اختصاصی طرفداری / در ادامه بازی های انتخابی جام جهانی 1978 آرژانتین تیم ملی کشورمان باید در اولین گام از دور برگشت بازی ها در ورزشگاه آزادی به مصاف کره جنوبی می رفت. پیش از این بازی حرف و حدیث درباره حسن روشن که به علت آسیب دیدگی بازی برابر کویت را از دست داده بود فراوان بود و احتمال حضور این مهاجم شش دانگ در برابر حریف شرقی کم به نظر می رسید اما در روز بازی وقتی روشن با پایی بانداژ شده در ترکیب ابتدایی تیم ملی وارد زمین شد امیدهای هواداران برای فتح دروازه کره جنوبی دو چندان شد.
از سوی دیگر کره ای ها که قبل از این بازی در کویت به مصاف تیم ملی این کشور رفته بودند در سفر به غرب آسیا سرمربی خود را به علت بیماری همراه نداشتند.
بازی با حملات ایران آغاز شد و در همان دقیقه اول بود که حسن نظری یک موقعیت خوب گلزنی را هدر داد و یک کرنر به سود ایران اعلام شد که این کرنر هم با ضربه سر غفور جهانی در آغوش دروازه بان کره ای قرار گرفت. ملی پوشان کشورمان به خوبی می دانستند که با توجه به نتایج به دست آمده کره جنوبی جدی ترین رقیب ما در راه صعود به جام جهانی است و در صورت پیروزی برابر این حریف قلدر صعودمان به جام جهانی قطعی می شود. حملات دقایق ابتدایی ایران را کره ای ها با توپی که در دقیقه 14 به تیر دروازه حجازی کوبیدند جبران کردند و خیلی زود در دقیقه بیست و هشتم موفق شدند با یک شوت راه دور 30 متری اولین گل خورده ایران در این رقابت ها را رقم بزنند. نکته ای که در این بازی بیش از سایر موارد به چشم امد ضعف خط هافبک ایران در برابر هافبک های سرعتی و تکنیکی کره ای بود. نیمه اول بازی با برتری کره ای ها به پایان رسید. در نیمه دوم ملی پوشان کشورمان که به تلافی گل خورده بازی را تهاجمی آغاز کرده بودند خیلی زود در دقیقه 52 صاحب یک ضربه ایستگاهی شدند. علی پروین توپ را روی دروازه بیونگ هویونگ فرستاد و حسن روشن کوتاه قامت با یک ضربه سر زیبا توپ را به گل تساوی ایران تبدیل کرد.
این گل روحیه بخش باعث شد تا فشار ایران روی دروازه کره دو چندان شود و پانزده دقیقه بعد به گل برتری دست پیدا کنیم. در دقیقه 67 کرنر ارسالی عادلخانی از جناح چپ دروازه کره در شلوغی محوطه شش قدم به غلامحسین مظلومی رسید. ضربه مظلومی را مدافع کره ای برگشت داد اما توپ به حسن روشن رسید تا این بازیکن با پای بانداژ شده گل دوم خودش و تیم ملی ایران را وارد دروازه حریف سخت کوش شرقی کند.
میزان آسیب دیدگی حسن روشن در صحنه های شادی بعد از گلش کاملا مشخص است که از هم تیمی هایش میخواهد تا روی پای مصدومش فشار نیاورند. بعد از این گل نوعی غرور در بازی تیم ملی به چشم می خورد که خود را پیش از سوت پایان بازی برنده می دانستند. این غرور کاذب اما در دقیقه 88 کار دست ما داد. سانتر گوش راست کره ای ها در محوطه جریمه ایران چند باری بین بازیکنان دست به دست شد تا در نهایت «لی یونگ مو» زننده گل اول کره در این بازی برای دومین بار دروازه حجازی را باز کند و کار را به تساوی بکشاند. این گل آب سردی بود که بازیکن غایب کره ای ها در بازی رفت، دو دقیقه مانده به پایان بازی برگشت روی سر 85 هزار هوادار ایرانی حاضر در ورزشگاه ریخت تا بازی با تساوی 2-2 پایان یابد و کار صعود ایران، به شرط برتری برابر هنگ کنگ در بازی ششم، به بازی حساس برابر استرالیا در تهران بکشد.
