این یادداشت که بیست و ششمین قسمت از سری یادداشتهای معرفی تیمهای حاضر در جام جهانی است، مروری بر تاریخ سیاسی، عملکرد گذشته و تیم اعزامی صربستان به جام جهانی 2022 قطر خواهد داشت.
اختصاصی طرفداری| یوگسلاوی، صربستان و مونته نگرو و صربستان نامهایی است که این کشور در جامهای جهانی با اسامی آن حضور داشته و با احتساب جام جهانی 2022 قطر در مجموع 13 بار در این تورنمت مهم شرکت کرده است. آیا فوتبال این کشور اینبار با نام صربستان و با هدایت دراگان استویکوویچِ پنجاه و هفت ساله میتواند برای اولین بار به سلامت از مرحلۀ گروهی جام جهانی صعود نماید یا خیر؟
تاریخ سیاسی صربستان
صربستان کشوری در شبه جزیره بالکان در جنوب شرقی اروپاست که گردشگران زیادی از سراسر دنیا، فصل تابستان را برای سفر به این کشور زیبا انتخاب میکنند. نام این کشور صربیا Serbia است، که واژهای یونانی به معنی "سرزمین قوم صرب" است. این کشور با مجارستان در شمال با رومانی و بلغارستان در شرق، جمهوری مقدونیه و مونتهنگرو در جنوب، کرواسی و بوسنی و هرزگوین در غرب هممرز است. صربستان کشوری محصور در خشکی است که با هیچ دریا و یا اقیانوسی در ارتباط نیست. این کشور با مساحتی حدود 77,400 کیلومتر مربع، به عنوان صد و هجدهمین کشور بزرگ دنیا از نظر وسعت محسوب میشود. تعداد جمعیت این کشور نیز، حدود هفت میلیون نفر بوده و از این نظر نیز صد و سومین کشور، پرجمعیت دنیا به حساب میآید. پایتخت این کشور، شهر بلگراد بوده که بزرگترین شهر صربستان نیز به شمار میرود. نام بلگراد به معنی شهر سفید است و در حد فاصل رودخانههای دانوب و رود ساوا قرار گرفته است. بلگراد بیش از 1.5 میلیون نفر سکنه دارد که با احتساب محدوده حومه شهر، جمعیت آن به بیش از دو میلیون میرسد و از این رو بلگراد، یکی از بزرگترین شهرهای جنوب شرق اروپاست.
پایتخت صربستان، حدود 3.6 درصد از مساحت خاک این کشور را شامل میشود و 15 درصد از جمعیت این کشور در بلگراد ساکن هستند. این کشور از نظر جغرافیایی، در یکی از راههای بینالمللی اصلی قرار گرفته و مرکز و غرب اروپا را به کشورهای یونان، ترکیه، قاره آسیا، آفریقا و منطقه خاورمیانه پیوند میدهد. همین موضوع باعث شده تا صربستان با سابقه بیش از 6500 سال شهرنشینی، یکی از کشورهای تاریخی در قاره اروپا محسوب میشود. این کشور در بیشتر عمر خویش، تحت قیومیت امپراتوریهای مختلف قرار داشته است. از سالهای دور که قسمتی از امپراتوری روم بود بگیرید تا قرن پانزدهم که بخشی از امپراتوری بزرگ عثمانی به شمار میرفت. تا سال 1912 صربستان بخشی از عثمانی بود تا اینکه پس از کشمکشهای فراوان در همان سالها، به همراه اسلوونی، بوسنی، کرواسی، مقدونیه و مونته نگرو، کشور جدید جمهوری سوسیالیستی یوگسلاوی (سابق) را ایجاد کردند. بعدها نیز با وجود علاقه صربها به اتحاد یوگوسلاوی، پس از منازعات فراوان، در سال 1990 این مجموعه کشورها از یکدیگر جدا شدند و تنها صربستان و مونته نگرو به عنوان یک کشور باقی ماندند.
این اتحاد نیز در سال 2006 به طور توافقی لغو شد و هر یک از این دو کشور، به طور جداگانه اعلام استقلال کردند. دو بخش، کوزوو و متوهیا در جنوب و وُیوودینا در شمال به عنوان دو استان خودمختار این کشور شناخته میشود که البته در سالیان اخیر کوزوو از صربستان جدا و دارای کشور و تیم فوتبالی جداگانه است. کوزوو هم اکنون عضو بسیاری از مجامع بینالمللی است ولی به دلیل مخالفت روسیه و چین هنوز عضوی از سازمان ملل متحد نیست. در آخر بخش سومی هم وجود دارد، که صربستان مرکزی نامیده میشود. البته صربستان یکی از ناهمگونترین کشورهای قاره اروپا به لحاظ مذهبی به شمار میرود. کوزوو با 90 درصد مسلمان، وُیوودینا با 25 درصد کاتولیک یا پروتستان و صربستان مرکزی و بلگراد با بیش از 90 درصد مسیحی ارتودوکس، نشان دهنده این اختلاف در مذاهب است. در آخر این بخش هم بد نیست بدانید که صربستان یکی از اصلیترین کشورهای صادرکننده تمشک است. صادرات تمشک این کشور 30 درصد از کل بازار جهانی این میوه را شامل میشود.
