گفت اونا دوستاشن ولی انگار خبر نداشت که تو کار مافیا، دوستی وجود نداره..."
۵- فیلم سینمایی Blow Out
انفجار؛ فیلمی نئونوآر- رازآلود، با ایفای نقش بازیگرانی همچون جان تراولتا، نانسی آلن، جان لیثگو و دنیس فرانتز است.
خلاصه داستان فیلم:
تکنسین جلوه های صوتی، جک ( جان تراولتا ) در حین ضبط صدا برای یک فیلم، بطور ناگهانی شواهد صوتی ترور یک نامزد ریاست جمهوری را ضبط میکند که در آن پای یک زن جوان نیز گیر است. سپس او به دنبال کشف حقیقت و یافتن راهی برای پیدا کردن قاتل اصلی و محاکمه اش میرود.
این فیلم نشان دهنده دست های پشت پرده در سیاست و شرافت یک انسان ( جان تراولتا ) در زمینه برملا کردن حقیقت است.
۴- فیلم سینمایی Carrie
کری؛ فیلمی در ژانر ترسناک- فراطبیعی است که جزو تکان دهنده ترین فیلم های برایان دی پالما است.
خلاصه داستان:
کری یک دانش آموز دبیرستانی است که از مشکل عدم اعتماد بنفس در روابط و کمرویی رنج میبرد و همواره از سوی همکلاسی هایش مورد تمسخر و آزار و اذیت قرار میگیرد. پس از آخرین مورد تمسخر شدن از سوی آنها بشدت خشمگین میشود و با نیروی فراطبیعی که دارد به دنبال انتقام میرود.
در این فیلم کاراکتر اصلی فیلم در خانه با مادری خرافاتی که دوست دارد او را در محدودیت نگه دارد و نگذارد با دوستانش ( بخصوص پسرها ) وارد رابطه شود مواجه است و در بیرون با دوستانی که دست از تمسخرش برنمیدارند.
نکته آموزنده فیلم این است که گاهی شکستن قلب انسانها میتواند فاجعه ای جبران نشدنی ببار آورد و بنابراین باید مراقب رفتارمان در قبال افراد باشیم.
همچنین تاثیر پذیری از جهالت و تعصبات کورکورانه خانواده ها، ممکن است فرزند را با مشکلات زیادی در جامعه مواجه کند.
۳- فیلم سینمایی The Untouchables
تسخیرناپذیران؛ از جمله آثار برجسته بریان دی پالما است که در باب شاهکار بودنش جای بحثی باقی نگذاشته و همواره به عنوان یکی از بهترین فیلم های دهه هشتاد میلادی از آن یاد میشود.
کوین کاستنر، رابرت دنیرو، شون کانری و اندی گارسیا ستاره های این فیلم ماندگار هستند.
خلاصه داستان فیلم:
مامور فدرال، الیوت ( کوین کاستنر ) که از قدرت و نفوذ سردسته خلافکاران شیکاگو، آلکاپون ( رابرت دنیرو ) به ستوه آمده، تیم کوچکی را تشکیل میدهد تا او را به پای میز محاکمه بیاورد.
کارگردانی فوق العاده برایان دی پالما بدون شک نقطه قوت اصلی این فیلم است و تاثیر بازی هنرمندانه رابرت دنیرو و همچنین شون کانری در موفقیت فیلم را نیز نباید از یاد برد.
۲- فیلم سینمایی Scarface
صورت زخمی؛ مشهورترین فیلم مافیایی برایان دی پالما است. کار نویسندگی این فیلم برعهده الیور استون بوده است.
آل پاچینو، میشل فایفر، استیون باوئر و ماری الیزابت جزو ستاره های این فیلم هستند.
خلاصه داستان فیلم:
"تونی مانتانا ( آل پاچینو ) پناهنده ای کوبایی است که پس از پناهندگی به آمریکا به همراه دوستش مانی رو به کارهای گانگستری می آورد و با فرانک لوپز ( استیون باوئر ) همکاری میکند. طولی نمیکشد که تونی لوپز را از میان برمیدارد و یک تجارت بزرگ را به رهبری خودش سازمان میدهد."
این فیلم داستان تکبر، جاه طلبی و هوش بالای کاراکتر اصلی فیلم است که در عین حال انسان غیرقابل پیش بینی میباشد.
در این فیلم فراز و نشیب های تونی مانتانا چه در کار مافیا و با شرکایش و چه زندگی شخصی اش و در رابطه با خواهر و مادرش در کانون توجهات برایان دی پالما قرار گرفته است.
شهوت قدرت در کار مافیا، جزو مقولات مهمی است که در این فیلم به آن پرداخته شده است.
۱- فیلم سینمایی Casualties Of War
ضایعات جنگ یا جنایات جنگی؛ فیلمی تلخ در باب جنگ ویتنام است.
مایکل جی فاکس و شان پن بازیگران اصلی این فیلم میباشند.
خلاصه داستان فیلم:
ستوان ریلی ( شان پن ) و بسیاری از مامورانش که در طول جنگ ویتنام با صحنه های دردناکی همچون تماشای مرگ یکی از دوستانشان مواجه شده اند، نفرت شدیدی از تمامی ویتنامی ها دارند. پس از اینکه ستوان ریلی و سربازانش یک دختر ویتنامی را میدزدند و میخواهند به او تجاوز کنند، گروهبان اریکسون ( مایکل جی فاکس ) با آن ها مخالفت میکند.
داستان این فیلم داستانی است از تقابل نفرت و وجدان انسانی، شرافت و بی عملگی، حرف و عمل و در آخر بی رحمی و مسئولیت پذیری...
داستان مردی متفاوت که از عمل رقت انگیز دوستانش به ستوه آمده ولی قدرت لازم را برای مقابله ندارد اما وجدان و حس مسئولیت پذیری که دارد، او را در راستای تحویل دادن این افراد به قانون ثابت قدم میکند.
این فیلم دارای سکانس های خشن و منزجرکننده ای است که قلب آدمی را به درد می آورند. بازی فوق العاده شان پن جزو نقاط قوت اصلی فیلم است. کوئنتین تارانتینو، کارگردان صاحب نام سینمای هالیوود از تحسین کنندگان این فیلم است.
