عبدالصمد ممتاز، سفیر سابق ایران در پاریس، همان کسی است که برای کشورهای اسلامی، هلال احمر را به جای صلیب سرخ جهانی مورد حمایت قرار داد و در واقع یکی از پیشگامان تشکیل هلال احمر با همان فعالیت های صلیب سرخ در کشورهای مسلمان است، دیروز روز صلیب سرخ جهانی بود.
به گزارش طرفداری، اما علت استفاده از این مطلب در رسانه ورزشی طرفداری این است که ممتاز، دومین نماینده ایران در کمیته بین المللی المپیک است، او که سفیر ایران در فرانسه بود در سال 1923 یعنی 1302 شمسی، تحت دعوت مستقیم بارون پیروکوبرتن، موجد المپیک، به هشتمین کنگره کمیته بین المللی المپیک که در آسونسیون مرکز پاراگوئه برگزار می شد شرکت کرد و با حمایت بارون، عضویت شماره 123 را تا سال 1927 چهارسال دیگر به دست آورد.
اما از فعالیت او در تشکیل هلال احمر بشنویم.
در کنفرانس صلیب سرخ جهانی که در سال ۱۹۰۶ در ژنو برگزار شد، تنها دولتهای مسلمان آن زمان ایران و عثمانی بودند. نمایندهٔ عثمانی بهدلیل این که در کنفرانس صلیب سرخ در سال ۱۹۰۴ شرکت نکرده و معاهدهٔ منعقدهٔ آن را امضا نکرده بود از شرکت در کنفرانس صلیب سرخ در سال ۱۹۰۶ محروم ماند؛ بنابراین ایران تنها کشور مسلمانی بود که در آن کنفرانس نماینده داشت: صمد خان ممتازالسلطنه سفیر ایران در پاریس. او میبایست به اتفاق اعضای دیگر در مورد نماد و نشان پرچم امدادرسانی که همانا صلیب سرخ بود تصمیمی نهایی میگرفت. این کنفرانس در شرایطی تشکیل شد که جو بهشدت ضد عثمانی و مسلمانان بود و جهان در آستانهٔ دستهبندی کشورها برای آغاز جنگ جهانی اول قرار داشت، دولتهای مسیحی بهخصوص نمایندگان دولتهای بالکان، چنان ضد عثمانی و قرار دادن هلال ماه به عنوان نشان پرچم سازمان امدادرسانی کشورهای مسلمان موضعگیری کردند که گمان میرفت تنها صلیب سرخ و شیر و خورشید سرخ بهعنوان نشانهای رسمی مورد تصویب قرار گیرد، اما دفاع ممتازالسلطنه از هلال ماه موجب دگرگونی فضای کنفرانس شد. این امر گویای آن است که خواست حفظ منافع مسلمانان برای او بسیار قوی بودهاست
صمد خان ممتازالسلطنه طی نطقی در کنفرانس گفت: با این که صلیب مذهبی مورد احترام آیین اسلام است و نباید ذرهای بیاحترامی نسبت به صلیب عیسی کرد اما بهدلیل پارهای ملاحظات تاریخی و از آن جا که سابقاً صلیب علامت جنگ و جهاد با ممالک اسلامی بوده، شاید اثر سوئی در بین مسلمانان داشته باشد و اینان پذیرای خدمات بهداشتی و امدادرسانی تحت پرچم صلیب سرخ نشوند؛ بنابراین درخواست کرد که اجازه داده شود کشورها علامت ملی خود را داشته باشند.
این نطق ممتازالسلطنه اثر مثبت بخشید و بهرغم سعایت کشورهای مسیحی و بالکان هلال احمر به عنوان پرچم امدادرسانی کشورهای مسلمان مورد تصویب قرار گرفت.
این تلاش ممتازالسلطنه در حفظ حقوق مسلمانان و دولت عثمانی باعث شد منیر پاشا سفیر کبیر عثمانی در پاریس شخصاً به حضور ممتازالسلطنه رفته و قدردانی نماید و سلطان عثمانی پیام تشکر و قدردانی برای وی ارسال کند، در حالی که در آن برهه بر سر مسائل مرزی مجادلات پرتنشی بین دو کشور جاری بود. اما با وجود این مناقشات نمایندهٔ ایران نه تنها با هلال ماه ابراز خصومت نکرد بلکه پایمردی و تلاش وی باعث شد هلال احمر جزء پرچمهای امدادرسانی بینالمللی شود، در حالی که میتوانست فقط بر روی شیر و خورشید سرخ تأکید کند.
هنگامی که نصرتالدوله فیروز، وزیر امور خارجه دولت وثوقالدوله، صمد خان ممتازالسلطنه، سفیر ایران در پاریس، را معزول و سفارتخانه را به محل دیگری منتقل کرد و شخصاً به کار در سفارت مشغول شد، پلیس فرانسه پرچم ایران را از محل جدید پایین آورد و مانند گذشته صمدخان را وزیر مختار ایران در فرانسه شناخت. این اقدام در جهت حمایت از احمدشاه علیه نصرتالدوله به عمل آمد که مأمور امضای قرارداد ۱۹۱۹ بود.
ممتاز که در تبریز به دنیا آمده بود، در سال 1333 درگذشت و در پرلاشز پاریس به خاک سپرده شد.