کره ای ها در این بازی اصلا مستحق باخت نبودند و در نیمه اول بارها دروازه ایران را به خطر انداختند. سرپرست تیم ملی کره در پایان بازی به این موضوع اشاره کرد و معتقد بود تساوی عادلانه ترین نتیجه برای این مبارزه حساس بود. حشمت مهاجرانی هم در میان خبرنگاران صحبت هایش را این چنین آغاز کرد: «حالا هی بگویید حشمت خوش شانس است. اگر گل دقیقه 88 بدشانسی نیست پس چیست؟ با اینکه مدافعان روی گل دوم و ناصر حجازی روی گل اول مقصر بودند اما از بازیکنانم راضی هستم و معتقدم هنوز هم شانس اول صعود به جام جهانی هستیم و به پیروزی برابر هنگ کنگ و استرالیا خیلی خوشبین هستم.»
بعد از یک هفته ملی پوشان کشورمان باید به مصاف هنگ کنگ می رفتند. تیمی که در بازی رفت 2-0 مغلوب شاگردان مهاجرانی شده بود و به نظر می رسید برای تقویت تفاضل گل تیم ملی، برای شرایطی که ممکن است کار به گل شماری برسد، آن هم در تهران رقیب مناسبی باشد. اما با شروع بازی تماشاگران حاضر در ورزشگاه و آنان که از پای تلویزیون بازی را دنبال می کردن چیز دیگری دیدند. یاران تیم ملی ایران در تمامی نود دقیقه بازی کاملا گیج و سردرگم بودند. پاس ها به مقصد نمی رسیدند و در خط حمله مهاجمان بی دقت و کم توجه به دروازه حریف بودند. با اینکه در دقایق 4، 22 و 35 سه بار دروازه هنگ کنگی ها باز شد اما تماشاگران در نیمه دوم چیزی حدود 30 دقیقه بازیکنان تیم ملی را هو می کردند و حریف را تشویق. در دقیقه چهارم بازی سانتر پروین از جناح راست با ضربه غفور جهانی همراه شد و بعد از برخورد به مدافع حریف در روی خط دروازه توسط گلر هنگ کنگی مهار شد اما داور معتقد بود که توپ از خط دروازه رد شده و گل به سود ایران اعلام شد. یک گل اتفاقی و البته اشتباه.
بعد از پایان اعتراضات بازیکنان حریف، بازی در نیمه اول ادامه پیدا کرد و در دقیقه بیست و دوم باز هم از جناح راست این بار روی یک ضربه کرنر توپی به محوطه جریمه میهمان ارسال شد که غفور جهانی آن را با سر به پروین رساند و پروین در عرض توپ را در برابر حسین گازرانی قرار داد تا گل دوم ایران با ضربه مدافع بلند قامت کشورمان به ثمر برسد.
دوازده دقیقه بعد هم روی یک ارسال دیگر باز هم از جناح راست دوباره غفور جهانی توپ را با سر وارد دروازه هنگ کنگ کرد.
