سلتها یا کلتها (/ˈkɛlts/ یا /ˈsɛlts/)، در حدود سال ۷۰۰ قبل از میلاد، یک گروه از قبایل هندواروپایی جنگجوی چادرنشین بودند که در اروپای مرکزی ساکن شدند و در طول قرن چهارم ق. م به بالاترین نقطه نفوذ و استیلای خود رسیدند و از بریتانیا تا آسیای کوچک گسترش یافتند.
سلتها سپس رو به شرق به آسیای کوچک کوچ کردند، جایی که به گالاتاییها [غلاطی] معروف بودند و رو به غرب هم به سرزمین گل و اسپانیا و بریتانیا رفتند. از قرن سوم ق. م بدین سو، تاریخ اقوام سلت رو به زوال و تباهی رفت و با فتح گل به دست ژولیوس سزار، استقلال سلتیها در قاره اروپا به پایان رسید. در بریتانیا و ایرلند این فروپاشی آهستهتر صورت گرفت، اما فرهنگ سنتی به تدریج و در اثر فشارهای سیاسی به تدریج از هم فروپاشید.
ملت های سلتی
ملتهای سِلتی یا سِلتیک سرزمینها یا قلمروهایی در بخشهای شمالی و غربیِ اروپا هستند که زبانهای سلتی یا برخی از ویژگیهای فرهنگیِ پیشینِ خود را حفظ کردهاند.
این ملتها شاملِ برتانی (Breizh)، کورنوال (Kernow)، ولز (Cymru)، اسکاتلند (Alba)، جزیره ایرلند (Éire) و جزیره من (Mannin). هستند و لزوماً کشور مستقل هم نیستند.
همچنین ملتهای سلت در شمالِ غربیِ شبهجزیره ایبری، گالیسیا، شمال پرتغال و آستوریاس نیز گاهی بپاسِ فرهنگ و تاریخشان در این گروه آورده شدهاند اما در دورانهای جدید، گویشی به زبانهای سلتی در آنجا ثبت نشده است.
زبان های سلتی از نظر تاریخی و جغرافیایی، به دو بخش قارهای و جزیرهای تقسیم میشود. بخش نخست (قارهای) اکنون منسوخ شده، اما بخش جزیرهای کمابیش بکار رفته و زیرگروههای زیر را دربر میگیرد:
بریتونی (Brythonic): شامل زبانهای برِتون (Breton)، کورنی (Cornish)، و ولزی (Welsh).
گیلیکتبار (Gaelic): شامل زبانهای گِیلیک ایرلندی، گالیک اسکاتلند و مانکس (Manx).
شاخهٔ قارهای از طریق زبانی به نام زبان گالیک (گُلی) شناخته شده که در منطقهای در حوالی کشور امروزی فرانسه گفتگو میشدهاست. زبان گلی در چند کتیبه و نام خاص معدود که از هزاره نخست پیش از میلاد به جای ماندهاست، بهطور خیلی محدودی ثبت شدهاست. تا سده پنجم میلادی از زبانهای سلتی، به ویژه زبان گالیک، در سراسر اروپای غربی استفاده میشدهاست. اما امروزه دانش ما دربارهٔ این زبانها محدود به آن چیزی است که در جزیرههای بریتانیا و ایرلند باقی ماندهاست.
سلتی جزیرهای خود به دو شاخه دیگر، یعنی بریتانیا و گایدلی تقسیم میگردد. زبان ولزی که آثار آن از قرن یازدهم ثبت و مشاهده گردیده، یک زبان بریتانی است؛ برتونه که در شمال فرانسه گفتگو میشود و کورنوالی که در قرن هجدهم از میان رفت، نیز از زبانهای بریتانی هستند. نخستین زبان گایدلی ثبت شده، ایرلندی باستان است که در کتیبههای قرن چهارم و متون متعددی از قرن ششم میلادی ضبط شدهاست. دو زبان امروزی از ایرلندی باستان منشعب شدهاند: ایرلندی نو که هنوز در بخش غربی سرزمین ایرلند گفتگو میشود و در مدارس ایرلند تدریس میگردد، و زبان گیلی اسکاتلندی که در سرزمینهای کوهستانی و جزایر اسکاتلند و جزیرهٔ کیپ برتون در نوا اسکوشیا همچنان به کار میرود. طبق یک تحقیق مجموع گویشوران زبان های سلتیک در اروپا حدود 1.4 میلیون نفر می باشد.