ثروتمندترین باشگاه‌های فوتبال می‌توانند شرکت‌های صاحب حق پخش و یا شرکای پخش‌کننده را با رقابت‌های خودشان جذب کرده، حامیان مالی به دست آورده و همچنان در ورزشگاه‌های مملو از تماشاگر بازی کنند چون آنها محبوب‌ترین باشگاه‌ها با بهترین بازیکنان و بزرگ‌ترین برندها هستند. چرا نباید این اجازه را داشته باشند؟
پس از انتشار خبر شوکه‌کننده آمادگی معروف‌ترین باشگاه‌های فوتبال برای جدایی از رقابت‌های یوفا و تاسیس یک سوپرلیگ اروپایی جدید، فوتبال این قاره وارد جنگ شد.
شش باشگاه بزرگ لیگ برتر موافقت کلی خود را برای حمایت از طرح مطرح شده از سوی باشگاه‌های ایتالیایی شامل یوونتوس، میلان و اینتر و همچنین باشگاه‌های اسپانیایی شامل رئال مادرید، بارسلونا و اتلتیکو مادرید اعلام کردند. انگلیس تا به حال بیشترین سهمیه را در این لیگ در اختیار دارد چرا که منچستریونایتد، منچسترسیتی، چلسی، لیورپول، آرسنال و تاتنهام در این توطئه با همتایان اروپایی‌شان همکاری کرده و به این طرح متعهد شده‌اند.
“سوپرلیگ” در ساعات پایانی روز یکشنبه بیانیه‌ای منتشر کرد. در این بیانیه آمده:” دوازده باشگاه برتر فوتبال اروپا امروز در کنار هم گرد آمدند تا اعلام کنند که برای تاسیس رقابت جدیدی در میانه هفته به توافق رسیده‌اند، رقابت‌های سوپرلیگ که مدیریت آن بر عهده باشگاه‌های موسس قرار دارد.” آندره‌آ آنییلی، رئیس باشگاه یوونتوس، به همراه جوئل گلیزر، قائم مقام منچستریونایتد، و فلورنتینو پرز، رئیس باشگاه رئال مادرید، بلافاصله بیانیه‌هایی را در اعلام حمایت از این رونمایی منتشر کردند.
این باشگاه‌ها کمپانی روابط عمومی بریتانیایی InHouse Comunications را به عنوان مسئول معرفی و تبلیغ این رقابت‌ها استخدام کردند. کیتی پِری‌یور، مدیر این دفتر، پیش از این رییس روابط عمومی ترزا می در طول دوران فعالیت او در سمت نخست وزیر بریتانیا بود؛ علاوه بر این در کمپین شهرداری بوریس جانسون در سال 2008 نیز حضور داشت.
این 12 باشگاه پیش از این قصد داشتند که سه باشگاه دیگر را نیز با خود همراه کنند که تصور می‌شود باشگاه‌های بایرن‌مونیخ، بروسیا دورتموند و پاری‌سن‌ژرمن باشند. با این حال این سه باشگاه تا یکشنبه شب با طرح پیشنهادی موافقت نکرده‌اند.
ایده حضور 15 عضو موسس که هر فصل در این رقابت‌ها با یکدیگر رقابت کنند نوعی بی‌احترامی به عملکرد آنها در لیگ داخلی است؛ در حالی که 5 سهمیه از بین 20 سهمیه موجود نیز به سایر تیم‌هایی که آن را به دست آورند، اختصاص پیدا خواهد کرد. این باشگاه‌ها تا یکشنبه شب برنامه‌ای درباره چگونگی کسب این 5 سهمیه تعیین نکرده‌اند.
این تورنمنت که در ماه آگوست آغاز خواهد شد، شامل دو گروه 10 تیمی است که دیدارهای رفت و برگشت را برگزار می‌کنند و سه تیم اول مستقیما راهی یک چهارم نهایی می‌شوند. تیم‌هایی که در رده چهارم و پنجم قرار بگیرند برای دو سهمیه باقی مانده در یک چهارم نهایی بار دیگر رقابت خواهند کرد و پس از آن فرمت بازی رفت و برگشت برای هشت تیم پایانی نیز به کار گرفته خواهد شد. دیدار فینال نیز به صورت تک بازی در ورزشگاه بی‌طرف برگزار می‌شود. باید به این نکته اشاره کرد که اگر این برنامه عملی شود، باشگاه‌های حاضر در سوپرلیگ تصمیمی برای شرکت در مسابقات اروپایی مانند لیگ قهرمانان ندارند.
علاوه بر این، باشگاه‌های موسس در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که “به محض آغاز و اجرایی شدن مسابقات مردان، از لیگی مشابه برای زنان نیز رونمایی خواهد شد”. جزییات بیشتری درباره نحوه کارکرد فوتبال زنان داده نشده و تیم زنان لیورپول- که احتمالا به مسابقات مشابه سوپرلیگ برای زنان انتقال پیدا خواهد کرد- در حال حاضر در دسته دوم فوتبال انگلیس حضور دارد. لیون، قهرمان لیگ قهرمانان زنان در پنج فصل گذشته، جز باشگاه‌های موسس نیست.
در عین حال امروز یوفا فرمت جدیدی برای لیگ قهرمانان، رقابت اصلی خود، اعلام کرد که از سال 2024 به کار گرفته خواهد شد. مرحله گروهی 32 تیمی در این فرمت جدید حذف شده و در عوض لیگ 36 تیمی مدل سوییسی برگزار خواهد شد که هر باشگاه در آن 10 بازی برگزار می‌کند: پنج بازی در خانه و پنج بازی بیرون از خانه. این مسابقات بر اساس سیدبندی تعیین می‌شود و تیم‌ها رتبه‌بندی یک تا 36 خواهند داشت. هشت تیم اول به صورت مستقیم به مرحله یک هشتم می‌روند و 16 تیم بعدی دیدارهای پلی‌آف را برگزار می‌کنند تا تکلیف هشت جایگاه بعدی مشخص شود.
