زبان ایرلندی (به ایرلندی: Gaeilge، تلفظ: گِلگیه) یکی از زبان‌های سلتی است که در ایرلند بدان سخن می‌گویند. اگرچه زمانی همه جزیره ایرلند بدین زبان سخن می‌راندند ولی امروزه این زبان به گونه زبان بخش کوچکی از ایرلندی‌ها درآمده است. با این همه دولت جمهوری ایرلند پشتیبان این زبان به عنوان زبان رسمی کشور و یکی از زبان‌های رسمی اتحادیه اروپا است. همچنین این زبان، زبان رسمی ایرلند شمالی شناخته می‌شود. جمعیت کسانی که در جاهای ایرلندی‌نشین زبان مادریشان ایرلندی است میان ۷۰٬۰۰۰ تا ۸۳٬۰۰۰ تن برآورد می‌شود. با این همه این زبان برپایه سرشماری‌ها و برآوردها ۳۸۰ هزار گویشور دارد.
کشور ایرلند از طرف شمال با ایرلند شمالی که بخشی از انگلیس می باشد ، از غرب با اقیانوس اطلس و از شرق دریای ایرلند همسایه است و جز کشورهای ثروتمند جهان به شمار می رود . این کشور از نظر رشد ناخالص داخلی ، پنجمین کشور جهان و از نظر شاخص توسعه جهانی ، پنجمین کشور جهان محسوب می شود . کشور ایرلند جز اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد می باشد . دو زبان رسمی کشور ایرلند ، ایرلندی و انگلیسی می باشند که این دو زبان به طور چشم گیری به ادبیات این کشور کمک زیادی کرده اند .
زبان رسمی کشور ایرلند یا همان زبان ایرلندی تنها زبانی می باشد که در ایرلند استفاده می شود و از خود جزیره ایرلند ریشه گرفته است و بقیه زبان ها از خارج به ایرلند وارد شده است. زبان انگلیسی از قرن نوزدهم زبان اول و مسلط در ایرلند بوده است و تنها جمعیت اندکی در ایرلند زبان ایرلندی را زبان اول خود می دانند. در قانون اساسی جمهوری ایرلند ، هر دو زبان انگلیسی و زبان ایرلندی به عنوان زبان ملی و زبان رسمی کشور ایرلند معرفی شده اند. لازم به ذکر است که ایرلند شمالی هیچ زبان رسمی ندارد اما زبان انگلیسی برای زبان اداری و یا سیاسی مورد استفاده قرار می گیرد. اولین بار در قرن ۱۲ میلادی نورمن ها با ورود به جزیره زبان انگلیسی را وارد این کشور کردند و پس از مدتی زبان انگلیسی در دادگاه ها ، تجارت ، امور اجریی و غیره به جزیی جدایی ناپذیر تبدیل شد . در حال حاضر تقریبا همه جمعیت در ایرلند با زبان انگلیسی آشنایی دارند و از آن در همه جا استفاده می کنند.
زبان ایرلندی زبان بومی و رسمی ایرلند می باشد که از حدود دو هزار سال پیش و از زمان مهاجرت پروتوگالیک ها در عصر آهن به وجود آمده است.زبان ایرلندی گنجینه بزرگی از کتیبه ها در سده های متفاوت است که توسط زبان شناسان به ایرلند باستان از قرن ششم تا دهم میلادی و ایرلند میانه از قرن دهم تا سیزدهم ، زبان ایرلندی نوین اولیه تا قرن هفدهم تا کنون تقسیم بندی شده است. زبان ایرلندی در حال حاضر برای مدت ها زبان رایج ایرلند بود و در دوره هایی تحت تاثیر زبان های لاتین ، زبان نورس باستان ، فرانسوی و انگلیسی قرار گرفته بود.
گرچه کشور ایرلند زبان سلتیک و فرهنگ منحصر به فرد خود را دارا میباشد، ولی امروزه انگلیسی، زبان گفتاری مردم ایرلند شده است. مردم ایرلند آنقدر زبان انگلیسی را روان و خوب صحبت می کنند که گویا این زبان در ایرلند بهتر از هرجای دیگر در دنیا بیان می شود. به طوری که هرساله 150 هزار دانشجو در تمام سنین و از هر جای دنیا برای تحصیل به ایرلند مهاجرت می کنند تا در مدارس و موسسات این کشور، از آموزش زبان انگلیسی در بالاترین کیفیت بهره مند گردند.
زبان ایرلندی Gaelic یکی از قدیمی ترین زبان هایی می باشد . اگرچه در کشور ایرلند تلاش های بسیار زیادی برای زنده نگه داشتن این زبان انجام شد اما تقریبا همه آنها شکست خوردند ولی به هر حال این تلاش ها باعث شد در سال ۲۰۰۷ میلادی زبان ایرلندی بیست و یکمین زبان رسمی اتحادیه اروپا شد.
زبان انگلیسی نخست پس از حمله نورمن‌ها به ایرلند توسط عدهٔ کمی از دهقانان و بازرگانان که از انگلستان آمده بودند سخن گفته می‌شد. پس از حملهٔ خاندان تودور از سال 1530 میلادی، زبان انگلیسی به‌طور گسترده جایگزین زبان ایرلندی شد.
