قطر در سالیان اخیر سرمایه گذاری فوق العاده ای در فوتبال انجام داده که کسب میزبانی جام جهانی و فتح جام ملتهای آسیا از دستاورد های آن بوده است. اما سوالی که مطرح می شود این است که قطری ها چگونه به این موفقیت ها دست پیدا کرده اند؟
تیم ملی فوتبال قطر، فاتح مقتدر جام ملتهای آسیا
خیلی از فوتبالی ها معتقدند کشوری که دارای لیگ پویا و بازیکن ساز نیست نمی تواند دارای تیم ملی قدرتمند باشد؛ قطر مثال واضحی از این جمله است. قطری ها تقریبا بیش از یک دهه پیش سازمان لیگ فوتبال خود را اصلاح و به شکل امروزی درآوردند. باشگاه دارای ساختار حرفه ای شدند و سیاست استفاده از بازیکنان جوان در کنار جذب بازیکنان و مربیان مطرح جهان را در پیش گرفتند. از طرفی سازمان لیگ نیز برای حمایت از باشگاه ها راههایی برای کسب درآمد ایجاد کرد. ساختار سخت گیرانه ورزش این کشور موجب شد تا هر باشگاهی نتواند مجوز های حرفه ای را کسب کند و در سایر رشته های تیمی قطر همان نام هایی را مشاهده خواهید کرد که در فوتبال به تیمداری می پردازند. در این بین گاه پیش آمد که برخی مدیران جاه طلب عرب برای تسریع در رسیدن به موفقیت باشگاههایشان را با یکدیگر تلفیق کرده و باشگاهی جدید با ثروتی دوچندان ایجاد کنند؛ برای مثال میتوان به ادغام دو باشگاه الجیش و لخویا و ایجاد باشگاه متمول الدحیل اشاره کرد.
کمپ اسپایر
به فوتبال قطر برگردیم، ورزشی که تاثیر زیادی در پیشرفت همه آنها داشت. تقریبا یک دهه پیش فرمت امروزی فوتبال دچار تغییر شد و لیگ ستارگان به مهم ترین و بالاترین سطح فوتبال کشور تبدیل شد و لیگ دسته دوم نیز در سطح بعدی قرار گرفت. در مدت کوتاهی نیز شرکت های بزرگ گازی و همچنین بانک ملی قطر (QNB) به کمک فوتبال آمده و حامی مالی ویژه لیگ شدند. از طرفی دیگر اعراب به سراغ ریشه کار رفته و فوتبال پایه خود را با امکاناتی افسانه ای تقویت کردند. نسل جدید فوتبال قطر از کمپ های اسپایر رشد کرده و در کنار بازیکنانی چون رائول گونزالس، ژاوی و ... آبدیده شد و در نهایت بر بام فوتبال آسیا نشست.
اکنون میخواهیم به سراغ یکی دیگر از ارکان موفقیت قطر رفته و با چارت سازمان لیگ این کشور بیشتر آشنا شویم:
لیگ ستارگان (Qatar Stars League): این لیگ دارای 12 تیم است. پس از انجام 22 مسابقه مسابقات به اتمام رسیده و قهرمان به سوپرجام راه پیدا می کند. همچنین 4 تیم نخست ضمن کسب سهمیه لیگ قهرمانان آسیا به جام قطر می روند. تیم رده یازدهم نیز در پلی آف برای بقا به مصاف نایب قهرمان لیگ دسته دوم رفته و تیم دوازدهم مستقیماً سقوط می کند. الدحیل با 7 قهرمانی (5 قهرمانی با لخویا) با اختلاف بسیار نسبت به سایرین پرافتخارترین تیم فرمت جدید لیگ قطر محسوب میشود.
جام امیر – حذفی – قطر (Emir Cup): با حضور 20 تیم حرفه ای قطر برگزار می شود. در راند نخست 8 تیم لیگ دسته دوم به مصاف یکدیگر رفته و برندگان این مسابقات از دور یک هشتم نهایی به جمع 12 تیم لیگ ستارگان اضافه شده و در نهایت قهرمان این مسابقات راهی سوپرجام خواهد شد.