انتظار می‌رفت که کمیته اجرایی یوفا در اواخر مارس فرمت جدید را در نشست خود تایید کند اما مذاکرات پس از این که اتحادیه باشگاه‌های اروپا، سازمانی که نماینده باشگاه‌های مهم و برتر در این قاره است، حاضر به توافق بر سر موضعی مشترک نشد، به تعویق افتاد.
در اصل این باور وجود داشت که بن‌بست به وجود آمده تفاوت نظر درباره تغییرات فرمت رقابت‌ها نیست. در عوض باشگاه‌های برتر اروپایی خواهان سطح کنترل بسیار قابل توجه‌تری روی چگونگی انعقاد و بازاریابی قراردادهای پخش لیگ قهرمانان و تبلیغات آن هستند. اما امید یوفا به حفظ کنترل کامل قراردادها، با توجه به جدایی 12 باشگاه اروپایی و حضورشان در سوپرلیگ، از بین رفته است.
در ساعات پایانی یکشنبه، منابع نزدیک به سوپرلیگ فاش کردند که این باشگاه‌ها حالا با فرمت مدل سوییسی نیز مخالف هستند چون باور دارند این طرح نیز کمیت را به کیفیت ترجیح می‌دهد. منابع نزدیک به چندین باشگاه می‌گویند تحقیقات آنها نشان می‌دهد که هواداران جوان‌تر می‌خواهند دیدارهای بیشتری بین معروف‌ترین باشگاه‌ها و بازیکنان جهان و باشگاه‌هایی که به نوآوری و پیشرفت تمایل دارند، ببینند.
باشگاه‌های موسس 3.5 میلیارد یورو دریافت خواهند کرد که بین 15 باشگاه حاضر تقسیم خواهد شد و این رقم می‌تواند ضررهای وارد شده در طول دوران شیوع جهانی ویروس کرونا را جبران کرده و حامی سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌ها باشد. این باشگاه‌ها همچنین مدعی شده‌اند که این اقدامی خودخواهانه نیست چرا که آنها 10 میلیارد یورو در طول 23 سال همراهی با راس فوتبال اروپا درآمدزایی کرده‌اند که باور دارند اساسا بالاتر از چیزی است که در حال حاضر با حضور زیر پرچم یوفا دریافت می‌کنند.
منابع مختلف اعلام کرده‌اند که مدارک توزیع شده بین باشگاه‌ها در این مقطع “توافق‌های اصولی” و “تفاهم نامه” است و هنوز قرارداد رسمی به امضا نرسیده است. با این حال آنها قول‌نامه‌های قابل توجهی هستند. به دلیل شیوع ویروس کرونا، بیشتر کارهای اولیه در ماه‌های اخیر از طریق گروه‌های محرمانه واتس‌اَپ و تماس در برنامه زوم بین میلیاردهایی انجام شده که مدیران باشگاه‌های اصلی اروپا هستند.
نیویورک تایمز خبر داده که طرح‌های به اشتراک گذاشته شده بین باشگاه‌ها در اوایل سال جاری میلادی نشان می‌دهد که هر باشگاه می‌تواند 400 میلیون دلار برای حضور در این مسابقات دریافت کند که چهار برابر رقم دریافتی قهرمان فصل گذشته لیگ قهرمانان است. این پروژه اندازه کافی پیش رفته که باشگاه‌ها مذاکراتی را با جی‌پی‌مورگان، بانک سرمایه‌گذاری آمریکایی، انجام داده‌اند که قصد دارد تمامی سهام لیگ را با تامین مالی از طریق استقراض در اختیار بگیرد و از آن در برابر درآمد حق‌پخش تلویزیونی در آینده استفاده کند. جی‌پی مورگان بر حسب اتفاق رابطه قدیمی با خانواده گلیزر، مالکان منچستریونایتد، دارد و کارفرمای سابق اد وودوارد، مدیر اجرایی، این باشگاه نیز هست.
تا به حال مشخص نشده که چه شرکتی پخش‌کننده اصلی این رقابت‌ها خواهد بود چرا که DAZN روز یکشنبه و پس از انتشار اخبار مربوط به همکاری این شبکه با این مسابقات اقدام به تکذیب این شایعات کرد. برخی منابع یکشنبه شب مدعی شدند که ممکن است یکی از غول‌های پخش تلویزیونی جهانی ممکن است با این رقابت‌ها همکاری کند.
آنیلی پیش از اعلام راه‌اندازی سوپرلیگ اروپا، از سِمَت‌هایش در یوفا و اتحادیه باشگاه‌های اروپا کناره‌گیری کرد.
واکنش‌ها شدید و جنجال‌برانگیز بود. تقریبا بلافاصله مشخص شد که طرح جدایی پر از خطر خواهد بود. اتلتیک یکشنبه ظهر اعلام کرد که پی‌اس‌جی در حال حاضر کاملا مخالف این طرح است و باشگاه‌های آلمانی شامل بایرن‌مونیخ و بروسیا دورتموند نیز هنوز به این جمع ملحق نشده‌اند. در حلقه سیاست فوتبال نیز خنجرها کشیده شد و منابع بسیاری مدعی شدند که آندره‌آ آنیلی، مدیر یوونتوس، و اد وودوارد، مدیر اجرایی منچستریونایتد، اعتماد همتایان خود در سراسر اروپا را از دست داده‌اند. آنیلی یکشنبه شب از سمت‌هایش در یوفا و اتحادیه باشگاه‌های اروپا کنار رفت.
قدرت‌هایی چون اتحادیه فوتبال انگلیس، لیگ برتر، فدراسیون فوتبال اسپانیا، لالیگا، فدراسیون فوتبال ایتالیا و سری A به یوفا پیوستند تا این جدایی را محکوم کنند. آنها محرومیت‌های ورزشی و اقدامات قانونی علیه باشگاه‌هایی که با این طرح همراهی کنند را نیز در نظر گرفتند. این ممکن است شامل محرومیت از حضور در لیگ‌های داخلی و منع بازیکنان باشگاه‌های موسس از حضور در تورنمنت‌های یوفا برای تیم‌های ملی‌شان باشد.
