مریم مقدس
«مریم مقدس (س)» در قالب فیلم سینمایی به کارگردانی شهریار بحرانی، در سال ۱۳۷۹ ساخته شد و بعدها سریالی هم با همین عنوان تدوین و از شبکههای مختلف سیما روی آنتن رفت. این سریال در دو فرمت تلویزیونی و سینمایی در کشورهای زیادی پخش و عموما با استقبال مخاطبان همراه شد. شهریار بحرانی، کارگردان سریال «مریم مقدس»، دوسال پیش با حضور در برنامه «چهل چراغ» در گفتگو با محمدرضا شهیدیفر ادعا کرد پس از پخش سریال «مریم مقدس» در یکی از کشورهای آفریقایی، صلح و دوستی میان مسلمانان و مسیحیان ایجاد شد. او دراینباره گفت: «امیدوارم که ساخت این آثار موثر بوده باشد و به نظر این چنین شد. از سریال «مریم مقدس» مثال میزنم که در یکی از کشورهای آفریقایی نمایش داده شد و موجب صلح و آشتی میان مسلمانان و مسیحیان شد. ما در آنجا سفارت داشتیم و بچههای سفارتخانه کار را دوبله کردند و اوضاع آنجا آرام شد. این اتفاقها در خیلی از کشورها افتاد.» محمدرضا عباسیان از تهیهکنندگان سینما در مورد پخش این سریال در کشور ترکیه به نکته جالیی اشاره کرده و در این باره گفته است: «در ترکیه فقط سریال مریم مقدس بهطور رسمی یک میلیون و ۲۰۰ هزار نسخه تکثیر شد. اگر این میزان را در کپی غیرمجاز و دیده شدن به وسیله چند نفر ضرب کنیم به این نتیجه میرسیم که در اوج دوران لائیکها ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر از ترکها مریم مقدس را دیدهاند.»
مردان آنجلس
از اولین سریالهای دینی - تاریخی تلویزیون بود و به سبب همین نخستین بودن در آن سالها توانست مخاطبان زیادی را به خود جذب کند. فرجالله سلحشور کارگردان فقید تلویزیون در سال ۱۳۷۵ مجموعه «مردان آنجلس» را براساس ماجرای سختیهای اصحاب کهف در راه ایمان و درنهایت خواب ۳۰۰ ساله شان، ساخت. مرحوم سلحشور در آن سالها ۱۰ قصه قرآنی را برای ساخت انتخاب کرده بود که یوسف پیامبر، موسی (ع)، اصحاب کهف و حضرت عزیر جزء آنها بودند. از میان این قصهها، آنچه اولویت داشت و با توجه به امکانات آن روزها، ساختش برای گروه امکانپذیر به نظر میرسید «اصحاب کهف» بود. سلحشور تصمیم گرفت با ساخت این سریال به قصص قرآنی ورود پیدا کند و بعد از آن سراغ قصه انبیای الهی برود. به گفته تهیهکننده این سریال، «مردان آنجلس» یکی از اولین تجربههای کل سینماگران ایران در پرداخت به تاریخ و قصص قرآن، آن هم در ابعاد وسیع بود و از آنجایی که قصه جذابی داشت و تصاویر تازه و متفاوتی را به مخاطب ارائه میداد توانست طبق آمار حدود ۹۰ درصد مخاطبان را راضی کند. محسن علیاکبری، تهیهکننده سریال در مورد تاثیر و برد مجموعه تلویزیونی «مردان آنجلس» میان سایر ادیان و کشورهای همسایه گفته است: «مسیحیان خیلی از سریال خوششان آمده بود و به خاطر پخش آن تشکر میکردند. بهطور کلی مجموعه «مردان آنجلس» در ارتباط و تعامل ادیان تاثیر بسیار خوبی داشت. تلویزیون این سریال را در بسیاری از کشورها توزیع کرد که من در جریان آن نیستم، ولی تا جایی که میدانم در کشورهای همسایه پخش شده است. حتی شنیدهام که میگویند در ترکیه در هر خانهای که بروی یک سیدی از سریال مردان آنجلس هست. یکی دیگر از کارهایی که در آن سالها صورت گرفت و خبرش منتشر شد این بود که آقای خاتمی، رئیسجمهور وقت در سفری به واتیکان یک سیدی از این مجموعه را به پاپ ژانپل دوم هدیه دادند.