سوپرجام قطر (Sheikh Jassim Cup): دیدار سوپرجام مابین قهرمان لیگ ستارگان و جام امیر در ابتدای هر فصل برگزار می شود.
جام قطر یا جام اوردو (Qatar Cup or Ooredoo Cup): همان طور که پیش تر توضیح داده شد این مسابقات پس از پایان لیگ و مشخص شدن 4 تیم برتر به صورت حذفی برگزار می شود. قهرمان لیگ با تیم چهارم و نایب قهرمان با تیم سوم پیکار می کند و برندگان این دیدار ها در فینال قهرمان قطر کاپ را معلوم کنند.
جام ستارگان - لیگ کاپ – قطر (Qatar Stars Cup): جامی جذاب برای باشگاه های کوچک قطر چرا که در فیفادی برگزار می شود. در روز های برگزاری مسابقات ملی تیم هایی چون الدحیل، السد و الریان که بازیکنان ملی پوش زیادی دراختیار دارند سعی می کنند از بازیکنان ذخیره و یا حتی تیم زیر 21 سال یا 19 سال استفاده کنند. قابل ذکر است فلسفه ایجاد این لیگ جوانگرایی و توجه به تیم های پایه بوده که البته با استقبال تیم های قطری نیز روبرو شده است. فرمت مسابقات به این صورت است که 12 تیم لیگ ستارگان در 2 گروه 6 تیمی و در یک دور با هم به رقابت می پردازند. در پایان تیم های اول تا چهارم هر گروه پس از انجام 4 مسابقه به دور حذفی رفته و در نهایت قهرمان را مشخص می کنند.
لیگ دسته دوم (2nd Divison League): در سال های گذشته با نام قطر گاز (نام کنونی لیگ امید این کشور) شناخته میشد. این لیگ با حضور 8 تیم که در 3 دور با یکدیگر پیکار کرده، برگزار می شود. در پایان هفته بیست و یکم قهرمان به صورت مستقیم صعود کرده و نایب قهرمان در پلی آف به مصاف تیم یازدهم لیگ ستارگان می رود.
جام دسته دوم (2nd Division Cup): هشت تیم حاضر در لیگ دسته دوم به 2 گروه 4 تیمی تقسیم شده و پس از انجام 3 دیدار 2 تیم از هر گروه راهی نیمه نهایی شده و قهرمان را مشخص می کنند.
لیگ آماتور قطر (Qatar Amateur League): این لیگ جز چارت اصلی فوتبال این کشور محسوب نمی شود با این حال توجه ویژه ای به آن می شود. تیم های دانش آموزی، دانشگاهی و سایر باشگاه های آماتور کشور حق شرکت در این لیگ را دارند. مسابقات به صورت یک دور برگزار شده و در پایان تیمی که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشد عنوان قهرمانی را کسب می کند.
شاید تا پیش از خواندن این مطلب بیشتر فوتبالدوستان تصور واضحی از سازمان لیگ فوتبال قطر نداشتند و آن را یک فوتبال رشد کرده با پول های هنگفت نفتی و وابسته به ستارگان مطرح از کار افتاده دنیا می دانستند با این حال اکنون می دانیم که فوتبال در این کشور به یک یا دو تورنمنت بزرگ و کوچک معطوف نیست. با برنامه ریزی اساسی که مدیران ورزش قطر در پیش گرفته اند نه تنها نباید از برگزاری جام جهانی فوتبال در حاشیه خلیج فارس تعجب کرد بلکه باید منتظر آن بود تا به زودی آن ها نخستین کشور خاورمیانه باشند که میزبانی المپیک را به عهده خواهد گرفت؛ اتفاقی که 30 سال پیش برای ایران رخ داد اما جنگ ما را از این افتخار بی نصیب گذاشت.
