مسابقات فرمول یک Formula One یکی از محبوب ترین مسابقات اتومبیل رانی در دنیا میباشد
ابتدای قرن بیستم، در کشورهای اروپایی مسابقاتی با نام جایزه بزرگ (Grand Prix) برگزار می شد. تعداد زیادی از شرکت های اتومبیل رانی که در این مسابقات جایزه بزرگ شرکت می کردند ، آنها در ذهن خود نظر به ساخت و تشکیل مسابقاتی سازمان داشتند اما به دلیل جنگ های جهانی، این کار به تعویق می افتاد . در نهایت در سال ۱۹۴۷ این ایده عملی شد و ۳ سال بعد در سال ۱۹۵۰، اولین مسابقه فرمول یک به طور رسمی در سیلور استون انگلیس برگزار شد.
تا به امروز 71 دوره مسابقات فرمول یک به طور کامل برگزار شده و در سال 2022، هفتاد و دومین دوره این مسابقات در جریان است . فرمول یک، معتبرترین مسابقات اتومبیل رانی سطح فرمول محسوب می شود و مسابقات فرمول 2 و فرمول 3 نیز از دیگر مسابقات سطح فرمول هستند . و تمامی ای مسابقات تحت نظارت فدراسیون بین المللی اتومبیل رانی (FIA) برگزار می شوند.
خودروهای مسابقه
خودروهای قدیمی در این مسابقه ، فرمی طولانی داشتند که صندلی راننده در انتهای بدنه ماشین قرار می گرفت . موتور خودرو در زیر یک کاپوت بلند و بزرگ قرار می‌گرفت . در سال ۱۹۵۰ راننده خودروی آلفارومئو ۱۵۸ توانست با خودروی ۸ سیلندر ۱.۵ لیتری خود که قدرتی معادل ۳۵۰ اسب‌بخار داشت، تمامی ۶ گرن‌پری آن سال را با برتری به پایان برساند.
در آن زمان توجه مسابقات تنها به راننده‌ها و مهارت آنها بود. اما از انتهای دهه ۱۹۵۰ جایزه‌ای برای خودروسازها در نظر گرفتند . در آن سال‌ها آلفارومئو، مرسدس بنز و مازراتی برای تولید بهترین خودروهای فرمول یک با هم به رقابت می پرداختند.
در گذشته و امروزه در ماشین های مورد استفاده در فرمول یک همیشه از بهترین و پیشرفته ترین فناوری های روز استفاده می کنند. موتورهای این ماشین ها باید وزنشان کمتر از ۱۴۵ کیلوگرم داشته باشد و وزن کلی ماشین باید حداقل ۷۰۲ کیلوگرم باشد که کمترین حد مجاز در این مسابقات میباشد . خودروهای مسابقات فرمول یک که برخلاف خودروهای استاندارد و معمولی که چرخ‌ها در زیر سپر قرار می‌گیرند، در این خودروها چرخ‌ها در پهلوی خودرو و جدا از بدنه قرار گرفته‌اند , و این خودرو ها تک سرنشین میباشد ، بخش قابل توجهی از ماشین های این مسابقات مربوط به آیرودینامیک می شود. آیرودینامیک به بررسی جریان هوا در این ماشین ها اطلاق می شود و این علم در فرمول یک جایگاه ویژه ای دارد. توان بالای این خودروها و همچنین چسبندگی که مسئله ای حیاتی در ماشین های فرمول یک است، توسط نیروی آیرودینامیک به دست می آیند.
موتور ماشین های فرمول یک 1.6 لیتری و دارای 6 سیلندر هستند ،این ماشین ها با بنزین حرکت می کنند و در هر مسابقه اجازه مصرف حداکثر از 110 کیلوگرم سوخت دارند . در فرمول یک همچنین از 3 نوع لاستیک نرم ، متوسط ،سخت (Soft,Medium,Hard) استفاده می کنند. لاستیک نرم برای سرعت بیشتر و لاستیک سخت برای مقاومت بالاتر و لاستیک متوسط برای عملکرد تعادلی بهتر است.
در مسابقات فرمول یک رقابت فقط بین راننده‌ها نیست. بلکه سازندگان خودروها هم در حقیقت با نشان دادن برتری خودروهایشان در بخش مشخصات فنی، به رقابت می‌پردازند. به همین دلیل تعداد زیادی از اسپانسرها و حامیان مالی مختلف برای حمایت از هر تیمی وارد این رقابت‌ها می‌شوند و تنور مسابقات را گرم‌تر خواهند کرد . هر دور مسابقه فرمول یک را یک گرن‌پری می‌نامند.
نحوه برگزای یک فصل
طول یک فصل فرمول یک، مسابقات پرشماری برگزار می شود. در این مسابقات در طول سال ها با تغییرات مختلفی ایجاد شده ، در آخرین تغییرات، ۲۳ مسابقه که به گرندپری معروف است ، برای فصل ۲۰۲۱ برنامه ریزی شده است.