لیگ‌برتر روز یکشنبه نامه‌ای به تمامی 20 تیم حاضر در این مسابقات ارسال کرده و ریچارد مسترز، مدیر اجرایی لیگ، از شش باشگاه بزرگ خواست که سریعا و پیش از آن که آسیب غیرقابل جبرانی وارد شود از این طرح کنار بکشد. او همچنین تاکید کرد که حضور در رقابت جدید اروپایی نیازمند تایید لیگ‌برتر است.
لیگ برتر تاکید دارد که این تاییدیه صادر نخواهد شد. بسیاری از باشگاه‌های رقیب لیگ‌برتر و باشگاه‌های سراسر اروپا به طور خصوصی تردید دارند که این ممکن است تنها یک قدرت‌نمایی از سوی باشگاه‌های موسس باشد اما منابع نزدیک به سوپرلیگ تاکید دارند که ده باشگاه با این طرح موافقت کرده‌اند. سایر منابع قابل اعتماد می‌گویند مدل سوپرلیگ ممکن است نقطه آغاز مذاکرات برای امتیاز دادن بیشتر یوفا یا سوپرلیگی فراگیرتر به جای نسخه نهایی باشد.
از سوی دیگر اتلتیک می‌تواند تایید کند که شرکت‌های بزرگ پخش‌کننده مسابقات آماده هستند تا اقدام قانونی علیه باشگاه‌هایی که از لیگ‌های داخلی جدا شده یا ارزش آن را کم کرده‌اند، انجام دهند چرا که باور دارند محصولی که روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، بدون حضور تیم‌های مهم اساسا متفاوت خواهد بود.
گری نویل، اسطوره منچستریونایتد، در نقش مفسر شبکه اسکای اسپرت از این طرح به عنوان “رسوایی تمام و کمال” نام برد. سر الکس فرگوسن، سرمربی سابق منچستریونایتد و عضو هیئت مدیره این باشگاه، مخالفت خود را اعلام کرد. او این طرح را “جدایی از تاریخ 70 ساله فوتبال باشگاهی اروپا” خواند. پس از بازنشستگی از سمت سرمربیگری یونایتد در سال 2013، این اولین بار است که او درباره یک موضوع حساس باشگاهی اظهارنظر می‌کند. بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس، در توییترش نوشت:” برنامه‌های سوپرلیگ اروپا آسیب زیادی برای فوتبال به همراه دارد و ما از اقدام مقامات فوتبالی علیه این برنامه حمایت می‌کنیم. این تیری در قلب مسابقات داخلی است و باعث نگرانی هواداران در سراسر کشور خواهد شد.”
اینجا اتلتیک جزییات این تغییر شوکه کننده و صحبت‌های افراد حاضر در فوتبال را شرح می‌دهد- و البته اتفاقی که پس از آن رخ می‌دهد.
چرا باشگاه‌های مهم اروپایی قصد جدایی دارند؟
دلیل آنها همان دلیل درخواست جدایی باشگاه‌های بزرگ انگلیس از لیگ فوتبال و همان دلیلی است که باشگاه‌های بزرگ اروپا، یوفا را تحت فشار قرار دادند که شکل برگزاری مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا را به دو گروه چهار تیمی تغییر دهد: پول.
و اگر شما با افرادی موافق هستید که باور دارد سوپرلیگ اروپا جنایتی علیه ورزش، توانایی، انگیزه و موقعیت‌های ایجاد شده است، باید بدانید که شرایط امروز مشابه با شرایطی است که در سال 1992 وجود داشت، زمانی که لیگ برتر تاسیس شد و جام باشگاه‌های اروپا دست از برگزاری رقابت‌های صرفا حذفی کشید.
از نظر تئوری، ثروتمندترین باشگاه‌های فوتبال می‌توانند شرکت‌های دارای حق پخش و یا شرکای پخش‌کننده را با رقابت‌های خودشان جذب کرده، حامیان مالی به دست آورده و همچنان در ورزشگاه‌های مملو از تماشاگر بازی کنند چون آنها محبوب‌ترین باشگاه‌ها با بهترین بازیکنان و بزرگ‌ترین برندها هستند. چرا نباید این اجازه را داشته باشند که به طور کامل از این دارایی استفاده کنند؟ چرا باید به برندهایی با جذابیت کمتر اجازه دهند که از ارزش آنها کم کنند؟
این همان مباحثی است که 30 سال قبل از سوی تیم‌های برتر انگلیس مطرح شد. با توجه به این که نرخ بهره در حال حاضر نزدیک به صفر است، نباید مشکلی در متقاعد کردن یک بانک یا شرکت سرمایه‌گذاری برای تامین تضمین لازم در جبران خسارتِ درآمد از دست رفته از سوی یوفا تا زمان ایجاد رابطه جدید و تعیین‌کننده باشد چرا که هر غول اینترنتی یا چندین رسانه بزرگ علاقه بسیاری برای همکاری با این رقابت‌ها که تماشاگر بیشتری از لیگ قهرمانان جذب خواهد کرد، دارد.
از نظر انگیزه، نگاه بدبینانه این است که بگوییم این مشابه عقربی است که قورباغه‌ای را نیش می‌زند که او را از رودخانه عبور داده است: چنین کاری در ذات او است. مهم نیست چقدر پول به آنها پیشنهاد می‌دهید، کسب سهمیه تورنمنت‌ها را چقدر آسان می‌کنید یا اجازه برگزاری چه تعداد بازی پیش از حذف را به آنها می‌دهید، آنها همیشه درخواست‌های بیشتری دارند. اما این خواسته‌ها در حدود یک سال گذشته افزایش پیدا کرده چرا که شیوع ویروس کرونا باعث ضرر چند میلیارد دلاری، یورویی و پوندی باشگاه‌ها به دلیل از دست رفتن منابع کسب درآمد شد. آنها حالا انگیزه و کینه را به صورت همزمان دارند. غبطه خوردن به میزان پول حق باشگاه‌های ورزشی آمریکای شمالی- در لیگ‌های محدود خودشان- از دلایل اصلی تغییرات این روزهاست و این انگیزه می‌تواند غیرقابل مقاومت باشد.
