فاروج از شهرهای استان خراسان شمالی است و مرکز شهرستان فاروج این استان است. این شهر به شهر آجیلی معروف است. این شهر دروازه ورودی خراسان شمالی محسوب میشود و با وجود این که خود در ناحیه ای کوهستانی قرار گرفته؛ اما شهر فاروج، مرکز آن در دشتی هموار و قابل کشت و کار مستقر شدهاست. فاروج در حد فاصل بین شیروان و قوچان واقع شده؛ شهری کنار جاده ای که در سالهای اخیر اقتصاد آن نیز تا حد زیادی به عبور مسافران و زائران حرم علی بن موسی الرضا (ع) گره خوردهاست؛ چرا که گر چه در سالیان گذشته کشاورزی و دامداری شغل غالب اهالی شهرستان فاروج محسوب میشد اما اکنون فروشندگی و تأمین نیاز خدماتی رفاهی مسافران دم دستترین شغلی است که میشود در فاروج جستجو کرد.
این شهر قبلاً فرجآباد نامیده میشد. گفته شده فاروج را شخصی به نام فرجالله بنا نهاده؛ آن گونه که در بین مردم رواج دارد گویا حدود هزار و ۲۰۰ سال پیش و در زمان هارون الرشید؛ پنجمین خلیفه عباسی و آن زمان که هنوز برمکیان پاک تبار ایرانی برخاسته از خراسان، مورد غضب وی قرار نگرفته بودند؛ خلیفه عباسی فرجالله را مأمور آباد کردن منطقه ای خوش آب و هوا در خراسان میکند که بعدها به فرج آباد معروف شد و بعد از تحولاتی به فاروج تغییر یافت. این ناحیه در حد فاصل دو منطقه مهم تاریخی قوچان در شرق و شیروان در غرب قرار دارد؛ روستای استاد در جنوب آن قدمتی طولانی دارد و آن گونه که کتاب احسن التقاسیم آورده؛ مرکز پارتها در این منطقه بودهاست، در دوران تیموری در فاروج مسجدی همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شد که اکنون هم وجود دارد؛ روستای خسرویه دراین شهرستان نیز تاریخی بوده و در آن سنگ قبرهایی با تاریخ ۷۴۷ ه.ق وجود دارد که با خطی زیبا نوشته و بر روی آن نقوش اسلیمی نگاشته شدهاست. زبان مردم فاروج فارسی و ترکی است و به زبان کرمانجی نیز سخن میگویند، ترکهای فاروج طایفه ای هستند از قوم مهنی که از طرف شجاع الدوله در فاروج مستقر شدهاند، کردهای فاروج نیز از ایل زعفرانلو هستند، یازده ایل دیگر در اطراف فاروج مستقر شدهاند که عبارتند از بادلو، قهرمانلو، توپکانلو، قاچکانلو، بیچرانلو، سوکانلو، هودانلو، باچو آنلو، ورانلو، قودانلو و آتقانلو؛ اکثر این ایلها در مناطق ییلاقی و کوههای اطراف فاروج مانند کوههای شاجهان سیاه دشت و کوه فاطمه مستقر هستند.
