وقتی میکل آرتتا، محصول آکادمی بارسلونا و دستیار سابق پپ گواردیولا هدایت آرسنال را برعهده گرفت، به نظر می رسید که او فوتبالی روان و تهاجمی را به نمایش خواهد گذاشت اما در حقیقت وضعیت این گونه نبوده است زیرا سیستم آرتتا در آرسنال کاملا روی استحکام دفاعی تمرکز دارد. فقط پنج تیم در این فصل لیگ برتر انگلیس کم تر از آرسنال گل زده اند و زدن 9 گل در 8 مسابقه لیگ برتر، بدترین آمار گلزنی آرسنال طی 22 سال گذشته بوده است. چهار تیم از پنج تیمی که کم تر از آرسنال گل زده اند، در انتهای جدول قرار دارند. اما واقعا آرتتا یک مربی دفاعی است؟
تقویت خط دفاعی آرسنال، اولین واکنش آرتتا
وقتی آنتونیو کونته توانست در فصل 17-2016 با چلسی قهرمان لیگ برتر انگلیس شود، بسیاری از مربیان لیگ برتر انگلیس به خوبی سیستم 3-4-3 او در چلسی را تقلید و پیاده سازی کردند، تا جایی که حتی آرسن ونگر هم در آن فصل ایده هایش را طبق این سیستم پیاده سازی کرد. تصمیم میکل آرتتا برای استفاده از سیستم 3-4-3 کونته به جای سیستم 1-3-2-4، یک واکنش مستقیم برای پوشش ضعف دفاعی آرسنال بود و این سیستم به آرسنال کمک کرد تا آن ها بتوانند کلین شیت کنند. گرچه آرسنال بازیکنان مستعد و خلاقی در زمینه بازیسازی دارد اما آن ها در حال حاضر فاقد نظم دفاعی و زهر لازم در خط حمله هستند. با توجه به انجام نشدن چندین خرید جدید، بهترین راه برای سرمربی تیم برای رویارویی با این مشکل، قرار گیری در موقعیتی است که حین ضدحمله حریف، وضعیت تیم آسیب پذیر و سست نباشد.
آرسنال، دومین خط دفاعی برتر در انگلیس اما آمار خط حمله ضعیف است
آرتتا از پایه در حال ساختن آرسنال است و به دنبال ساختن پایه های محکمی در دفاع است که تیم، پیشرفتش را از آن جا شروع کند. اگر تیم سه گل بزند اما چهار گل بخورد، این یعنی خبری از امتیاز نیست اما تمرکز زیاد روی نقش های تدافعی بازیکنان ممکن است آزادی عمل را از بازیکنان بگیرند و این چیزی نیست که بازیکنان خلاق از آن لذت ببرند. به همین خاطر، قدرت آرسنال در مقابل دروازه حریف کاهش می یابد. برای درک بهتر این مسئله، فقط شش تیم در لیگ برتر نسبت به آرسنال موقعیت های کم تری در جریان بازی ایجاد کرده اند. البته نکته مثبت ماجرا این جاست که آرسنال طی هشت هفته فقط ده گل دریافت کرده و این یعنی آن ها از این حیث، دومین تیم برتر در لیگ برتر انگلیس هستند و البته شکستن خط دفاعی آرسنال آسان نیست. در بازی آرسنال و منچستریونایتد که به پیروزی 1-0 توپچی ها انجامید، فقط دو شوت به سمت چارچوب دروازه آرسنال زده شد که البته هیچ کدام مزاحمتی برای برند لنو ایجاد نکرد.
بازی آرسنال، کاملا وابسته به تاکتیک های از پیش تعیین شده؛ خبری از مهارت های انفرادی نیست
آرتتا به طور مداوم کنار زمین با فریاد زدن، به بازیکنانش دستورات تاکتیکی می دهد و از این طریق می خواهد اطمینان حاصل کند تا بازیکنان وظایف تعیین شده شان را بدون معطلی انجام دهند؛ برای مثال الکساندر لاکازت بارها در بازی فریاد "برو لاکا" را می شنود. در زمین تمرینی، وقتی بازیکنی اشتباه کند، آرتتا می تواند تمرین را متوقف کند، موردهای خاصی را به بازیکنانش گوشزد کند و خطاها را برطرف کند اما در زمین بازی باید به بازیکنانی که قرار است دستوراتش را پیاده کنند، اعتماد داشته باشد. یکی از نگرانی هایی که هواداران آرسنال دارند، از بین رفتن جذابیت بازی ها است چرا که سرمربی تیم به دنبال کنترل تمام احتمالات مسابقه و محدود کردن اتفاقات ناگهانی بازی است. مشخصا بیشترین نمود این مسئله در فاز دفاعی است به خصوص وقتی آرسنال از بالا حریف را پرس می کند اما این مسئله در حمله هم دیده می شود، همه چیز باید تحت برنامه ریزی و ساختار پیش برود و فضای کمی برای خودنمایی بازیکنان و استفاده از تکنیک فردی وجود دارد. آرسنال گل های کمی می زند زیرا مشخصا برنامه آن ها روی دفاع کردن است.