اما همانطور که هر سرمایه‌گذاری می‌داند، بحران یک فرد موقعیتی برای فرد دیگری می‌سازد. این ویروس باعث تضعیف همه شد اما ثروتمندترین باشگاه‌ها در زمان شیوع کرونا، قوی‌تر بودند؛ پس ضربه‌ای که به آنها وارد شد نیز بیشتر بود. وقتی لیگ قهرمانان و لیگ برتر تاسیس شدند، فوتبال یک دهه درگیر مصیبت و هولیگانیسم بود. مشکلات واضح بازی در آن زمان موقعیتی عالی برای تغییر به وجود آورد. این چشم انداز حالا بسیار مهم به نظر می‌رسد.
چرا شرایط در حال حاضر به اینجا رسیده است؟
باشگاه‌های بزرگ در نیم قرن اخیر دو بار در هر دهه از کارت سوپرلیگ اروپا استفاده می‌کردند و این کار همیشه منجر به این می‌شد که یوفا درخواست‌های بیشتر آنها را تامین می‌کرد. دریافت پول معقول هنوز نتیجه استفاده از این کارت است اما ثروتمندان می‌دانند که شاید دیگر هرگز تا این حد دست بالا را نداشته باشند.
علیرغم اعتراض افراد بسیاری که خواهان صدور اجازه جدایی این باشگاه‌ها هستند، یوفا می‌داند که این امر باعث ضربه زدن به سایر افراد نیز خواهد شد. برای مثال برخی از کشورهای فوتبالی کوچک‌تر اروپا با پولی که دولت از جذاب‌ترین رقابت فصلی به دست می‌آورد، توان ادامه کار را پیدا می‌کنند. حتی در لیگ برتر، ثروتمندترین لیگ داخلی فوتبال، نیز بزرگی باشگاه‌ها در زمینه عقد قرارداد با تلویزیون اهمیت زیادی دارد؛ بنابراین نمی‌توان بزرگ‌ترین سلاح‌ها را زمین گذاشت و انتظار داشت که جهان مانند قبل ادامه پیدا کند.
باشگاه‌های بزرگ از این موضوع مطلع هستند، بنابراین فشار بیشتری وارد می‌کنند. آنها می‌خواهند به تغییرات فرمتی که می‌خواهند برسند و حتی خواهان دریافت دو دعوتنامه برای هر تیمی در گروه‌شان هستند که شرایط خوبی نداشته یا نتوانسته از طریق مسابقات داخلی در فصل گذشته به این تورنمنت راه پیدا کند. اما آنها حالا خواهان مدیریت و برگزاری این مسابقات نیز هستند.
مخاطبان مسابقات زنده در طول فصل 19- 2018 لیگ قهرمانان از میانگین دو میلیارد نفر در سه فصل گذشته به 1.3 میلیارد نفر در فصل گذشته کاهش پیدا کردند. بنابراین لیگ قهرمانان زیر نظر گردانندگان فعلی در یک سال با کاهش 35 درصدی مخاطبان سنتی تلویزیونی روبرو شد. لیگ اروپا نیز کاهش 17 درصدی را تجربه کرد.
باشگاه‌های بزرگ می‌خواهند حق پخش تلویزیونی را بفروشند، قراردادهای حامیان مالی را منعقد کنند و شکل‌دهی بعدی توسعه مسابقات را بر عهده بگیرند. و نمی‌خواهند این حق را با کسی قسمت کنند.
چه کسی پشت این طرح است؟
فلوررنتینو پرز، رییس رئال مادرید، از سال 2009 به دنبال راه اندازی رقابت جدید اروپایی بود. او در آن زمان گفت:” ما باید برای سوپرلیگ اروپای جدید به توافق برسیم که تضمین‌کننده رویارویی بهترین تیم‌ها با یکدیگر است- اتفاقی که در لیگ قهرمانان رخ نمی‌دهد.”
فلورنتینو پرز از یک دهه قبل رویای برگزاری سوپرلیگ اروپا را در سر داشت و این معنای خروج رئال از رقابت‌هایی است که همواره به رکورددار بودن در آن افتخار کرده است.
این هدف اصلی این طرح است. یکی از اعضای سابق هیئت مدیره منچستریونایتد که با خانواده گلیزر کار کرده به اتلتیک می‌گوید:” وقتی گلیزرها آمدند، متوجه شدند که بالاترین سطح فوتبال بازی در اروپاست و بهترین روش برای افزایش حداکثری دارایی، افزایش آن در سطح اروپایی است.
بنابراین این یعنی بازی‌های بیشتر برابر حریفان قدرتمند اروپایی. از مکالمات مشخص بود که این ارزش، رشد و آینده، با بازی‌های بیشتری مانند لیورپول و بارسلونا به دست می‌آید که جذاب‌تر از دیدار واتفورد و برنلی است که در نهایت دوره‌اش به پایان خواهد رسید. این از سوی مالکان آمریکایی غیرمنتظره نبود که برای تغییر مدل فوتبال انگلیسی به مدل ورزش‌های آمریکایی تلاش کنند. آنها مدعی بودند که ما نیاز به راهنمایی داریم تا به جایی توجه کنیم که ارزش‌ها در آن پدید می‌آیند.”
به گفته بسیاری از منابع، گردانندگان اصلی طرح سوپرلیگ فعلی، رئال مادرید، منچستریونایتد، لیورپول و آرسنال هستند. بیانیه باشگاه اعلام کرد که پرز مدیر این لیگ خواهد بود و جوئل گلیزر از منچستریونایتد و آنیلی، رئیس باشگاه یوونتوس، معاونین او هستند. گفته شده که جان دبلیو هنری از لیورپول و استن کرونکه از آرسنال نیز پست‌های معاونت دریافت می‌کنند.