سالها پیش که هنوز وسایل نقلیه شخصی این اندازه زیاد نشده بود و غالب مسافران با اتوبوس رفتوآمد میکردند؛ تمامی اتوبوسها و اندک خودروهای شخصی که قصد سفر به مشهد مقدس را داشتند از محور فاروج حرکت میکردند چرا که راه سمنان راه کویری بود و در ثانی این که سایر مسیرها آسفالت مرغوبی مانند آسفالت فاروج را نداشتند. یکی از بهترین عوامل جذب اتوبوسها و مسافران برای تردد از مسیر فاروج؛ وجود مسجد صاحب الزمان و چلو کبابی سعدی بود آن همزمانی که از مشهد تا چمن بید هیچ گونه چلو کبابی و مسجدی وجود نداشت و تمامی اتوبوسها برای صرف نهار و شام باید در فاروج توقف میکردند. این توفیق اجباری برای مسافران و اهالی فاروج سبب شد تا دو نفر از اهالی جنب مسجد اقدام به فروش آجیل کنند؛ اولین بار تخمه سیاه آفتاب گردان و کدو از سبزوار وارد شد؛ میگویند خود فاروجیها ابتدا طریقه تف دادن تخمه را نمیدانستند و اولین تخمه پز را از شمال آورد. از آن جایی که آن زمان فقط تخمه شور در بازار موجود بود و از تهران وارد میشد؛ فاروجیها تخمه را شور نمیکردند بلکه به صورت خال نمک عرضه میکردند؛ یعنی بعد از تف دادن تخمه، نمک را با جارو سیخی به روی آن میپاشیدند که بعداً تخمه خال نمک فاروج نام گرفت و معروف شد. فاروجیها برای طعمدار کردن تخمه از آب لیمو گلپر و کمی رنگ خوراکی استفاده میکردند؛ با توجه به این که چلوکبابی غذای خوب با گوشت بره عرضه میکرد و روزانه بیش از صد دستگاه اتوبوس در فاروج توقف میکرد؛ اندک اندک کسب و کار فروشندگان آجیل گرفت و در کنار تخمه ژاپنی و آفتاب گردان، محصولاتی چون گردو، بادام و کشمش که در منطقه تولید میشد هم جا باز کردند. آجیل فروشان فاروج در تف دادن تخمه مهارت یافته و سعی میکردند هر تخمه را به اندازه لازم حرارت دهند و در نهایت در امر فروش و تبلیغات و نوع چیدن آجیل که نظر مسافر را جلب کند هم مهارت خاصی کسب کردند. مجموعه عوامل فوق باعث شد کمکم افراد به فروش آجیل رو آورند؛ وجود جاده آسیایی و عبور آن از مرکز شهر موجب شد شهر فاروج بهعنوان پایتخت آجیل نام بگیرد؛ پایتختی که تاکنون دوام داشته و روز به روز نیز بر کیفیت و قدرت آن افزوده میشود.
فاروج از سمت شرق با شهرستان قوچان و از سمت شمال با کشور ترکمنستان، و از جنوب با شهرستان اسفراین، و از غرب با شهرستان شیروان هممرز است. با توجه به شرایط کوهستانی فاروج، آب و هوای این شهر سرد و خشک است؛ و دارای زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل است. فاروج به دلیل بلندترین ارتفاع نسبت به دریا در شهرستانهای استان خراسان شمالی، سردترین شهر استان است. ارتفاعات آلاداغ در قسمت میانی خراسان شمالی واقعشده و ادامه کوههای البرز است که همراه ارتفاعات بینالود در خراسان رضوی، رشتهکوه آلاداغ - بینالود را تشکیل میدهند. این کوهها با جهت شرقی - غربی از سمت شمال به دشتهای فاروج، شیروان، بجنورد و سملقان و از سمت جنوب به دشتهای جاجرم، اسفراین و صفیآباد محدود میشوند.
شاه جهان به علت وسعت زیاد در سه شهرستان خراسان شمالی گسترده شدهاست. قله شاهجهان با ارتفاع ۳۰۸۰ متر بلندترین نقطه از رشته کوه آلاداغ بوده که در شهرستان فاروج و در استان خراسان شمالی واقع شدهاست. قله شاه جهان از شمال شرق و شرق به شهرستان فاروج، از شمال و شمال غرب به شهرستان شیروان، از جنوب و غرب به شهرستان اسفراین منتهی میگردد. اما بیشتر حوضه شاه جهان در فاروج قرار دارد. در شمال شاه جهان روستاهای بلقان، اسطخری و امیرانلوی شیروان قرار دارد. در جنوب کوه روستای جهان، نوده بام، در، اسفراین قرار دارد، در شرق روستای تبریان و مگچی فاروج قرار دارد، از غرب به النگ زار بسیار زیبا و وسیع دشت میدان جیک وصل است و در انتهای غربی میدان جیک قله کرکزای قرار دارد علت نامگذاری شاه جهان به این نام وجود قبر زنی سرداره بنام شاه جهان است که حدود ۳۰۰ سال قبل فرمانروا یا کدخدای منطقه