ستایش
سریالی که در ایران انتقاد های بسیار زیادی به آن شده است اما هر سه فصل سریال ستایش توانست مخاطبان عربزبان را با خود همراه سازد. این سریال در بین لبنانیها از محبوبیت خاصی برخوردار است بهگونهای که یوسف وهبه، مدیر برنامههای شبکه تلویزیونی المنار در مورد پخش سری اول این سریال در لبنان گفته بود: «درصد مشاهده سری اول این سریال چه در پخش اول و چه در زمان تکرار آن بسیار بالا بود.» محبوبیت این سریال نشان داد که سریالهای اجتماعی هم به اندازه سریالهای تاریخی میتوانند بین مردم منطقه با اقبال مواجه شود. با فاصله کمی از پخش فصل سوم مجموعه «ستایش» در شبکه سه سیما، دوبله این مجموعه به عربی آغاز شد و در نوبت پخش عربزبانان قرار گرفت. اقبال عربها به این سریال بهگونهای بود که همزمان با پخش این سریال در شبکه آیفیلم، بیلبوردهای تبلیغاتی این مجموعه در خیابانهای لبنان نصب شد.
حضرت یوسف
محبوبترین اثر مرحوم فرجالله سلحشور بدونشک یوسف پیامبر است. این سریال بنا به گفته عزتا... ضرغامی، مدیر اسبق صدا و سیما در بیش از پنجاه کشور پخش شد و به زبانهای مختلفی هم دوبله شد. بنا به گفته روزنامه «الشرق الاوسط» سریال یوسف پیامبر چنان اقبال گستردهای را در عراق به همراه داشته که تصاویر بازیگران این سریال در اغلب مغازههایی که تصاویر هنرمندان سینمای هالیوود را میفروختند به فروش رسید. منابع عراقی میگفتند، در دوران پخش این سریال، مصطفی زمانی، بازیگر ایرانی نقش یوسف پیامبر با چشمانی سبز به یکی از محبوبترین بازیگران دنیای عرب تبدیل شد. حتی برخی زنان عراقی نام کودکان تازه متولدشده خود را تحتتاثیر این سریال «یوسف» گذاشتند و خودشان هم به «امیوسف» شهرت پیدا کردند.
مصطفی زمانی و کتایون ریاحی را به اندازه داخل ایران میشناختند و دوستشان داشتند. در کردستان عراق و هنگام پخش این سریال، تمام دید و بازدیدها قطع میشده و حتی برنامه روزانه مردم با زمان پخش سریال تنظیم میشده است. یوسف پیامبر به اروپا هم رفت و از تلویزیون دولتی کانتون سارایوو پایتخت بوسنی و هرزگوین در قلب اروپا پخش شد و مورد استقبال زیادی هم قرار گرفت. با اینکه داستان یوسف پیامبر یک جذابیت ذاتی برای مسلمانان داشته، اما پرداخت و ریتم جذاب آن هم باعث این محبوبیت فوقالعاده شده است. آماری که محمدعلی انوشه، مدیر هفتمین بازار فیلم کشورهای اسلامی از پخش سریال تلویزیونی حضرت یوسف داده جالب توجه است؛ این سریال در ۹۰ کشور جهان پخش شده و میزان تماشاگرانش نزدیک به چهارمیلیارد نفر برآورد شده است. این سریال تنها در سه سال و در طول ماه مبارک رمضان به صورت همزمان از ۱۱۰ شبکه تلویزیونی در کشورهای مختلف پخش شده است.