حمایت دیگری نیز از جانب تاتنهام دریافت شده که علیرغم کسب تنها دو جام مهم از سال 1991 تا به حال از نظر تجاری گزینه جذابی است. ورزشگاه درخشان جدید باشگاه در کنار خودنمایی از طریق مستند آمازون پرایم، مربی سرشناس به نام ژوزه مورینیو و عملکرد مثبت در لیگ قهرمانان در سال‌های اخیر باعث شده که آنها نیز جایی در بین باشگاه‌های برتر داشته باشند (این مطلب پیش از انتشار خبر اخراج مورینیو از تاتنهام نوشته شده است).
بسیاری از منابع باور دارند باشگاهی مانند تاتنهام مشتاق حضور در سوپرلیگ است چرا که این جدایی احتمالا ارزش باشگاه را بلافاصله افزایش خواهد داد. دلیل این امر حضور قطعی باشگاه‌های برتر اروپایی به عنوان بخشی از اعضای سوپرلیگ است و بنابراین این امر به مالکان این توانایی را می‌دهد که باشگاه را با قیمت بالاتری به فروش برسانند. تاتنهام تاکید دارد که این باشگاه فروشی نیست.
منچسترسیتی و چلسی آخرین حامیان این طرح بودند و حضور سیتی بسیار طعنه‌آمیز است چرا که این باشگاه از قدیم معترض بوده که اکثر باشگاه‌های بزرگ در اروپا در حال توطئه هستند که هزینه این باشگاه را محدود کرده و از جمع باشگاه‌های برتر و مدعی قهرمانی دور کنند. بسیاری از منابع باور دارند که حضور احتمالی چلسی و سیتی بیشتر از این که با میل و رغبت برای تغییر باشد، برای این است که از جمع باشگاه‌های بزرگ دور نباشند. فران سوریانو، مدیر اجرایی سیتی، اواخر شب یکشنبه ای‌میلی به کارکنان باشگاه ارسال کرد و به آنها گفت می‌توانند در نشست بعدی باشگاه سوالاتی را مطرح کنند و این که “هدف این کار افزایش کیفیت و جدیت رقابت‌هاست.”
در اسپانیا، بدهی بارسلونا بیش از یک میلیارد یورو و بدهی رئال مادرید بیش از 900 میلیون یورو است. در دنیای با ویروس کرونا که باعث کاهش رشد و درآمد پخش تلویزیونی شده، ثروت بادآورده سوپرلیگ جذابیت زیادی دارد.
سه باشگاه ایتالیایی حلقه‌های آخر این زنجیره هستند و منابعی در ایتالیا روز یکشنبه مدعی شدند که حضور آنها به دلیل مشکلاتی است که سری A در مذاکره بر سر آخرین قرارداد تلویزیونی مسابقات داخلی داشته است. سری A پس از مشاجره‌های بسیار با DAZN قرارداد بست، سرویس پخش ورزشی که مالکیت آن بر عهده لئونارد بِلاواتنیک، میلیاردر بریتانیایی، است. با این حال قرارداد 2.5 میلیارد دلاری که ارزش آن در هر فصل 840 میلیون یورو برای پخش اکثر دیدارها بین سال‌های 2021 تا 2024 است در واقع نسبت به قراردادهای تلویزیونی سابق با کاهش روبرو بوده است.
با این حال موضع آندره‌آ آنیلی، رئیس باشگاه یوونتوس، در این آخر هفته باعث شگفتی فوتبال اروپا شد. آنیلی تا پیش از استعفای ناگهانی یکشنبه شب عضو کمیته اجرایی یوفا و مدیر اتحادیه باشگاه‌های اروپا بود. این اتحادیه شامل 246 باشگاه از HJK هلسینکی تا بارسلوناست. این وظیفه او بود که به عنوان مدیر اتحادیه باشگاه‌های اروپا از حق باشگاه‌های عضو دفاع کند. این موضوع قابل توجه است چرا که به نظر می‌رسد آنیلی تصمیم گرفته با روند جدایی همراه شود که آینده رقابت‌های مهم اروپایی مانند لیگ قهرمانان، لیگ اروپا و لیگ کنفرانس یوفا که قرار بود از فصل آینده آغاز شود را به خطر می‌اندازد.
وودوارد از منچستریونایتد نیز عضو هیئت مدیره اتحادیه باشگاه‌های اروپاست و وینای وِنکاتِشام، مدیر آرسنال، و ایوان گازیدیس از میلان نیز در کنار او حضور دارند. انتظار می‌رود که همه آنها استعفا داده یا به دلیل خیانت برکنار شوند. گازیدیس پیش از این مدیر آرسنال بود و منابع بسیاری روز یکشنبه خبر دادند که رائول سانیِهی، مدیر فوتبال سابق آرسنال، میانجی مذاکرات بوده است. او واکنشی به این خبر نشان نداد.
اتحادیه باشگاه‌های اروپا یکشنبه شب جلسه اضطراری برگزار کرد اما نمایندگان باشگاه‌های سوپرلیگ در آن حضور پیدا نکردند. ادوین فان‌دِر سار از آژاکس میزبان این جلسه بود و نمایندگان پی‌اس‌جی و بایرن‌مونیخ نیز به این جمع اضافه شدند. یوفا پیش از آن در همان روز از باشگاه‌های فرانسوی و آلمانی برای مقاومت در برابر وسوسه پیوستن به یاغی‌ها تقدیر کرده بود.
احساس خشمی نسبت به خیانت آنیلی و وودوارد در داخل اتحادیه باشگاه‌های اروپا وجود دارد و بسیاری از باشگاه‌ها از این که این اتحادیه تازه در روز جمعه تصمیم به حمایت از طرح ارائه شده یوفا در جلسه دوشنبه گرفت، ناراحت هستند. درواقع وودوارد در ماه اکتبر در تماس با سرمایه‌گذاران، این موضوع که یونایتد عضوی از گروه جدایی خواهد بود را رد کرده و تاکید داشت که این باشگاه به کار با یوفا برای اصلاح رقابت‌های باشگاهی اروپا متعهد است.
