لامِرد یکی از شهرهای استان فارس است. این شهر مرکز شهرستان لامرد می‌باشد و در جنوب استان فارس واقع شده‌است. بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، این شهر با ۲۹٬۳۸۰ نفر جمعیت، هجدهمین شهر پرجمعیت استان فارس و نهمین شهر پرجمعیت نیمه‌ی جنوبی استان به شمار می‌رود. این شهر در سالهای اخیر به دلیل اکتشاف ذخایر گاز شیرین آن، به همراه عسلویه، در حال توسعه بوده‌است. علاوه بر این پالایشگاه گاز پارسیان در جوار اتوبان لامرد به مهر احداث شده‌است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۹٬۳۸۰ تن (در ۸٬۵۲۹ خانوار) بوده‌است.
کارخانجات آلومنیوم در این منطقه در حال احداث است و کارخانهٔ سیمان از جمله کارخانه‌های احداث شده در این شهرستان می‌باشد. فرودگاه بین‌المللی لامرد در سال ۱۳۶۴ افتتاح شده و به شهرهای تهران (دو بار در هفته)، شیراز، و کشورهای کویت، قطر پرواز دارد. استقرار منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر در این شهرستان زمینه توسعه پایدار آن را فراهم آورده‌است. تجارت در این منطقه با سفر مردم آن به کشورهای حاشیه خلیج فارس جهت کسب درآمد، دارای قدمت است. محصولات کشاورزی شهرستان لامرد طبق مستندات لغتنامه دهخدا، عمدتاً تنباکو بوده که به صورت وسیع کشت می‌شده‌است. باغات خرما و کشت گندم و صیفی جات از محصولات اصلی منطقه لامرد بوده که کشت آن‌ها همچنان در اطراف شهر ادامه دارد.
شهرستان لامرد با ۵۶۸۳/۴ کیلومتر مربع مساحت در طول جغرافیایی ۵۲ ۵۴ و عرض جغرافیایی ۲۷ ۲۸، در جنوبی‌ترین نقطه استان فارس واقع شده‌است به‌طور دقیق در ۴۰۵کیلومتری شیراز و ۱۴۰ کیلومتری خنج قرار دارد و ۴٫۶٪ از مساحت کل استان را به خود اختصاص داده‌است. با اختلاف ارتفاع ۴۵۰ تا۵۰۰ متر از سطح دریا و متوسط بارندگی سالیانه حدود ۲۵۰ میلی‌متر با ویژگی سیل آسا در مدت کوتاهی از سال (سه ماه سال) و تبخیر سالیانه ۴۰۰۰ میلی‌متر دارای آب و هوای گرم و خشک می‌باشد، حداکثر گرما در فصل تابستان ۵۰درجه سانتیگراد بالای صفر و سردترین زمان آن صفر درجه سانتیگراد می‌باشد.
شهرستان لامرد از شمال و شمال شرقی به شهرستان‌های لارستان وگراش، از جنوب و جنوب شرقی شهرستان پارسیان و شهرستان بندر لنگه، و از سمت مشرق به شهرستان بستک و از طرف مغرب به شهرستان مهر محدود می‌گردد. شهرستان لامرد از جمله هموارترین مناطق استان فارس است، این شهرستان به صورت خطی است که از چند رشته کوه موازی که جهت آن‌ها از شمال غربی به سوی جنوب شرقی است تشکیل یافته و دشت‌های هموار و نسبتاً پهناوری چون «علامرودشت»، «دشت مرکزی» که در میان رشته کوه‌های مذکور جای دارند نواحی هموار و مسکونی آن را تشکیل می‌دهند. رشته کوه سادول، واقع در جنوب، آن را از شهرستان «بندر پارسیان» جدا می‌کند و کوه‌های «تخته سروه دیوانی»، «تنگ خور و هوا» آن را از شهرستان «لار» جدا می‌سازد و کوه‌های «ماده» و «هفتچین» مرز میان این شهرستان و شهرستان کنگان را تشکیل می‌دهند. کوه لنگه آسیایی با ارتفاع ۱۶۹۴ متر بلندترین کوه این شهرستان است و کوه‌های «تنگ خور» (۱۴۶۳ متر) و «علامرودشت» (۱۴۳۰ متر) نیز از دیگر کوه‌های بلند شهرستان لامرد به‌شمار می‌آیند و رودخانه‌های «بیرمی»، «مهران» و «گاوبندی» که خشکرودهایی بیش نیستند، رودهای این شهرستان را تشکیل می‌دهند. آب و هوای شهرستان لامرد بسیار گرم و خشک است. وجود یک رشته‌کوه بلند، شهرستان لامرد را به دو بخش و قسمت مجزا یکی دشت مرکزی (شامل قسمت اعظم بخش مرکزی، بخش اشکنان) و دیگری دشت علامرودشت (شامل بخش چاه ورزو بخش علامرودشت) تقسیم نموده‌است.