نیمه اول 3 بر صفر به سود ایران پایان یافت اما بازی انتقاد آمیز تیم ملی هواداران را به هیچ عنوان راضی نمی کرد. ماجرای نیمه دوم هم مثل نیمه اول بود با این تفاوت که ما در زمین خودی نتوانستیم حتی یک گل وارد دروازه هنگ کنگی کنیم که یک حریف کاملا دست و پا بسته بود. هنک کنگی ها به جز هفت گلی که در دور رفت بازی ها خورده بودند در دو بازی گذشته خود در دور برگشت 5 گل از استرالیا و 4 گل از کویت دریافت کرده بودند و انتظار میرفت ما که ادعای بهترین بودن در آسیا را داریم و صدرنشین گروه انتخابی جام جهانی هستیم گل های بیشتری وارد دروازه حریف کنیم. این 45 دقیقه نیمه دوم بازی برابر ایران، در کنار 45 دقیقه نیمه اول بازی هنگ کنگ برابر کره جنوبی تنها نیمه هایی بودند که این حریف شرقی موفق شده بود دروازه خود را در برابر رقبا بسته نگه دارد. این نتیجه اهالی فوتبال کشورمان را به شدت نگران بازی هفته آینده برابر استرالیا می کرد که ما با این عملکرد ضعیف چگونه می توانیم استرالیای قدرتمند را در تهران مغلوب کنیم؟ شاید بهترین تیتر در روزنامه های فردای بازی این بود «پیروزی بی فروغ»
در پایان بازی سرمربی هنگ کنگی ها ضمن اعتراض به عملکرد داور روی گل اول ایران، کویت را برترین تیم این گروه عنوان کرد و گفت: « کویت به مراتب تیم بهتری از ایران است و ایرانی ها تنها به لطف دفاع مستحکمی که دارند در صدر جدول قرار گرفته اند. اگر تیم ملی ایران برابر استرالیا در بازی بعدی نتیجه ای به جز پیروزی به دست آورد قطعا در روز پایانی برابر کویت کار بسیار سختی خواهد داشت.» در سمت مقابل اما حشمت مهاجرانی که با سیلی از انتقادات مواجه شده بود با خونسردی در جمع روزنامه نگاران و خبرنگاران درباره بازی اینچنین گفت: «ما به هدف اولمان که کسب پیروزی در این بازی بود رسیدیم اما هدف دوم و بعدی ما کسب پیروزی با گل های بالا بود که در این مورد موفق نشدیم. بعد از آسیب دیدگی دانایی فرد در کار حمله تضعیف شدیم علاوه بر اینکه در این بازی خط هافبک تیم ما کیفیت لازم را نشان نداد. به هر حال ما هنوز هم شانس اول صعود به جام جهانی هستیم.»
یک روز بعد از بازی ایران برابر هنگ کنگ دو تیم استرالیا و کویت باید به میزبانی کویت رو در روی هم قرار میگ رفتند اما تمامی نگاه ها معطوف به تهران و نتیجه بازی شاگردان مهاجرانی برابر ضعیف ترین تیم گروه بود. سرمربی انگلیسی استرالیا در کنفرانس مطبوعاتی پیش از مسابقه با کویت با اشاره به بازی ایران برابر هنگ کنگ گفت: «ما به غرب آسیا سفر کرده ایم که چهار امتیاز بگیریم و می خواهیم در تهران تیم ملی ایران را شکست دهیم همانطور که آنها در ملبورن ما را شکست دادند.» ماریو زاگالو هم در جمع خبرنگاران با اشاره به بازی ضعیف ایران برابر هنگ کنگ گفت: «بعد از بردن استرالیا می خواهیم ایران را در کویت با دو گل اختلاف شکست دهیم.» با این اوصاف در غروب شنبه و بعد از پیروزی 1 بر صفر کویت برابر استرالیا امیدهای شولدر انگلیسی برای صعود به جام جهانی کمرنگ تر از قبل شد و به لطف ماریو زاگالو روحیه رقیب ایران در بازی پیش رو به شدت تضعیف شد.
بعد از این پیروزی دبیر کل فدراسیون فوتبال کویت به خبرنگاران گفت: «در روز بازی برابر ایران هر چقدر که ایرانی ها بخواهند به آنها بلیط میدهیم چون ترسی از این تیم و هوادارانش نداریم.»