تاکتیک آرتتا مقابل منچستریونایتد، برابر استون ویلا جواب نداد
بازی کردن با یک مدافع بیشتر برای استفاده از سیستم سه دفاعه، مشخصا منجر به از دست دادن یک بازیکن در خط حمله یا میانه زمین می شود. پیرامریک اوبامیانگ، خطرناک ترین مهره خط حمله آرسنال هم به گوشه ها متمایل می شود و این یعنی عمق خط حمله آرسنال قدرت کافی را ندارد. لاکازت یک مهاجم 9 کاذب با خصوصیات دفاعی بیشتری است که بار پرس کردن را به دوش می کشد و او نیز برای مهاجم نوک بودن، گزینه ایده آلی نیست. آرسنال در برد مقابل منچستریونایتد نشان داد که موثرترین بازیکنان تیمش، در پست وینگر حضور دارند. این یعنی همه چیز به جناحین می رود و در واقع حضور اوبامیانگ به عنوان وینگر چپ، بوکایو ساکا به عنوان وینگ بک چپ و کیرون تیرنی به عنوان مدافع مرکزی چپ، باعث شد جناح راست منچستریونایتد آسیب پذیر شود اما تیم آرتتا با استفاده از همین سیستم، 3-0 مقابل استون ویلا شکست خورد.
در این دیدار هم خطرناک ترین مهاجم آرسنال یعنی اوبامیانگ از مقابل دروازه دور شد و کارایی او در پست وینگر پایین آمد. از الکساندر لاکازت به عنوان یک مهاجم کاذب استفاده شد که بیشتر نقش یک هافبک تهاجمی داشت. در کارهای دفاعی، لاکازت به آرسنال برتری عددی می داد اما در خط حمله، او نتوانست خطرساز شود. نقشه لمس توپ اوبامیانگ در آن بازی مشخص بود که پست بازی او برای یکی از بهترین مهاجمان لیگ، ایده آل نیست. اوبامیانگ وقتی از جناح چپ بیرون می آید تا با پای تخصصی خود شوت بزند، طبیعتا موقعیت های مناسب تری برای گلزنی می یابد. دو گل در هشت بازی که یکی از آن ها پنالتی بوده، نشان می دهد تئوری آرتتا در خصوص اوبامیانگ، در آن حدی که او امیدوار بود، کارایی ندارد.
راه حل برای حل شدن مشکل بازی یکنواخت و قابل پیش بینی آرسنال می تواند استفاده از مهارت های انفرادی بازیکنانی چون نیکولاس پپه و مسوت اوزیل در خط حمله باشد اما عملکرد ضعیف دفاعی آن ها باعث می شود کارایی سیستم آرتتا پایین بیاید. پپه می تواند به راحتی موقعیت گلزنی ایجاد کند اما اگر به دفاع کمک نکند و اجازه دهد یار حریف از کنارش بگذرد، شکستن سیستم دفاعی آرسنال چندان دشوار نخواهد بود. تلاش های آرتتا برای برقرار کردن تعادل در دفاع و حمله، باعث می شود بازی های آرسنال از جذابیت کم تری نسبت به گذشته برخوردار باشد. پیروزی 1-0 در خانه منچستریونایتد یک نتیجه عالی برای آرسنال اما در عین حال عملکردی کسل کننده بود که حتی می توانست با پیروزی منچستریونایتد هم همراه شود. همچنین نمرات xG (شانس های ساخته شده برای گلزنی) در بازی آرسنال و استون ویلا که xG استون ویلا نسبت به آرسنال بیشتر بود (1.49 به 1.39) یعنی آرسنال مقابل استون ویلا خیلی کم جلو می رفت و در یک سوم دفاعی خود مقابل این تیم بسیار ضعیف ظاهر شد.
مالکیت بالا؛ شوت های کم
آمار مربوط به بازی آرسنال و استون ویلا، یک نمای کلی از کل فصل آرسنال را نشان می دهد؛ داشتن مالکیت بالا، پاس های زیاد و البته شوت های کم به سوی دروازه حریف. آرسنال با وجود پاس های بالا، در زمین انتقال توپ و ساخت موقعیت ضعیف عمل می کند. تیم آرتتا رتبه سوم بیشترین تعداد پاس را در لیگ برتر دارد اما آن ها در زمینه شوت زنی، سیزدهم هستند. البته از سوی دیگر، زیاد هم گل نخورده اند. منچسترسیتی و لیورپول بسیار خطرناک هستند زیرا مهاجمان آن ها از جلو به راحتی پرس انجام می دهند اما آرتتا همچنان باید از کنار زمین بر سر اوبامیانگ و لاکازت در هر بازی فریاد بزند تا مطمئن شود آن ها وظایف دفاعی شان را انجام می دهند. تیری آنری، هم تیمی سابق آرتتا یک بار توضیح داده بود که سیستم گواردیولا هم بسیار منظم و وابسته به قواعد است. گواردیولا به آنری گفته بود کار من رساندن شما به یک سوم دفاعی حریف است و کار شما گلزنی. آیا آرتتا می خواهد راه گواردیولا را ادامه دهد؟ هیچ تضمینی برای موفق شدن وجود ندارد و در حال حاضر آرتتا، به دنبال استفاده از عناصر سازنده ای است که در آینده آزادی عمل بیشتری به بازیکنانش در حمله کردن بدهد. اطمینان حاصل کردن از ثبات دفاعی، تاثیر بازیکنانی چون اوبامیانگ، پپه و ویلیان را کاهش می دهد اما این بیش از این که به سود یا ضرر آرسنال باشد، به سود شخص آرتتا است. تا الان آرتتا آن مربی تهاجمی نبوده که هواداران آرسنال از او انتظار داشتند.