بوده و در این قله دفن گردیدهاست. پوشش گیاهی شاه جهان درختان ارس، زرشک کوهی، کاسنی، پونه، آنخ، آق باش، اسطوقودوس، انواع درمنه، گون، سیاه تلو، انواع گلهای لاله وحشی و مراتع وسیع و صدها گونه ناشناخته دیگر است. شاه جهان به لطف پوشش گیاهی مناسب و آب فراوان زیستگاه بی شماری از جانوران و تحت عنوان پارک ملی ساریگل است وجود گلههای قوچ و میش، کله بز، در هر دره ای به چشم میخورد و شکارچیان زیادی را به وسوسه میاندازد. گرگ، پلنگ، روباه، شغال، آهو، گراز، گربه وحشی پالاس، مارمولک، موش، مار، خرگوش و تشی و از پرندگان کبک، تیهو، کبوتر، بلدرچین و عقاب طلایی مکرراً مشاهده میشود در ضلع شمال غربی قله برفچال واقع است و به علت این که اشعه زرین خورشید کمتر به آن میرسد تا اواخر مرداد ماه برف دارد در سالهای گذشته برف آن تا زمستان بعدی میماند. چشمه کبابی در شمال قله، چشمههای تخت رستم و چشمه رستم درکاسه قله و رودخانه بیدواز رود پرآبی است که از ارتفاعات شاه جهان سرچشمه میگیرد؛ و وجود یک آبشار بسیار زیبا در دامنه شمالی قله و در دره ای زیبا مشرف به اسطخری معروف به آبشار استخری است، که گردشگران و طبیعت دوستان زیادی را جذب میکند. روستای خسرویه در دامنه رشته کوههای شاه جهان و در شمال شرق آن در دل دره ای سرسبز جای گرفتهاست. باغات میوه زیادی دارد و از روستاهای هدف گردشکری استان است. روستا از بافت سنتی و معماری بسیار غنی برخوردار است، خسرویه زادگاه عالم ربانی آقا نجفی قوچانی است. در دامنههای کوه دامهای زیادی از عشایر و روستائیان به چشم میخورد و با وجودی که پوشش نسبتاً خوبی دارد اما چرای دام باید با نظارت و کنترل بیشتر و مناسب با مراتع پیش برود.
شهرستان فاروج در سالهای گذشته در استان خراسان زیر نظر شهرستان قوچان اداره میشد و یکی از بخشهای شهرستان قوچان بود ولی در سال ۱۳۸۳ با جدا شدن استان خراسان به استان خراسان شمالی پیوست و به درجه شهرستان ارتقا یافت. شهرستان فاروج در فاصله ۹۰ کیلومتری از بجنورد (مرکز استان) و در فاصله ۱۵۵ کیلومتری از مشهد قرار دارد.
مقدار اراضی زراعی و باغی شهرستان حدود ۶۷۰۰۰ هکتار میباشد که سالیانه حدود ۳۸۰۰۰ هکتار زیرکشت محصولات زراعی و باغی میرود. از مقدار اراضی آبی، ۴۲۷۷ هکتار گندم آبی، ۳۷۶۵ جو آبی، ۳۶۹۳ هکتار انگور، ۴۵۸۳هکتار انواع باغات دیگر(۲۹۸۳ هکتار) و زعفران(۱۶۰۰هکتار) و مابقی اراضی زیر کشت محصولات سیب زمینی، گوجه فرنگی، ذرت، پیاز، نخود و عدس میباشد. همچنین ۱۴۲۶۵ هکتار زیر کشت گندم و جو دیم قرار میگیرد. تولید سالانه ۲۱۰۰۰ تن گندم، ۲۰۰۰۰ تن جو، ۵۸۰۰۰ تن انگور (۷۵درصد از انگور تولیدی تبدیل به کشمش و ۲۵ درصد به صورت تازه خوری استفاده میشود)، ۷۰۰۰تن انواع میوههای سردرختی و ۲۰۰۰ کیلوگرم سر گل زعفران میباشد. شهرستان فاروج همچنین دارای ۱۸۸۲۲۴ رأس گوسفند و بز، ۹۶۶۶ رأس گاو و گوساله، ۲۴۵۳۷۰ قطعه طیور، ۵۲۲۷ کلنی زنبور عسل میباشد. میزان فراوردههای دامی این شهرستان در سال ۲۸۵تن گوشت مرغ، ۱۸۴ تن تخم مرغ، ۲۱۵ تن شیلات، ۲۰۶۱ تن گوشت قرمز، ۱۴۷۱۸ تن شیر و ۳۴ تن عسل میباشد؛ که در مجموع۱۳۲۲۴۴تن تولیدات زراعی، ۶۵۰۵۴تن تولیدات باغی و ۱۷۴۹۷ تن تولیدات دامی و آبزیان حاصل زراعت، باغداری و دامی در این شهرستان میباشد. وجود ۸ شرکت تعاونی تولید روستایی و یک اتحادیه تعاونیهای تولید روستایی فعال و امکان استفاده از اعتبارات خاص در این زمینه، امکان مهار آبهای سطحی در مناطق مطالعه شده و تأمین بخشی از آب مورد نیاز و استعداد گسترش دامداری با توجه به شرایط اقلیمی خوب. همچنین نظر به اهمیت آب در توسعه بخش کشاورزی و با نظر گرفتن راندمان توزیع و انتقال آب، سیستمهای آبیاری نوین، لایروبی و مرمت قنوات و با عنایت به وجود ۲۲ طرح مطالعاتی تأمین آب در شهرستان که در صورت اجازه مطالعه امور آب منطقه ای و تأمین از طریق مراجع ذیح الصلاح کمک شایانی به بخش کشاورزی خواهد کرد.