بافت روستاهای آن طولی، در کنار محورهای ارتباطی اصلی به شهرستان شکل گرفته‌است و غالباً در دامنه کوه هستند. پوشش گیاهی این منطقه ضعیف بوده واغلب کهور، گز، نخل و خارشتر می‌باشد.در دوران گذشته و پیش از آنکه لامرد به شهر تبدیل شود؛ خود روستای کوچکی از دهستان تراکمه از توابع بخش کنگان شهرستان بوشهر بوده‌است. اما با تغییر در تقسیمات کشوری روستای لامرد دهستان تراکمه به مرکز بخش تراکمه تبدیل شد. تراکمه (لامرد) تا سال ۱۳۶۸ یکی از بخش‌های شهرستان لارستان بود، اما از این سال به بعد به شهرستان لامرد تغییر نام داد و هم‌اکنون دارای سه بخش است که شامل ۷ دهستان و ۱۴۰ روستا می‌باشد. این شهر در قدیم به تراکمه مشهور بوده‌است. طبق بررسی‌های انجام شده توسط کارشناس میراث فرهنگی شهرستان لامرد، این شهرستان دارای پیشینه‌ای کهن می‌باشد. تل تاریخی کنارو در جوار روستای رکن آباد دارای قدمتی بالای پنج هزار سال می‌باشد و در بخش علامرودشت تل‌های چند هزار سالهای را می‌توان یافت که در آنجا سفال نخودی منقوش یافت شده‌است. علامرودشت در عصر هخامنشی دارای کوشکهایی بوده‌است که هم‌اکنون سر ستون آن بناها یافت شده‌است. در دوره اشکانی و ساسانی لامرد یک پایگاه نظامی بوده و قلاع بسیاری در آن ساخته می‌شود البته تعدادی آتشکده نیز به رسم عبادت آن روزگار احداث می‌شود که تعدادی از آن‌ها در خفرویه علامرودشت و اشکنان باقی مانده‌است. در دوران اسلامی تنگه لامرد رهگذر اقوام بسیاری بوده‌است که لایه لایه‌های فرهنگ غنی این منطقه را تشکیل داده‌اند. شهرداری لامرد در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۶۲ تأسیس شد.اولین شهردار لامرد محمود راستی بود. محدوده‌ای که به عنوان شهر لامرد شناخته شد در برگیرنده ۳۶ نقطه روستایی بود که با تصمیم گیری‌های سیاسی - اداری به عنوان نقطعه شهری تلقی شد. به تدریج و با گذشت زمان در اثر رشد جمعیت و گسترش کالبدی این روستاها به یکدیگر یکدیگر پیوسته و شکل تقریباً منسجمی پیدا کردند.
رشته کوه سادول، واقع در جنوب، آن را از شهرستان «بندر پارسیان» جدا می‌کند و کوه‌های «تخته سروه دیوانی»، «تنگ خور و هوا» آن را از شهرستان «لارستان» جدا می‌سازد و کوه‌های «ماده» و «هفتچین» مرز میان این شهرستان و شهرستان کنگان را تشکیل می‌دهند. کوه لنگه آسیایی با ارتفاع ۱۶۹۴ متر بلندترین کوه این شهرستان است و کوه‌های «تنگ خور» (۱۴۶۳ متر) و «علامرودشت» (۱۴۳۰ متر) نیز از دیگر کوه‌های بلند شهرستان لامرد به‌شمار می‌آیند و رودخانه‌های «بیرمی»، «مهران» و «گاوبندی» که خشکرودهایی بیش نیستند، رودهای این شهرستان را تشکیل می‌دهند. آب و هوای شهرستان لامرد بسیار گرم و خشک است. وجود یک رشته‌کوه بلند، شهرستان لامرد را به دو بخش و قسمت مجزا یکی دشت مرکزی (شامل قسمت اعظم بخش مرکزی، بخش اشکنان) و دیگری دشت علامرودشت (شامل قسمتی از بخش مرکزی و بخش علامرودشت) تقسیم نموده‌است.
