جنگ ستارگان، دکتر ژیواگو، دنیای سینمایی مارول، بربادرفته، ده فرمان، استیون اسپیلبرگ و جیمز کامرون هرکدام نقش خود در شکل‌گیری فهرست پرفروش ترین فیلم های جهان سینما با احتساب نرخ تورم را دارند.
به خاطر تأثیر درازمدت تورم روی قیمت بلیت‌های سینما، فهرست پرفروش ترین فیلم جهان بیشتر آثار جدید را در خود جا داده است. اما با احتساب نرخ تورم، این فهرست دچار تغییرات زیادی می‌شود. اگر بدون درنظرگرفتن نرخ تورم به این فهرست نگاه کنیم، منهای استثناهایی همچون فیلم پارک ژوراسیک و فیلم E.T. the Extra-Terrestrial عموما با فیلم‌هایی مواجه می‌شویم که متعلق به بعد از سال ۱۹۹۵ میلادی هستند.
بنابراین در نظر نگرفتن تورم به عقیده‌ی برخی افراد باعث رخ دادن ناعدالتی در حق فیلم‌های قدیمی می‌شود و کاری می‌کند که خیلی‌ها درک نکنند که آن‌ها در زمان خود تا چه اندازه در جذب مخاطب موفق بوده‌اند. البته نباید فراموش کرد که تورم محاسبه‌شده هرگز کاملا دقیق هم نیست و صرفا در این رابطه دیدگاه کلی خوبی به ما می‌دهد؛ تا همان‌گونه که گفته شد حدس بزنیم اگر این فیلم‌ها با قیمت‌های امروز اکران می‌شدند، چه‌قدر فروش می‌کردند. شوربختانه باید پذیرفت که رابطه‌ای مستقیم و واضح بین تورم و قیمت بلیت وجود ندارد.
برای درک چرایی غیرممکن بودن رسیدن به یک فهرست کاملا بی‌اشکال باید یک مثال زد؛ در سال ۱۹۷۰ هر بلیت سینما ۱.۵۵ دلار بود. اکنون ۱.۵۵ دلار سال ۱۹۷۰ معادل ۱۰.۵۸ دلار سال ۲۰۲۱ میلادی است. در همین حین قیمت بلیت سینما در سال ۱۹۸۰ میلادی معادل ۲.۶۹ دلار بود. اما ۲.۶۹ دلار سال ۱۹۸۰ معادل ۱۰.۵۸ دلار سال ۲۰۲۱ میلادی نیست! بلکه معادل ۸.۶۵ دلار سال ۲۰۲۱ میلادی است.
باید به یاد داشت که موارد متفاوتی روی میزان فروش یک فیلم سینمایی تاثیر می‌گذارند و همه‌ی بلیت‌ها با قیمت یکسان به فروش نمی‌رسند. فیلم آواتار جیمز کامرون در سه فرمت پخش شد؛ دوبعدی، سه‌بعدی و آی‌مکس. حدودا دو سوم بلیت‌های فیلم متعلق به اکران سه‌بعدی و یک‌ششم آن‌ها مربوط‌به اکران داخل سینماهای آی‌مکس بودند. قیمت بلیت اکران در سینمای عادی ۷.۶۱ دلار، قیمت بلیت اکران سه‌بعدی ۱۰ دلار و قیمت بلیت آی‌مکس ۱۴.۵ دلار بود.
جمعیت جهان و کشورهای متفاوت در هر دوره‌ی زمانی، تخفیفات زمانی ویژه برای افراد مختلف به‌ویژه کودکان و فروش بیشتر بعضی فیلم‌ها در شهرهای بزرگ که قیمت بلیت در سالن‌های سینمای آن‌ها گران‌تر است. تمامی این‌ها از عواملی هستند که روی فروش همه‌ی فیلم‌ها و نادقیق‌تر شدن اجتناب‌ناپذیر فهرست تأثیر می‌گذارند. پس فیلم‌ها را بر این اساس در تعداد مخاطب یا حتی تعداد بلیت‌های فروخته‌شده مقایسه نکنیم. آن هم وقتی تفاوت بسیار زیادی بین مدت‌زمان اکران سینمایی آن‌ها به چشم می‌خورد. بعضی از فیلم‌های قدیمی سال‌ها در سینماها بودند و اکثر فیلم‌های جدید نهایتا چند ماه اکران سینمایی جدی را تجربه می‌کنند.
پرفروش ترین فیلم های جهان
۱۰- فیلم Star Wars: Episode VII - The Force Awakens
فیلم جنگ ستارگان: نیرو برمی‌خیزد
تاریخ اکران: ۱۴ دسامبر سال ۲۰۱۵ میلادی (دوشنبه، ۲۳ آذر ۱۳۹۴ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۲.۰۶۸ میلیارد دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۲.۲۲۱ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۹۳ از ۱۰۰ و ۸۱ از ۱۰۰
جی. جی. آبرامز، نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان آمریکایی که سریال Lost و سریال Fringe را در کارنامه دارد، وظیفه‌ی ریبوت دو مجموعه‌ی بزرگ علمی-تخیلی را برعده داشت. البته او وقتی Star Trek را به زندگی برگرداند، احتمالا خواب کارگردانی یک قسمت از جنگ ستارگان را هم نمی‌دید. این فیلم‌ساز در قسمت اول سه‌گانه‌ی جدید خط داستانی اصلی جنگ ستارگان سراغ وام‌گیری‌های متعدد و به‌جا از برترین فیلم‌های پیشین مجموعه رفت و نه‌تنها نسل جدید طرفداران جنگ ستارگان را شکل داد، بلکه توانست بسیاری از علاقه‌مندان قدیمی آن را هم به سالن‌های سینما بیاورد.
