طرفداری | روز چهارشنبه 7 سپتامبر 2022، توماس توخل از چلسی اخراج شد. این اتفاق دقیقا وقتی افتاد که او صد مرتبه روی نیمکت چلسی نشسته بود و تنها 33 روز از شروع فصل 23-2022 می‌گذشت. تاثیر توخل روی چلسی، فوری و مثبت بود چرا که او پنج ماه پس از ورودش به استمفوردبریج توانست لیگ قهرمانان اروپا را فتح کند. با این‌حال، نتایج و آمار چلسی در بازی‌های اخیر درخشان نبوده است.
آمار 50 بازی ابتدایی و 50 بازی پایانی توماس توخل در چلسی
50 بازی ابتدایی از 27 ژانویه 2021 تا 23 نوامبر 2021 (سمت چپ)
50 بازی پایانی از 28 نوامبر 2021 تا 6 سپتامبر 2022 (سمت راست)
شرایط در فوتبال خیلی سریع تغییر می‌کند. دقیقا همان روزی که توماس توخل به کمپ کوبهام رفته بود تا تمرینات را شروع کند، خبر اخراجش را متوجه شد و مذاکرات برای یافتن سرمربی جدید شروع شده بود. حالا گراهام پاتر سرمربی جدید چلسی است، کسی که از او به عنوان یکی از مستعدترین و جذاب‌ترین سرمربیان لیگ برتر انگلیس یاد می‌شود. سوال این‌جاست آیا استخدام پاتر یک تصمیم مثبت از سوی باشگاه چلسی است؟ آیا این انتقال برای پاتر مثبت است؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال‌ها، نگاهی داریم به پروفایل مربی‌گری این سرمربی 47 ساله انگلیسی. در ابتدا، خوب است مروری داشته باشیم به کارهایی که پاتر در برایتون انجام داده.
نقشه زیر، نمودار نمره‌دهی شاخص قدرت فوتبال (SPI) را نشان می‌دهد. این شاخص، میانگین قدرت یک تیم از صفر تا صد را در نظر می‌گیرد و نحوه کارکردش به این صورت است: استفاده از نتایج مسابقات با سنجش میزان سختی آن‌ها و پارامترهای اساسی عملکرد برای مدل‌سازی قدرت هجومی و دفاعی یک تیم. وقتی در شروع فصل 20-2019 پاتر هدایت برایتون را به دست گرفت، SPI برایتون 64.4 بود و این رقم در مدت حضور پاتر در برایتون هیچ‌گاه کم نشد. در حال حاضر، میزان SPI برایتون 76.3 است و این میزان با شیب ملایمی پیش می‌رود. تیم پاتر آهسته اما پیوسته به پیش می‌رود و تیم خاصی را در برایتون ساخته است.
گراهام پاتر از زمان ورودش به برایتون توانسته این تیم را یک سطح بالاتر ببرد و میزان SPI این تیم بالاتر رفته است
یکی از نکات مثبت کار گراهام پاتر، انعطاف‌پذیری تاکتیکی او است؛ در واقع سخت است بفهمیم او قرار است تیمش را با چه چینش و آرایشی روانه میدان کند. اگر بخواهیم معمول‌ترین سیستم شروع بازی پاتر را ببینیم، باید بگوییم 2-5-3 سیستم مورد علاقه سرمربی چلسی است و در فصل گذشته معمولا از این سیستم بهره برد. سه هافبک سیستم 2-5-3 پاتر، سه هافبک باکس‌تو‌باکس هستند و او در شروع این فصل، از این چینش جواب گرفت.
