شاید باور این موضوع سخت باشد اما لیورپول تا به اینجای لیگ بیشتر از کل فصل ۲۰۲۱/۲۲ در لیگ برتر گل دریافت کرده. سه گلی که قرمزها در دیدار مقابل ولوز دریافت کردند تعداد گلهای خورده آنها را در این فصل به عدد ۲۸ رساند و از ۲۶ گل دریافتی در کل فصل قبل بیشتر شد آنهم درحالی که لیورپول فقط نصف راه آمده!
در سه بازی از چهار بازی گذشته لیورپول در لیگ، آنها سه گل دریافت کردهاند و همچنین در شش بازی لیگ برتری که بعد از وقفه جام جهانی انجام دادهاند یازده بار دروازهشان باز شده است تا گلهای دریافتی خود را هم اندازه با اورتونی ببینند که دوشنبه باید مقابل یکدیگر بازی کنند.
برای تیمی که در سالهای اخیر یکی از مستحکم ترین خطوط دفاعی را به رخ رقبا میکشید چنین وضعیتی کمی ناشناخته است. قرمزها در فصول ۲۰۱۸/۱۹ (۲۲گل)، ۲۰۱۹/۲۰ (۳۳گل) و ۲۰۲۱/۲۲ (۲۶گل) کمترین تعداد گل خورده را بین تیمهای لیگ ثبت کرده بود. با نرخ گل دریافتی فعلی اگر لیورپول فصل را همین گونه ادامه دهد با ۵۳ گل خورده در ۳۸بازی یک رکورد افتضاح را به ثبت خواهد رساند.
نرخ گلهای مورد انتظار دریافتی لیورپول فعلاً در این فصل ۱.۴ گل به ازای هر بازی است که این بدترین رکورد آنها در تمامی فصول لیگ برتر است. از این لحاظ تنها شش تیم آمار بدتری نسبت به لیورپول در این فصل دارند که سه تا از آنها جزو چهارتیم انتهای جدولی هستند.
این وضعیت نمیتواند صرفاً بخاطر بدشانسی یا مصدومیتها باشد. لیورپول در زمینه شانسهای بزرگ گلزنی که روی دروازهاش ایجاد میشود با نرخ مورد انتظار ۳.۲ موقعیت به ازای هر بازی بدترین تیم لیگ از این نظر است. این آمار در فصل گذشته مقدار ۱.۴ را برای لیورپول ثبت کرد و فقط چهارتیم وضعیت بهتری را از این حیث داشتند.
درنتیجه افزایش این مقدار، لیورپولیها در زمینه نرخ گلهای مورد انتظار دریافتی (بدون پنالتی) به ازای هر بازی از رقم ۰.۹ به ۱.۴ رسیدهاند. فصل قبل تنها چلسی با مقدار ۰.۷۷ و منچسترسيتى با ۰.۶۳ وضعیت بهتری داشتند و حریفانشان را بیشتر محدود میکردند اما حالا لیورپول در این زمینه رتبه چهاردهم جدول را در اختیار دارد.
شاید تعجب آور باشد که حریفان لیورپول در فصل گذشته میانگین نرخ گل مورد انتظار (بدون پنالتی) ۰.۱۱ در هر بازی را داشتند که دومین رتبه برتر در لیگ بود. با این که تیم کلوپ اینگونه با خط دفاعی بالایی بازی میکند، هرکسی که بتواند از طریق پرس خود بازی کند، فرصت بهتری خواهد داشت.
لیورپول فصل گذشته نیز بدون توپ تهاجمی بود و در زمينه PPDA یا همان نرخ پاس در هر اقدام دفاعی میانگین ۹.۹ را ثبت کرد که کمترین مقدار در بین تیمهای لیگ برتری بود. هرچه نرخ این آمار برای تیمی پایینتر باشد آنها شدت بالاتری برای بازپس گیری توپ داشتهاند و رقم بالاتر نشان دهنده منفعل بودن آن تیم در زمانی است که صاحب توپ نیست.
در این فصل تا به اینجای کار لیورپول در ۲۶ بازی نرخ گل مورد انتظار دریافتی (بدون پنالتی) ۰.۱۳ را دارد که این بالاترین مقدار است؛ آنهم در شرایطی که آنها از وسط زمین حریف راپرس میکنند.