این‌بار به‌جای لوک اسکای‌واکر، دختری سرکش به اسم رِی با نقش‌آفرینی دیزی ریدلی در مرکز داستان فیلم قرار داشت. فیلم The Force Awakens بدون ایراد نیست. ولی درنهایت میان سه فیلم تشکیل‌دهنده‌ی سه‌گانه‌ی جدید کمترین میزان بحث‌برانگیزی را داشت و این‌طور به نظر آمد که اکثر بینندگان کم‌وبیش آن را دوست داشتند. فیلم Star Wars: Episode VII - The Force Awakens هنوز با اقتدار در صدر جدول پر فروش ترین فیلم های جهان در باکس‌آفیس داخلی آمریکا قرار دارد.
نکات جالب مرتبط با فیلم Star Wars: The Force Awakens:
در بخشی از پروسه‌ی فیلم‌برداری فیلم پای هریسون فورد شکست و جی. جی. آبرامز هم وقتی می‌خواست به او کمک کند، از ناحیه‌ی کمر آسیبی مشابه دید.
فیلم The Force Awakens در زمان اکران خود با فاصله‌ی زیاد، رکوردهای بیشترین پیش‌فروش بلیت و تماشا شدن تریلر در تاریخ را داشت.
آبرامز از شدت علاقه‌ای که به جهان «جنگ ستارگان» دارد، در ابتدا جرئت پذیرفتن وظیفه‌ی کارگردانی این اثر را نداشت؛ تا جایی که برای چند هفته افراد شناخته‌شده‌ای همچون دیوید فینچر و گیرمو دل‌تورو به‌عنوان گزینه‌های اصلی ساخت این اثر مطرح شدند. در پایان آبرامز این وظیفه را پذیرفت و به قول مارک همیل تبدیل به اولین کارگردان سری فیلم Star Wars شد که خودش سال‌ها جزو طرفداران پروپا قرص مجموعه بود.
۹- فیلم Doctor Zhivago
فیلم دکتر ژیواگو
تاریخ اکران: ۲۲ دسامبر سال ۱۹۶۵ میلادی (چهارشنبه، ۱ دی ۱۳۴۴ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۲۴۵ میلیون دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۲.۲۵۳ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۸۳ از ۱۰۰ و ۶۹ از ۱۰۰
دکتر ژیواگو فیلمی امریکایی-انگلیسی است که در سال ۱۹۶۵ به کارگردانی دیوید لین ساخته شد؛ یک درام عاشقانه که اقتباس سینمایی کتابی به همین نام به قلم بوریس پَسترناک بود. کتاب پسترناک به‌شدت در غرب محبوبیت داشت اما در شوروی سابق (جایی که داستان فیلم در آن‌جا رخ می‌دهد) غیر قانونی به شمار می‌رفت. پس امکان فیلم‌برداری در آن‌جا وجود نداشت و اکثر فیلم در اسپانیا فیلم‌برداری شد.
داستان فیلم در روسیه و در سال‌های بین جنگ جهانی اول و انقلاب داخلی روسیه جریان دارد. فیلم قصه‌ای عاشقانه از زندگی یک دکتر و شاعر متأهل و همسر یک فعال سیاسی در دوران سخت جنگ جهانی اول و انقلاب اکتبر روسیه را به تصویر می‌کشد. فیلم‌نامه‌ی فیلم توسط رابرت بولت نوشته شده بود و عمر شریف و جولی کریستی از ستارگان اثر بودند. پس از اکران فیلم منتقدان روی چندان خوشی به آن نشان ندادند و از مدت‌زمان طولانی و سه‌ساعته‌ی اثر ابراز نارضایتی کردند.
آن‌ها معتقد بودند فیلم تاریخ واقعی را بی‌اهمیت دانست و فقط روی روابط انسان‌ها تأکید داشت. از طرف دیگر اما فیلم یک موفقیت تمام عیار در گیشه‌ها کسب کرد و با فروش چشم‌گیر خود جواب انتقادها را داد. با گذر زمان نظر منتقدها هم درباره‌ی فیلم عوض شد. امروز دکتر ژیواگو در گروه بهترین آثار دیوید لین طبقه‌بندی می‌شود و توسط انستیتو فیلم آمریکا بین ۴۰ فیلم برتر آمریکایی در تمام ادوار قرار گرفته است.
نکات جالب مرتبط با فیلم Doctor Zhivago:
هنرپیشه‌ای که نقش یوری ژیواگو جوان را در مراسم تدفین مادر او بازی می‌کند، پسر واقعی عمر شریف یعنی طارق شریف بود.
بعد از فیلم Gone with the Wind، دکتر ژیواگو پرسودترین فیلم شرکت MGM به شمار می‌رود.
سودی که این فیلم به‌دست آورد از مجموع سود تمام فیلم‌های دیگر دیوید لین بیشتر است.
ساخت نسخه‌ی مصنوعی شهر مسکو در اسپانیا ۱۸ ماه طول کشید.
هزینه‌ی ساخت فیلم در ابتدا ۵ میلیون دلار بود اما این عدد در انتهای کار به ۱۵ میلیون دلار رسید.
۸- فیلم The Ten Commandments
فیلم ده فرمان
تاریخ اکران: ۸ نوامبر سال ۱۹۵۶ میلادی (پنج شنبه، ۱۷ آبان ۱۳۳۵ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۱۲۲.۷ میلیون دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۲.۳۷۷ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
۱۰ فرمان فیلمی آمریکایی و محصول سال ۱۹۵۶ میلادی است. فیلم در ژانر مذهبی دسته‌بندی می‌شود. کارگردان آن سسیل بی دمیل بود و شرکت پارامونت وظیفه‌ی ساخت و پخش آن را برعهده داشت. فیلم ۱۰ فرمان روایتی از زندگی حضرت موسی (ع) است؛ پیغمبری که در کودکی داخل دربار مصر به فرزندخواندگی درآمد و سپس به مقام والای پیامبری رسید و از طرف خدا فرمان‌هایی برای هدایت انسان‌ها را دریافت کرد.