در هر مسابقه ، به ۳ تمرین، ۱ تعیین خط و یک مسابقه اصلی تقسیم می شود.
هر راننده باید حداقل در یک نوبت تمرین شرکت کند.
هرکدام از تیم ها و راننده ای که در پایان فصل امتیازهای بیشتری کسب کنند، قهرمان بخش تیمی و بخش راننده لقب می گیرند.
نحوه امتیازدهی در فرمول یک برای تیم ها و راننده ها یکسان و به شرح زیر است:
از رتبه ۱ تا ۱۰
۱: ۲۵ امتياز
۲: ۱۸ امتياز
۳ : ۱۵ امتياز
۴ : ۱۲ امتياز
۵ : ۱۰ امتياز
۶ : ۸ امتياز
۷ : ۶ امتياز
۸ : ۴ امتياز
۹ : ۲ امتياز
۱۰: ۱ امتياز
از فصل ۲۰۱۹، به راننده اى كه سريع ترين دور را مسابقه را میزند و ميان ۱۰ راننده برتر مسابقه هم باشد ۱ امتياز تعلق مى گيرد.
تعیین خط
تعیین خط در فرمول یک در 3 مرحله اتفاق می افتد . در مرحله اول (Q1)، تمام 20 راننده حضور دارند و سعی می کنند تا سریع ترین دور ممکن را ثبت کنند . در آخر مرحله اول، 5 راننده ای که کندتر از بقیه هستند، حذف می شوند و 15 راننده برتر به مرحله دوم (Q2) صعود می کنند. شرایط Q2 نیز به همین شکل است و در پایان 10 راننده برتر به Q3 که مرحله پایانی است می رسند و برای رده های 1 تا 10 تلاش می کنند. در تعیین خط اگر بهترین زمان هر راننده در Q1، بیشتر از 107 درصد زمان نفر اول باشد، او فاقد صلاحیت برای شرکت در مسابقه است و تنها با اجازه ناظرهای مسابقه می تواند شرکت کند.
مسابقه اصلی
بعد از پایان تمرین ها و انجام تعیین خط، نوبت به مسابقه اصلی می رسد. ۲ جلسه تمرینی در روز جمعه، یک جلسه در روز شنبه و تعیین خط نیز در همین روز برگزار می شود و مسابقه اصلی در روز یکشنبه آغاز می شود . طبق مقررات مسابقات فرمول یک، تعداد دورهای یک مسابقه باید بیشتر از ۳۰۵ کیلومتر باشد و فقط استثنا برای مسابقه موناکو است که تعداد دورها باید بیشتر از ۲۶۰ کیلومتر باشد.
قبل از شروع مسابقه اصلی، راننده ها برای گرم کردن در پیست مسابقه حاضر می شوند و باید به ترتیب تعیین خط به گرم کردن لاستیک های خود بپردازند. بعد از اینکه دور گرم کردن ( Formation Lap ) تمام شود، ماشین ها در جایگاه مخصوص خود قرار می گیرند و 5 چراغ قرمز به فاصله یک ثانیه روشن و سپس به نشانه شروع مسابقه، خاموش می شوند و اینجا است که مسابقه اصلی به طور رسمی آغاز می شود.
تعداد دور های مسابقه بستگی به نوع پیست دارد ، هر راننده ای که بتواند زودتر تمام دورهارا کامل کند اول شده پرچم شطرنجی مسابقه برای نشان دادن تمام شدن مسابقه نمایش داده می شود .
پس از شروع مسابقه راننده ها تلاش میکنند دائم از هم سبقت بگیرند ، اما مسابقه شامل قوانینی میباشد مثلا این که آنها نباید در هر شرایطی سبقت بگیرند ، هیج ماشینی نباید خارج از پیست اصلی باشد و اقدام به گرفتن سبقت کند .
قانون دیگر این است که هر راننده باید حد اقل یکبار لاستیک ماشین خود را عوض کند که به این کار پیت استاپ (pit stop) می گویند ، برای این راننده باید به جایگاه مخصوص تیمش برود و آنها در سریع ترین زمان تعویض لاستیک را انجام دهند .