رکوردداران بازی و گل ملی صربستان
لیست برترینهای آماری تاریخ صربستان از حیث بازی ملی و گل را که به طور اختصاصی از سوی حسین خسروی برای طرفداری تهیه شده را مشاهده میکنید. توضیح اینکه ردیفهای کمرنگ مربوط به بازیکنان بازنشسته این تیم و ردیفهای پررنگ مربوط به بازیکنان فعال است.
برانیسلاو ایوانوویچ، مدافع مشهور سالهای نه چندان دور باشگاه چلسی و تیم ملی صربستان با 105 بازی که طی سالهای 2005 تا 2018 به مدت 13 سال برای فوتبال کشورش انجام داده، رکورددار بازی ملی برای صربستان است. دژان استانکوویچ با 103 بازی در ردۀ دوم ایستاده و پس از این دو بازیکن، ساوو میلوشویچ با 102 بازی در جایگاه سوم قرار گرفته است. گفتنی است که در بین 10 بازیکن برتر صربستان از نظر بازی ملی، تنها یک بازیکن هنوز در مستطیل سبز مشغول به بازی است.
الکساندر میتروویچِ 28 ساله با زدن 50 گل در صدر گلزنان ملی فوتبال صربستان قرار دارد. او که یکی از امیدهای صربها در جام جهانی 2022 قطر نیز به حساب میآید، میخواهد با درخشش و گلزنی در این مسابقات به شمار گلهای ملی خود اضافه نماید. پس از او استفان بوبک، مهاجم سالهای دور و دهههای 40 و 50 میلادی این کشور با 38 گل در جایگاه دوم ایستاده است. اما در جایگاه سوم برترین گلزنان صربستان، نام سه بازیکن دیده میشود. بلاگویه ماریانوویچ، میلان گالیچ و ساوو میلوشویچ با زدن 37 گل مشترکا در جایگاه سوم از نظر تعداد گل ملی قرار میگیرند. گفتنی است که در بین 10 بازیکن برتر صربستان از نظر گل ملی، تنها نام الکساندر میتروویچ به چشم میخورد که هنوز با پیراهن کشورش در میادین فوتبال حاضر میشود.
عملکرد صربستان در جام جهانی
صربستان با اسامی مختلف، بارها در جامهای جهانی شرکت داشته است. این کشور 9 دوره با نام یوگسلاوی، 1 دوره با نام صربستان و مونته نگرو و 3 دوره با نام صربستان در جام جهانی حضور داشته و با احتساب جام جهانی 2022 قطر در مجموع 13 بار در این تورنمت مهم شرکت کرده است. اولین بازی رسمی این کشور با نام صربستان، به تاریخ 16 آگوست 2006 بر میگردد که موفق شدند، تیم جمهوری چک را با حساب 3-1 شکست دهند. بهترین افتخار این کشور که در گذشته با نام یوگسلاوی شرکت داشته، عنوان چهارمی در دو جام جهانی 1930 و 1962 بوده است.
اولین دورۀ حضور این تیم در جام جهانی به اولین دورۀ شکلگیری این رقابتها بر میگردد و همانطور که گفته شد آنها در این دوره بهترین عنوان تاریخشان را بدست آوردهاند. در آن سالها این تیم با نام یوگسلاوی در مسابقات ملی شرکت داشت و با صعود به عنوان تیم نخست از گروهی که تیمهای برزیل و بولیوی قرار داشتند، توانست مستقیما جواز حضور در مرحلۀ نیمه نهایی را بدست آورد. اما در نیمه نهایی، آنها با شکست سنگین 6-1 برابر اروگوئه (قهرمان جام) نتوانستند به دیدار فینال این مسابقات صعود نمایند. در جام جهانی 1962 شیلی هم بار دیگر آنها به مقام چهارمی جام جهانی دست یافتند. در مرحلۀ گروهی آن جام، یوگسلاوی با قرار گرفتن در جایگاه دوم توانست پس از شوروی به دور حذفی صعود نماید. یوگسلاوها در مرحلۀ یک چهارم نهایی دست به کار بزرگی زدند و توانستند با یک گل از سد آلمان غربی بگذرند تا بار دیگر حضور در دور نیمه نهایی و چهار تیم برتر جام را تجربه نمایند. در این مرحله اما آنها با شکست 3-1 مقابل چکسلواکی بار دیگر در یک قدمی فینال، از این بازیها خداحافظی کردند و در دیدار ردهبندی هم با شکست 1-0 برابر میزبان، شیلی، با مقام چهارمی به کار خود در این تورنمنت پایان دادند. در دورههای اخیر جام جهانی، عقابها به توفیق چندانی در این تورنمنت مهم ملی دست نیافته و با حذف در همان دور گروهی به کارشان در این مسابقات پایان دادهاند.