سیستم‌های برایتون در فصل 22-2021
13 بازی سیستم 2-5-3، 8 بازی سیستم 3-4-3 و 7 بازی سیستم 1-3-2-4
سیستم 3-4-3 پاتر با تمام متغیراتش، اشتراکات و شباهت‌هایی به سیستم 3-4-3 توخل در چلسی دارد اما تنها نگاه‌کردن به سیستم شروع بازی می‌تواند بی‌توجهی به انعطاف‌پذیری تاکتیکی پاتر در طول بازی باشد. پاتر با توجه به جزئیات بازی و نحوه بازی تیم حریف در مقاطع مختلف مسابقه، تغییراتی را در تیم خود لحاظ می‌کند. یکی از مثال‌های این موضوع شکست برایتون مقابل فولام در ماه آگست بود. برایتون بازی را با سیستم 2-5-3 شروع کرد و مهاجم نوک مشخصی نداشت. بدیهی بود که این سیستم جواب نداد و پاتر در واکنش تصمیم گرفت به مدت 15 دقیقه با سیستم چهار دفاعه بازی کند. تطبیق‌پذیری با شرایط بازی و انجام تعویض یا تغییرات تاکتیکی در طول بازی یکی از نکات مثبت پاتر به شمار می‌رود.
با توجه به سبک بازی برایتون درمی‌یابیم تیم گراهام پاتر دوست دارد فوتبالی مالکانه بازی کند و با اصول و الگوهایی مشخص بر بازی مسلط شود. این اتفاق از همان ابتدا نیفتاد بلکه زمان لازم بود تا پاتر بتواند سبک موردنظرش را در برایتون جا بیاندازد. صبوری برایتون در ساخت بازی حین مالکیت شباهت زیادی به سبک بازی تیم‌هایی داشت که فصل گذشته برای رسیدن به سهمیه‌های اروپایی می‌جنگیدند و نمودار پایین به ما نشان می‌دهد سبک بازی مالکانه برایتونِ پاتر با چلسیِ توخل فاصله چندانی نداشته است.
برایتون در هر سکانس بازی، 3.5 پاس ثبت کرده و سرعت مستقیمش حدود 1.1 متر بر ثانیه بوده است
این نشان می‌دهد برایتون فوتبالی باحوصله و مالکانه بازی می‌کرده و کم‌تر به استفاده از ضدحملات متکی بوده
چرخه سبک بازی برایتون در سال‌های گذشته نشان می‌دهد این تیم زیر نظر گراهام پاتر چه تحول عظیمی داشته است. گراهام پاتر تیمی را از کریس هاتن تحویل گرفت که با بودجه کم برای بقا مبارزه می‌کرد. برایتون زیر نظر کریس هاتن با دفاع بلاک عقب زمین بازی می‌کرد، تقریبا هیچ مالکیت یا پرس بالایی نداشت و برای گل‌زنی تنها از روش‌های ضدحمله و ضربات آزاد استفاده می‌کرد.
با خواندن تکه‌های سبز، قهوه‌ای، زرد، قرمز و آبی، تکامل سبک بازی برایتون در گذشت سال‌ها را متوجه می‌شوید
برایتون از تیمی که به ضدحمله و ضربات آزاد متکی بود، به تیم مالک توپ و میدان و پرس‌کننده از جلو تبدیل شد
برایتون احتمالا تنها تیم لیگ برتر در دهه گذشته است که از یک تیم متکی به پاس‌های بلند به تیمی با مالکیت مدرن تبدیل شده است. آن‌ها در زمینه انتقال توپ از یک‌سوم زمین خودی به یک‌سوم زمین حریف از دهک پایین به دهک متوسط ارتقا یافتند (تکه‌های سبز رنگ سمت چپ در نمودار بالا، نحوه ساخت بازی برایتون را نشان می‌دهد). این کار باعث می‌شود برایتون بتواند در زمین حریف لمس توپ و آزادی عمل بیش‌تری داشته باشد.
این انقلاب از عقب زمین برایتون شروع شد. در زمان سرمربی‌گری کریس هاتن، مت رایان دروازه‌بان برایتون بود که 94% ضربات دروازه‌اش و 69% پاس‌هایش در جریان بازی، حداقل 36 متر طول داشت و به عبارتی همیشه زیر توپ می‌زد. رایان زیر نظر پاتر فقط 46% از شروع مجددها و 34% از پاس‌هایش را بلند ارسال کرد. پاتر در فصل دوم حضورش در برایتون، مت رایان را با روبرت سانچز، متخصص ارسال پاس کوتاه جایگزین کرد تا تیمش در ساخت بازی از عقب، یک یار اضافه داشته باشد.