فیلم The Ten Commandments یک اقتباس کامل از تورات، کتاب مقدس یهودیان است. نقش حضرت موسی را چارلتون هستون بازی کرده و از دیگر بازیگرهای فیلم می‌توان به یول براینر در نقش رامسس، آن باکستر در نقش نفرتیری، ادوارد جی رابینسون در نقش داتان و سِر سدریک هاردویک در نقش ستی اشاره کرد. این فیلم که در مصر فیلم‌برداری شد، آخرین و موفق‌ترین ساخته‌ی سسیل بی دمیل بود و بازسازی یک فیلم صامت به شمار می‌رفت که خود او در سال ۱۹۲۳ میلادی ساخته بود.
یکی از بزرگ‌ترین محیط‌های مصنوعی ایجادشده برای فیلم‌برداری در تاریخ سینما به هدف ساخت این فیلم بنا شد و در سال ۱۹۵۴ میلادی، لقب گران‌قیمت‌ترین فیلم ساخته شده در تاریخ سینما متعلق به ۱۰ فرمان بود. این فیلم نامزد دریافت هفت اسکار شد و البته تنها یکی از آن‌ها را به خانه برد. افزون بر تمامی این‌ها باید بدانید که در سال ۱۹۹۹ میلادی The Ten Commandments به‌دلیل اهمیت فرهنگی، تاریخی و هنری به دفتر ملی فیلم آمریکا اضافه شد. در سال ۲۰۰۸ طبق نظرسنجی برگزارشده توسط انستیتو فیلم آمریکا، ۱۰ فرمان در رتبه‌ی دهم فهرست برترین فیلم های تاریخ سینما در ژانر حماسی قرار داشت.
نکات جالب مرتبط با فیلم The Ten Commandments:
از سال ۱۹۷۳ میلادی تا به امروز شبکه ABC تقریبا هر سال فیلم را در تعطیلات عید پاک پخش کرده است.
حداقل از ۱۴۰۰۰ سیاهی لشگر و ۱۵۰۰۰ حیوان در ساخت فیلم استفاده شد.
سسیل بی دمیل سر صحنه‌ی فیلم‌برداری پس از بالا رفتن از ارتفاع ۴۰ متری برای چک کردن ایراد یکی از دوربین‌های فیلم‌برداری، دچار حمله‌ی قلبی شد. او دو روز بعد و برخلاف دستور پزشک به صحنه‌ی فیلم‌برداری برگشت تا ساخت فیلم را تمام کند.
برای درست کردن طوفان شن، عوامل فیلم از موتور هواپیماهای نیروی هوایی مصر استفاده کردند.
دلیل انتخاب چارلتون هستون برای ایفای نقش حضرت موسی توسط سسیل بی دمیل شباهت وی به مجسمه‌ی حضرت موسی اثر میکل آنژ بود.
۷- فیلم E.T. Extra-Terrestrial
فیلم ئی.تی. موجود فرازمینی
تاریخ اکران: ۲۶ مِی/مه سال ۱۹۸۲ میلادی (چهارشنبه، ۵ خرداد ۱۳۶۱ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۷۹۲.۳ میلیون دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۲.۵۱۱ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۹۸ از ۱۰۰ و ۹۱ از ۱۰۰
ئی.تی. موجود فرازمینی یک فیلم علمی‌تخیلی اکران‌شده در سال ۱۹۸۲ میلادی است که سال‌ها قبل، دومین فیلم از اسپیلبرگ در این فهرست بود. ولی با حذف فیلم Jaws از فهرست به خاطر ورود فیلم Star Wars: The Force Awakens و فیلم Avengers: Endgame به جمع ۱۰ فیلم پرفروش برتر تاریخ سینمای جهان با احتساب نرخ تورم، تبدیل به تنها ساخته‌ی این فیلم‌ساز شهیر آمریکایی در فهرست پیش‌رو شد. اسپیلبرگ علاوه‌بر کارگردانی وظیفه‌ی تهیه کنندگی E.T. Extra-Terrestrial را نیز برعهده داشت. فیلم‌نامه‌ی ئی.تی توسط ملیسا متیسون نوشته شد.
فیلم داستان پسربچه‌ای با نام الیوت را تعریف می‌کند که با یک موجود بیگانه‌ی فضایی به اسم ئی.تی که روی زمین گم شده، دوست می‌شود. الیوت و چند دوست او می‌خواهند ئی.تی را به سیاره خود برگردانند و در این بین وجود ئی.تی را از خانواده و دولت مخفی کنند. از بازیگران فیلم می‌توان به هنری توماس، دی والاس، رابرت مک‌ناتون و دریو بریمور اشاره کرد. ایده‌ی فیلم براساس رابطه‌ی اسپیلبرگ با دوست خیالی خود در دورانی خاص از زندگی شکل گرفت؛ دوستی که این فیلم‌ساز بعد از جدا شدن والدینش در دهه‌ی ۶۰ میلادی، او را در ذهن خود خلق کرده بود.
در سال ۱۹۸۰ و طی ملاقات اسپیلبرگ با متیسون، این دو داستانی جدید برای فیلمِ هرگز ساخته‌نشده‌ی Night Skies نوشتند که پایه‌گذار شکل‌گیری فیلم‌نامه‌ی ئی.تی شد. بودجه‌ی ساخت اثر در آن زمان ۱۰.۵ میلیون دلار بود و فیلم‌برداری E.T. Extra-Terrestrial در ایالت کالیفرنیا و در طول ۴ ماه (از سپتامبر تا دسامبر ۱۹۸۱ میلادی) انجام شد. برخلاف روال معمول فیلم‌برداری که باتوجه‌به آن صحنه‌ها به ترتیب قرارگیری در فیلم‌نامه فیلم‌برداری نمی‌شوند، سکانس‌های فیلم تقریبا به ترتیب رخ دادن اتفاقات ضبط شدند. دلیل انجام این کار هم چیزی نبود جز آن که هسته‌ی اصلی بازیگران فیلم را نقش‌آفرین‌های جوان تشکیل می‌دادند و این روش فیلم‌برداری باعث می‌شد که بازیگران کم‌تجربه از لحاظ احساسی، اجرای بهتری داشته باشند.