راه‌های ارتباطی شهرستان لامرد با شهرستان‌های اطراف کشور عبارت‌اند از:
محور لامرد _ خنج: این مسیر به طول ۱۴۰ کیلومتر تا خنج می‌باشد، که ارتباط این شهرستان با شهرستان‌های شمالی فیروزآباد، لار، جهرم و مرکز استان میسر می‌سازد.
محور لامرد_ مُهر: این محور به طول ۴۵کیلومتر، لامرد را به شهرستان مُهر منتقل می‌سازد.
فرودگاه بین‌المللی: یکی از ایده‌آل‌ترین راه‌های ارتباط این شهرستان با سایر نقاط کشور و جهان وجود همین فرودگاه می‌باشد که علاوه بر پروازهای داخلی، پروازهای خارجی نیز در آن صورت می‌گیرد و در زمان وقوع حوادث بهترین وسیله کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان ناشی از حوادث طبیعی می‌باشد.
شهرستان لامرد از نظر آب و هوايي جزء مناطق گرم و خشك محسوب مي شود. حداقل درجه حرارت صفر و حداكثر آن در تابستان به ۵۰ درجه سانتيگراد مي رسد . گرم ترين ماه سال مرداد با معدل ۲۶/۳۴ درجه سانتيگراد و سردترين ماه ، دي با معدل ۰۶/۱۳ درجه سانتيگراد است . متوسط بارندگي دراين شهرستان ۱/۲۳۴ ميليمتر در سال است كه باويژگي بارش سيل آسا در مدت كوتاهي از سال ( سه ماه در سال ) رخ مي دهد وحداكثر بارندگي ( حدود۷۰% ) در ماههاي دي و بهمن و حداقل بـارندگي نيز در شهريور ماه است . حداكثر رطوبت نسبي شهرستان ۵۶ درصد و حداقل رطوبت نسبي نيز ۲۰ درصد است
از نظر تقسيمات كشوري شهرستان لامرد به سه بخش به نام هاي مركزي ، اشكنان ،علامرودشت ،۷ دهستان ، ۴ نقطه شهري و تعداد۱۴۲روستا ، تشكيل شده است كه از اين تعداد بخش مرکزي با۶۸ آبادي بيشترين نقطه مسكوني و بخش اشكنان با ۲۸ آبادي كمترين نقطه مسكوني را در خود جاي داده است . در بخش علامرودشت نيز تعداد ۴۶ نقطه مسكوني وجود دارد .
درخصوص سابقه تاريخي به دو رشته آثار نوشتاري و غير نوشتاري مي توان اشاره کرد که به نوعي مبين قدمت قابل توجه تاريخي اين منطقه است. بر اساس آثار نوشتاري نظير فارسنامه ناصري، آثار جعفري از محمد خورموجي و امثال آن دست کم سابقه اي پانصد ساله يعني از زمان صفويان تاکنون مي توان براي لامرد ذکر کرد. اما واقعيت آن است که مطابق آثار باستاني بجا مانده، قدمت حيات و سکونت و فعاليت در اين خطه بسيار بيشتر از پانصد سال است. همچنين بنا بر شواهد تاريخي و آنچه معمرين گفته اند گروهي هزار نفري از قبايل دامدار کهکلويه و بوير احمد به رهبري ملا فريدون در پي سياست هاي کوچ عشاير در زمان شاه عباس اول به اين سرزمين مهاجرت کرده اند که از لحاظ فرهنگ و زبان با مردم ناحيه لرستان شباهت هاي فراواني دارند.
زبان رايج در لامرد فارسي همراه با لهجه محلي است که در بخشهاي مرکزي و علامرودشت تشابهاتي از نظر لهجه با لهجه بوشهري و زبان لري وجود دارد . مردم بخش اشکنان نيزاز لهجه خاص خود که مشابه با لهجه مردم لارستان است استفاده مي کنند. ۱۰۰درصد جمعيت اين شهرستان را مسلمانان تشکيل مي دهندکه۹۵درصد آن شيعه و۵درصد اهل تسنن هستند.