بعد از اعلام تشکیل سوپرلیگ اروپا، چفرین در مصاحبه‌ای تند، آنیلی را به خیانت متهم کرد.
آنیلی به طور خاص هدف اصلی سرزنش‌ها در این آخر هفته بود. آنیلی از مدت‌ها قبل متحد نزدیک چفرین بود؛ این نزدیکی به اندازه‌ای است که او به عنوان پدرخوانده دختر آنیلی انتخاب شده است. اما منابع متعددی در روزهای گذشته مدعی شدند که چفرین نتوانسته با دوستش تماسی برقرار کند. یک منبع می‌گوید:” سفرین فکر می‌کرد آنیلی در طرح جدایی در کنار او خواد ایستاد و روز گذشته هرچه تلاش کرد نتوانست با او تماس بگیرد.”
منبع دوم نزدیک به باشگاه‌های بزرگ اروپایی اضافه کرد:” تمام این نبرد حالا بین چفرین و آنیلی است: آنها علنی‌ترین زورآزمایی قابل تصور را خواهند داشت.” دیگران کاملا از رفتار آنیلی انتقاد کرده و بعضی از مدیران اجرایی باشگاه‌ها این مدیر ایتالیایی را به واسطه دور زدن و خیانت به یوفا و اتحادیه باشگاه‌های اروپا و پیوستن به گروه جدایی طلب، “مار” توصیف می‌کنند. او یک ماه پیش علنا اصلاحات سبک سوییسی لیگ قهرمانان را “زیبا” خوانده بود.
با این حال میزبانی ماه ژانویه او از پرز، رییس مادرید، در لا کونتیناسا، ساختمان قرن هجدهمی لوکسی که یوونتوس اخیرا آن را برای دفتر مدیریتش بازسازی کرده، باعث نگرانی یوفا شده بود. این دو مرد سه ساعت را با هم سپری کردند و به نظر می‌رسید که این لحظه مهمی برای آینده باشد. به هرحال این دیدگاه قدیمی پرز در ترکیب با بلندپروازی پیشروی آمریکایی برای ایجاد جایگاهی ثابت در مسابقات سطح بالا برای باشگاه‌هایی با مالکان آمریکایی شامل آرسنال، لیورپول و منچستریونایتد به حساب می‌آید.
دیدار پرز و آنیلی در تابستان گذشته، شایعات در مورد تشکیل سوپرلیگ را بیش ار پیش تقویت کرد.
روز یکشنبه اخباری در ایتالیا منتشر شد که DAZN که حق پخش تلویزیونی لیگ ایتالیا را در اختیار دارد، ممکن است شریک حق پخش سوپرلیگ جدید باشد اما این شرکت این موضوع را تکذیب کرد. اتلتیک متوجه شده که اسکای اسپورت نیز جایی در توطئه سوپرلیگ نداشته است. نویل، روی کین و میکا ریچاردز، مفسران این شبکه، در بین دو نیمه پخش پیروزی 1- 3 منچستریونایتد برابر برنلی و پس از پایان بازی نیز انتقاد شدیدی از این طرح کردند تا بار دیگر تایید شود که این شبکه هیچ سودی از تاسیس سوپرلیگ نخواهد برد.
علاوه بر این چندین پخش‌کننده بزرگ در سراسر جهان آماده هستند تا اقدامات قانونی علیه باشگاه‌هایی که گامی در جهت کاهش ارزش لیگ‌های داخلی می‌بردارند، انجام دهند. برای مثال اگر یک پخش‌کننده مسابقات قراردادی 5 ساله برای پوشش لیگ‌برتر منعقد کرده باشد، بر این اساس بوده که کسب سهمیه مسابقات اروپایی بر اساس رقابت تیم‌ها در طول فصل میسر می‌شود. بنابراین هر متغیری که باعث کاهش این جذابیت شده و اساسا اصالت لیگ‌های داخلی را تغییر دهد، منجر به اقدامی برای بازپس‌گیری مبالغ از باشگاه‌ها خواهد شد.
یکی منبع مطمئن تاکید می‌کند:” پخش‌کنندگان اقدام قانونی خواهند کرد. آنها صرفا به دلیل عدم حضور تماشاگران در ورزشگاه خواهان دریافت تخفیف بودند پس اگر محصول متفاوت باشد پس این کاهش قیمت نیز بسیار زیاد خواهد بود. شرایط مثل این است که حق پخش لیگ‌برتر را خریده باشی و در نهایت مجبور به پخش چمپیونشیپ باشی.”
چرا بایرن‌مونیخ و پاری سن ژرمن به این جدایی ملحق نشدند؟
از نظر ظاهری سوپرلیگ اروپایی برای بایرن یا پی‌اس‌جی خوشایند به نظر می‌رسید. هردوی آنها از سلطه مطلق بر لیگ‌های داخلی بهره می‌برند و نیازمند نمایشی جهانی برای ادامه توسعه برندهای باشگاه‌های خود هستند. علاوه بر این قرارداد پخش اخیر لیگ آلمان پنج درصد کمتر از قرارداد قبلی است؛ در حالی که شرایط حق‌پخش تلویزیونی فاجعه‌بار در فرانسه باعث شده که باشگاه‌ها در این تابستان با کسری 30 تا 45 میلیون پوندی روبرو باشند. به همین دلیل از نظر تئوری، هر دو باشگاه می‌توانند از سود حضور در سوپرلیگ استفاده کنند.