سرانجام روز سرنوشت فرا رسید. جمعه چهارم آذر ماه 1356 روزی بود که تیم ملی کشورمان برای صعود به جام جهانی تنها به یک پیروزی برابر تیم از پیش حذف شده استرالیا نیاز داشت. همه چیز عالی بود از کیفیت زمین ورزشگاه آزادی گرفته تا هواداران پرشور روی سکوها و آمادگی جسمی و ذهنی بازیکنان تیم ملی که با پشت سر گذاشتن انتقادات بازی برابر هنگ کنگ آماده مقابله با استرالیایی ها بودند. تنها نگرانی کادر فنی تیم ملی مصدومیت حسن روشن بود که در نهایت هم مانع از بازی کردن ستاره خط حمله تیم ملی برابر ساکرو ها شد. هرچند که در خط حمله غفور جهانی آماده مسابقه بود، بازیکنی که استرالیایی ها در مصاحبه های خود ترسشان از این مهاجم فرصت طلب را بارها اعلام کرده بودند. بازی با سوت آقای میشل کتابچیان فرانسوی آغاز شد و قرمز پوشان کشورمان از همان دقیقه اول به سمت دروازه حریف یورش میبردند. از شوت گرفته تا کرنر و ضربه سر و ضربات کاشته و ... شاگردان مهاجرانی به هر روشی که می توانستند به دنبال گلزنی بودند. بازی درخشان هافبک های تیم ملی فرسنگ ها با عملکرد آنها در برابر هنگ کنگ فاصله داشت، درخشش خیره کننده علی پروین و ابراهیم قاسمپور استرالیایی ها را گیج کرده بود جوری که در همان ده دقیقه اول پیتر آلرتون به خاطر خطا روی قاسمپور از داور بازی کارت زرد دریافت کرد. بازی خوب ایرانی ها فقط یک گل کم داشت که آن هم در آخرین لحظات نیمه اول به دست آمد. سانتر کوتاه علی پروین از راست روی محوطه جریمه استرالیا با خروج بد و دفع توپ ناقص آلن ماهر دروازه بان استرالیا همراه شد و توپ برگشتی بعد از برخورد به غفور جهانی، که همیشه در محوطه جریمه استرالیا حاضر بود، به گل اول بازی تبدیل شد.
با این گل، صعود تیم ملی به جام جهانی قطعی می شد و فقط باید 45 دقیقه از این گل ارزشمند دفاع می کردیم. نیمه دوم هم با برتری تیم ملی کشورمان به خوبی اداره شد تا تیم ملی کشورمان دوازدهمین تیم صعود کرده به جام جهانی 1978 آرژانتین شود.
سرمربی استرالیا در پایان بازی گفت: «شایسته ترین تیم شما بودید. امروز ایران قدرت واقعی خود را به خوبی نشان داد، هرچند که در دفاع کمی اشتباه داشتید اما در کل تیم ایران عالی بود و امیدوارم در جام جهانی هم به همین اندازه عالی عمل کنید.»
در رختکن ایران همه اشک می ریختند، اشک شوق از صعود به جام جهانی برای اولین بار. حشمت مهاجرانی که از شادی در پوست خود نمی گنجید به خبرنگاران گفت: «خوشحالم، واقعا خوشحالم و نمی توانم این خوشحالی را توصیف کنم. ما می خواستیم از همان دقیقه اول به دروازه استرالیا فشار بیاوریم اما بیست دقیقه ای طول کشید تا خودمان را به خوبی در زمین پیدا کنیم و دیدید که از دقیقه 20 به بعد بازی در اختیار ما بود. به همه تبریک می گویم و همین جا اعلام می کنم برای بازی برابر کویت با بازیکنان جوان تر به مصاف حریف خواهیم رفت. این قول را به ایرانیان مقیم کویت می دهم که این بازیکنان جوان دست کمی از تیم اصلی ما نخواهند داشت.»