فیلم ET توسط شرکت یونیورسال پخش شد و به موفقیت مالی عظیمی دست یافت. این اثر اسپیلبرگ تا زمان اکران پارک ژوراسیک در سال ۱۹۹۳ میلادی پرفروش ترین فیلم جهان بود. منتقدها فیلم را روایت‌گر یک داستان فوق‌العاده راجع به دوستی به حساب آوردند و در یک نظرسنجی که توسط سایت راتن تومیتوز انجام شد، فیلم E.T. Extra-Terrestrial لقب بهترین ساخته‌ی تخیلی تاریخ سینما را دریافت کرد.
نکات جالب مرتبط با فیلم E.T. Extra-Terrestrial:
براساس داستان فیلم سن ئی.تی بیش از ۱۰ میلیون سال بود.
طراحی صورت ئی.تی با ترکیب صورت‌های شاعر معروف کارل سندبرگ، دانشمند بزرگ آلبرت اینشتین و سگ نژاد پاگ انجام شد.
اسپیلبرگ شخصا فیلم را برای رئیس جمهور وقت آمریکا، رونالد ریگان و همسرش ننسی ریگان در کاخ سفید به نمایش درآورد.
بالغ بر ۱۰ درصد بودجه‌ی ۱۰.۵ میلیون دلاری فیلم صرف ساخت عروسک ئی.تی و حرکت دادن او شد.
براساس گفته‌های خود اسپیلبرگ، ئی.تی از برخی جهات مانند یک گیاه است و جنسیت مونث یا مذکر ندارد.
۶- فیلم The Sound of Music
فیلم اشک‌ها و لبخندها
تاریخ اکران: ۲ مارچ/مارس سال ۱۹۶۵ میلادی (سه شنبه، ۱۱ اسفند ۱۳۴۳ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۲۸۶.۲ میلیون دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۲.۵۷۲ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۸۳ از ۱۰۰ و ۶۳ از ۱۰۰
فیلم The Sound of Music که تماشاگرهای ایران بیشتر آن را با نام اشک‌ها و لبخندها می‌شناسند، یک درام موزیکال است؛ اثری به کارگردانی و تهیه‌کنندگی رابرت وایز و نویسندگی ارنست لمان که در سال ۱۹۶۵ میلادی اکران شد. این اثر اقتباسی از نمایش آهنگین The Sound of Music در تئاتر برادوی است. آهنگ‌سازی فیلم توسط ریچارد راجرز انجام شد و اسکار همراشتاین دوم اشعار نوشته‌شده برای فیلم‌نامه‌ی موزیکال آن را سرود.
اشک‌ها و لبخندها داستان زندگی یک دختر جوان اتریشی را روایت می‌کند که در سال ۱۹۳۸ میلادی زندگی خود را در در شهر سالزبورگ می‌گذراند و برای راهبه شدن درس می‌خواند. او برای سرپرستی و آموزش هفت فرزند یک افسر بازنشسته‌ی نیروی دریایی که همسر خود را از دست داده است، به ویلای این خانواده می‌رود و به شکلی کم‌وبیش شبیه به مری پاپینز، موسیقی و عشق را با صبر و مهربانی وارد خانه می‌کند. داستان با محوریت عمیق‌تر شدن دائمی رابطه‌ی او با اعضای خانواده جلو می‌رود و نشان می‌دهد که چگونه انسان‌هایی گوناگون با توسل به ایمان و شجاعت، درکنار یکدیگر غم‌های به وجود آمده به خاطر جنگ‌ها را التیام می‌بخشند. از ستارگان فیلم باید به جولی اندروز و کریستوفر پلامر اشاره کرد.
فیلم‌برداری اشک ها و لبخندها، یکی از پرفروش ترین فیلم های جهان در مارس سال ۱۹۴۶ آغاز شد و تا سپتامبر ادامه داشت. صحنه‌های جریان‌یافته در محیط‌های باز در شهر سالزبورگ کشور اتریش و صحنه‌های داخلی در استودیوهای قرن بیستم کالیفرنیا فیلم‌برداری شدند. اکران اشک‌ها و لبخندها مخصوصا در روزهای نخست، انتشار نظرات بسیار متفاوت منتقدان راجع به آن را در پی داشت. بااین‌حال موفقیت اثر در جلب نظر تماشاگر بسیار چشم‌گیر بود و فیلم The Sound of Music در رسیدن به صدر جدول تا آن زمان طی چهار هفته به در بسته نخورد.
فیلم اشک‌ها و لبخندها نه‌تنها در سال اکران خود رکورد فروش یک فیلم سینمایی در ۲۹ کشور را جابه‌جا کرد، بلکه در فصل جوایز نیز پنج جایزه‌ی اسکار کسب کرد. در سال ۱۹۹۸ انستیتو فیلم آمریکا The Sound of Music را ۵۵اُمین فیلم برتر تاریخ و چهارمین فیلم موزیکال برتر نامید. ساخته‌ی رابرت وایز در سال ۲۰۰۱ به‌دلیل اهمیت هنری، فرهنگی و تاریخی به دفتر ملی فیلم امریکا اضافه شد.