آمار و ارقام صربستان در جام جهانی
صربستان (یوگسلاوی) در مجموع 12 دوره حضورش در جام جهانی، 46 مسابقه انجام داده که حاصل آنها 18 برد، 8 تساوی و 20 شکست بوده است. آنها 66 گل زده و 63 گل دریافت کردهاند و با مجموع 62 امتیاز، در رده سیزدهم جدول امتیازی تمام ادوار جام جهانی قرار گرفتهاند.
دراگوسلاو شکولاراتس، ایویتسا شوریاک، دراگان استویکوویچ و دژان استانکوویچ با انجام 9 بازی رکورددار بازی در جام جهانی برای صربستان (یوگسلاوی) هستند و پس از این بازیکنان، سافت سوشیچ و زلاتکو وویوویچ با انجام 8 بازی در ردههای بعدی قرار گرفتهاند. همچنین دراژان یرکوویچ با 4 گل زده رکورددار گلزنی برای یوگسلاوی در این رقابتهای مهم به شمار میآید. او تمام این چهار گل را در جام جهانی 1962 شیلی به ثمر رسانده است. پس از این مهاجم گلزن، بازیکنان سه گلهای از جمله ایوان بک، تئودر وسلینوویچ، میلان گالیچ، دوژان باجویچ و دراگان استویکوویچ قرار گرفتهاند.
پیراهن و اسپانسر صربستان در جام جهانی قطر
پیراهن اول فوتبالیستهای صربستان در جام جهانی 2022 قطر به رنگ قرمز همراه با یک پترن محو متشکل از تکراری از نماد صلیب است. پیراهن دوم با طرحی ساده به رنگ سفید ارائه شده است. صربها برای اسپانسری پیراهنهای خود به سراغ کمپانی پوما رفتهاند. پوما اسپانسری شش تیم را در جام جهانی قطر برعهده گرفته است.
صربستان در جام جهانی 2022
تیم ملی فوتبال صربستان در مرحۀ مقدماتی جام جهانی 2022 قطر در قارۀ اروپا در گروه اول این رقابتها قرار داشت و با انجام 8 بازی و کسب 20 امتیاز به طور مستقیم و بالاتر از پرتغال 17 امتیازی به جام جهانی صعود کرد. عقابها در مسیر صعود خود به تورنمنت 2022 مقتدرانه عمل کردند و با 6 برد و 2 تساوی و بدون شکست، کار خودشان را در دور مقدماتی رقابتهای جام جهانی به پایان رساندند. دو تساوی این تیم مقابل پرتغال و جمهوری ایرلند رقم خورد و در شش بازی دیگر صربها توانستند برابر حریفانشان به پیروزی برسند. روند نتیجهگیری و صعود این تیم در جریان بازیهای مقدماتی جام جهانی قطر را به تفصیل در تصویر مشاهده کنید.
هدایت تیم ملی صربستان در جام جهانی 2022 قطر برعهده دراگان استویکوویچِ پنجاه و هفت ساله است که از سال 2021 سکان هدایت این تیم را در دست داشته است. صربستان در گروه هفتم مسابقات جام جهانی 2022 با تیمهای برزیل، سوئیس و کامرون همگروه هستند و به نظر میرسد با توجه به کیفیت بسیار بالای برزیلیها که از امیدهای قهرمانی این جام به حساب میآیند، آنها باید شانس خود را برای صعود به عنوان تیم دوم در قطر محک بزنند.
الکساندر میتروویچ یکی از امیدهای گلزنی صربها در رقابتهای جام جهانی 2022 به حساب میآید. او که در 74 بازی ملی توانسته برای کشورش 46 بار گلزنی کند، از فیزیک و قامت مناسبی برای گل زدن برخوردار است و مهرۀ کلیدی تیم فولام در لیگ برتر انگلیس محسوب میگردد. باید دید که آیا استویکوویچ که سابقۀ هدایت گوانگژویِ چین را در کارنامۀ مربیگری خود داشته میتواند با داشتههایی که در اختیار دارد، برای نخستین بار تیمی که تحت عنوان صربستان در بازیهای جام جهانی حاضر میشود را به دور حذفی بفرستد یا خیر؟