با توجه به اهمیت صنایع تبدیلی و زنجیره اقتصاد کشاورزی در بخش کشاورزی تاکنون ۴۵ جواز صنعتی صادر گردیدهاست که از این تعداد ۱۲مورد به بهرهبرداری رسیده (کارخانه رب یک واحد با ظرفیت ۸۰۰۰ تن در سال، تصفیه و بستهبندی حبوباتیک واحد با ظرفیت ۸۰۰ تن در سال، تصفیه و بستهبندی کشمش۳ واحد با ظرفیت ۴۴۰۰ تن در سال، خوراک دام، طیور و آبزیان ۲ واحد با ظرفیت ۴۲۰۰۰ تن در سال، بستهبندی فراوردههای گوشتی۲ واحد با ظرفیت ۶۱۸۰ تن در سال و سردخانه دو مداره یک واحد با ظرفیت ۵۰۰ تن در سال و ۲واحد فرآوری و بستهبندی زعفران با ظرفیت ۲٫۲ تن در سال) و یک واحد تولید شیره انگورو… با ظرفیت ۱۳۵۰ تن در سال آماده بهرهبرداری میباشند و ۳ مورد در حال احداث (کارخانه پنیر، کارخانه ورمی کمپوست، پروژه صنایع غذایی شرکت کشت و صنعت مزرعه سبز خرم) و مابقی در حال پیگیری میباشند.
شهرستان فاروج از گذشته برای آجیل و خشکبار برند بوده و پایتخت این محصول در ایران بهحساب میآید، امروز نیز با میزان تولیداتی که در این محصول وجود دارد این ظرفیت وجود دارد که با تبدیلشدن زعفران فاروج به یک برند ملی و حتی جهانی زمینههای توسعه شهرستان بیشازپیش فراهم شود که این کار مستلزم جذب سرمایه گزاران و تأسیس شرکتهای مختلف فرآوری، بستهبندی و صادرات زعفران در داخل شهرستان فاروج است در شهرستان فاروج با کاهش نزولات آسمانی و خشکسالیهایی که در سالهای اخیر متوجه منطقه شده و کاهش سطح آبهای زیرزمینی کشاورزان بهتدریج به دنبال محصولی جایگزین در منطقه بودهاند که نیاز به آب زیادی نداشته باشد، ازاینرو به کشت زعفران که محصولی است بسیار کمآب و با درآمد مناسب روی آورده و در سالهای اخیر به سطح زیر کشت این محصول افزودهاند تا جایی که امروز فاروج با داشتن ۱۹۵۰ هکتار سطح زیر کشت زعفران بهعنوان قطب تولید این محصول در منطقه معرفی میشود. اما به دلیل نوپایی و نبود امکانات لازم در سالهای اخیر اصل سود و ایجاد اشتغال این محصول به خارج شهرستان منتقلشده و مانند بسیاری از محصولات کشاورزی دیگر که روزگار خوشی نداشتهاست، همواره این واسطهها و دلالان بودهاند که با برپا کردن غرفههای موقتی خرید زعفران این طلای سرخ را از کشاورزان با قیمت پایین خریداری کرده و برای فرآوری به شهرستانهای دیگر میبرند که مقصد بسیاری از آنها نیز مشهد است. مهمترین علت خروج زعفران تولیدی در شهرستان را میتواند نبود شرکتهای فرآوری و بستهبندی در شهرستان طی سالهای اخیر دانست. با خروج این حجم از زعفران عملاً یک فرصت شغلی عظیم نیز از شهرستان خارج میشد ولی خوشبختانه با ورود سرمایه گزاران به این عرصه در شهرستان این روند در حال بهبودی است.