سطح زير كشت محصولات سالانه و دائمي شهرستان لامرد اعم از ديم و آبي ۱۲۹۴۲ هكتاراست كه به نسبت مجموع اراضي شهرستان اعم از قابل كشت و غيرقابل كشت حدود ۴ درصد از اراضي شهرستان قابل كشت هستند. اين ميزان كم اراضي حاصلخيز بعلت ويژگي هاي اقليمي شهرستان لامرد است، نبود آب و خاك مناسب و اقليم خشك ، در كل كشاورزي منطقه را دچار پژمردگي نموده است . از مجموع ۱۲۹۴۲ هكتار سطح زيركشت شهرستان لامرد ، ميزان ۴۷۲۹ هكتار آبي و ۱۰۱۵۱ هكتار ديم است و بيشترين سطح زيركشت نيز به گندم با ۷۸۱۰ هكتار اختصاص دارد . اراضي حاصلخيز شهرستان نيز در سه بخش مركزي و اشكنان و علامرودشت بطور مساوي وجود دارند و تعيين يك بخش بعنوان قطب كشاورزي امكان پذير نيست چرا كه در هر بخش حدود ۵۰۰۰ هكتار اراضي قابل كشت و حاصلخيز وجود دارد .
وضعيت اقليمي و آب و هوايي شهرستان لامرد وضعيت خاصي را در كشاورزي ايجاد نموده است به نحوي كه آبهاي زيرزميني جهت استفاده كشاورزي بسيار اندك و خشكسالي هاي چند سال اخير و برداشت زياد باعث كاهش سفره هاي زيرزميني و شوري آب شده است . بنابراين مشكلات و نارسايي هاي مربوط درامر كشاورزي بيشتر به شرايط اقليمي و آب و هوايي شهرستان برمي گردد. كاهش سفره هاي زيرزميني ، شوري آب ، فرسايش خاك بدليل تخريب دشت هاي لامرد و علامرودشت در فصل بارندگي از ديگر مشكلاتي است كه به اضافه اقليم خشك شهرستان ،باعث پژمردگي كشاورزي شهرستان شده است .
جاذبه های لامرد
تنگ ترمان : تنگ ترمان از آن دست جاهای دیدنی لامرد است که حتی در فصول گرم سال هم می‌توانید به آن سر بزنید. در روزگاران قدیم این تنگ محل زندگی مردمانی بعضاً کشاورز و دامدار بوده است که هنوز بعضی از دست‌ساخته‌های آن‌ها به‌صورت نصفه‌نیمه سالم مانده‌اند. وجود چشمه دائمی در تنگ ترمان باعث شده بود، ساکنان این منطقه اقدام به ساخت چندین آسیاب در این منطقه بکنند. با اندکی جست‌وجو در این اطراف می‌توان رشته‌هایی از قنات نیز در این محل پیدا کرد. ظاهراً بومی‌های این منطقه از آب این تنگه برای کشاورزی استفاده می‌کرده‌اند و عمده محصول آن‌ها جو گندم بوده است. درختان خرما، انار، لیمو، کنار و چندین و چند درخت دیگر هنوز از دوران قدیم و پر رفت و آمد این تنگه، استوار بر جای خود ایستاده‌اند. از زیبایی‌های تنگ ترمان در زمستان، سرسبزی فوق‌العاده کوه‌های اطراف آن و جاری شدن آب زیاد در این تنگه است. اگر خوش‌شانس باشید می‌توانید آبشار تنگ ترمان را هم ببینید.
امامزاده شاه فرجالله : محلی که بارگاه امامزاده شاه فرجالله در آنجا قرار دارد، یکی از باصفاترین جاهای دیدنی لامرد است. آستان مقدس این امامزاده در ارتفاعات کوه نر این شهرستان واقع است. برای اینکه به این آستان مقدس بروید باید به سمت بخش علامرودشت لامرد بروید و ازآنجا مسیر روستای کهنویه را دنبال کنید. در سالیان اخیر به همت خیرین منطقه، آستان مقدس امامزاده شاه فرجالله بازسازی شده است. جاده دسترسی به این امامزاده بازسازی‌شده و ماشین‌رو است. همچنین در آنجا امکانات خوبی برای اسکان مسافران فراهم شده است. در تاریخچه این مکان مذهبی نوشته‌اند که امامزاده شاه فرجالله از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است و سنگ مزار او نیز پیشینه‌ای مربوط به قرن پنجم هجری نشان می‌دهد. آستان امامزاده شاه فرجالله شهرستان لامرد تنها یک مکان تاریخی مذهبی برای اهداف گردشگری نیست. در اطراف این آستان چشمه، نخلستان و طبیعت بسیار زیبایی وجود دارد.