اما روز یکشنبه مشخص شد که فینالیست‌های فصل گذشته لیگ قهرمانان نگرانی‌هایی دارند. بایرن محتاطانه‌تر عمل کرد اما پی‌اس‌جی تاکید کرد که هیچ علاقه یا اشتیاقی به این طرح ندارد و این شگفتی‌هایی را به وجود آورد که باشگاه‌های انگلیسی، اسپانیایی و ایتالیایی در حالی این طرح را علنی کردند که هنوز قادر به متقاعد کردن چندین باشگاه معروف اروپایی برای پیوستن به سوپرلیگ نشده‌اند. پی‌اس‌جی چندین نگرانی دارد. تایید شده که مذاکراتی از سوی رئال مادرید و منچستریونایتد با آنها انجام شده و چندین منبع باور دارند که ناراحتی آنها از ایده محدود کردن دسترسی به رقابت‌های تراز اول برای گروهی مشخص از باشگاه‌هاست. یک مقام ارشد در پی‌اس‌جی هشدار داده که فوتبال اروپا “نمی‌تواند فقط برای باشگاه‌های فوق پولدار باشد”.
پی‌اس‌جی همچنین نگران است که جذابیت و تازگی اولیه سوپرلیگ پس از چند فصل از بین برود، در حالی که منابع گفتند که حضور باشگاه‌های رو به رشد مانند آتالانتا یا لسترسیتی برای حفظ روحیه رقابتی فوتبال باید تضمین شده باشد. در سطح شخصی باید به این نکته اشاره کرد که ناصر الخلیفی، رییس پی‌اس‌جی، عضو هیئت مدیره یوفا و همچنین اتحادیه باشگاه‌های اروپاست. منابع نزدیک به او در روز یکشنبه تاکید کردند که رییس پی‌اس‌جی حاضر به خنجر زدن به چفرین و انجام کاری که آنیلی با بعضی از همتایان خود کرد، نیست.
الخلیفی همچنین مدیر گروه رسانه‌ای بی‌این اسپورت است؛ شبکه تلویزیونی قطری که حق پخش لیگ قهرمانان اروپا را در اختیار دارد. البته که در صورت ظهور رقابتی مستقل از یوفا، ارزش این تورنمنت به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. یکی از دوستان رییس پی‌اس‌جی می‌گوید:” ناصر منتقدان خودش را دارد. اما فرد بسیار وفاداری است. او خیانتکاری دو رو نیست. او با چفرین دوست است و مدتهاست که در هیئت مدیره یوفا حضور دارد. اگر دوست ناصر باشید، از شما مراقبت می‌کند. بنابراین، بله، وفاداری شخصی به چفرین وجود دارد اما از سوی دیگر او برای کارش در هیئت مدیره یوفا نیز ارزش قائل است.”
پی‌اس‌جی و بایرن از تاثیرات این طرح روی لیگ‌های داخلی آگاه هستند و این اظهارنظر عمومی قویا علیه جنبش جدایی است. یکی از منابع در آمریکا که با هر دو باشگاه کار کرده است، گفت مخالفان همچنین این ترس را دارند که سوپرلیگ به اندازه ادعای حامیانش موفقیت‌آمیز نباشد. یک منتقد می‌گوید:” این مانند روز برگزیت است. روی اتوبوس نوشته شده به 350 میلیون پوند نگاه کنید، این عالی خواهد بود اما مشخص می‌شود که این دروغی بزرگ است و از نظر اقتصادی نیز از لیگ داخلی کشور خودتان کنار گذاشته شده و نابود می‌شوید.”
برآورد 12 باشگاهی که در این طرح حضور دارند این است که اگر از یوفا جدا شوند، پس پی‌اس‌جی و بایرن و دورتموند نیز چاره‌ای ندارند جز این که در نهایت به آنها ملحق شوند؛ چرا که در غیر این صورت باید در رقابتی بی‌ارزش باقی بمانند. اما این تغییر موضعی قابل توجه و جنجال‌برانگیز خواهد بود. برای مثال دفتر رییس جمهور فرانسه، امانوئل ماکرون، ایستادگی باشگاه‌های فرانسوی در رد کردن حضور در سوپرلیگ را مورد ستایش قرار داده است.
اما حالا که 12 باشگاه حضورشان را علنی کردند، ما می‌توانیم به میزان این ایستادگی پی ببریم.
چه اتفاقی برای لیگ برتر رخ خواهد داد؟
لیگ برتر تا به حال به خودنمایی شش باشگاه بزرگ عادت کرده است. شش باشگاه بزرگ برای سال‌ها راه خودشان را رفته‌اند؛ گاهی حتی در طول جلسات لیگ برتر نیز جلساتی را بین خودشان شکل داده‌اند. سال گذشته تنش‌هایی به دلیل اسناد پروژه “چشم انداز بزرگ” منچستریونایتد و لیورپول ایجاد شد اما اتفاقات اخیر جدی‌ترین تهدید برای تسلط لیگ برتر به عنوان مهمترین لیگ داخلی در جهان فوتبال است.
قراردادهای پخش تلویزیونی حیرت‌انگیز لیگ برتر به دلیل ذات رقابتی این لیگ رشد کرده است؛ رقابتی که باعث شده لیورپول، چلسی، آرسنال و تاتنهام همگی تا اینجای فصل بیرون از محدوده کسب سهمیه لیگ قهرمانان قرار بگیرند.
به همین دلیل درک این موضوع آسان است که چرا باشگاه‌های با نمایش ضعیف‌تر خواهان حضور قطعی در تورنمنت برتر اروپایی هستند. با این حال باشگاه‌های بیرون از این شش باشگاه بزرگ خصوصا تیم‌های رو به رشدی چون لیدز، وستهام، استون ویلا، لستر و اورتون بلندپروازی حضور در چهار تیم صدر جدول و کسب سهمیه حضور در مسابقات برتر باشگاهی اروپا را دارند.
طرح سوپرلیگ باعث می‌شود که عملکرد در لیگ‌های داخلی اهمیتی نداشته باشد. به همین دلیل حتی اگر آرسنال این فصل در رده دهم جدول قرار بگیرد، باز هم در صورت آغاز مسابقات سوپرلیگ در آگوست در این تورنمنت حضور داشته باشد. این در حالی است که اگر فرضا لیدز فصل بعد دوم هم شود، باز جایی در سوپرلیگ نخواهد داشت. قوانین کسب پنج سهمیه باقی‌مانده در سوپرلیگ هنوز مشخص نیست.