علاوه بر این سرعت خودروها در زمان ورود به مسیر پیت باید حداکثر ۸۰ کیلومتر بر ساعت (۵۰ مایل بر ساعت) باشد. این محدودیت سرعت در برخی پیست‌ها مانند پیست موناکو، با توجه نوع پیست، کمتر است و در صورت تجاوز از سرعت مجاز، تیم متخلف مشمول پرداخت جریمه نقدی، یا دریافت پنالتی زمانی در زمان مسابقه خواهد شد. تیم پیت استاپ کمی پیش از ورود خودرو مجاز هستند از گاراژ خارج شوند. این تیم برای بلند کردن خودرو در مرحله مسابقه مجاز به استفاده از جک‌های موتوردار یا هیدرولیکی نیستند و پس از انجام پیت استاپ نیز باید بلافاصله به گاراژ برگردند. تیم‌ها باید جهت صدور اجازه حرکت برای خودرو، به عبور سایر خودروها نیز توجه داشته‌باشند
تیم های فرومول یک
بیش از ۷۰ سال از شروع مسابقات فرمول یک می گذرد و در طول این سال ها تیم های زیادی در این رقابت ها حضور داشتند. و تنها تیمی که در تمام دوره های این مسابقات بوده ، تیم ایتالیایی فراری است. فراری با ۱۶ قهرمانی، پرافتخارترین تیم تاریخ فرمول یک میباشد . در حال حاضر در این مسابقات ۴ شرکت موتور ماشین ها را طراحی می کنند. فراری، مرسدس، رنو و هوندا شرکت های سازنده این موتور هستند. هوندا در پایان سال ۲۰۲۱ فرمول یک را ترک می کند و تکنولوژی و فناوری خود را در اختیار ردبول می گذارد. در حال حاضر ۱۰ تیم مختلف در فرمول یک حضور دارند .
آلفا رومئو فراری سوئیس
آلفا تائوری هوندا ایتالیا
الپین رنو فرانسه
استن مارتین مرسدس انگلیس
فراری فراری ایتالیا
هاس فراری آمریکا
مک لارن مرسدس انگلیس
مرسدس مرسدس آلمان
ردبول هوندا اتریش
ویلیامز مرسدس انگلیس
قهرمانان فرمول یک
مایکل شوماخر :
او یک فرد آلمانی است و یکی از معروفترین راننده‌های مسابقات فرمول یک میباشد که تاکنون ۷ بار برنده این رقابت‌ها شده است. شوماخر بیشترین پیروزی‌ها را در رقابت‌های جایزه بزرگ و بیشترین پیروزی در طول یک فصل را به خود اختصاص داده است. او در سال ۲۰۱۳ به هنگام اسکی دچار حادثه شد و به کما رفت. خوشبختانه بعد از مدتی از حالت کما خارج شد ولی دیگر در مسابقات فرمول ۱ شرکت نکرد.
خوان مانوئل فانگیو :
ملقب به آل چوکا ستاره رانندگی آرژانتینی است که توانسته ۵ بار عنوان قهرمانی مسابقات فرمول یک را از آن خود کند. او رکورد بیشترین قهرمانی در مسابقات اتومبیل‌رانی بین‌المللی را دارد که برای ۴۶ سال کسی نتوانست آن را از او بگیرد. او با پیروزی در ۲۴ مسابقه در ۵۱ گرن‌پری، بالاترین درصد پیروزی را در اختیار خود گرفت. فانگیو در سال ۱۹۹۵ در سن ۸۴ سالگی درگذشت.
آیرتون سنا :
راننده برزیلی ۳ بار عنوان قهرمانی در مسابقات فرمول یک را دارد. او با ۶ بار برد در گرن‌پری موناکو رکورددار بیشترین برد در این مسابقات است. اگر در سن ۳۴ سالگی و در گرن‌پری سن مارینو جان خود را از دست نمی‌داد، شاید اکنون قهرمان افسانه‌ای این رقابت‌ها بود.
آلن پراست :
یک راننده فرانسوی است که رکورد بیشترین قهرمانی را در سال‌های ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۱ دارد. او با ۴ عنوان قهرمانی در فرمول یک ، اولین راننده فرانسوی بود که به این افتخار دست یافت .
جکی استوارت :
یک فرد اسکاتلندی که در دورهای موفق به کسب ۳ بار قهرمانی فرمول یک شد که به دلیل امنیت پایین خودروها، رانندگان زیادی جان خود را از دست می‌دادند. او در سال ۱۹۷۳ با سرعت ۲۷۰ کیلومتر به گارد اطراف پیست برخورد کرد و بعد از آن دیگر نتوانست در مسابقات شرکت کند. بعد از آن استوارت تمام تلاشش را برای بالا بردن امنیت رانندگان فرمول یک کرد ، که نتیجه‌اش اولویت ایمنی برای رانندگان این مسابقات شد.
سباستین فتل :
راننده آلمانی که تاکنون توانسته ۴ بار قهرمان مسابقات فرمول یک شود. او عنوان جوان‌ترین راننده‌ای که توانسته قهرمان فرمول یک شود را دارد، در حال حاضر با ۳۴ سال سن هنوز برای کسب افتخارات بیشتر همچنان زمان دارد.
اما در این مسابقات فقط رانندگان نیستند که جایزه می‌گیرند ، تیم خودروسازی نیز برای ساخت خودروی خود جایزه دریافت میکند. در این سال‌ها فراری، مک لارن، مرسدس بنز و رنو بیشترین جوایز را دریافت کرده اند .
کاری از حزب منچستر کبیر
برای دیدن بقیه مطالب ما روی برچسب حزب منچستر کبیر کلیک کنید.
