کوهستان: قله دماوند در مرکز رشته کوه البرز و در ناحیه موسوم به البرز مرکزی قرار دارد.
ارتفاع دماوند: کوه دماوند را از نظر ارتفاع نسبی در جایگاه دوازدهم بلندترین قلههای دنیا قرار دادهاند. پایگاه ملی دادههای علوم زمین ایران و وبگاه رصدخانه زمین ناسا، ارتفاع ۵۶۷۰ متر و ۵۶۷۱ متر را نیز برای قله دماوند اعلام کردهاند.
آبوهوای دماوند: فشار هوا در قله دماوند نصف فشار هوا در سطح دریا است. کمینه دمای هوا در ارتفاعات دماوند در تابستان تا 2 درجه زیر صفر و در زمستان تا ۶۰ درجه زیرصفر میرسد؛ میانگین بارندگی در ارتفاعات دماوند نیز تا ۱۴۰۰ میلیمتر در سال است که این بارشها اغلب بهصورت برف پدید میآید.
یخچالها: یخچال سیوله، یخچال دوبی سل در جبهه شمالی، یخچال دره یخار در شمالشرقی، یخچال خورتاب سر، یخچال شمالغربی و یخچال غربی از یخچالهای طبیعی معروف کوه دماوند محسوب میشوند.
سن دماوند:
الف- دماوند قدیمی: 1800 تا 800 هزار سال (پلور، ساردوبیچ)
ب- دماوند جوان: 600 تا 150 هزار سال (ایگنیمبریتهای اسک)، 60 تا 25 هزار سال (مسیر پلور به رینه)، 7 هزار سال (دامنه غربی)
پوشش گیاهی و جانوری: این منطقه دارای پوشش گیاهی غنی است؛ بسیاری از گیاهان دارویی که در کتابهای معتبر گیاهشناسی از آنها یاد شده در این منطقه یافت میشوند. در ارتفاعات مختلف کوه دماوند، گیاهان فراوان و گوناگونی میروید که برخی از آنها فقط در یک ارتفاع خاصی دیده میشوند.
جانوران منطقه: این منطقه بهدلیل موقعیت ویژهاش که از شمال به جنگل و از جنوب به کوههای هممرز کویر مشرف است، میزبان انواع مختلفی از جانوران مثل روباه، شغال، سگ، گرگ، خرس (درغرب و شمال)،کل، میش، آهو، گراز و خرگوش است. از پرندگان شکارچی این ناحیه میتوان به عقاب طلایی، جغد، تیهو، کبک، سینه سیاه، طوطی و دارکوب اشاره کرد. تقریبا پنج نوع مار، انواع عقرب، بزمجه، انواع خانواده موشها و گورکن نیز در این منطقه دیده میشوند.
رودخانههای پیرامون: در قسمت شمال کوه دماوند رودخانه تینه، در سمت جنوب و شرق رودخانه هراز و در سمت غرب نیز رودخانه لار قرار دارد. رودخانه لار و دیوآسیاب در غرب این کوه و رود پنج او (پنج آب) نیز در شرق آن جاری است.
آتشفشان: دماوند یک کوه آتشفشانی مطبّق (چیزی که دارای چندین طبقه، لایه یا چینه باشد) و نیمه فعال است که عمدتا در دوران چهارم زمینشناسی موسوم به دوران هولوسین تشکیل شده و اولین فوران آن حدود ۱٫۷۸ میلیون سال قبل رخ داده است.
آبشار: در جبهه جنوبی کوه دماوند آبشاری یخزده به بلندای ۷ متر و قطر ۳ متر وجود دارد که در جهان منحصربهفرد است. یخ این آبشار هرگز ذوب نمیشود. در فصل تابستان آب اندکی از این آبشار جاری میشود که بعدازظهر با کاهش دوباره دما این آب یخ میبندد. گودال بالای آبشار هم در تمام طول سال پوشیده از برف است. آبشار یخی کوه دماوند با قرار داشتن در ارتفاع ۵۱۰۰ متری، از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفعترین آبشار در خاورمیانه به شمار میرود.
|