اگر فیلم "راندی دیگر" یا با ترجمه کاملِ "یک دور دیگر" را کامل دیده باشیم، قطعا با جمله What a Life مواجه شدیم. این جمله اولین واژه های تیتراژی بود که گروه Scarlet Pleasure برای این فیلم ساخت. فیلمی که در نهایت جایزه بهترین اثر غیرانگلیسی زبانِ جشنواره اسکار را از آن خود کرد. |
اگر قرار باشد به شکلی خلاصه از محتوای این فیلم بگوییم باید همان جمله What a Life را تکرار کنیم.
"عجب زندگیای" که به شکل خبری گفته شده است. یا شاید هم درستش اینطور باشد؛ "عجب زندگیای؟"
واقعا زندگی چیست؟
نقل قول ابتدای فیلم:
جوانی چیست؟ یک رویا ... عشق چیست؟ درونمایه آن رویا
- سورن کیرکِگارد (فیلسوف دانمارکی)
|
در تعدادی از بررسیها به خصوص نقدهای ایرانی شاهد حمله به این فیلم بودیم. این نقدها فیلم را ستایشی از مستی و مصرف مشروبات الکلی میدانستند، بدون اینکه بخواهند در مضمون فیلم جستجوی بیشتری کنند. عملا به این فیلم برچسب محتوای ضاله غربی زده و کاملا کتمانش کردند. رویکردی که البته در قبال فروشنده اصغر فرهای هم وجود داشت و به آن هم برچسب بد نشان دادن ایران در نگاه جهانی زده شد.
ولی آیا واقعا این حرف درست است؟ آیا فیلم در ستایش مستی و مصرف مشروب است؟
خب برای پاسخ به این سوال باید توماس وینتربرگ و سینمایش را بشناسیم. نام جهانی و انگلیسی اثر Another Round است ولی نام اصلی و دانمارکی فیلم Druk گذاشته شده که همخوانی خیلی بیشتری با محتوای فیلم نسبت به نام انگلیسیاش دارد.
Druk به معنی "زیاده روی در مصرف مشروبات الکلی" است که اگر بخواهیم برگردانی به فارسی داشته باشیم واژه "سیاه مستی" ترجمه خوبی میتواند باشد.
حال به این سوال جواب بدهیم. فیلمی که نامش سیاه مستی است، در ستایش مصرف مشروب ساخته شده؟
**از اینجا به بعد شامل لو رفتن داستان می شود**
خب حالا شروع کنیم به رمزگشایی درباره حرف اصلی این فیلم؛ فیلم روایت چهار مرد است که با ملال آور بودن زندگی هایشان دست و پنجه نرم میکنند و برای خلاصی از این ایستایی به مشروبات الکلی کشیده میشوند.
به جلو برویم، تا جایی که این مصرف الکل از دست آن ها خارج شده و شخصیت اصلی داستان یعنی مارتین (مدس میکلسن) بحثی خیلی شدید با همسرش میکند و همسرش خیلی ضمنی اشاره دارد که با فردی جز مارتین است.
دیالوگ فیلم:
آنیکا(همسر مارتین) خطاب به مارتین : تو کاملا نامرئی هستی! و وقتی مشغول خوش گذرونی هستی، با کسی غیر از منه.
مارتین با نگاهی متعجب : تو هم با کس دیگه ای جز من خوش می گذرونی؟
آنیکا:مارتین، من نمی تونستم...(مکث)...منتظرت بشینم!
همین چند دیالوگ کافی بود تا مارتین عصبانی شود و با شکاندن اسباب خانه، محل را ترک کند.
توماس ویتنربرگ و اصغر فرهادی تا حدودی در فیلمسازی مشابهت دارند. هر دو توئیست و تعلیقی در آثار خود ایجاد می کنند که به آن پاسخ نمیدهند و برای مخاطب تبدیل به معما می شود. فقط چند نخ باریک در اختیار بیننده قرار داده می شود تا خودش نتیجه گیری کند.
در ادامه فیلم دیدیم که مارتین به دیدار دوستش تامی می رود. کمی به او کمک می کند و باها هم شام می خورند، اما اصل قضیه حرف تامی در هنگام خروج مارتین از خانه است. تامی به شکلی معنا دار برای مارتین و آنیکا آرزوی سلامتی و رفع مشکلات میکند. عملی که شک مارتین را برمیانگیزد. چرا تامی باید تا این حد برای بودن این دو نفر با هم تلاش کند و بگوید در برداشته شدن موانع بین شما کمک می کنم؟
با جلو رفتن فیلم، مارتین با خواهشهای بیشتر نمیتواند آنیکا را نرم کند تا زندگی را دوباره از سر بگیرند. تامی خودکشی میکند و در مراسم تدفین تامیست که آنیکا با پیامی از دلتنگی برای زندگی اش و مارتین می گوید. چرا آنیکا الان و بعد از تدفین تامی باید این پیام رو بفرستد؟ چرا قبلا نفرستاد؟ تامی چرا خودکشی کرد؟ جواب چیست؟
[در نهایت این جمع بندی فیلم است. زندگی یک دروغ است. انسان ها دروغ می گویند، به خود و دیگران. وقتی زندگی باب میلشان نیست، خود را گول می زنند تا بتوانند ادامه بدهند. تا دوام بیاورند. رقص پایانی مارتین و دوستانش هم در این فیلم در ستایش مستی نبود، در بی چارگی و دست به دامن مستی شدن بود. در نهایت ما دیدیم مارتین به جای ریز شدن روی رفتار زنش برگشتش را قبول کرد و با خوردن مشروب شروع به رقص کرد، اما نه رقصی از روی خوشحالی، که رقصی از سر دیوانگی. مردی خودش را گول می زند تا رفتارهای انسان های اطرافش و احتمالا خیانت همسرش را متوجه نشود و بتواند این زندگی را حتی به وسیله متوسل شدن به دروغ ادامه بدهد.]
زندگی قرار نیست سفید باشه، برای سفید موندنش به خودت دروغ بگو و سیاهیش رو از یاد ببر!
پس مهم نیست دیگران چی بگن، این زندگی فوق العاده ست.
[تمام این نوشته ها برداشت شخصی خودم از فیلم بود]
What a life, what a night
چه زندگی ای، چه شبی
What a beautiful, beautiful ride
چه سواریه خوبی
Don’t know where I’m in five but I’m young and alive
نمیدونم قراره چی بشه ولی من جوونم و زندم
F*ck what they are saying, what a life
لعنت به چیزی که بقیه میگن، چه زندگی ای