اردو زبانان هم از مشتریان پروپاقرص این سریال ۴۵ قسمتی بودند و خواندن روایتشان از محبوبیت این مجموعه خواندنی است: «اردو زبانان شبهقاره همزمان با پخش این مجموعه از شبکههای داخلی صدا و سیما با اشتیاق فراوان قسمتهای مختلف آن را دنبال میکردند و این استقبال زیاد باعث شده بود عدهای حتی از این فرصت استفاده کنند و به همین لحاظ بازار فروش غیرمجاز لوحهای فشرده این سریال در میان مسلمانان هند و پاکستان بسیار گرم بود. از اینرو و در پی درخواستهای مکرر مخاطبان سیمای اردو مبنی بر دوبله و پخش این مجموعه به زبان اردو از شبکه سحر، «یوسف پیامبر (ع)» در ۶۰ قسمت در کراچی پاکستان و با حضور صداپیشگان بومی این کشور دوبله و از اول اسفند ماه ۸۹ روی آنتن سیمای اردو رفت و استقبال از آن در حدی بود که مجبور شدیم به فاصله کمی دوباره آن را پخش کنیم.» نکته جالب درباره مجموعه یوسف پیامبر این بود که مشکلات سیاسی و اعتقادی سریالی مانند مختارنامه را هم نداشت و همین شاید یکی از دلایل همهگیر بودنش بین کشورهای همسایه بود.
مختارنامه
در اینکه سریال «مختارنامه» داود میرباقری مهمترین و پرتکرارترین سریال دو دهه اخیر تلویزیون خودمان است شکی نیست، اما بهتر است بدانید این سریال ۴۰ قسمتی تا به حال چندینبار و به مناسبتهای مختلف از تلویزیون منازل کشورهایی مانند پاکستان، ترکیه، لبنان، عراق، سوریه، امارات متحده عربی و حتی عربستان تماشا شده و مورد توجه قرار گرفته است. پیش از این و در شهریور سال گذشته گزارشی با عنوان «روایت فتح مختار» به قلم میلاد جلیلزاده درباره نفوذ این سریال در کشورهای دیگر به تفصیل منتشر شد. اما مهمترین وجه این تاثیرگذاری را بین جوانان عربستانی شاهد بودیم. وقتی که مسلمانان و شیعیان عربستان با ارسال پیامک، آغاز اولین پخش سریال «مختارنامه» را به یکدیگر تبریک میگفتند و معتقد بودند سریال مختارنامه؛ بیدارکننده ذهنهای جوانان مسلمان در برابر تاریخستیزان سلفی و وهابی بوده و جمعهای چندنفرهای در مساجد با موضوع گفتگو درباره این سریال شکل میگرفته است. در امارات و عراق، قسمتهای این سریال ضبط و پخش چندینباره میشده و گاهی هم خودشان برخی قسمتها را زیرنویس میکردند.محبوبیت بازیگران سریال مختارنامه در این کشورها هم نکته جالب دیگری بود که کمتر بین کشورهای منطقه سابقه داشته است.
البته پخش این سریال اعتراضها و چالشهایی را هم ایجاد کرد؛ از اعتراض دانشگاه الازهر تا درگیری بین شبکههای «العربیه» و «الانوار ۲» بر سر پخش این سریال. العربیه مخالف پخش آن بود و اعتقاد داشت پخش آن در دل وهابیها ترس ایجاد میکند.
با همه این حرفها، اما هنوز آماری رسمی از تعداد بینندگان غیرایرانی سریال مختار منتشر نشده، اما اینکه مختارنامه مهمترین و استراتژیکترین سریال پس از انقلاب است را نمیتوان کتمان کرد.
ساخت ایران 1
مجموعه ای که از پخش خانگی پخش شد و توانست افتخارات مجموعه های همزاد خود را همانند شب ها برره و قهوه تلخ که هردو در پخش خانگی خوش درخشیده بودند را تکرار کند
این مجموعه به دلیل ضبط و فیلمبرداری در لبنان و حضور بازیگران معروف لبنانی در بسیاری از شبکه های این کشور پخش شد و توانست مخاطبان بسیاری را هم در لبنان و ایران داشته باشد