بازار بزرگ دهشیخ : دهشیخ یکی از روستاهای چسبیده به لامرد است که در فاصله‌ای کمتر از 10 کیلومتر با آن در قسمت شرقی شهر قرار دارد. دهشیخ نمونه‌ای کوچک‌تر مشابه با بندر گناوه استان بوشهر و شهر بانه کردستان است. درواقع پس از بازدید از جاهای دیدنی لامرد، برای یک خرید فوق‌العاده و کم‌هزینه می‌توانید به بازار بزرگ دهشیخ لامرد بروید. مغازه‌ها و پاساژهای بزرگ بازار دهشیخ، همگی در امتداد هم و دو طرف جاده اصلی لامرد به سمت اشکنان واقع است. در اینجا اجناس خارجی از نوع پوشاک، کیف، کفش، لوازم‌خانگی، کالای خواب، مبلمان و هر چیزی که فکرش را می‌کنید، بسیار ارزان‌تر از هر جای ایران قابل خریداری است. علاوه بر این در اینجا چندین سیسمونی بزرگ با اجناس برند در کنار اسباب‌بازی‌فروشی، مغازه‌های فروش ماشین و موتور شارژی و… نیز وجود دارد که با بازدید از آن‌ها می‌توانید هدایایی خوبی برای کودکان خود بخرید. بازار بزرگ دهشیخ، یکی از تأمین‌کنندگان اصلی لوازم‌خانگی و پوشاک کشور نیز هست.
مجموعه علیخان : شهرستان لامرد، چندین بنای ثبت‌شده در آثار ملی ایران دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، مجموعه علیخانی واقع در بخش اشکنان است. این مجموعه شامل یک مسجد و حمام تاریخی است که با توجه به کتیبه موجود، سابقه ساخت آن‌ها به اواخر قرن گذشته و حکومت قاجار برمی‌گردد. آب‌انباری منتسب به علیخان نیز اندکی دورتر از این مجموعه رو به روی قلعه سفید اشکنان قرار دارد. این مجموعه مدتی است بازسازی شده است و بازدیدکنندگانی از شهرهای اطراف دارد. سابقه تاریخی اشکنان حتی از لامرد نیز بیشتر است. آثار تاریخی زرتشتیان و گبرها به‌وفور در کوه‌های اطراف آن قابل‌مشاهده است. علیخان در زمان خود از حاکمان برجسته این منطقه بود، به صورتی که در این منطقه در دوره حضور او چندین قلعه برای حفظ امنیت برپا شد. مسجد علیخان با آن گچ‌بری منحصربه‌فرد، شبستان و ساختار زیبایش، هم‌اکنون نیز در حال فعالیت برای انجام مراسم‌های مذهبی است. بااین‌حال حمام علیخان با آن هندسه طراحی و ساختار خارق‌العاده‌اش تنها یک اثر باستانی جهت بازدید عموم است.
اوباد : چشمه‌های آب گرم با آن خواص درمانی منحصربه‌فردشان در چندین جای لامرد وجود دارند که شناخته‌شده‌ترینشان، چشمه آبگرم موسوم به اوباد این شهرستان است. اوباد از جاهای دیدنی لامرد، به لحاظ حوضچه آب مساحت آن‌چنان بزرگی ندارد و کمتر از 100 مترمربع است. بااین‌حال به سبب دسترسی آسان و خواص درمانی فوق‌العاده برای درمان بیماری‌های مفصلی، گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. به‌واسطه نزدیکی لامرد به کشورهای حوزه خلیج‌فارس، حتی از این کشورها نیز مردمانی برای استفاده از خواص درمانی اوباد به لامرد می‌آیند. اگر به این منطقه سفر کردید، هرگز تنها نروید و مراقبت‌های لازم را انجام دهید.
