اختصاصی طرفداری - نوزدهمین دوره بازیهای آسیایی طی روزهای 10 تا 25 سپتامبر 2022 در شهر هانگژو در کشور چین برگزار خواهد شد، شورای المپیک آسیا OCA بر همین اساس طی چند مرحله برنامه مسابقات را تکمیل کرد، این دوره از بازیهای آسیایی در 40 ورزش، 61 شاخه ورزشی و 482 ماده برگزار خواهد شد.
اولین دوره بازیهای آسیایی در سال 1951 در پایتخت هندوستان برگزار شد، پس از دومین دوره در سال 1954 این رقابتها تاکنون بدون وقفه هر 4 سال یک بار انجام شده و در سالیان اخیر به تعداد مواد و ورزشهای آن افزوده شده است. سال 2022 اولین حضور کشورهای اقیانوسیه در بازیهای آسیایی خواهد بود، حضوری که جزئیات آن هنوز اعلام نشده و مشخص نیست که این کشورها اجازه شرکت در تمام مسابقات را دارند یا حضور آنان تنها محدود به برخی ورزشها خواهد بود. ورود دو کشور قدرتمند استرالیا و نیوزلند در صورت استفاده از ورزشکاران مطرح خود میتواند تغییرات عمدهای در جدول مدالها ایجاد کند.
شورای المپیک آسیا در آخرین اجلاس خود در عمان، افزودن دو ورزش جدید به مسابقات را به تصویب رساند تا بریک دنس و بازیهای کامپیوتری نیز اولین حضور خود را به عنوان ورزش رسمی در این رویداد معتبر ورزشی تجربه کنند. حضور هر 28 ورزش المپیکی در برنامه بازیهای آسیایی الزامی است اما انتخاب سایر ورزشها بر اساس توافق OCA و کشور میزبان انجام میگیرد. در سال 2018 کمیته برگزاری تا چند ماه مانده به مسابقات نیز با توجه به درخواستهای کشورهای آسیایی تغییراتی در جزئیات مواد چند ورزش ایجاد کرد. با توجه به این نکته اعمال تغییر در برنامه مسابقات همچنان ممکن است، هر چند که این تغییرات احتمالا در جزئیات 482 ماده مسابقات خواهد بود و به احتمال فراوان ورزش دیگری به جمع 40 ورزش حاضر در هانگژو اضافه نخواهد شد.
جدول ورزشهای بازیهای آسیایی 2022
علاوه بر 28 ورزش المپیکی، 12 ورزش غیرالمپیکی نیز در سال 2022 در برنامه مسابقات قرار خواهند داشت، بر اساس دستهبندی خاص شورای المپیک آسیا بازیهای کامپیوتری (تحت نام رسمی ورزشهای الکترونیکی) همراه با انواع مختلف شطرنج تحت عنوان یک ورزش و به نام "ورزشهای فکری" در برنامه مسابقات قرار گرفتند. سه ورزش کاملا متفاوت کاراته، جوجیتسو و کوراش نیز از دید OCA یک ورزش محسوب شده و به نام "هنرهای رزمی" در بازیهای آسیایی 2022 برگزار خواهند شد.
جدول زیر اسامی 40 ورزش حاضر در مسابقات هانگژو به همراه تعداد مواد هر ورزش را نمایش میدهد، برای درک بهتر نسبت به تغییرات برنامه مسابقه تعداد مواد هر ورزش در سه دوره گذشته بازیهای آسیایی نیز در جدول آمده است.