در این فصل شاخص گل مورد انتظار به ازای هر شوتی که قرمزها به حریفان داده اند به بالاترین حد خود (۰.۱۳) رسیده است و این به خاطر این واقعیت است که آنها به جای پرس از بالا (کاری که در فصول گذشته انجام می دادند) سعی کرده اند با مید بلاک، پرس را از میانه زمین بر روی حریفان شروع کنند. آنها با همین شیوه فشرده بودن در هنگام عدم مالکیت بر توپ به طور میانگین PPDA دوازده را ثبت کرده اند و حریفان هم به طور متوسط در طول نود دقیقه ۷.۶ بار بیش از ۱۰ پاس در هر حمله خود ثبت کرده اند که این رقم برای فصل های پیش فقط ۴.۷ بود.
در فصول قبل لیورپول کنترل بازی را در اختیار داشت؛ توپ، فضا و در اغلب موارد امتیاز بازی. در دوره کنونی اما اینگونه نبوده است. لیورپول در ۶۰ درصد بازیهای خود در این فصل لیگ برتر گل اول را دریافت کرده است و در ۲۵ درصد از بازیها در همان پنج دقیقه ابتدایی دروازهاش باز شده است!
وضعیت بازی بر همه چیز تاثیر میگذارد. لیورپول در این شرایط به دنبال جبران نتیجه است و این کنترل جنبههای کلیدی مسابقه را دشوار میکند. آنها مجبور میشوند بازیکنان را روبه جلو ببرند و همین باعث میشود هنگام انتقالات دفاعی در معرض دید باشند. آنها حتی مانند فصول گذشته صاحب توپ نیستند. فصل گذشته لیورپول به طور میانگین ۶۰ تا ۶۳ درصد مالکیت توپ را در هر بازی داشت. قرمزها از سبک بازی تسلط بر توپ با تسلط بر فضا به شرایطی رسیدهاند که اجازه میدهند حریف دیکته کند کجا میتواند و کجا نمیتواند از توپ استفاده کند.
حالا، حریفان زمان خود را می گذرانند و شکل خود را قبل از شروع ضدحملات حفظ میکنند. با سیستم جدید لیورپول، فضای زیادی برای ضربه زدن وجود دارد. همانطور که در یکی از ویژگی های قبلی مورد بحث قرار گرفت، کلوپ و تیم مربیگری اش روی تغییرات ظریفی در نحوه ساخت و حفظ حملات قرمزها کار کردهاند. تغییراتی که در خط میانی انجام شد، ضعف و مشکلات آن ناحیه از زمین را آشکار کرد و شاید دلیلی است که در این فصل زود گل دریافت میکند.
جیمز میلنر و هاروی الیوت در این تصویر هایلایت شدهاند. اینها دو نفر از سه هافبکی هستند که در ترکیب اصلی برای دیدار مقابل کریستال پالاس حضور داشتند و ببینید قرمزها کجا قرار دارند و تلاش میکنند بازی را باز کنند.
در تصویر فوق، کریستال پالاس موفق شد توپ را دفع کند و به مهاجمشان ازه برساند. جای خالی آرنولد که در زمان حمله لیورپول قصد نفوذ به منطقه مرکزی را داشت مشخص است و ازه گزینههای عملکردی متعددی پیشرو دارد. او میتوانست از سمت راست خط دفاعی لیورپول حمله کند یا اینکه توپ را به وسط زمین پاس دهد که سه بازیکن آنها حضور داشتند. فابینیو هم در موقعیت سختی قرار دارد زیرا اگر قصد بلاک کردن پاس مهاجم پالاس را داشته باشد او میتواند به حرکت خود از سمت راست ادامه دهد و ضدحمله را شکل دهد.
فابینیو سعی میکند ازه را مهار کند اما وینگر کریستال پالاس با حرکتی سریع او را پشت سر میگذارد و فضای خوبی را برای خود درست میکند. حتی اگر او نخواهد به ویلفرد زاها که به عمق زده است پاس دهد بازیکنان دیگری هستند که از او حمایت کنند و بخواهد به آنها پاس دهد.
چنین موقعیتهایی مدام برای لیورپول که بازیکنانش را به جلو میراند اتفاق میافتاد و فضای وسیعی را برای پوشش بر دوش هافبکهایی که به عمق میزنند میگذارد.