بر اساس شواهد موجود شهرستان فاروج دارای قدمتی چند هزار ساله است؛ تپه و محوطههای باستانی مانند تپه طویل که قدمت آن را هزاره اول قبل از میلاد دانستهاند، تپه خلق آباد که در داخل شهر فاروج واقع شده قدمت آن به هزاره دوم قبل از میلاد میرسد و تپه یام که قدمت آن مربوط به دوره نوسنگی است و در ده کیلومتری فاروج قرار دارد؛ همه نشان دهنده قدمت باستانی این شهرستان هستند. یا شهر باستانی خبوشان که در کتابهای فراوان تاریخی به آن اشاره شده در ۱۲ کیلومتری شهر فاروج فعلی قرار دارد؛ شهری قدیمی که شامل بخشهای خبوشان فعلی، تپه قز بی بی، تپه کهنه حصار، تپه امام زاده عبدالله، حصار اندف، گوهر قلعه، گبه قلعه و ویران شهر بودهاست و خواجهها که در قرون وسطی آنها را خوجان میگفتند خبوشان را در دفاتر و دیوان استو نوشتهاند و اعراب هم به خبوشان استو گفتهاند. کتاب تاریخی مقر یکی از ساتراپهای چندگانه اصلی حکومت اشکانیان را آساک یا استو ذکر کردهاند که همان روستای استاد در بیست و پنج کیلومتری فاروج است؛ مردم این روستا فارسی زبانند و در کنار روستا قلعه کهنه وجود دارد که باقیمانده پایه دیوارههای سنگی قدیمی بوده و در کاوشها سکه هائی از زمان بهرام گور در این منطقه پیدا شدهاست. ا ین روستا گبرنشین یعنی زرتشتی بودهاند و محلی به نام عبادتگاه مهر پرستان هم در این روستا وجود دارد؛ در قبرستان قدیمی روستای باستانی استاد که وسعت زیادی دارد؛ سنگ قبرهایی وجود دارد که طول آنها به ۱٫۵ متر و ارتفاع آن به ۰٫۵ متر میرسد و نقوش و نوشتههای جالبی که بعضی از نوشتهها به صورت شعر است؛ بر روی این سنگ قبرها وجود دارد، سنگ قبر خواجه شمس الدین و برادرش عبدالرزاق از امرای سربداران نیز در این گورستان است.
پارتها مدت کوتاهی در حوزه فاروج سلطنت و حکومت داشتند و سپس محل مرکز حکومت خود را از این حوزه انتقال دادهاند؛ با توجه به جریانهایی که تا حدودی ثبت شده؛ این مرکز میبایستی یا در روستای استاد فعلی یا در خبوشان میبودهاست و نامهایی که به ارسکا یا ارساک نزدیک بودند بر اثر طول زمان از بین رفتهاست. پیرنیا در مورد سرزمین اصلی اشکانیان مینویسد پارت اصلی چنانچه از نوشتههای جغرافی دانان و مورخان قدیم برمی آید جلگه اکراد در خراسان و اشک است و در جای دیگر میگوید اشک یا ارشک در مکانی به نام آساک زندگی میکرده، با تأیید اکثر دانشمندان آساک یا آ سااک یا آشاک یا آرسکا نام قدیم خبوشان است که از همان نام ارشک گرفته شدهاست.
جاذبه های فاروج
روستای خسرویه : روستای خسرویه از توابع شهر فاروج است که در دامنه کوه جهانشاه قرار گرفته. این روستا در زمستانها بسیار سرد است و در تابستانها آبوهوایی معتدل دارد. منظرههای طبیعی مثل باغهای میوه، استخرهای پرورش ماهی، چشمهها و رودخانهها از جاذبههای طبیعی روستای خسرویهاند اما شناختهشدهترین جاذبه طبیعی این روستا غاری تاریک است که فضای داخل آن سرد و خنک است و مانند یخچالی طبیعی کف آن از یخ تشکیل شده. قلعه سنگی، گورستانی تاریخی و آرامگاه امامزاده بابا از آثار تاریخی و دیدنی این روستا به حساب میآیند.