تنگ خور: تنگ خور نام یک منطقه خوش آب‌وهوا در نزدیکی محور مواصلاتی شهرستان لامرد به سمت شهرهای استان هرمزگان است. وجود نخلستان زیبا، آب روان و طبیعت بی‌نظیر، باعث شده است تنگ خور همیشه یکی از گزینه‌های اصلی لامردی‌ها برای گردشگری در دل طبیعت باشد. اگر قصد شنا در گودالهای آب این منطقه را دارید، حتما از محلی‌ها جای مناسب آن را سؤال کنید. در منطقه‌ای در دل این تنگه به نام اردوگاه شهید رجایی، می‌توانید اتراق کنید و ساعاتی خوش را در کنار خانواده بگذرانید. قبل از رفتن به تنگ خور حتماً کفش مناسب بپوشید؛ چراکه طبیعت زیبای این تنگه و ارتفاعات کناری آن بدون شک شمارا به یک پیاده‌روی در دل طبیعت ترغیب خواهد کرد.
بنو پسند : در شرق شهرستان لامرد چندین روستای باصفا وجود دارد که هر یک از آن‌ها به‌تنهایی می‌توانستند در لیست جاهای دیدنی لامرد قرار بگیرند. از طبیعت بی‌نظیر روستای لاورکال گرفته تا سرزمین نخل‌های استوار یعنی روستای پاقلات و دیگر جاهایی که در این منطقه از لامرد قرار دارند. پَسبند یکی از این روستاهاست که در نزدیکی خود میزبان منطقه‌ای خوش آب‌وهوا با طبیعت کم‌نظیر است که آن را بانام بنو پسبند می‌شناسند. در اینجا نیز نخلستان، چشمه آب، آثاری از آسیاب‌های قدیمی، نیزار و… وجود دارد. بنو پسبند حتی در تابستان گرم جنوب نیز طرفدارانی دارد؛ زیرا خنکی هوای آن و امکان شنا باعث می‌شود ساعاتی را بتوان از این گرما فرار کرد.
روستای لاورخشت : روستای لاورخشت، جنوبی‌ترین منطقه مسکونی شهرستان لامرد است و پس‌ازآن استان هرمزگان شروع می‌شود. اگر مسیر زیبای هم‌جوار با تنگ خور را ادامه دهید، پس از چند کیلومتر به این روستای زیبای لامرد می‌رسید. روستای لاورخشت از جاهای دیدنی لامرد، علاوه بر آب‌وهوای خوب، آب کافی و خاک مناسب برای کشاورزی دارد و تقریبا در بیشتر ایام سال سرسبز است. آنچه بیش از همه لاورخشت را به یک گزینه گردشگری در لامرد تبدیل کرده است، طبیعت بکر و دست‌نخورده آن است. در گوشه‌کنار این روستای زیبا، چندین اثر تاریخی از گذشتگان ساکن در این منطقه نیز وجود دارد. علاقه‌مندان به روستاگردی در لامرد با سر زدن به این روستا علاوه بر لذت بردن از زیبایی‌های لاورخشت، می‌توانند با فرهنگ و آداب رسوم مردمان این منطقه از کشور نیز آشنا شوند.
قلعه سفید : قلعه سفید یکی دیگر از آثار تاریخی به‌جای مانده از حکومت خوانین در شهر اشکنان است که امروزه مخروبه‌ای از آن بیشتر باقی نمانده است. قلعه سفید در زمان شکوه خود میزبان سیاسیون بزرگی از گوشه‌کنار جنوب بود و برای سالها یکی از مهم‌ترین مراکز حکومتی در این منطقه بوده است. امروزه درست در محوطه جلوی آن جایگاهی برای برگزاری مراسم تعزیه ساخته‌شده و یک مسجد تاریخی کوچک به نام مسجد باقر خان نیز در آن حوالی وجود دارد. آب‌انبار علیخانی نیز در همین محوطه قرار دارد. سرگذشت نابودی قلعه سفید بسیار جالب است. این قلعه به خاطر خونخواهی قتل سه نفر که هم‌اکنون در قبرستان اشکنان در درون یک قبر مشترک آرمیده‌اند، تحت نظارت قشون منتسب به رضاشاه پهلوی، توسط مردم ساکن در این منطقه با دست و بیل و کلنگ به یک مخروبه تبدیل شد.
