نابغه آرژانتینی لیونل مسی که گهگاهی از سوی برخی با جملات مضحک " افول کرده " و " تمام شده " مواجه می شود ، در 34 سالگی همچنان اثری از افت درش دیده نمی شود ، او همچنان قصد ندارد از صدر مسند بهترین بودن پایین بیاید .
با مراجعه به پارامتر ها و آمار های مختلف درمیابیم که لیونل مسی در 34 سالگی هنوز هم هچون گذشته خلاق ترین بازیکن جهان فوتبال است .
اما تعریف خلاقیت و معیار های مناسب برای سنجش آن چیست ؟!
ما در این مطلب سعی میکنیم به این موضوع بپردازیم .
تعریف آکادمیک خلاقیت در دنیا فوتبال مسئله ای است که تناقض های زیادی در آن به چشم می خورد. در این یادداشت سعی شده است تا ابهامات موجود در آن بر طرف شود.
بر اساس نظر کارشناسان بازیکنان خلاق بازیکنانی هستند که در حین بازی دید بسیار باز و خوبی دارند، بازیکنان حریف را به درستی زیر نظر گرفته و آنالیز می کنند و می توانند برای هم تیمی ها موقعیت خلق کنند.
طبق موارد ذکر شده، باید به دنبال معیاری از جنس آمار و ارقام برای سنجش خلاقیت بازیکنان باشیم. بدیهی است که هر یک از ما معیارهایی برای این امر در ذهن داریم اما برای پرهیز از اعمال سلایق شخصی به ناچار باید به آمار رجوع کنیم.
سایت های آماری معتبر معمولا معیاری به نام "پاس کلیدی" را ارائه می کنند، شما نیز احتمالا بارها با آن برخورد داشته اید بدون آن که شاید تعریف دقیق آن را بدانید. پاس کلیدی چه پاسی است؟
در این مطلب می خواهیم تعریف دقیق آن را براساس تعریف سایت آماری اپتا؛ به عنوان بزرگترین و معتبرترین سایت آماری، ارائه کنیم .
تعریف پاس کلیدی :
طبق تعریف، پاس کلیدی به پاس نهایی یا پاس قبل از شوت زنی بدون آن که شوت روانه شده، گل شود، گفته می شود. حال این پاس می تواند در جریان بازی باشد یا یک ضربه ایستگاهی یا کرنر باشد.
معیار دیگری که در بعضی سایت های آماری دیده می شود "خلق موقعیت" است. باز هم با رجوع به سایت اپتا می توان تعریف آن را مشاهده کرد.
تعریف خلق موقعیت :
در واقع پاس کلیدی زیرمجموعه ای از خلق موقعیت است. بدین معنا که تمام پاس های قبل از شوت زنی فارغ از این که گل شوند یا گل نشوند خلق یک موقعیت محسوب می شوند. به عبارت دیگر خلق موقعیت مجموع پاس های کلیدی و پاس گل ها است.
شاید به نظر بیاید که بهترین مبنا برای خلاقیت یک بازیکن را یافته ایم اما مشکلی در این معیار وجود دارد که نمی توان آن را به طور صد در صدی معیار اصلی خلاقیت یک بازیکن دانست.حالتی را فرض کنید که بازیکنی پشت محوطه جریمه قرار دارد و هم تیمی او یک پاس ساده برای او مهیا می کند. بازیکنی که صاحب توپ شده بدون این که موقعیت خاصی برایش به وجود آمده باشد اقدام به شوت زنی می کند. طبق تعریف بازیکنی که پاس را ارسال کرده است یک پاس کلیدی داده است( با فرض این که توپ گل نشده باشد). در فوتبال بسیاری از پاس ها چنین شرایطی دارند. بازیکن پاس دهنده در این حالت پاس ریسکی یا خلاقانه ای نداده است و آمار پاس کلیدی او تا حدودی گول زننده و گمراه کننده است. علاوه بر این گونه پاس ها، تعداد زیادی از کرنر ها و ضربات ایستگاهی نیز شرایط مشابهی دارند و معمولا جایگیری خوب بازیکنان دیگر است که آمار پاس کلیدی بازیکن ارسال کننده را بالا می برد.