# |
ورزش |
تعداد مواد در 2022 |
تعداد مواد در 3 دوره گذشته |
2018 |
2014 |
2010 |
1 |
شنا |
41 |
41 |
38 |
38 |
شیرجه |
10 |
10 |
10 |
10 |
شنای هنری |
2 |
2 |
3 |
3 |
واترپلو |
2 |
2 |
2 |
2 |
شنای ماراتن |
2 |
- |
- |
- |
2 |
تیر و کمان |
10 |
8 |
8 |
4 |
3 |
دو و میدانی |
48 |
48 |
47 |
47 |
4 |
بدمینتون |
8 |
7 |
7 |
7 |
5 |
بیسبال |
1 |
1 |
1 |
1 |
سافتبال |
1 |
1 |
1 |
1 |
6 |
بسکتبال |
2 |
2 |
2 |
2 |
بسکتبال 3 نفره |
2 |
2 |
- |
- |
7 |
بوکس |
13 |
10 |
13 |
13 |
8 |
کانو / کایاک اسپرینت |
12 |
12 |
12 |
12 |
کانو / کایاک اسلالوم |
4 |
4 |
4 |
4 |
9 |
دراگون بوت |
6 |
5 |
- |
6 |
10 |
شطرنج |
4 |
- |
- |
4 |
شطرنج چینی (شیانگچی) |
3 |
- |
- |
2 |
گو |
3 |
- |
- |
3 |
بریج |
3 |
6 |
- |
- |
ورزشهای الکترونیکی |
6 |
ن |
- |
- |
11 |
کریکت |
2 |
- |
2 |
2 |
12 |
دوچرخهسواری پیست |
12 |
14 |
10 |
10 |
دوچرخهسواری جاده |
4 |
4 |
4 |
4 |
دوچرخهسواری کوهستان |
2 |
4 |
2 |
2 |
دوچرخهسواری BMX |
2 |
2 |
2 |
2 |
13 |
سوارکاری |
6 |
6 |
6 |
6 |
14 |
شمشیربازی |
12 |
12 |
12 |
12 |
15 |
فوتبال |
2 |
2 |
2 |
2 |
16 |
گلف |
4 |
4 |
4 |
4 |
17 |
ژیمناستیک هنری |
14 |
14 |
14 |
14 |
ژیمناستیک ریتمیک |
2 |
2 |
2 |
2 |
ژیمناستیک ترامپولین |
2 |
2 |
2 |
2 |
18 |
هندبال |
2 |
2 |
2 |
2 |
19 |
هاکی روی چمن |
2 |
2 |
2 |
2 |
20 |
جودو |
15 |
15 |
16 |
16 |
21 |
کبدی |
2 |
2 |
2 |
2 |
22 |
پنجگانه مدرن |
4 |
2 |
4 |
4 |
23 |
روئینگ |
14 |
15 |
14 |
14 |
24 |
اسکیت سرعت (چرخدار) |
12 |
2 |
- |
6 |
اسکیتبورد |
4 |
4 |
- |
- |
25 |
راگبی 7 نفره |
2 |
2 |
2 |
2 |
26 |
قایقرانی بادبانی |
14 |
10 |
14 |
14 |
27 |
سپکتاکرا |
6 |
6 |
6 |
6 |
28 |
تیراندازی |
33 |
20 |
44 |
44 |
29 |
سنگنوردی |
6 |
6 |
- |
- |
30 |
اسکواش |
5 |
4 |
4 |
4 |
31 |
رقص (بریک دنس) |
2 |
- |
- |
10 |
32 |
تنیس روی میز |
7 |
5 |
7 |
7 |
33 |
تکواندو |
13 |
14 |
16 |
16 |
34 |
تنیس |
6 |
5 |
7 |
7 |
سافت تنیس |
5 |
5 |
7 |
7 |
35 |
ترایاتلون |
3 |
3 |
3 |
2 |
36 |
والیبال |
2 |
2 |
2 |
2 |
والیبال ساحلی |
2 |
2 |
2 |
2 |
37 |
وزنهبرداری |
14 |
15 |
15 |
15 |
38 |
کشتی |
18 |
18 |
20 |
18 |
39 |
ووشو |
15 |
14 |
15 |
15 |
40 |
جوجیتسو |
8 |
8 |
- |
- |
کوراش |
7 |
7 |
- |
- |
کاراته |
12 |
12 |
13 |
13 |
|
مجموع |
482 |
465 |
439 |
476 |
لازم به توضیح است که ورزشهای بولینگ (با 6 ماده)، جت اسکی (4 ماده)، پاراگلایدینگ (6 ماده)، پنچاک سیلات (16 ماده) و سامبو (4 ماده) که در بازیهای آسیایی 2018 حضور داشتند از برنامه مسابقات کنار گذاشته شدند. بریک دنس نیز که به پیروی از المپیک 2024 پاریس به برنامه این مسابقات افزوده شد نخستین حضور خود در بازیهای آسیایی را تجربه میکند، اما ورزش رقص (که بریک دنس زیرمجموعه آن است) قبلا یک بار در سال 2010 در بازیهای آسیایی حضور داشته است.