نکات جالب مرتبط با فیلم The Sound of Music:
جولی اندروز خاطر شباهت شخصیت ماریا به مری پاپینز تا آستانه‌ی نپذیرفتن نقش پیش رفت.
هنگامی که فیلم به شبکه‌ی خانگی رسید، تقریبا برای پنج سال در فهرست خریداری‌شده توسط مردم قرار داشت.
کریستوفر پلامر برای ایفای نقش خود در اشک‌ها و لبخندها نواختن گیتار را آموخت.
عموما از فیلم The Sound of Music به‌عنوان فیلم نجات‌دهنده‌ی فاکس قرن بیستم پس از افتضاح به‌بارآمده با اکران کلئوپاترا (Cleopatra) یاد می‌شود. کلئوپاترا یکی از پرهزینه‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای جهان است که تولید آن در زمان خود ۴۴ میلیون دلار هزینه داشت و با فروش ۲۶ میلیون دلاری، شکست تجاری سنگینی را به فاکس تحمیل کرد؛ همان شرکتی که اکنون با اسم استودیوهای قرن بیستم و سرچلایت کاملا به دیزنی تعلق دارد.
رابرت وایز، کارگردان فیلم The Sound of Music دو بار پیشنهاد استودیو برای کارگردانی اثر را رد کرد.
۵- فیلم Avengers: Endgame
فیلم انتقام‌جویان: پایان بازی
تاریخ اکران: ۲۲ آوریل/آوریل سال ۲۰۱۹ میلادی (دوشنبه، ۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۲.۷۹۸ میلیارد دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۲.۸۲۳ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۹۴ از ۱۰۰ و ۷۸ از ۱۰۰
نتیجه‌ی سال‌ها برنامه‌ریزی، دنیاسازی و بهره‌برداری تلویزیون‌مانند از پرده‌های نقره‌ای، فیلم Avengers: Endgame را به نقطه‌ی اوج کارنامه‌ی مارول در کشاندن مخاطبان به سالن‌های سینما رساند. کوین فایگی تنها فرد حاضر در فهرست مجله‌ی معتبر امپایر از ۳۰ فیلم‌ساز برتر و تأثیرگذار سینمای مدرن است که تا به امروز حتی سابقه‌ی کارگردانی یک فیلم کوتاه را هم ندارد. او MCU را با اعتماد به هنرمندانی گوناگون به آن‌چه که باید تبدیل کرد؛ طوری که هرچه‌قدر استودیوهای دیگر به آب و آتش زدند و برای خلق دنیایی سینمایی جنگیدند، نتوانستند موفقیت جهان مارول را تکرار کنند.
فیلم اونجرز اندگیم با جمع‌بندی چند خط داستانی گسترده و رساندن برخی شخصیت‌های کلیدی مجموعه به سرانجامی که لیاقت آن را داشتند، غیرممکن را ممکن کرد و توانست لقب پرفروش ترین فیلم جهان ۲۰۱۹ بدون احتساب نرخ تورم را از چنگ آواتار خارج کند. همچنین به عنوان یکی از پرفروش ترین فیلم های اکشن شناخته می‌شود. این موضوع وقتی مهم‌تر به نظر می‌رسد که به یاد بیاوریم طی سال ۲۰۱۹ رقابت در گیشه‌ها واقعا سخت شده بود. البته که ساخته‌ی جیمز کامرون با اکران مجدد در چین مجددا توانست در رتبه‌ی اول فهرست بدون احتساب نرخ تورم بایستد.
رسیدن به رتبه‌ی پنجم این فهرست درحالی‌که تورم مجموع فروش برخی فیلم‌ها را به شکلی غیرواقعی و عجیب‌وغریب افزایش داده است، نتیجه‌ی یک تفکر بلند بود؛ نتیجه‌ی برنامه‌ریزی و جلو رفتن مطابق آن برنامه. حتی اگر یک فیلم از دنیای سینمایی مارول هم به نظر یک نفر لیاقت دریافت صفت «خوب» را نداشته باشد باز هم انکار دستاورد فوق‌العاده‌ی فایگی و همکاران او در سرگرم ساختن تماشاگر سینما، بی‌انصافی محض است.
نکات جالب مرتبط با فیلم Avengers: Endgame:
از بین تمام بازیگران فیلم، رابرت داونی جونیور تنها کسی بود که اجازه‌ی خواندن نسخه‌ی کامل فیلم‌نامه را داشت. به همین خاطر حجم قابل توجهی از عوامل تولید و بازیگران Endgame پیش از اکران آن، مثل بینندگان اطلاعی از همه‌ی جزئیات داستانی اثر پرفروش نداشتند.
مطابق اطلاعات رسمی در مجوع برای تبلیغات انتقام‌جویان: پایان بازی حداقل ۳۵۶ میلیون دلار خرج شد.
در بیشتر از ۹۲ درصد شات‌های حاضر در فیلم Avengers: Endgame از جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری استفاده شده است.
۴- فیلم Star Wars
فیلم جنگ ستارگان
تاریخ اکران: ۲۵ مِی/مه سال ۱۹۷۷ میلادی (چهارشنبه، ۴ خرداد ۱۳۵۶ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۷۷۵.۴ میلیون دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۳.۰۷۱ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۹۳ از ۱۰۰ و ۹۰ از ۱۰۰
نخستین فیلم جنگ ستارگان (جنگ‌های ستاره‌ای) که نام آن بعدا به Star Wars: Episode IV - A New Hope تبدیل شد، اپرای فضایی جرج لوکاس است. تمرکز داستان فیلم A New Hope روی نمایش تلاش اتحاد Rebel به فرماندهی پرنسس لیا برای نابود کردن سفینه‌ی فضایی امپراطوری کهکشان است؛ سفینه‌ای که دث استار نام دارد. در بخشی از پرده‌ی اول داستان فیلم پسر مزرعه‌دار ساده‌ای به اسم لوک اسکای‌واکر ربات‌هایی را پیدا می‌کند که حاوی نقشه‌های ساخت Death Star هستند و ناخواسته وارد این جنگ عظیم می‌شود.
