کلرادو (به انگلیسی: Colorado) یا کالِرادو (i// CO-kɑː.ləˈrɑː.doʊ) از ایالتهای جنوب غربی آمریکا است که اکثر کوه‌های سنگی جنوبی را از قبیل بخش شمال شرقی فلات کلرادو و کناره غربی دشت بزرگ احاطه می‌کند. پایتخت و شهر مهم آن دنور است که پرجمعیت‌ترین شهر کلرادو به حساب می‌آید. کلرادو همچنین از ایالتهای غرب آمریکا شمرده می‌گردد. کلرادو از لحاظ وسعت هشتمین ایالت و از نظر جمعیت بیست و یکمین ایالت پرجمعیت از ایالتهای ایالات متحده آمریکا میباشد. اداره آمار ایالات متحده آمریکا جمعیت کلرادو را در تاریخ ۱ ژولای ۲۰۱۶، ۵٬۵۴۰٬۵۴۵ نفر تخمین زد که نسبت به سرشماری ۲۰۱۰ ایالات متحده آمریکا رشد ۱۰٫۱۷٪ داشته‌است. قلمرو کلرادو در تاریخ‌های ۲۸ فوریه ۱۸۶۱ تعیین شد و در ۱ اوت ۱۸۷۶، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، یولیسیز سایمن گرانت بیانیه ۲۳۰ که کلرادو را به عنوان سی و هشتمین ایالت از ایالات متحده آمریکا می‌داند، امضا کرد. کلرادو توسط وایومینگ از شمال، نبراسکا از شمال شرقی، کانزاس از شرق، اکلاهما از جنوب شرق، نیومکزیکو از جنوب، یوتا از غرب و آریزونا از جنوب غربی مرز بندی شده‌است. کلرادو عمدتاً به واسطه منظره کوه‌ها، جنگل‌ها، دشت‌ها، تپه‌ها، دره‌ها، فلات‌ها، رودخانه‌ها و زمین‌های کویری اش شناخته می‌شود. رای‌دهندگان این ایالت را غالباً جمهوری خواهان تشکیل می‌دهند. نقشه جغرافیایی این ایالت به گونه ایست که گویا با خط کش مرز بندی های آن را تعیین کرده اند و شکل یک مربع می باشد.
نام این ایالت از زبان اسپانیولی گرفته شده، و از Río Colorado بمعنای «رودخانه رنگی» (اشاره به رودخانه کلرادو) میباشد. کلرادو توسط جغرافیای متنوع که شامل کوه‌های آلپاین، دشت‌های آرید و صحراهای با دانه‌های ماسه بزرگ، دره‌های عمیق، سنگ‌های ماسه‌ای، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و جنگل‌هایش شناخته می‌شود.
کوه البرت، با ارتفاع ۱۴٬۴۴۰ پا (۴٬۴۰۱٫۲ متر) در شهرستان لیک بلندترین نقطه کلرادو و کوه‌های سنگی از آمریکای شمالی به حساب می‌آید. کلرادو تنها ایالت آمریکا است که تماماً در تراز بالای ۱۰۰۰ متر قرار دارد. نقطه‌ای که رودخانه آریکاری را از شهرستان یوما، کلرادو به شهرستان شاین، کانزاس متصل می‌کند با ارتفاع ۱۰۱۱ متر کم ارتفاع‌ترین نقطه کلرادو به حساب می‌آید. این نقطه که به عنوان مرتفع‌ترین نقطه کم ارتفاع تمام ایالت‌ها است، از مرتفع‌ترین نقاط ۱۸ ایالت نیز بلندتر است. شهرهای مهم این ایالت دنور، کلرادو اسپرینگز، و اسپن هستند.
در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۲۹۵٬۳۰۸ میلیارد دلار داشت، که قابل مقایسه با تولید ناخالص داخلی کشور مالزی (۳۰۵٬۰۳۳ میلیارد دلار) بود.کلرادو از نظر «محیط مناسب تجاری» در ردهٔ چهارم آمریکا قرار دارد. از مشاهیر این سرزمین می‌توان فیلسوف بزرگ کنونی جهان جان سرل و جامعه‌شناس تالکوت پارسونز را نام برد؛ و همچنین پایه‌گذار مکتب کلرادیسم دیوید کلرادو در این شهر سکونت داشت و مکتبش که بیشتر چرخش در انسان را شرح می‌دهد در این شهر پایه‌گذاری کرد. بنابر تحقیقات کلرادو این چرخش بیشتر در شهرهای ساحلی و گرم اتفاق می‌افتد و ممکن است فردی پیدا شود در درون کاملاً دینی باشد و در بیرون و به‌ظاهر ضد دین. همچنین نیکولا تسلا دست آخر به کلرادو اسپرینگز رفت، و یک آزمایشگاه بزرگ برای خود تأسیس کرد.