تغییرات نسبت به 2018 و اثر آن بر ورزش ایران
برنامه بازیهای آسیایی 2022 تفاوتهای عمدهای با دوره قبل از آن در سال 2018 جاکارتا دارد و بیشتر به رقابتهای 2010 گوانگژوی چین شباهت دارد. در سال 2018 کشور اندونزی با اضافه کردن ورزشهای محلی و محبوب خود توانست جایگاه مناسبی در جدول ردهبندی مدالها به دست بیاورد! این بازیها قرار بود به میزبانی ویتنام برگزار شود اما انصراف دیرهنگام این کشور از میزبانی، شورای المپیک آسیا را برای پیدا کردن میزبان جدید به دردسر انداخت. اندونزی با قبول میزبانی در فاصله زمانی اندک تا مسابقات به کمک ورزش آسیا آمد اما در عوض شورای المپیک آسیا مجبور شد تا با تمام پیشنهادات این کشور موافقت کند. اندونزی علاوه بر اضافه کردن ورزشهای مورد نظر خود در برخی از ورزشهای رزمی نیز مواد اوزان سنگین را از برنامه خارج کرد تا با ضعیف کردن سایر کشورها شانس بیشتری برای موفقیت در جدول مدالها داشته باشد!
بیشتر ورزشهایی که اندونزی به برنامه مسابقات 2018 اضافه کرده بود جایی در برنامه بازیهای 2022 نخواهند داشت. پنچاک سیلات که یکی از ورزشهای محلی کشور اندونزی است در دوره گذشته 14 مدال طلا به این کشور هدیه کرد تا بالاتر از ایران و ازبکستان در رده چهارم جدول مدالها قرار بگیرد! ورزش بولینگ نیز که از سال 1994 همواره در بازیهای آسیایی حاضر بوده قربانی عدم استقبال از این رشته در کشور چین شد تا پس از 26 سال از برنامه رقابتهای آسیایی کنار گذاشته شود.
- ورزشهای حذف شده: بولینگ، جت اسکی، پاراگلایدینگ، پنچاک سیلات و سامبو
- ورزشهای اضافه شده: شنای ماراتن، شطرنج (شامل شیانگچی و گو)، کریکت، بازیهای کامپیوتری و بریک دنس
ایران در دوره گذشته بازیهای آسیایی موفق به کسب 62 مدال در 20 رشته ورزشی شد، از 20 ورزش مدالآور ایران تنها پنچاک سیلات از برنامه بازیهای آسیایی کنار گذاشته شده است، ورزشی که طی آن یک شرکتکننده زن ایرانی بدون پیروزی بر حریفان و تنها با کمک قرعه و انصراف حریفش در مرحله یک چهارم نهایی موفق به کسب یک مدال برنز شده بود! میتوان گفت که تغییرات در برنامه مسابقات تاثیر منفی چندانی بر نتایج نفرات ایران نخواهد داشت و از سوی دیگر ایران از بین ورزشهای جدید میتواند در شطرنج و بازیهای کامپیوتری به دنبال کسب مدال نیز باشد. البته با اضافه شدن استرالیا و نیوزلند در صورت حضور این دو کشور در ورزشهایی مانند دوچرخهسواری و قایقرانی (کانو و روئینگ) با نفرات مطرح خود شانس کسب مدال ورزشکاران ایرانی در این مواد به حداقل کاهش پیدا خواهد کرد.
اسامی 482 ماده حاضر در مسابقات به طور رسمی اعلام نشده اما با نگاهی به تعداد مواد در هر ورزش میتوان دریافت که اوزان غیرالمپیکی کشتی و وزنهبرداری جایی در برنامه مسابقات ندارند، خبری که مطلوب ورزش ایران نیست. در ورزش تکواندو نیز تعداد مواد احتمالا با حذف دو وزن غیرالمپیکی کیوروگی (مبارزه) و اضافه شدن ماده مختلط پومسه (بخش نمایشی) از 14 به 13 تقلیل پیدا کرده است. ایران در دوره گذشته در تنها وزن غیرالمپیکی مسابقات مردان توسط میرهاشم حسینی موفق به کسب مدال طلا شده بود، فرصتی که با حذف این وزن در سال 2022 وجود نخواهد داشت. در سایر ورزشهای رزمی نیز تغییر چشمگیری به سود یا ضرر ورزش ایران اتفاق نیفتاده و تنها سه وزن سنگین بوکس و احتمالا یک وزن سنگین ووشو که توسط اندونزی حذف شده بودند بار دیگر به برنامه مسابقات باز گشتهاند. در ورزش تیر و کمان هم 5 ماه کمان کامپوند (علاوه بر 5 ماده المپیکی کمان ریکرو) در برنامه مسابقات حضور دارند، ایران در دو دوره قبل مسابقات 3 مدال (از جمله یک طلا توسط اسماعیل عبادی) از ورزش تیر و کمان کسب کرده بود که همگی در مسابقات کامپوند به دست آمده بودند، پیش از این برخی رسانههای کشورمان اشتباها خبر از حذف مواد کامپوند داده بودند.