حمام استاد : حمام استاد از جمله بناهای تاریخی متعلق به دوران صفویه است که در شهر فاروج قرار گرفته. این حمام از نوع حمامهای زیرزمینی با سقف گنبدی است که نور آن بهوسیله روزنههای روی سقف تأمین میشود. مصالح مورد استفاده در ساخت حمام سنگ و ساروج است. بخشهای تشکیلدهنده حمام شامل ورودی، سربینه هشت ضلعی، مخزن آب و خزینه میشود. این حمام تاریخی در سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
آبشار اسفجیر : آبشار اسفجیر از جاذبههای طبیعی شهر فاروج است که در روستایی با همین نام قرار دارد. بعد از گذشتن از روستا و با یکساعت پیادهروی آبشار اسفجیر قابل مشاهده است. مسیر پیادهروی در درهای عمیق با رودخانه و طبیعتی سرسبز و خرم قرار دارد. دیوارههای دره ارتفاعی بیش از ۲۰۰ متر دارند و آبشار از این دره سرازیر میشود. برای رسیدن به بالای دره و سرچشمه آبشار تجهیزات کوهنوردی مورد نیاز است. اطراف آبشار پوشیده از گیاهان خودرو و وحشی است که زیبایی دوچندانی به محیط بخشیدهاند.
روستای استاد: روستای استاد یکی از قدیمیترین روستاهای استان خراسان شمالی است که در ۲۷ کیلومتری فاروج قرار دارد. این روستا دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است و از جاذبههای آن علاوه بر چشماندازهای طبیعی زیبا میتوان به آثار کهنی همچون تخت حصار، قلعه کهنه، مسجد جامع، حمام قدیمی و بنای امامزاده اولیا اشاره کرد.
تپه یام: یک باستان شناس در خصوص تپه یام گفت: تپه یام یکی از مهمترین آثار روایت کننده تاریخ منطقه است که در حدود 5کیلومتری شهر فاروج قرار دارد وبه شماره 16586در فهرست آثار ملی ثبت شده است.به گفته علی پرهیزکار کهنه اوغاز ، به ظاهر این اثر جزتپه های عظیم نیست اما آنچه مورد نظر ومهم است آثاری است که در زیر خروارها خاک انباشته شده است. وی گفت: این تپه در سال های 1355 و1356 مطابق با (1976 و1977 )به وسیله یک هیات ایتا لیایی مرکب از دکتر بیسیونه ودکتر اینونتیسی بررسی علمی وگمانه زنی شد و همچنین یک هیات علمی باستان شناسی از دانشگاه تورنی ایتالیا، دومین فصل کاوش خود را در دره اترک به سرپرستی دکتر روبرتاونکو ریچاری در سالهای 1355 و1356 سپری کردند. این باستان شناس به تمدن های مختلفی که در دل این تپه جای گرفته اشاره کرد وافزود:تمدن آنو، تمدن دوره نمازگاه ،نمازگاه3،4،6 و دوره یازیک، بخش های شناسایی شده در این منطقه بوده است. وی با بیان اینکه به ظرفیت گردشگری شهرستان در حد شایسته ای پرداخته نشده است افزود: برای کشف حقایق بیشتر لازم است کار کاوش وبررسی علمی در این منطقه شروع شود.
قلعه علی آباد: قلعه تاریخی و ارزشمند علیآباد واقع در روستای یام که به گفته منابع محلی مربوط به دوره صفوی بوده و با توجه به نا امنی دورۀ صفوی تا اواخر دوره قاجار مورد استفاده بوده است.این بنا که در شهر فاروج در 2 کیلومتری غرب روستای یام در وسط دشت هموار و مسطح قرار دارد، پلانی مستطیل شکل دارد و برج و باروی خندق مستحکمسازی شده است. علاوه بر چهار برج در گوشههای قلعه تاریخی علیآباد فاروج، 2 برج در وسط ضلع غربی و شرقی وجود دارد. این قلعه تاریخی 2 دروازه دارد که در میانه حصار شمالی و جنوبی قرار گرفته است و چهار برج آن درگوشه ها و دو برج در وسط حصار شرقی و غربی قلعه است. خندق اطراف قلعه که حدود 15 متر عرض دارد، در مقابل دروازه جنوبی پلی داشته که امکان تردد به داخل قلعه را فراهم کرده است. فضای داخلی قلعه مسطح که در گذشته حجره هایی در اطراف بنا وجود داشته و در ضلع شمالی آثار ساخت وساز مشهور است.مصالح به کار رفته خشت و ملات گل، دیوارهای بادور چینه و در قسمتهایی از بنا خشت و پوشش و بارورها و دیوارها کاخ گل می باشد. این قلعه به شماره 12083 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
...............
آرشیو