طرفداری | دو تیم رم و سویا در چارچوب فینال لیگ اروپا فصل 2022/23 امشب مقابل هم قرار خواهند گرفت. رم که متخصص فینال‌ها را روی نیمکت خود می‌بیند کار راحتی مقابل پادشاه لیگ اروپا نخواهد داشت. در آستانه بازی نگاهی داریم به عملکرد ژوزه مورینیو در فینال‌های اروپایی.
جمله معروفی از سر آلکس فرگوسن وجود دارد که در آن می‌گوید «بازی هجومی پیروزی در بازی‌ها را برای شما به ارمغان می‌آورد و دفاع کردن، جام‌های قهرمانی را». وقتی صحبت در مورد فینال‌های اروپایی ژوزه مورینیو است، بند دوم صحبت فرگوسن کاملا درست خواهد بود. پس از دریافت 2 گل مقابل هنریک لارسن در سال 2003، تیم‌های مورینیو در فینال‌های اروپایی همیشه کلین‌شیت کرده و دو لیگ قهرمانان اروپا، یک لیگ اروپا و یک لیگ کنفرانس اروپا را به ارمغان آورده‌اند. 423 دقیقه از آخرین گل خورده تیم مورینیو در یک فینال اروپایی می‌گذرد.
البته بخش اول صحبت فرگوسن نیز درست است. فینال تنها یک بازی است و گاهی برای پیروزی باید در خط حمله خود کمی عملکرد جادویی نشان بدهید. با این حال مورینیو اعتقاد دارد وقتی به حریف فرصت حضور در محوطه جریمه را ندهید، شانس بسیار بالایی برای کسب جام خواهید داشت. تیم‌های مورینیو مشکلی با از دست دادن مالکیت توپ در فینال‌ها ندارند. بازیکنان مورینیو به یک‌دیگر اعتماد دارند و با توجه به متدهای تمرینی سرمربی پرتغالی‌شان، می‌دانند در کجا به حریف اجازه در اختیار داشتن توپ را بدهند. در اولین فینال مورینیو در لیگ قهرمانان اروپا مقابل موناکو، پورتو 45% مالکیت توپ داشت، شوت کمتری زد و کرنر کمتری به دست آورد اما در پایان در حالی که موناکو از شوت به چارچوب عاجز بود، بازی را با نتیجه 3-0 به سود خود به پایان رساند. در سال 2010، بایرن مونیخ مقابل اینتر 68% مالکیت توپ داشت و 21 شوت به ثبت رسانده بود اما با گذشت زمان بازی و با توجه به دفاع اینتر، ناامیدانه به سراغ شوت از راه دور و سانتر رفت. در فینال لیگ کنفرانس فصل قبل نیز فاینورد مقابل رم 67% مالکیت توپ داشت و 24 بار اقدام به سانتر کرد که تنها 3 مورد آن صحیح بود. مورینیو بازیکنان خود را برای تحمل فشار حریف و جان‌فشانی روی خط دروازه آماده می‌کند تا در شب‌ِ فینال همراه با مدال قهرمانی به خواب بروند.
پورتو 3-2 سلتیک | فینال یوفا کاپ 2003
در ژانویه 2002 و زمانی که پورتو در رتبه 5 جدول لیگ پرتغال قرار داشت، مورینیوی جوان و کاریزماتیک هدایت این تیم را برعهده گرفت. او ثبات را به تیم آورد و فصل را در رتبه سوم به پایان رساند. در فصل 2002/03 در اولین فصل کامل مورینیو در پورتو، او برای اولین بار طعم قهرمانی اروپایی را چشید. هوداران پورتو به خوبی به یاد دارند که این تیم چگونه با جادویی سیاه، شکستی تلخ به سلتیک تحمیل کرد. شکستی که سلتیک و طرفدارانش هنوز هم به خاطر آن عصبانی هستند. پائولو فریرا در مصاحبه‌ای در مورد فینال گفته است:
ما با سبک خودمان بازی کردیم. صحبت‌های حریف برایمان مهم نیست. اگر فینال را می‌بردند هم چنین حرف‌هایی می‌زدند؟
بازی شاهد 4 گل متوالی بود. ابتدا دیرنی دقیقه 46 پورتو را پیش انداخت اما به محض شروع نیمه دوم در دقیقه 47 لارسن بازی را به تساوی کشاند. در دقیقه 54، آلنیچف گل دوم پورتو را به ثمر رساند اما بار دیگر لارسن در دقیقه 57 و این بار برای آخرین بار دروازه تیم مورینیو را باز کرد. در دقایق پایانی بازی طرفداران سلتیک که احساس می‌کردند بازیکنان پورتو از عمد خودشان را برای تلف کردن وقت بازی به زمین می‌اندازند، روی سکوهای ورزشگاه سویا شروع کردند به سر دادن شعار «تقلب! تقلب! تقلب!». نهایتا در دقیقه 115 نیمه دوم وقت‌های اضافه، دیرنی گل پیروزی پورتو را به ثمر رساند و مورینیو به اولین جام اروپایی خود دست یافت.