در نامه ارسال شده به باشگاه‌های لیگ برتری، ریچاردز مسترز، مدیر اجرایی لیگ، هشدار داده که قوانین لیگ برتر هر باشگاهی را از ورود به رقابت‌ها بدون مجوز اولیه هیئت‌مدیره این لیگ منع کرده است. مسترز هشدار داده که احتمال صدور این مجوز وجود ندارد. مقامات لیگ برتر روز یکشنبه نتوانستند ارتباطی با نمایندگان شش باشگاه بزرگ بگیرند. یکی از منابع نزدیک به مسترز گفت:” این اتفاق باعث رشد یا شکست او خواهد شد. این تقصیر او نیست. اما به مشکل او تبدیل شده است. و بهبود شرایط برای او دشوار خواهد بود.”
فرگوسن که موفق‌ترین سرمربی تاریخ لیگ برتر به حساب می‌آید، در اظهارنظری قابل توجه یکشنبه شب به رویترز گفت:” صحبت از سوپرلیگ جدایی از تاریخ 70 ساله فوتبال باشگاهی اروپاست. به عنوان بازیکن تیم ایالتی دانفرملاین در دهه 1960 و به عنوان سرمربی قهرمان جام در جام اروپا در آبردین، چنین اتفاقی برای باشگاه ایالتی کوچکی در اسکاتلند مانند فتح قله اورست بود. اورتون در حال هزینه 500 میلیون پوندی برای ساخت ورزشگاهی جدید با رویای حضور در لیگ قهرمانان است. هواداران در همه جای دنیا این مسابقات را به همین شکل دوست دارند. در دوران حضور ما در یونایتد، ما در چهار فینال لیگ قهرمانان به میدان رفتیم و آنها همیشه خاص‌ترین شب‌ها بودند. من مطمئن نیستم که منچستریونایتد در این طرح دخیل باشد چرا که عضوی از روند تصمیم‌گیری برای آن نیستم.”
سرالکس فرگوسن صراحتا اعلام کرد که با برگزاری سوپرلیگ اروپا مخالف است.
منابع نزدیک به باشگاه گفتند که اظهارات فرگوسن باعث ناراحتی تصمیم‌گیران یا کاهش علاقه اعضای ارشد باشگاه‌های موسس نشده است. این اولین مداخله علنی فرگوسن درباره موضوعی به روز و تاثیرگذار بر یونایتد از زمان جدایی او از نیمکت این تیم در سال 2013 است. کارلو آنچلوتی، سرمربی اورتون، پیش از این طرحی برای سوپرلیگ را محکوم کرده بود. او به اتلتیک گفت:” از نظر من سوپرلیگ نمی‌تواند برگزار شود. ما لیگ قهرمانان را داریم. این کافی است، درست است؟ لیگ قهرمانان همین حالا بهترین‌ها را در برابر بهترین‌ها قرار می‌دهد. اما آینده فوتبال باید به لیگ‌های ملی (داخلی) ارزش بیشری بدهد.”
پس از این چه رخ خواهد داد؟
خب، امروز به نظر می‌رسد که رویای یوفا برای حفظ اصلاحات رقابت‌هایش به ویرانه تبدیل شده است. یوفا در این آخر هفته بی‌وقفه روی حفظ حمایت باشگاه‌ها و بازگشت آنها به سوی خودش کار کرد. منبعی گفت که چفرین “مرد ترسو و دستپاچه‌ای نیست” اما پس از آن اضافه کرد:” این اتفاقی است که تمام ابعاد وجودی یوفا را به لرزه درخواهد آورد.”
پیامدهای بزرگی در راه خواهد بود. کانون هواداران تاتنهام یکشنبه بیانیه‌ای منتشر کرد که اعضای هیئت مدیره باشگاه را به “آمادگی برای به خطر انداختن شهرت باشگاه و آینده آن در تعقیب فرصت طلبانه طمع” متهم می‌کرد و این که باشگاه خطر اخراج از لیگ فوتبال انگلیس و ممانعت بازیکنانش از حضور در مسابقات ملی را ایجاد کرده است:” و اما مالکان فعلی- صرفا نگهبانان سازمانی 139 ساله- آماده هستند تا همه این‌ها را برای حرص و خود بزرگ‌بینی‌شان به خطر بیندازند. ما از هیئت‌مدیره می‌خواهیم که سریعا خودشان را از این لیگ کنار بکشند.”
انتظار می‌رود که این انتقادات از سوی رسانه‌ها، بازیکنان سابق و شاید سرمربیان و بازیکنان فعلی نیز ادامه پیدا کند. بدون شک تهدیدهای زیادی صورت خواهد گرفت. یوفا بیانیه‌ای مشترک به همراه لیگ برتر، لالیگا و سری A منتشر کرد که در آن تایید شده که “باشگاه‌های حاضر از بازی در هر رقابت داخلی، اروپایی یا جهانی منع خواهند شدند و بازیکنان نیز اجازه حضور در تیم‌های ملی را نخواهند داشت.”
فیفا کمی بعدتر واکنش نشان داد و سرزنش کمتری ابراز داشت اما تاکید کرد که “مخالفت خود را با لیگ اروپایی بیرون از ساختارهای فوتبال بین المللی اعلام می‌کند.”
یکی از منابع نزدیک به موقعیت اظهار داشت:” این مربوط به موجودیت یوفا است. اگر این حرکت به سرانجام برسد، آنها منسوخ شده و همه چیز را از دست می‌دهند. از نظر درونی هنوز این احساس وجود دارد که یوفا ترتیب توافقی را خواهد داد که به اندازه کافی خوب هست که این شرایط را تمام کند. اما تنها دلیل چنین حسی این است که این اتفاق همیشه قبلا رخ داده است. اگر آنها نتوانند به توافق برسند، کار به یک جا ختم می‌شود- دادگاه‌ها.”
عنوان اصلی مقاله: European Super League explained: the contracts, plots and threats that shook football to its core
نویسنده: Adam Crafton
نشریه / وبسایت: The Athletic
زمان انتشار: 18 آوریل 2021