آشنایی با برخی ورزشهای جدید
ورود بازیهای کامپیوتری به برنامه بازیهای آسیایی در حالی است که کمیته بینالمللی المپیک همچنان از به رسمیت شناختن این فعالیت به عنوان یک "ورزش" امتناع میکند. ورزشهای الکترونیکی در سال 2018 نیز به عنوان ورزش نمایشی در حاشیه بازیهای آسیایی 2018 جاکارتا مسابقاتی را برگزار کردند که کشورمان نیز یک مدال نقره در مسابقات فوتبال PES کسب کرد و در بازی استارکرافت نیز به مقام چهارم رسید. بر اساس اعلام شورای المپیک آسیا 6 بازی کامپیوتری به عنوان ورزش رسمی در برنامه مسابقات هانگژو قرار خواهند داشت اما نام این بازیها هنوز مشخص نشده است. به نظر میرسد که اسپانسرهای شرق آسیایی نقش مهمی در تعیین این 6 بازی حاضر در برنامه مسابقات ایفا خواهند کرد.
شاید تا چند سال پیش تصور حضور نوعی از بازی با ورق در مسابقات ورزشی غیرممکن به نظر میرسید اما تلاش اندونزی برای کسب مدالهای بیشتر در سال 2018 پای ورزش بریج (Bridge) را نیز به بازیهای آسیایی باز کرد. به دلیل موفقیت چین در مسابقات 2018 حضور بریج با تعداد مواد کمتر برای سال 2022 نیز تمدید شد. فدراسیون جهانی بریج مورد تایید کمیته بینالمللی المپیک نیز قرار دارد و میتواند برای ورود به المپیک نیز تلاش کند! بازی بریج با حضور 4 نفر در دو تیم 2 نفره برگزار شده و شباهت بسیار زیادی به بازی قدیمی حُکم دارد، هرچند که نحوه امتیازدهی آن متفاوت است. در مسابقات رسمی بریج یک دیواره بازیکنان همتیمی را از یکدیگر جدا کرده تا از تقلبهای احتمالی جلوگیری کند.
دو ورزش رزمی جوجتیسو و کوراش که شباهتهای زیادی به ورزش المپیکی جودو دارند از سال 2018 وارد بازیهای آسیایی شده و در دوره آینده نیز در برنامه مسابقات حضور خواهند داشت. نکته جالب در مورد این دو ورزش کمطرفدار یا حتی بیطرفدار بودن آنان در اندونزی و چین به عنوان میزبانان این دو دوره است! با این وجود این دو ورزش رزمی با حمایت قاطع OCA در برنامه مسابقات گنجانده شدهاند، امری که دلیل آن حمایت کامل سیاسی و مالی دو کشور امارات متحده عربی و ازبکستان به ترتیب از جوجیتسو و کوراش است. ورزش کوراش که در ازبکستان ایجاد شده شباهتهای بسیار زیادی به جودو دارد و کشورمان نیز در اولین دوره حضور این ورزش در جاکارتا موفق به کسب 4 مدال (از جمله 1 طلا توسط الیاس علیاکبری) شد.
جوجیتسو نیز به چند شاخه کلی تقسیم میشود که ایران در بخش مبارزه یا فایتینگ از کشورهای مطرح جهان است اما با توجه به نفوذ امارات و تلاش این کشور برای حضور جوجیتسو در بازیهای آسیایی، در سال 2018 مسابقات تنها در شاخه نهوازا یا خاک (معروف به جوجیتسوی برزیلی) برگزار شد و به نظر میرسد برنامه 2022 نیز تنها شامل مسابقات در بخش نهوازا باشد. نمایندگان ایران در سال 2018 توفیقی در رقابتهای جوجیتسوی برزیلی کسب نکردند و امارات با کسب 9 مدال از این ورزش حدود 65 درصد از کل مدالهای کاروان خود در بازیهای آسیایی را در همین ورزش تازه وارد به دست آورد.
تصاویر برخی دیگر از ورزشهای کمتر شناختهشده در برنامه بازیهای آسیایی 2022 را در ادامه مشاهده میکنید:
همچنین بخوانید:
وزنهبرداری به شکل مشروط در المپیک 2024 / تعداد اوزان وزنهبرداری از 7 به 5 کاهش پیدا کرد