این تغییر در اصل ساخت بازی برایتون به آن‌ها اجازه داد توپ را امن‌تر به گردش دربیاورند. در فصل 21-2020، برایتون یکی از بهترین تیم‌های پنج سال اخیر لیگ برتر انگلیس از نظر امنیت پاس‌های ارسالی یا گردش موفق آن‌ها پس از بازپس‌گیری‌شان بود. یکی دیگر از تغییرات مهم برایتون زیر نظر پاتر، پرس بالای این تیم بود و در واقع آن‌ها از تیمی که عملا پرس نمی‌کرد به یکی از بهترین تیم‌های لیگ برتر از نظر پرس تبدیل شدند. تکه‌های قرمز رنگ بالا در زمینه کانترپرس نشان می‌دهند برایتون متخصص بلافاصله بازپس‌گیری توپ پس از لو دادن آن‌هاست. کانترپرس باعث می‌شود برایتون در نزدیکی دروازه حریف سریعا مالک توپ شود.
نمودار تکامل برایتون در زمینه بازپس‌گیری توپ از زمان هاتن تا فصل جاری
تنها بخشی که پاتر نتوانست برایتون را به جمع ده تیم برتر لیگ برتر انگلیس برساند، تمام‌کنندگی است. با وجود پرس سنگین و مالکیت بالا که برایتون در زمره تیم‌های خوب لیگ برتر است، آن‌ها در تبدیل حملات‌شان به گل مشکل دارند. به نظرمی‌رسید که برایتون در فصل جاری در این زمینه بهتر شود زیرا خط حمله بهبودیافته برایتون در شش بازی ابتدایی فصل 23-2022 از حیث میزان xG در رده چهارم لیگ قرار داشت.
یکی از دلایل کلیدی قطع همکاری باشگاه چلسی با توماس توخل، پیشرفت کم بازیکنان ترکیب این تیم بود. پاتر در پیشرفت دادن بازیکنان نه تنها خودش را اثبات کرده بلکه در این زمینه واقعا ماهر است. او با دادن نقش‌های جدید به بازیکنانش، تنوع‌های تاکتیکی جدیدی ایجاد می‌کند. هنگامی که الکسیس مک آلیستر به برایتون پیوست، در نقش هافبک هجومی بازی می‌کرد و در ساخت گل مشارکت داشت اما در این فصل او عقب‌تر آمده و در کنار مویزس کایسدو، بیش‌تر در کارهای دفاعی مشارکت دارد.
پست‌های الکسیس مک آلیستر در برایتون از فصل 20-2019 تاکنون
او غیر از خط دفاعی در تمام پست‌های ممکن به میدان رفته است
این قضیه برای پاسکال گروس، آدام لالانا و مارک کوکوریا هم صادق است. توانایی پاتر در احیا و بهتر کردن عملکردش بازیکنانش می‌تواند جان تازه‌ای به ترکیب چلسی ببخشد. کریستین پولیشیچ، حکیم زیاش، تروو چالوبا و روبن لوفتوس چک در سیستم توخل یا استفاده نمی‌شدند، یا به اجبار بازی می‌کردند و یا نمی‌توانستند دستورات تاکتیکی را به خوبی اجرا کنند.
این صحبت‌ها، تنها بخشی از بحث مناسب بودن پاتر برای چلسی بود. بخش دیگر این است که آیا چلسی مناسب پاتر هست یا نه. گراهام پاتر در برایتون و اوسترشوند سوئد خودش فرصت یافت تا ترکیب تیمش را بسازد و به آن شکل دهد اما آیا او چنین فرصتی را در چلسی خواهد یافت؟ تجربه سرمربیان قبلی چلسی به ما می‌گوید پاسخ منفی است. باید ببینیم پاتر چگونه می‌تواند ترکیب چلسی پرستاره را مدیریت کند.
به قلم مارک کری، جان مولر و لیام ثارم از اتلتیک