رودخانه مهران : دشتی که لامرد به همراه روستاها و شهرهای شرقی و غربی آن درون آن قرار دارد، توسط یک رودخانه فصلی به نام مهران به دونیم تقسیم شده است. رودخانه مهران، آبی شور دارد و در گذشته یکی از منابع تأمین‌کننده نمک مردمان این منطقه بوده است. این رود ابتدا وارد شهرستان بستک هرمزگان شده و از نزدیکی بندر خمیر خود را به خلیج‌فارس می‌رساند. اگر لامرد سال پربارشی را پشت سر بگذارد، رودخانه مهران برای مدتی طولانی دارای آب خواهد بود. اگر خوش‌شانس باشید می‌توانید پرندگان مهاجر از لک‌لک گرفته تا مرغابی وحشی، کفتار، گراز، خرگوش و دیگر حیواناتی که در اطراف این رودخانه زندگی می‌کنند را ببینید.
قلعه گوری : در حاشیه رود فصلی کنار روستای رکن‌آباد لامرد، یک محوطه باستانی که آن را منتسب به آثار به‌جای مانده از قلعه گوری می‌شناسند قرار دارد. این اثر تاریخی ازلحاظ ابعاد، یک محوطه 13 در 18 متری است که در ارتفاعی تقریبا 3 متر بالاتر از دشت‌های اطراف قرار دارد. یک ستون نصف نیمه در حاشیه رودخانه، شاخص‌ترین اثر بازمانده از این قلعه است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، بخش اعظمی از این اثر تاریخی ساخته‌شده با سنگ و ساروج و گچ، تا همین امسال (سال 1398) در لابه‌لای گل‌ولای پنهان بود و در اثر یک بارندگی سیل‌آسا از دل خاک بیرون آمد. ظاهر مسئولان شهرستان لامرد برنامه‌های برای کاوش بیشتر در این منطقه و کشف اسرار آن دارند.
هفت برکه : در سرتاسر دشت لامرد، آب‌انبارهای سفیدرنگ یا همان برکه‌های آب به‌وفور دیده می‌شود که هر یک از آن‌ها در دل خود داستانی برای گفتن دارند. مجموعه هفت برکه همان‌گونه که از نام آن پیداست، شامل هفت آب‌انبار با هندسه‌ای منظم است که برای تأمین آب آشامیدنی در نزدیکی روستای میرحسنی لامرد ساخته‌شده بود. به سبب کمبود آب در فصول گرم سال، پیشینیان منطقه لامرد اقدام به احداث آب‌انبار با استفاده از ساروج و سنگ و بعدها با استفاده از گچ و سنگ در مسیر رودهای سرازیر شده از ارتفاعات می‌کردند تا با مهار آن‌ها بتوانند برای آینده خود آب را ذخیره کنند. باید توجه داشته باشید که مجموعه‌ای دقیقه بانام هفت برکه در شهرستان گراش استان فارس نیز واقع است که نباید با مجموعه هفت برکه لامرد اشتباه گرفته شود.
تل علامرودشت : تل علامرودشت از جاهای دینی لامرد نیز در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و برای آن تاریخی مربوط به بعد از ورود اسلام ذکر کرده‌اند. تل درواقع به کوهی پست یا یک پشته بلند اطلاق می‌گردد. بر بالای این بلندی، ویرانه‌هایی یک اثر تاریخی مربوط به دوره زندگی زرتشتیان در منطقه علامرودشت وجود دارد. آثار تاریخی کشف‌شده در این محوطه ازجمله ظروف سفالی، صحت این ادعا را اثبات کرده است. محیط اطراف این اثر تاریخی نیز شامل نخل‌های کهن‌سال و طبیعت زیبایی برای گشت‌وگذار در لامرد است. علامرودشت در دل خود چند جای تاریخی دیگر به نام تل باستانی جت که در قسمت شمال غرب قرار دارد به همراه تل بهرویه، محوطه خفرویه و… نیز دارد.
تپه گلرخ : محوطه تپه گلرخ میزبان یک قلعه باستانی ثبت‌شده با همین نام در آثار ملی ایران و بازمانده از دوران ساسانیان در لامرد است. تپه گلرخ در بخش تازه تأسیس چاهورز شهرستان لامرد قرار دارد و آثار تاریخی ازجمله ظروف و سکه‌های مربوط به سده هفتم میلادی از دل آن استخراج شده است. در بخش چاهورز یک تپه باستانی دیگر به نام دهگچی نیز وجود دارد که آن نیز در شمار آثار ملی ایران قرار دارد. علاوه بر این با سفر به بخش چاهورز می‌توانید طبیعت زیبای روستاهای این بخش را برای یک گردشگری درجاهای بکر و دست‌نخورده طبیعت لامرد انتخاب کنید.
.......................
آرشیو