قرمزها همچنان موقعیتهای نسبتاً سادهایی را از دست میدادند و بازیکنان صرف نظر از اینکه کجا بازی میکنند و چه نقشی دارند برای دفاع فقط میدویدند. این نشان میدهد که مشکل از تاکتیک است نه بازیکنان.
برای پیدا کردن فشردگی موردنظر کلوپ سیستم ۴-۴-۲ و ۴-۴-۲ لوزی را امتحان کرد اما نتیجه بخش نبود و به ۴-۳-۳ برگشت و با تمرکز بیشتر بر جمع و جور بودن، تغیراتی در آن ایجاد کرد.
یورگن کلوپ در بازی جام حذفی مقابل برایتون بر این موضوع تاکیید کرد و گفت: «فشردهتر بودن نسبت به برایتون در مقایسه با بازی اول برای ما مفید واقع خواهد شد. ما در حوزههای تعیین کننده باید فشرده باشیم و به خوبی دفاع کنیم.»
این اولین باری نبود که در این فصل از فشردگی صحبت می کرد. پس از باخت ۴-۱ مقابل ناپولی در لیگ قهرمانان اروپا، کلوپ در ارزیابی خود از این دیدار صادقانه حرف زد و به آن اشاره کرد:
«ما هرگز جمع و جور نبودیم. من نمیتوانم موقعیتی را به یاد بیاورم که در آن جمع و جور بودیم. ما برای ۶۰ دقیقه یک موقعیت ضد پرس در یک بازی نداشتیم که در آن توپ های زیادی را از دست دادیم، فقط به دلیل دور بودن. این بدان معناست که ما در مالکیت خیلی گسترده بودیم، با آخرین خط فشار نمی آوردیم، خط هافبک متصل نبود، بنابراین اینها چیزهای فوتبالی است و واضح است.»
«من میدانم که الان بازیکنان میخواهند برنده شوند و این سوال برایشان مطرح میشود که چرا نمیتوانند این کار را انجام دهند؛ این سوالی است که مشخصاً من باید آن را بفهمم و به جواب برسم.»
لیورپول با فشردگی مدنظرش، بلوک میانی (تصویر بالا) را بدون توپ انتخاب کرده است که میتواند به ۴-۴-۲ در مالکیت تبدیل شود، در حالی که نبی کیتا به سمت راست حرکت میکند تا به محمد صلاح اجازه ورود بدهد (تصویر پایین).
فصل گذشته، ۰.۱۷ نرخ گلهای مورد انتظار دریافتی لیورپول در هر نود دقیقه از طریق ضربات ایستگاهی بود. در این فصل، این رقم تقریباً دو برابر شده و به ۰.۳۰ رسیده است. هر دو گل شکست مقابل برایتون پس از یک ضربه ایستگاهی بود در حالی که کریگ داوسون، مدافع ولورهمپتون پس از هرج و مرج پس از یک ضربه ایستگاهی، گل دوم تیمش را در بازی گذشته به ثمر رساند.
از گل های خورده شده در این فصل، ۲۱ درصد با ضربه سر بوده است؛ این مقدار در فصل گذشته ۱۷ درصد بود. اتفاقاً، نرخ گلهای مورد انتظار دریافتی از ضربات ایستگاهی (بدون پنالتی) لیورپول نیز در این فصل افزایش یافته است و این بار از ۱۹.۴ درصد به ۲۱.۷ درصد رسیده است. تنها سیتی (۱۷.۷ درصد) درصد کمتری از گل های ایستگاهی را در فصل ۲۰۲۱-۲۲ دریافت کرد، اما تیم کلوپ اکنون خود را در رتبه هفتم از این نظر قرار داده است. آنچه زمانی نقطه قوت بود این تیم بود حالا اثری از آن دیده نمیشود.
برای تقویت همه چیز، آنها تلاش کردهاند از این وضعیت خارج شوند اما دچار اشتباه شدهاند و این اکنون در حال افشا شدن است. لیورپول هنوز تعادلی در نحوه حمله خود ایجاد نکرده است که بر نحوه دفاع آنها تأثیر می گذارد. بدون این، کنترل موقعیتها، لحظات بازی یا مسابقات غیرممکن است.
نویسنده: سم مکگوایر از اوپتا آنالیست