با توضیحات بالا در می یابیم که پاس کلیدی یا خلق موقعیت معیار کاملی نیست و بهتر است دنبال معیار بهتری برای رسیدن به پرسش خود باشیم. در واقع باید به سراغ آن دسته از پاس ها برویم که تماما شامل موقعیت های جدی گلزنی باشند.خوشبختانه بعضی سایت های آماری براساس تعریف اپتا چنین آماری را منتشر می کنند که به آن "موقعیت بزرگ " گفته می شود.
تعریف موقعیت بزرگ گلزنی :
طبق تعریف موقعیت بزرگ گلزنی شرایطی است که از بازیکن به طور منطقی توقع می رود که گلزنی کند. معمولا در موقعیت تک به تک با دروازه بان یا فاصله بسیار نزدیک به دروازه.
طبق صحبت هایی که مطرح کردیم و معیار "موقعیت بزرگ گلزنی" را برای خلاقیت یک بازیکن برشمردیم حال باید به پرسش دوم خود پاسخ بدهیم. خلاق ترین بازیکن های شاغل در اروپا چه افرادی هستند؟
طبعا فاکتورهای زیادی دخیل اند ولی مهم ترین فاکتور "خلق موقعیت بزرگ گلزنی" است. یعنی بازیکن هایی که با پاس های خلاقانه هم تیمی های خود را با دروازه بان تک به تک کرده یا آن ها را در موقعیت بسیار نزدیک به دروازه صاحب توپ می کنند.
سایت سوفااسکور براساس داده های اپتا این آمار را هر فصل و بازی به بازی در اختیار خوانندگان قرار می دهد.طبق آمار به دست آمده از بازیکنان شاغل در پنج لیگ معتبر اروپا به عنوان بالاترین سطح فوتبال باشگاهی، خلاق ترین بازیکنان در فصول اخیر براساس تعداد خلق موقعیت های بزرگ گلزنی به شرح زیر هستند :
فصل 16-2015
1- لیونل مسی : 49
2- آنخل دی ماریا : 38
3- ریاض بودبوز : 32
4- مسوت اوزیل : 30
5- نیمار، ریاض محرز، هنریک میختاریان : 28
فصل 16-2017
1- لیونل مسی : 32
2- کوین دی بروین : 30
3- آنخل دی ماریا : 26
4- امیل فورسبرگ : 23
5- عثمان دمبله، میشل سری : 21
فصل 17-2018
1-لیونل مسی : 35
2- دیمیتری پایت : 32
3- نیمار : 29
4- کوین دی بروین : 28
5- لورنتزو اینسینیه : 24
فصل 19-2018
1- لیونل مسی : 47
2- یوشوا کیمیچ : 24
3_ داوید سیلوا : 19
4- لوییس سوارز - آنخل دی ماریا - ترنت الکساند آرنولد : 18
5- جوردی البا : 17
فصل 20-2019
1- لیونل مسی : 44
2- آنخل دی ماریا : 43
3- کوین دی بروین : 40
4- توماس مولر : 36
5- سرژ گنابری : 27
همانطور که ملاحظه کردید از زمان جمع آوری این آمار ، لیونل مسی همواره با اختلاف در صدر آن حضور داشته است .
اما در این فصل و در 34 سالگی نیز همچنان این لیونل مسی است که بر صدر " مسند بیشترین موقعیت بزرگ گلزنی خلق شده " نشسته است و همچنان خلاق ترین بازیکن شاغل در اروپا به حساب می آید .
فصل 21-2020
لیونل مسی : 27
2- برونو فرناندز : 24
3-آنخل دی ماریا : 23
4- خوان کوادرادو : 22
5- : توماس مولر _ رودیرگو دی پائول - فدریکو کیه زا : 20
بدیهی است بازیکنی که از 6 فصل پیش و شروع جمع آوری این آمار ، همواره در صدر آن حضور داشته و در بین تمام بازیکنان شاغل در پنج لیگ معتبر اروپایی بیشترین " موقعیت بزرگ گلزنی " را خلق کرده ، خلاق ترین بازیکن جهان است .
نابغه ای که حتی در 34 سالگی و شرایط بد روحی و فیزیکی ابتدای فصل و تیمی در بحران و ضعیف شده نیز همچنان اثری از افت درش دیده نمی شود و نبوغ و استعدادش را به رخ همگان میکشد .
بهتر است به جای حرف های کینه توزانه و نفرت پراکنی از بازی این استعداد و جواهر خالص لذت ببریم .