تیم ایران بدون باخت به جام جهانی صعود کرد و تنها با دو گل خورده. این عملکرد برای تیمی که بعد از هر بازی با سیل عظیمی از انتقادات مواجه می شد عملکرد مناسبی به شمار می رود و حالا باید در شرایطی در روز آخر به مصاف کویت برویم که بازی برابر شاگردان زاگالو به یک بازی تشریفاتی تبدیل شده است.
تیم ملی کشورمان برای بازی برابر کویت عازم این کشور شد. در فرودگاه ایرانیان مقیم کویت استقبال گرمی از کاروان تیم ملی داشتند و در روز بازی هم ده هزار هوادار ایرانی به ورزشگاه نادی الکویت رفته بودند. جو رسانه های کویتی اما بسیار متشنج بود و جنگ روانی بزرگی را علیه تیم ایران به راه انداخته بودند جوری که اخبار روزنامه ها بیشتر به کری خوانی نزدیک بود تا انعکاس واقعیات. اما رفتار بازیکنان تیم ملی کویت شکل دیگری داشت. آنها در ابتدای بازی به نشانه تبریک بابت صعود ایران به جام جهانی با پلاکاردی به زمین مسابقه آمده بودند که روی آن این صعود را به مردم ایران و ملی پوشان کشورمان تبریک گفته بودند.
در نیمه اول تیم کشورمان کاملا سوار بر بازی بود و به دفعات دروازه کویتی ها را تهدید کرد و به جز صحنه ای که در دقیقه سیزدهم بازی روی اشتباه مدافع میانی تیم و دروازه بان گل اول بازی وارد دروازه ایران شد، در سایر دقایق بازی توپ و میدان در اختیار ایرانی ها بود. در نیمه دوم همین بازی زیبا با دو گل زیباتر هم همراه شد تا ایران در آخرین بازی هم بازنده زمین را ترک نکند. در 15 دقیقه اول نیمه دوم جوانان ملی پوش ایرانی برای اینکه خود را به مربیان تیم اثبات کنند به آب و آتش میزدند و به حق که مزد این همه حمله همه جانبه دو گل زیبایی بود که بهتاش فریبا و خبیری به ثمر رساندند. گل اول در دقیقه 48 روی شوت راه دور و تماشایی فریبا به ثمر رسید.
گل دوم هم در پی ارسال بهتاش فریبا و یک رفت و برگشت در گوشه محوطه جریمه کویتی ها روی یک شوت سرکش دیگر در دقیقه 59 به ثمر رسید.
این دو گل به همراه بازی منطقی جوانان تیم ملی باعث شد تا شاگردان حشمت مهاجرانی در آخرین بازی هم پیروز میدان باشند.
در پایان بازی زاگالو سرانجام لب به تمجید از تیم ملی ایران باز کرد: «حالا می توانم بگویم که شما شایسته ترین تیم برای صعود به جام جهانی بودید. تیمی که چنین پشتوانه های درخشانی برای تیم اصلی دارد به حق شایسته حضور در جام جهانی است.»
داستان صعود به جام جهانی 1978 در اینجا پایان یافت اما چیزی که برای مردم کشورمان از این رقابت ها به یادگار باقی ماند حس شیرین تجربه اولین حضور در جمع بزرگان جهان فوتبال است.
بیشتر بخوانید:
ایرانِ جهانی، قسمت پنجم | قدم به قدم به سمت آرژانتین؛ زاگالو به زانو درآمد
ایرانِ جهانی، قسمت چهارم | یک استارت ضعیف همه را نگران کرد
ایرانِ جهانی، قسمت چهارم | یک استارت ضعیف همه را نگران کرد
ایرانِ جهانی، قسمت سوم | بهترین ها به جام جهانی نرسیدند، حیف از گل های پرویز کبیر
ایرانِ جهانی، قسمت دوم | صعود بی دردسر اما پر انتقاد از دور نخست
ایرانِ جهانی، قسمت اول | گام های لرزان در ابتدای مسیر آلمان