پورتو 3-0 موناکو | فینال لیگ قهرمانان اروپا 2004
ژوزه مورینیو که از قهرمانی فصل گذشته در یوفا کاپ خشنود بود به سراغ بزرگ‌ترین جام فوتبال باشگاهی رفت، لیگ قهرمانان اروپا. با حذف منچستریونایتد در اولدترافورد، شاگردان مورینیو اعتماد به نفس بالایی کسب کرده بودند و به قهرمانی باور داشتند. آن‌ها در ادامه با پیروی مقابل لیون و دیپورتیوو لاکرونیا به طور غیرمنتظره‌ای راهی فینال لیگ قهرمانان اروپا شدند. مورینیو در فینال مقابل موناکو با سیستم همیشگی خود 2-1-2-1-4 و با همان خط دفاعی فینال یوفا کاپ مقابل سلتیک وارد بازی شد. با درخشش ریکاردو کاروالیو و کاستا در خط دفاعی و عملکرد شگفت‌انگیز دکو که به عنوان بهترین بازیکن زمین انتخاب شد، پورتو در پایان با گل‌های کارلوس آلبرتو، دکو و آلینجف جام قهرمانی را بالای سر برد. فینال مقابل موناکو، اولین فینال اروپایی بود که مورینیو در آن گلی دریافت نکرد، رکوردی که 20 سال است ادامه دارد.
اینترمیلان 2-0 بایرن مونیخ | فینال لیگ قهرمانان اروپا 2010
مورینیو در دومین فصل خود در اینتر، این تیم را برای اولین بار از سال 1972 به فینال لیگ قهرمانان اروپا رساند. پس از قهرمانی در سری آ و کوپا ایتالیا، مورینیو به دنبال آخرین قطعه پازل سه‌گانه بود. اینترِ او می‌توانست اولین باشگاه ایتالیایی باشد که سه‌گانه کسب می‌کند.
رویکرد اینتر در این فینال عمدتا ضد حمله بود. آن‌ها دفاع فشرده‌ای داشتند و برای رسیدن فرصت حمله کمین کرده بودند. در ادامه، ژولیو سزار توپی بلند به دیگو میلیتو فرستاد و همکاری این بازیکن با وسلی اسنایدر، اولین گل بازی به ثمر رسید. در حالی که بایرن مونیخ به دنبال گل تساوی بود، ساموئل اتوئو با پاسی که به میلیتو داد، موقعیت حمله سه به دو را ایجاد کرد. مهاجم آرژانتینی دنیل ون بویتن را از بازی محو کرد و به راحتی گل دوم خود به ثمر رساند. دیگو میلیتو که قهرمان فینال لقب گرفته بود، در مصاحبه‌ای در سال 2020 از تنش و اضطراب پیش از فینال و نقش مورینیو در آرامش تیم سخن گفته است:
مورینیو واقعا آرامش را به ما تزریق کرد. او رهبر ما بود و می‌دانست که در لحظاتی که تنش وجود دارد، آرام بودن اهمیت زیادی دارد.
منچستریونایتد 2-0 آژاکس | فینال لیگ اروپا 2017
در دوران پسافرگوسن، منچستریونایتد تنها اف‌ای کاپ را کسب کرده بود. مورینیو به دنبال کسب عناوین بزرگ قهرمانی با این تیم بود. در اولین فصل مورینیو در منچستریونایتد آن‌ها در لیگ ششم شدند اما جام اتحادیه و لیگ اروپا را فتح کردند. باشگاهی که از سال 2008 جام اروپایی کسب نکرده بود، برای اولین بار در تاریخ خود قهرمان لیگ اروپا شد. جامی که به منچستریونایتد فرصت بازگشت به لیگ قهرمانان اروپا را هدیه کرد.
یونایتد در فینال مقابل آژاکسِ پیتر بوش قرار گرفت و بار دیگر مورینیو مالکیت توپ را به حریف خود اهدا کرد. منچستریونایتد در حالی که تنها 38% مالکیت داشت با گل‌های پوگبا و مخیتاریان با نتیجه 2-0 پیروز شد. میانگین سنی آژاکس در این بازی 22 سال و 282 روز بود و به همین دلیل آن‌ها نتوانستند مقابل تجربه حریف خود کاری انجام بدهند. 12 شوت از 17 شوت آژاکس از پشت محوطه جریمه بود و تنها 3 شوت آن‌ها راهی دروازه رومرو شد.
رم 1-0 فاینورد | فینال کنفرانس اروپا 2022
رم با قهرمانی در لیگ کنفرانس اروپا تبدیل به اولین تیم ایتالیایی شد که در 12 سال گذشته فاتح عنوان اروپایی می‌شود، اولین تیم از زمان سه‌گانه مورینیو در اینتر. قهرمانی با رم دستاورد ویژه‌ای برای آقای خاص هم بود، او تبدیل به اولین مربی تاریخ شد که هر 3 جام معتبر اروپایی را فتح می‌کند. با گلزنی زانیولو در دقیقه 32، حرف هلندی باید ماموریت مهمی را انجام می‌داد: گلزنی مقابل مورینیو در یک فینال اروپایی.
با وجود تلاش‌های تیم آرنه اسلات، رم به خوبی دفاع کرد و در پایان کریس اسمالینگ به عنوان بهترین بازیکن زمین انتخاب شد. مورینیو پس از بازی شروع به گریه کرد و معتقد بود با وجود دستاوردهای مختلف در دوران مربی‌گری، قهرمانی رم معنای دیگری برای او دارد.
به قلم آرون بارتون از وبسایت The Analyst