ایالت کلرادو جزو ایالتهای جنوب‌غربی کشور آمریکا به شمار می‌رود. این ایالت از سمت شمال‌شرقی با ایالت نبراسکا، از سمت جنوب‌شرقی با ایالت اکلاهاما، از سمت شمال با ایالت وایومینگ، از سمت غرب با ایالت یوتا و از سمت جنوب‌غربی با ایالت آریزونا هم‌مرز میباشد. ایالت کلرادو در سال 1876 میلادی به عنوان سی و هشتمین ایالت از ایالات کشور آمریکا معرفی گردید. مساحت ایالت کلرادو در حدود دویست و هفتاد هزار کیلومترمربع و جمعیت آن تقریباً برابر با پنج میلیون و پانصد و پنجاه نفر است. پایتخت ایالت کلرادو، شهر دنور میباشد. از لحاظ اقتصادی این ایالت دارای تولید ناخالص داخلی بسیار بالایی بوده و از این لحاظ در رتبه چهارم در بین ایالتهای کشور آمریکا قرار گرفته است.
کلرادو بلندترین کوه های کشور آمریکا را دارد و دارای بالاترین میانگین ارتفاع در بین ایالت های متحده است. کلرادو خود را به عنوان مکانی برای زندگی، و همچنین یک مکان برای گردشگری، محقق کرده است. پایتخت آن دنور میباشد. در خبرهای ایالات متحده و گزارش شده مربوط به بهترین شهرها، بهترین مکان برای زندگی، رتبه بندی شده است، بزرگترین شهر آن دنور است و به دنبال آن کلرادو اسپرینگز است . طبق اداره سرشماری ، برومفیلد یکی از 15 شهر پیشرفته ایالات متحده آمریکا در سال 2015 بود.
جمعیت ساکن در شهر کلرادو یکی از سالمترین اجتماعات در کشور آمریکا است که توسط فعالیت های فضای باز دولتی، زیبایی فیزیکی و محیط زیست ملایم توانسته این رتبه را کسب کند. خانه های دانشگاه کلرادو در شهر کالج بلوند بولدر واقع شده اند ، ساکنان این منطقه در کلرادو به طور متوسط ثروتمندتر و تحصیل کرده تر از سایر ایالت های آمریکا هستند. دولت نیز به عنوان یک گزینه محبوب برای کارگران راه دور به نظر می رسد؛ 7 درصد از کارگرانش از راه دور کار می کنند.
کلرادو و واشنگتن اولین ایالتهایی بودند که مصرف ماری جوانا را قانونی اعلام کردند. طبق گزارش وزارت امور خارجه آمریکا، این صنعت حدود 250 میلیون دلار درآمد مالیاتی در سال 2017 تولید کرده است. از لحاظ تاریخی، دولت در کشاورزی، دامداری و استخراج مواد معدنی، غنی بوده است. علاوه بر صنعت جذب توریست، اقتصاد دولت توسط یک رویداد فن آوری پیشرفته ی در حال توسعه ،از جمله آکادمی نیروی هوایی ایالات متحده ، تقویت می شود .
کلرادو دارای مرز مشترک با وایومینگ ، نبراسکا، نیومکزیکو ، اوکلاهما ، کانزاس و یوتا است . گوشه جنوب غربی ایالت به عنوان یکی از چهار گوشه شناخته می شود و نقطه ای است که آریزونا، نیومکزیکو، یوتا و کلرادو را به هم پیوند می دهد.
دنور (به انگلیسی: Denver) (که به‌طور رسمی شهر و بخش دنور خوانده می‌شود) مرکز و پرجمعیت‌ترین شهر ایالت کلرادو در ایالات متحده میباشد. کلرادو در نزدیکی ساوت پلیت ریور و در لبه غربی‌های پلین در شرق سلسله جلویی کوه‌های راکی قرار دارد. تیم دنور ناگتس از لیگ ان بی ای، تیم کلرادو رپیدز، و تیم دنور برانکوز از لیگ ان اف ال متعلق به این شهر هستند.