لوک تصمیم می‌گیرد با کمک یک جدای به اسم اوبی وان کنوبی نقشه‌ها را به اتحاد Rebel برساند تا بتوانند کهکشان را از دست امپراطوری ظالم نجات دهند. از هنرپیشگان فیلم می‌توان به مارک همیل، هریسون فورد و کری فیشر اشاره کرد. نوشتن فیلم‌نامه‌ی A New Hope از سال ۱۹۷۳ توسط لوکاس آغاز شد و منابع الهام بخش او آثاری همچون فیلم Flash Gordon Serials، محصول سال ۱۹۳۶ میلادی و قلعه‌ی پنهان، ساخته‌ی آکیرا کوروساوا در سال ۱۹۵۸ بودند.
فیلم‌نامه‌ی جرج لوکاس توسط استودیوهای یونیورسال و حتی گروه United Artists رد شد. اما فاکس قرن بیستم به آن چراغ سبز نشان داد و پروسه‌ی ساخت جنگ ستارگان، یکی از پرفروش ترین فیلم های جهان با احتساب نرخ تورم کلید خورد. قسمت اعظم فیلم در کشورهای تونس، انگلستان و گواتمالا فیلم‌برداری شد و ساخت آن در کل با مشکلات زیادی همراه بود؛ از وضعیت بد آب‌وهوایی تا خرابی وسایل صحنه و مشکلات مالی. شرکت Industrial Light & Magic توسط شخص لوکاس فقط برای درست کردن جلوه‌های ویژه‌ی جنگ ستارگان به وجود آمد.
بالاخره در تاریخ ۲۵ مِی/مه ۱۹۷۷ میلادی، فیلم «جنگ ستارگان، قسمت ۴: امید تازه» اکران شد. جنگ ستارگان توانست به ۷۷۵ میلیون دلار فروش جهانی دست یابد و فیلم آرواره‌ها از اسپیلبرگ را پشت سر بگذارد. اولین فیلم Star Wars نامزد دریافت ۱۰ جایزه‌ی اسکار شد و ۶ اسکار دریافت کرد. این محصول اثرگذار سینمایی در همان اولین سال اکران به خاطر اهمیت فرهنگی، هنری و تاریخی به دفتر ملی فیلم آمریکا اضافه شد.
نکات جالب مرتبط با فیلم Star Wars: Episode IV - A New Hope:
در اولین روز فیلم‌برداری در تونس، شدیدترین باران طی ۵۰ سال در تونس شروع به باریدن کرد!
لوکاس در مصاحبه‌ای گفت که طی مراحل اولیه‌ی نوشتن فیلم‌نامه لوک قرار بود یک دختر باشد و هان سولو یک بیگانه‌ی فضایی. همچنین دو ربات مشهور R2-D2 و C3-PO قرار بود به ترتیب A-2 و C-3 نامیده شوند.
چوباکا با الهام از سگ جرج لوکاس که ایندیانا نام داشت، طراحی شد.
موسیقی متن فیلم اثر جان ویلیامز افسانه‌ای، رتبه‌ی اول فهرست برترین موسیقی‌های فیلم انستیتو AFI را به خود اختصاص داده است.
منبع الهام خلق شخصیت هان سولو به‌گفته‌ی لوکاس شخصی نیست جز فرانسیس فورد کاپولا، کارگردان معروف سینما.
۳- فیلم Titanic
فیلم تایتانیک
تاریخ اکران: ۱ نوامبر سال ۱۹۹۷ میلادی (شنبه، ۱۰ آبان ۱۳۷۶ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۲.۱۸۷ میلیارد دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۳.۱۰۸ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۸۹ از ۱۰۰ و ۷۵ از ۱۰۰
تایتانیک به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی جیمز کامرون، محصول سال ۱۹۹۷ میلادی آمریکا است و در ژانر فیلم‌های عاشقانه‌ی حادثه‌ای قرار می‌گیرد. داستان فیلم Titanic تلفیقی است از ماجرای واقعی غرق شدن کشتی تایتانیک و یک قصه‌ی خیالی رمانتیک بین دو مسافر این کشتی که از دو طبقه‌ی اجتماعی کاملا متفاوت بودند. کیت وینسلت و لئوناردو دی‌کاپریو وظیفه‌ی بازیگری در جایگاه نقش‌های اصلی این فیلم عاشقانه را برعهده داشتند. علاقه‌ی کامرون به داستان‌های مرتبط با کشتی‌های غرق‌شده به‌نوعی منبع الهام اصلی فیلم است. او اعتقاد داشت برای هرچه بهتر منتقل کردن حس فاجعه‌ی غرق شدن کشتی عظیم تایتانیک به مخاطب، وجود یک داستان عاشقانه در متن اثر ضروری به نظر می‌آید.
ساخت فیلم Titanic از سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز شد؛ با بودجه‌ای بالغ بر ۲۰۰ میلیون دلار که بیشترین پول خرج‌شده برای یک فیلم تا آن زمان به شمار می‌رفت. بخشی از هزینه‌ی ساخت توسط استودیوهای پارامونت و فاکس قرن بیستم تقبل شد. چه در گیشه و چه از نظر منتقدها تایتانیک یک موفقیت تمام‌عیار بود. فیلم توانست نامزد دریافت ۱۴ جایزه‌ی اسکار شود و از این نظر با رکورد فیلم All About Eve، محصول سال ۱۹۵۰ میلادی برابری کند. تایتانیک کامرون ۱۱ عدد از این اسکارها را هم مال خود کرد تا از این نظر به رکورد فیلم Ben-Hur، محصول سال ۱۹۵۹ برسد.
