از آنجایی که ظهور در بستر جامعه بشری اتفاق خواهد افتاد شرایط اجتماعی و عوامل انسانی در چگونگی و تسریع یا تاخیر در امر ظهور نقش خواهند داشت.
فرق شرایط با علائم ظهور
پایان یافتن دوران غیبت و ظهور امام زمان (عج) مشروط به رفع موانع و تحقق زمینه ها و شرایط آن است.شرایط آن مقدماتی است که بدون آن ظهور محقق نمی شود اما علائم صرفا نشانه هایی برای ظهور هستند و ممکن است که اصلا اتفاق نیفتد.
شرایط, ناظر به علل و مقدمات تحقق ظهور است, به گونه ای که اگر این علل و مقدمات نباشد ظهور نیز محقق نمیشود اما علامت و نشانه های ظهور اتفاقاتی هستند که از نزدیک شدن زمان ظهور خبر می دهند.
در شرایط ثبات و تداوم لازم است اما در علائم این گونه نیست از این رو در مسئله ظهور شرایط مهم تر از علائم هستند.
از مهم ترین شرایط ظهور عبارتند از:
۱-وجود یاران باوفا
یکی از شرایط مهم ظهور حضرت وجود یاورانی در جوامع هستند که تا پای جان حضرت را یاری خواهند داد و هرگز او را تنها نخواهند گذاشت.
۲-آمادگی جامعه بشری
تا زمانی که جوامع بشری آمادگی لازم برای پذیرش برنامه های حضرت را نداشته باشند خداوند ظهور ایشان را محقق نخواهد کرد.آمادگی فکری و اقبال مردم برای ظهور منجی مهم ترین شرط ظهور است و به دو دسته ی آمادگی عام و خاص تقسیم بندی می شود:
اول آمادگی عام
منظور از آمادگی عام, آمادگی نسبی عموم بشر برای پذیرش امر ظهور است که از سه طریق اتفاق خواهد افتاد.
اولا افکار عمومی باید رشد و بلوغ فکری لازم پیدا کنند تا از طریق آن بتوانند به یک قضاوت درست در مورد مسائل مهمی نظیر تصمیم گیری در مورد چگونگی نظام حکومتی دست پیدا کنند.
ثانیا بشر به مرور زمان , سیستم های حکومتی و الگوهای مختلف را تجربه کند و آثار و نتایج آن را عینا ببیند و نقطه ضعف ها و چالش ها و بن بست های هر کدام را که در طول زمان بروز پیدا خواهد کرد مشاهده کند.
ثالثا بعد از تجربه سیستم های مختلف حکومتی , بشر از آن ها قطع امید کند و متوجه شود که این سیستم ها کارایی ندارند همانند آنچه در سیستم مارکسیسم و کمونیسم (شوروی) مشاهده شد.
از این رو ظهور حضرت آن قدر به تاخیر می افتد تا تمام مدعیان حکومت داری بیایند و افکار و روش های خود را تجربه کنند و بعد از اثبات ناکارآمدی شان مردم دنیا از آنها قطع امید کنند چرا که اگر امام یک مرتبه ظهور و قیام کند بشر ادعا خواهد کرد که ما هم می توانستیم حکومتی شبیه به حکومت ایشان برقرار کنیم.لذا یکی از حکمت های تاخیر ظهور حضرت همین است.
دوم آمادگی خاص
این آمادگی مختص جوامع شیعی و شیعیان حضرت برای زمینه سازی ظهور ایشان می باشد.توجه به الزامات عقیدتی , فرهنگی , سیاسی و اجتماعی از جمله مواردی است که باید در زمان غیبت حضرت به آن توجه شود.
برگرفته از کتاب آخرین منجی