صخره‌های قرمز رنگ با ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود در ایالت کلرادو اشکال غیر قابل باوری را خلق کرده‌اند. صخره‌های مشهوری مثل دوقلو‌های سیامی، ویندو راک یا صخره‌‌ی متوازن ثابت می‌کنند که بهترین هنرمند خود طبیعت است. باستان‌شناسان برآورد کرده‌اند که انسان‌ها از 250 سال قبل از میلاد در این ناحیه ساکن بوده‌اند. نام فعلی این منطقه توسط یک نقشه بردار انتخاب شده است. این ناحیه سالانه پذیرای بیش از دو میلیون گردشگر است که همین موضوع این پارک را تبدیل به محبوب‌ترین مقصد گردشگری کلرادو کرده است. در این ناحیه می‌توانید به اسب‌سواری، کوه‌نوردی، قله‌نوردی و پیاده‌روی بپردازید. در ضمن، به دلیل مناظر زیبا و تحسین‌برانگیز، این ناحیه به شدت مورد توجه عکاسان است و برای ورود به آن نیازی به پرداخت هزینه نیست. همه‌ی طول سال برای سفر به این ناحیه مناسب است. اما ورود به پارک، از اول ماه می تا آخر ماه اکتبر از ساعت ۵ صبح تا ١١ شب و از اول ماه نوامبر تا اواخر ماه آوریل از ساعت ۵ صبح تا ٩ شب و عزیمت به پارک از سمت کلرادو با اتومبیل امکان پذیر است.
رودخانه کلرادو (به انگلیسی: Colorado river) از رودخانه های بلند ایالات متحده آمریکا و رودخانه‌ایست که از گرند کنیون می‌گذرد. این رودخانه از دو کشور مکزیک و آمریکا و از پنج ایالت یوتا، آریزونا، نوادا، کلرادو و کالیفرنیا عبور می‌کند و مهم‌ترین رودخانه ایالات متحده جنوب غربی و مکزیک شمال غربی محسوب می‌شود. سد هوور بر روی این رودخانه، در مرز نوادا و آریزونا و در چند کیلومتری شرق لاس وگاس ساخته شده‌است. سد گلن کنیون نیز بر روی همین رودخانه بسته شده‌است. در زبان بومی سرخ‌پوستان منطقه، به این رودخانه «'Aha Kwahwat» می‌گویند. این رودخانه ۲۳۰۰ کیلومتر طول داشته و به خلیج کالیفرنیا می‌ریزد. سرچشمه این رودخانه در ارتفاعات پارک ملی کوه راکی میباشد.
فکت های کلرادو
1- منطقه کوهستانی کلرادو شش برابر کشور سوئیس است و شامل بیش از 1000 قله است که حداقل دو مایل ارتفاع دارند.
2- ایالات متحده در مجموع 91 کوه با ارتفاع بیشتر از 14000 فوت دارد که 56 عدد آن در این ایالت قرار دارد.
3- آکادمی نیروی هوایی ایالات متحده در کلرادو اسپرینگز واقع شده است.
4- در یکی از قله های این ایالت به نام Pikes Peak، نویسنده ای به نام کاترین لی بیتس Katharine Lee Bates داستان معروفش به نام آمریکای زیبا را الهام گرفت.
5- کلرادو به "ایالت صد ساله" ملقب شده است زیرا در سال 1876 به یک ایالت تبدیل شده است که 100 سال پس از امضای اعلامیه استقلال است.
6- گوسفند بزرگ شاخ Bighorn sheep حیوان ملی این ایالت است و همچنین پرنده ملی آنان نیز زردپره چکاوکی Lark bunting است.
7- از کانی های ملی این ایالت که خیلی هم در آن یافت می شود رودوکروزیت Rhodochrosite نام دارد.
8- از ورزش های اصیل این ایالت می توان به ورزشی به نام Pack burro racing را نام برد. این ورزش مسابقه ای است که در آن یک دونده و یک الاغ مسیری را با یکدیگر طی می کنند. بورو در نام ورزش به زبان اسپانیایی الاغ ترجمه می شود و از زمانی که معدنچیان برای گشت و گذار به کوه های کلرادو می رفتند و به دلیل بار داشتن الاغهایشان آنها را به سمت مقصد به صورت پیاده هدایت می کردند الهام گرفته شده است.
9- درخت ملی این ایالت نیز نوئل نقره ای Blue spruce نام دارد.
......................................
آرشیو