فروش اولیه‌ی یک میلیارد و ۸۴۰ میلیون دلاری، تایتانیک را به اولین فیلمی تبدیل کرد که توانست از مرز یک میلیارد دلار فروش عبور کند. فیلم Titanic توانست تا قبل از عرضه‌ی فیلم دیگر کامرون یعنی آواتار، عنوان پرفروش‌ترین را برای خود نگه دارد. اکران مجدد تایتانیک در سال ۲۰۱۲ به‌صورت سه‌بعدی نیز ۳۴۳ میلیون دلار دیگر را تحویل سازندگان داد و این‌گونه اثر مورد بحث پس از فیلم Avatar تبدیل به دومین فیلم در تاریخ شد که توانست از مرز فروش ۲ میلیارد دلار عبور کند. تایتانیک یکی از معدود آثار سینمایی حاضر در فهرست پرفروش ترین فیلم های تاریخ است که کمتر کسی به رسیدن آن به این جایگاه اعتراض می‌کند.
نکات جالب مرتبط با فیلم Titanic:
در صحنه‌ی نقاشی شدن رز توسط جک، دست‌هایی که در تصویر می‌بینیم متعلق به جیمز کامرون هستند و نه خود دی‌کاپریو.
وقتی رز با جک در اواخر فیلم روی پله‌ها ملاقات می‌کند، عقربه‌های ساعت دقیقا ۰۲:۲۰ صبح را نشان می‌دهند؛ همان ساعت غرق شدن کشتی تایتانیک مطابق گزارش‌های رسمی.
مدت‌زمان دقیق سکانس‌های جریان‌یافته در سال ۱۹۱۲ میلادی در فیلم مجموعا ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه است؛ دقیقا همان‌قدر که غرق شدن کشتی تایتانیک در جهان واقعی وقت برد!
استودیو پارامونت می‌خواست که نقش اول به متیو مک‌کانهی برسد. جیمز کامرون به‌شدت روی نقش‌آفرینی دی‌کاپریو تاکید داشت.
اولین فیلم در تاریخ سینما که توانست هم جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم و هم جایزه‌ی بهترین فیلم MTV را ببرد، تایتانیک بود؛ نشان‌دهنده‌ی موفقیت این فیلم عاشقانه در جلب توجه کامل و همزمان تماشاگرها و منتقدها.
۲- فیلم Avatar
فیلم آواتار
تاریخ اکران: ۱۰ دسامبر سال ۲۰۰۹ میلادی (پنج‌شنبه، ۱۹ آذر ۱۳۸۸ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۲.۸۴۶ میلیارد دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۳.۲۸۶ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰ و ۸۳ از ۱۰۰
آواتار یک فیلم علمی-تخیلی اکران‌شده در سال ۲۰۰۹ است. جیمز کامرون علاوه‌بر کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی این اثر سینمایی وظیفه‌ی تدوین آن را هم برعهده داشت. داستان فیلم Avatar در قرن ۲۲ میلادی جریان دارد؛ دوره‌ای که انسان‌ها در آن توانسته‌اند روی سیاره‌ای با نام پاندورا و در سیستم ستاره‌ای Alpha Centauri کلونی تشکیل بدهند. دلیل اصلی تشکیل کلونی هم بهره‌برداری از ماده‌ی معدنی unobtanium است که فقط در پاندورا یافت می‌شود.
اقدام انسان‌ها نسل Na'viها را که اهالی بومی پاندورا هستند، در معرض خطر قرار داده است. Na'viها موجوداتی انسان‌نما با قد بسیار بلندتر و پوستی آبی هستند که شاید در نگاه اول صلح‌جو به نظر بیایند، ولی برای حفاظت از خود حاضر به مبارزه تا سر حد مرگ هم می‌شوند. انسان‌ها برای ارتباط با اهالی پاندورا تکنولوژی به‌خصوصی اختراع می‌کنند که با آن می‌شود ازطریق مغز انسان، بدن یک Na'vi را کنترل کرد. رابطه‌ی جیک (با بازی سم ورتینگتون) و یک دختر از قبیله‌ی Na'vi به اسم نیتیری (با بازی زوئی سالدانا) و تلاش آن‌ها برای جلوگیری از انقراض نسل Na'viها قصه را پیش می‌برد.
نوآورانه ترین جلوه های کامپیوتری سینما در قرن بیست و یکم
ساخت آواتار از سال ۱۹۹۴ میلادی شروع شد؛ هنگامی که کامرون یک نسخه‌ی ۸۰ صفحه‌ای از فیلم‌نامه را نوشت. تصور می‌شد که فیلم‌برداری بعد از اتمام ساخت تایتانیک کلید می‌خورد. ولی در آن زمان تکنولوژی لازم برای ساخت فیلم وجود نداشت. ساخت یک زبان جدید برای اهالی پاندورا از سال ۲۰۰۵ شروع شد و در اوایل سال ۲۰۰۶ میلادی، کامرون شروع به نوشتن فیلم‌نامه‌ی اصلی و گسترش دادن دنیای خیالی اثر کرد.
بودجه‌ی اولیه ساخت آواتار، یکی از پرفروش ترین فیلم های تخیلی ۲۳۷ میلیون دلار تخمین زده شد. این رقم درنهایت به حدود ۳۱۰ میلیون دلار به‌علاوه‌ی ۱۵۰ میلیون دلار برای تبلیغات رسید. خوش‌بختانه خرج گسترده بی‌فایده از آب درنیامد و به فروش دیوانه‌وار اثر و ساخت تکنولوژی فیلم‌برداری منحصر‌به‌فرد فیلم Avatar کمک؛ تکنولوژی خاصی که از آن به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پیشرفت‌های صنعت سینما تا به امروز یاد کرده‌اند.
ساخت آواتار به‌نوعی از سال ۱۹۹۴ میلادی و با نوشته شدن نسخه‌ی ۸۰ صفحه‌ای فیلم‌نامه توسط کامرون کلید خورد
نکات جالب مرتبط با فیلم Avatar:
سم ورتینگتون موقع تست دادن برای نقش جیک، زیر فشار بی‌پولی در اتومبیل خود زندگی می‌کرد.
رندرینگ (Rendering) هر فریم شامل CGI (تصویر گرافیکی ساخته‌شده توسط کامپیوتر) در فیلم که یک بیست و چهارم ثانیه زمان داشت، بیشتر از ۴۷ ساعت زمان برد.
کامرون در یک مصاحبه گفت که پس از دیدن انیمیشن پوکاهانتس، ایده‌ی ساخت فیلم به ذهن او خطور کرد.
مت دیمون و جیک جیلنهال انتخاب‌های اول استودیو برای ایفای نقش اصلی فیلم آواتار بودند. ولی کامرون تصمیم گرفت از سم ورتینگتون ناشناس استفاده کند.
جیمز هورنر، آهنگ‌ساز آواتار گفت که ساخت آلبوم موسیقی متن اورجینال آواتار سخت‌ترین تجربه‌ی زندگی حرفه‌ای وی محسوب می‌شود. او تقریبا ۱۸ ماه از ساعت چهار صبح تا ۱۰ شب برای ساخت موسیقی فیلم Avatar کار کرد.
۱- فیلم Gone with the Wind
فیلم بر باد رفته
تاریخ اکران: ۱۵ دسامبر سال ۱۹۳۹ میلادی (جمعه، ۲۳ آذر ۱۳۱۸ خورشیدی)
فروش جهانی در زمان اکران: ۴۰۰.۲ میلیون دلار
فروش جهانی با احتساب نرخ تورم: ۳.۷۳۹ میلیارد دلار
میانگین امتیازات منتقدان در سایت‌های راتن تومیتوز و متاکریتیک: ۹۲ از ۱۰۰ و ۹۷ از ۱۰۰
بر باد رفته یک درام عاشقانه و تاریخی از سال ۱۹۳۹ میلادی است که با اقتباس از رمانی به همین نام به قلم مارگارت میچل ساخته شد؛ یک کتاب که در سال ۱۹۳۶ میلادی جایزه‌ی معتبر پولیتزر را کسب کرد. تهیه‌کننده‌ی فیلم دیوید سلزنیک و کارگردان آن ویکتور فلمینگ بود.
داستان فیلم بر باد رفته در قرن ۱۹ میلادی و اندکی بعد از پایان یافتن جنگ داخلی روایت می‌شد. قصه راجع به اسکارلت اوهارا و عشق او به همسر دخترعمو خود یعنی اشلی ویلکس است و ازدواجی که شاید در ادامه شکل بگیرد. از هنرپیشه‌های فیلم می‌توان به ویوین لِی، کلارک گِیبل و لزلی هاوارد اشاره کرد.
ساخت فیلم Gone with the Wind چالش‌های زیادی داشت. فیلم‌برداری اثر به مدت دو سال فقط به‌خاطر پافشاری سلزنیک برای استفاده از کلارک گِیبل در تقش رت باتلر به تعویق افتاد و پیدا کردن بازیگر نقش اسکارلت از بین ۱۴۰۰ نفر زنی که برای تست حاضر شده بودند، زمان زیادی برد. فیلم بربادرفته حالا در رتبه‌ی اول پرفروش ترین ها با احتساب نرخ تورم قرار دارد.
فیلم‌نامه‌ی اصلی اثر توسط سیدنی هاوارد نوشته شده بود. هرچند به‌خاطر تعدیل زمان بسیار طولانی فیلم دستخوش تغییرات پرشماری شد. جرج کاکر، اولین کارگردان بر باد رفته خیلی زود پس از شروع فیلم‌برداری اخراج شد و ویکتور فلمینگ جای او را گرفت. این وسط در مقاطعی از فیلم‌برداری وظیفه‌ی کارگردانی بر عهده‌ی سم وود بود.
فیلم Gone with the Wind نقدهای مثبتی دریافت کرد، ۱۰ اسکار از جمله دو جایزه‌ی افتخاری برد و از بسیاری از هنرپیشه‌های آن تقدیر شد. فیلم در زمان خود محبوبیت فوق‌العاده‌ای داشت و برای بیشتر از ۲۵ سال در صدر جدول پرفروش ترین فیلم های تاریخ سینما جا خوش کرد. این اثر پرفروش در فهرست ۱۰ فیلم برتر تمام دوران انستیتو فیلم آمریکا و فهرست آثار دفتر ملی فیلم آمریکا قرار دارد.
نکات جالب مرتبط با فیلم Gone with the Wind:
این اثر سینمایی اولین فیلم رنگی تاریخ است که برنده‌ی اسکار بهترین فیلم سال شد.
ویوین لی برای ۱۲۵ روز کار در پروسه‌ی ساخت فیلم Gone with the Wind حدودا ۲۵ هزار دلار حقوق گرفت. درحالی‌که کلارک گیبل برای ۷۱ روز کار ۱۲۰ هزار دلار دریافت کرد.
در زمان فیلم‌برداری ویوین لی هر روز چهار پاکت سیگار می‌کشید.
کلارک گیبل به خاطر ترس از خراب شدن وجهه‌ی عمومی خود به کارگردان التماس کرد که صحنه‌ی گریه کردن کاراکتر او را از فیلم حذف کند.
به شکلی شرم‌آور و ناراحت‌کننده، هیچ‌کدام از بازیگرهای سیاه‌پوست فیلم Gone with the Wind اجازه‌ی شرکت در مراسم افتتاحیه‌ی آن را نداشتند.
